WEBVTT

00:00:00.471 --> 00:00:02.955
Τα σπουδαία κείμενα της αρχαιότητας

00:00:02.955 --> 00:00:06.270
δε φτάνουν σ' εμάς
στην πρωτότυπη μορφή τους.

00:00:06.270 --> 00:00:09.789
Φτάνουν επειδή τα αντέγραψαν ξανά και ξανά

00:00:09.789 --> 00:00:11.788
αντιγραφείς στο Μεσαίωνα.

00:00:11.788 --> 00:00:14.438
Έτσι συμβαίνει και με τον Αρχιμήδη,

00:00:14.438 --> 00:00:16.204
τον σπουδαίο ΄Ελληνα μαθηματικό.

NOTE Paragraph

00:00:16.204 --> 00:00:19.206
Οι γνώσεις μας σχετικά 
με τον Αρχιμήδη ως μαθηματικό

00:00:19.206 --> 00:00:21.904
προέρχονται από τρία και μόνο βιβλία,

00:00:21.904 --> 00:00:23.820
που ονομάζονται Α, Β και Γ.

00:00:23.820 --> 00:00:28.653
Το Α χάθηκε από 
έναν Ιταλό ουμανιστή το 1564.

00:00:28.653 --> 00:00:31.456
Το Β εμφανίστηκε για τελευταία φορά
στην Παπική βιβλιοθήκη

00:00:31.456 --> 00:00:37.288
γύρω στα εκατό μίλια βόρεια της Ρώμης, 
στο Βιτέρμπο το 1311.

00:00:37.288 --> 00:00:41.585
Ο Κώδικας Γ ανακαλύφθηκε μόλις το 1906,

00:00:41.585 --> 00:00:44.134
και έφτασε στο γραφείο μου στη Βαλτιμόρη

00:00:44.134 --> 00:00:48.260
στις 19 Ιανουαρίου 1999.

00:00:48.260 --> 00:00:50.678
Αυτό που βλέπετε είναι ο Κώδικας Γ.

NOTE Paragraph

00:00:50.678 --> 00:00:55.847
Στην πραγματικότητα ο Κώδικας Γ 
είναι θαμμένος σ' αυτό το βιβλίο.

00:00:55.847 --> 00:00:57.297
Είναι θαμμένος θησαυρός.

00:00:57.297 --> 00:00:59.632
Διότι αυτό το βιβλίο είναι 
στην πραγματικότητα ένα προσευχητάρι.

00:00:59.632 --> 00:01:02.596
Το ολοκλήρωσε ένας τύπος
με το όνομα Ιωάννης Μύρωνας

00:01:02.596 --> 00:01:06.213
στις 14 Απριλίου 1229.

00:01:06.213 --> 00:01:08.698
Για να κάνει το προσευχητάρι του
χρησιμοποίησε περγαμηνή.

00:01:08.698 --> 00:01:11.113
Δε χρησιμοποίησε 
όμως καινούργια περγαμηνή,

00:01:11.113 --> 00:01:14.427
αλλά περγαμηνή ανακυκλωμένη 
από προηγούμενα χειρόγραφα,

00:01:14.427 --> 00:01:16.164
που ήταν επτά στον αριθμό.

00:01:16.164 --> 00:01:19.647
Ο Κώδικας Γ του Αρχιμήδη 
ήταν ένα από αυτά τα επτά.

00:01:19.647 --> 00:01:25.114
Αποσυναρμολόγησε το χειρόγραφο
του Αρχιμήδη και τα άλλα επτά χειρόγραφα.

00:01:25.114 --> 00:01:28.497
Έσβησε όλα τους τα κείμενα,

00:01:28.497 --> 00:01:30.915
μετά έκοψε τα φύλλα στο μέσον,

00:01:30.915 --> 00:01:33.159
τα ανακάτεψε,

00:01:33.159 --> 00:01:35.077
τα γύρισε σε στροφή 90 μοιρών,

00:01:35.077 --> 00:01:37.129
και έγραψε προσευχές πάνω σ' αυτά τα βιβλία.

00:01:37.129 --> 00:01:38.826
Στην πραγματικότητα αυτά τα επτά χειρόγραφα

00:01:38.826 --> 00:01:43.174
εξαφανίστηκαν για 700 χρόνια, με αποτέλεσμα να έχουμε ένα προσευχητάρι.

NOTE Paragraph

00:01:43.174 --> 00:01:46.423
Το προσευχητάρι το ανακάλυψε αυτός ο τύπος,

00:01:46.423 --> 00:01:49.150
ο Γιόχαν Λούντβιχ Χάιμπεργκ το 1906.

00:01:49.150 --> 00:01:50.591
Χρησιμοποιώντας απλώς έναν μεγεθυντικό φακό,

00:01:50.591 --> 00:01:53.475
κατέγραψε όσο μεγαλύτερο μέρος του κειμένου μπορούσε.

00:01:53.475 --> 00:01:56.657
Βρήκε δυο κείμενα σ' αυτό το χειρόγραφο

00:01:56.657 --> 00:01:58.425
που ήταν μοναδικά.

00:01:58.425 --> 00:02:00.025
Δεν ανήκαν ούτε στο Α ούτε στο Β,

00:02:00.025 --> 00:02:01.723
ήταν νέα κείμενα του Αρχιμήδη,

00:02:01.723 --> 00:02:04.958
και τιτλοφορούνταν «Η Μέθοδος» και «Το Στομάχιον».

00:02:04.958 --> 00:02:07.227
Αυτό αποτέλεσε ένα παγκοσμίως γνωστό χειρόγραφο.

NOTE Paragraph

00:02:07.227 --> 00:02:09.042
Είναι βέβαια σαφές

00:02:09.042 --> 00:02:11.756
ότι αυτό το βιβλίο είναι σε άσχημη κατάσταση.

00:02:11.756 --> 00:02:15.226
Κακοποιήθηκε ακόμη πιο πολύ τον 20ο αιώνα

00:02:15.226 --> 00:02:16.958
αφού το είχε δει ο Χάιμπεργκ.

00:02:16.958 --> 00:02:18.475
Πλαστογράφησαν επάνω του,

00:02:18.475 --> 00:02:21.558
και υπέστη φθορά από μούχλα.

00:02:21.558 --> 00:02:25.308
Αυτό το βιβλίο είναι ο ορισμός της υποβάθμισης.

00:02:25.308 --> 00:02:27.042
Είναι το είδος του βιβλίου

00:02:27.042 --> 00:02:29.707
που θα νόμιζε κανείς ότι βρίσκεται σε κάποιο ίδρυμα.

00:02:29.707 --> 00:02:31.893
Αλλά δεν είναι σε κάποιο ίδρυμα,

00:02:31.893 --> 00:02:36.525
αγοράστηκε από ιδιώτη το 1998.

NOTE Paragraph

00:02:36.525 --> 00:02:38.275
Γιατί αγόρασε αυτό το βιβλίο;

00:02:38.275 --> 00:02:41.812
Επειδή ήθελε να κάνει ασφαλές αυτό που ήταν εύθραυστο.

00:02:41.812 --> 00:02:45.058
Να κάνει ευρέως διαδεδομένο αυτό που ήταν μοναδικό.

00:02:45.058 --> 00:02:49.724
Να κάνει δωρεάν αυτό που ήταν ακριβό.

00:02:49.724 --> 00:02:52.859
Και τα έκανε όλα αυτά για λόγους αρχής.

00:02:52.859 --> 00:02:57.391
Επειδή λίγοι άνθρωποι πρόκειται να διαβάσουν τον Αρχιμήδη στα Αρχαία Ελληνικά,

00:02:57.391 --> 00:03:00.075
αλλά έπρεπε να έχουν την ευκαιρία να το κάνουν.

NOTE Paragraph

00:03:00.075 --> 00:03:03.374
Συγκέντρωσε λοιπόν τους φίλους του Αρχιμήδη,

00:03:03.374 --> 00:03:05.510
και υποσχέθηκε να αναλάβει τα έξοδα για το έργο που θα γινόταν.

00:03:05.510 --> 00:03:07.208
Και ήταν ένα ακριβό έργο,

00:03:07.208 --> 00:03:10.678
αλλά μη φανταστείτε και πολύ ακριβό,

00:03:10.678 --> 00:03:12.843
διότι αυτοί οι άνθρωποι δεν ήρθαν για τα λεφτά,

00:03:12.843 --> 00:03:14.662
ήρθαν για τον Αρχιμήδη,

00:03:14.662 --> 00:03:16.378
και είχαν διαφορετικά υπόβαθρα.

00:03:16.378 --> 00:03:18.561
Κάποιοι προέρχονταν από την σωματιδιακή φυσική,

00:03:18.561 --> 00:03:20.127
άλλοι από την κλασική φιλολογία,

00:03:20.127 --> 00:03:22.095
άλλοι από τη συντήρηση βιβλίων,

00:03:22.095 --> 00:03:24.677
άλλοι από τα αρχαία μαθηματικά,

00:03:24.677 --> 00:03:26.594
άλλοι από τη διαχείριση δεδομένων,

00:03:26.594 --> 00:03:29.511
άλλοι από την επιστημονική απεικόνιση και διαχείριση προγραμμάτων.

00:03:29.511 --> 00:03:33.067
Ενώθηκαν με σκοπό να εργαστούν πάνω σ΄αυτό το χειρόγραφο.

NOTE Paragraph

00:03:33.067 --> 00:03:36.878
Το πρώτο πρόβλημα ήταν πρόβλημα συντήρησης.

00:03:36.878 --> 00:03:39.311
Του είδους που είχε να κάνει με το εξής:

00:03:39.311 --> 00:03:41.511
Υπήρχε κόλλα στη ράχη του βιβλίου.

00:03:41.511 --> 00:03:43.712
Αν δείτε προσεκτικά αυτή τη φωτογραφία,

00:03:43.712 --> 00:03:45.760
το μισό κάτω μέρος του είναι καφέ.

00:03:45.760 --> 00:03:47.128
Και αυτή η κόλλα είναι δερματόκολλα.

00:03:47.128 --> 00:03:48.513
Ένας συντηρητής,

00:03:48.513 --> 00:03:50.645
την αφαιρεί σχετικά εύκολα.

00:03:50.645 --> 00:03:54.010
Το μισό πάνω μέρος είναι κόλλα Έλμερ για ξύλα .

00:03:54.010 --> 00:03:56.127
Είναι γαλάκτωμα οξικού πολυβινυλίου

00:03:56.127 --> 00:03:58.794
που δεν διαλύεται στο νερό όταν στεγνώσει.

00:03:58.794 --> 00:04:01.960
Είναι πολύ πιο σκληρή από την περγαμηνή πάνω στην οποία γράφτηκε.

00:04:01.960 --> 00:04:05.311
Προτού επομένως αρχίσουμε να απεικονίζουμε το κείμενο του Αρχιμήδη,

00:04:05.311 --> 00:04:06.760
έπρεπε να διαλύσουμε το βιβλίο.

00:04:06.760 --> 00:04:09.611
Μας πήρε τέσσερα χρόνια για να το κάνουμε.

00:04:09.611 --> 00:04:13.144
Και πρόκειται για μια σπάνια επιτυχία, κυρίες και κύριοι.

NOTE Paragraph

00:04:13.144 --> 00:04:15.915
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:04:15.915 --> 00:04:20.181
Το επόμενο που είχαμε να κάνουμε ήταν να καθαρίσουμε το κερί,

00:04:20.181 --> 00:04:22.416
διότι το βιβλίο χρησιμοποιούνταν σε εκκλησιαστικές λειτουργίες

00:04:22.416 --> 00:04:24.157
της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας

00:04:24.157 --> 00:04:25.468
και χρησιμοποιούσαν κερί.

00:04:25.468 --> 00:04:27.331
Το κερί ήταν βρώμικο και δε μπορούσαμε να διαβάσουμε τα σημεία που ήταν καλυμμένα.

00:04:27.331 --> 00:04:28.564
Το κερί ήταν βρώμικο και δε μπορούσαμε να διαβάσουμε τα σημεία που ήταν καλυμμένα.

00:04:28.564 --> 00:04:31.899
Έπρεπε πολύ προσεκτικά να το καθαρίσουμε με μηχανικά μέσα.

NOTE Paragraph

00:04:31.899 --> 00:04:33.801
Δεν είναι εύκολο να σας περιγράψω με ακρίβεια

00:04:33.801 --> 00:04:36.515
σε πόσο κακή κατάσταση ήταν αυτό το βιβλίο,

00:04:36.515 --> 00:04:39.281
αλλά πολλές φορές διαλυόταν σε μικρά κομμάτια.

00:04:39.281 --> 00:04:41.631
Φυσιολογικά δεν μας απασχολούν τα μικρά κομματάκια σ' ένα βιβλίο,

00:04:41.631 --> 00:04:44.631
όμως τα συγκεκριμένα υπήρχε πιθανότητα να περιέχουν κείμενο του Αρχιμήδη.

00:04:44.631 --> 00:04:46.930
Έτσι, πολύ μικρά θραύσματα

00:04:46.930 --> 00:04:51.671
καταφέραμε να τα βάλουμε πίσω στη σωστή θέση.

NOTE Paragraph

00:04:51.671 --> 00:04:55.381
Αφού είχε ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, ξεκινήσαμε την απεικόνιση του χειρογράφου.

00:04:55.381 --> 00:04:56.881
Απεικονίσαμε το χειρόγραφο

00:04:56.881 --> 00:04:58.909
σε 14 διαφορετικά χρωματικά φάσματα.

00:04:58.909 --> 00:05:02.815
Διότι αν κοιτάξεις κάτι σε διαφορετικά χρωματικά φάσματα,

00:05:02.815 --> 00:05:04.031
βλέπεις διαφορετικά πράγματα.

00:05:04.031 --> 00:05:05.598
Τούτη εδώ είναι ή εικόνα μιας σελίδας

00:05:05.598 --> 00:05:08.115
αποτυπωμένης σε 14 χρωματικά φάσματα.

NOTE Paragraph

00:05:08.115 --> 00:05:10.248
Όμως δε λειτούργησε κανένα από αυτά.

00:05:10.248 --> 00:05:14.665
Έτσι, επεξεργαστήκαμε τις εικόνες μαζί,

00:05:14.665 --> 00:05:17.965
και βάλαμε δυο εικόνες σε μια άδεια οθόνη.

00:05:17.965 --> 00:05:20.798
Ορίστε δυο διαφορετικές εικόνες του χειρόγραφου του Αρχιμήδη.

00:05:20.798 --> 00:05:22.614
Η αριστερή

00:05:22.614 --> 00:05:23.965
είναι η φυσιολογική κόκκινη εικόνα.

00:05:23.965 --> 00:05:25.877
Και η δεξιά είναι η υπεριώδης.

00:05:25.877 --> 00:05:27.017
Στη δεξιά

00:05:27.017 --> 00:05:29.465
μπορεί να δείτε κάτι από τη γραφή του Αρχιμήδη.

00:05:29.465 --> 00:05:32.447
Εάν τις συγχωνεύσουμε σε ένα ψηφιακό υπόβαθρο,

00:05:32.447 --> 00:05:35.265
η περγαμηνή είναι φωτεινή και στις δυο εικόνες

00:05:35.265 --> 00:05:37.140
και βγαίνει φωτεινή.

00:05:37.140 --> 00:05:40.156
Το προσευχητάρι είναι σκοτεινό και στις δυο εικόνες

00:05:40.156 --> 00:05:41.853
και βγαίνει σκούρο.

00:05:41.853 --> 00:05:45.204
Το κείμενο του Αρχιμήδη είναι σκούρο στη μία εικόνα και φωτεινό στην άλλη.

00:05:45.204 --> 00:05:47.604
Και βγαίνει σκούρο αλλά κόκκινο,

00:05:47.604 --> 00:05:49.871
και στη συνέχεια γίνεται πιο καθαρό στην ανάγνωση.

00:05:49.871 --> 00:05:52.713
Αυτή είναι η εμφάνιση του.

NOTE Paragraph

00:05:52.713 --> 00:05:56.055
Εδώ είναι μια εικόνα πριν και μετά,

00:05:56.055 --> 00:05:59.037
αλλά δεν μπορείς να τη διαβάσεις έτσι.

00:05:59.037 --> 00:06:01.656
Παίρνεις κοντινό πλάνο

00:06:01.656 --> 00:06:05.204
μεγεθύνεις πάλι και πάλι,

00:06:05.204 --> 00:06:07.272
και τώρα μπορεί κανείς να το διαβάσει.

NOTE Paragraph

00:06:07.272 --> 00:06:13.620
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:06:13.620 --> 00:06:17.200
Αν επεξεργαστεί κανείς τις ίδιες εικόνες με διαφορετικό τρόπο,

00:06:17.200 --> 00:06:19.770
μπορεί να απαλείψει το κείμενο του προσευχητάριου.

00:06:19.770 --> 00:06:20.788
Αυτό είναι πολύ σημαντικό,

00:06:20.788 --> 00:06:23.771
γιατί τα διαγράμματα στο χειρόγραφο

00:06:23.771 --> 00:06:26.238
αποτελούν τη μοναδική πηγή για τα διαγράμματα

00:06:26.238 --> 00:06:29.055
που ο Αρχιμήδης σχεδίασε στην άμμο τον τέταρτο αιώνα π.Χ.

00:06:29.055 --> 00:06:32.094
Ορίστε λοιπόν, είναι στη διάθεσή σας.

NOTE Paragraph

00:06:32.094 --> 00:06:34.438
Με αυτή την απεικόνιση--

00:06:34.438 --> 00:06:37.104
την υπέρυθρη, υπεριώδη, αόρατη απεικόνιση του φωτός--

00:06:37.104 --> 00:06:39.704
δε θα μπορούσαμε ποτέ να διαπεράσουμε τις χρυσοποίκιλτες πλαστογραφήσεις.

00:06:39.704 --> 00:06:41.557
Με ποιο τρόπο θα το καταφέρναμε;

00:06:41.557 --> 00:06:43.520
Πήραμε το χειρόγραφο,

00:06:43.520 --> 00:06:47.807
και αποφασίσαμε να το απεικονίσουμε σε φθορίζουσες ακτίνες Χ.

00:06:47.807 --> 00:06:50.821
Μία ακτίνα Χ εισέρχεται στο αριστερό διάγραμμα

00:06:50.821 --> 00:06:54.673
και χτυπά ένα ηλεκτρόνιο του εσωτερικού φλοιού ενός ατόμου.

00:06:54.673 --> 00:06:56.671
Αυτό το ηλεκτρόνιο εξαφανίζεται.

00:06:56.671 --> 00:07:00.306
Και καθώς εξαφανίζεται, ένα ηλεκτρόνιο από ένα πιο μακρινό φλοιό

00:07:00.306 --> 00:07:02.788
εισέρχεται στη θέση του.

00:07:02.788 --> 00:07:04.221
Όταν παίρνει τη θέση του,

00:07:04.221 --> 00:07:07.055
εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

00:07:07.055 --> 00:07:08.487
Εκπέμπει μία ακτίνα Χ.

00:07:08.487 --> 00:07:11.138
Αυτή η ακτίνα Χ έχει συγκεκριμένο μήκος κύματος

00:07:11.138 --> 00:07:13.020
ως προς το άτομο στο οποίο προσπίπτει.

NOTE Paragraph

00:07:13.020 --> 00:07:15.188
Αυτό που θέλαμε να πάρουμε

00:07:15.188 --> 00:07:16.921
ήταν ο σίδηρος.

00:07:16.921 --> 00:07:18.788
Διότι η μελάνη ήταν γραμμένη με σίδηρο.

00:07:18.788 --> 00:07:20.471
Αν καταφέρουμε να αντιστοιχήσουμε

00:07:20.471 --> 00:07:23.055
από πού βγαίνει και από πού έρχεται η ακτίνα Χ,

00:07:23.055 --> 00:07:25.121
μπορούμε να χαρτογραφήσουμε το σίδηρο στη σελίδα,

00:07:25.121 --> 00:07:27.720
και θεωρητικά μπορούμε να διαβάσουμε την εικόνα.

NOTE Paragraph

00:07:27.720 --> 00:07:32.055
Το θέμα είναι ότι χρειαζόμαστε μια πολύ ισχυρή πηγή φωτός για να το καταφέρουμε.

00:07:32.055 --> 00:07:35.429
Το πήγαμε λοιπόν στο Εργαστήριο ακτινοβολίας σύγχροτρων του Στάνφορντ

00:07:35.429 --> 00:07:36.871
στην Καλιφόρνια,

00:07:36.871 --> 00:07:38.439
που είναι σωματιδιακός επιταχυντής.

00:07:38.439 --> 00:07:40.171
Τα ηλεκτρόνια περιστρέφονται προς μια κατεύθυνση,

00:07:40.171 --> 00:07:41.788
τα ποζιτρόνια προς την άλλη.

00:07:41.788 --> 00:07:43.104
Συναντώνται στο μέσον,

00:07:43.104 --> 00:07:45.540
και δημιουργούν υποατομικά σωματίδια

00:07:45.540 --> 00:07:47.770
όπως τα γ-κουάρκ και τα τ-λεπτόνια.

00:07:47.770 --> 00:07:50.792
Βέβαια δε θα βάζαμε το κείμενο του Αρχιμήδη σ' εκείνη την ακτίνα.

00:07:50.792 --> 00:07:54.340
Αλλά καθώς τα ηλεκτρόνια περιστρέφονται με την ταχύτητα του φωτός,

00:07:54.340 --> 00:07:55.607
εκπέμπουν ακτίνες Χ.

00:07:55.607 --> 00:07:58.257
Αυτό αποτελεί την ισχυρότερη πηγή φωτός στο ηλιακό σύστημα.

00:07:58.257 --> 00:08:00.206
Ονομάζεται ακτινοβολία συγχροτρονίου,

00:08:00.206 --> 00:08:02.024
και χρησιμοποιείται συνήθως για να βλέπουμε

00:08:02.024 --> 00:08:03.691
πρωτεΐνες και παρόμοια πράγματα.

00:08:03.691 --> 00:08:07.688
Εμείς όμως θέλαμε να δούμε τα άτομα του σιδήρου,

00:08:07.688 --> 00:08:10.557
για να μπορέσουμε να διαβάσουμε τη σελίδα πριν και μετά.

00:08:10.557 --> 00:08:12.855
Και ω του θαύματος, είδαμε ότι μπορούσαμε να το κάνουμε.

00:08:12.855 --> 00:08:16.303
Χρειάστηκαν 17 λεπτά για μια σελίδα.

NOTE Paragraph

00:08:16.303 --> 00:08:18.958
Τι ανακαλύψαμε λοιπόν;

00:08:18.958 --> 00:08:21.140
Ένα από τα μοναδικά κείμενα του Αρχιμήδη

00:08:21.140 --> 00:08:22.943
που ονομάζεται «Το Στομάχιον».

00:08:22.943 --> 00:08:25.357
Αυτό δεν περιλαμβανόταν στους Κώδικες Α και Β.

00:08:25.357 --> 00:08:27.776
Και ξέραμε ότι περιλάμβανε αυτό το τετράγωνο.

00:08:27.776 --> 00:08:29.569
Είναι ένα τέλειο τετράγωνο,

00:08:29.569 --> 00:08:31.590
που διαιρείται σε 14 κομμάτια.

00:08:31.590 --> 00:08:34.373
Ωστόσο κανείς δε γνώριζε σε τι χρησίμευαν αυτά τα 14 κομμάτια στον Αρχιμήδη.

00:08:34.373 --> 00:08:36.557
Τώρα νομίζουμε ότι γνωρίζουμε.

00:08:36.557 --> 00:08:38.324
Προσπαθούσε να υπολογίσει

00:08:38.324 --> 00:08:40.857
με πόσους τρόπους μπορεί κανείς να επαναδιατάξει τα 14 κομμάτια

00:08:40.857 --> 00:08:43.184
και να εξακολουθεί να έχει ένα τέλειο τετράγωνο.

00:08:43.184 --> 00:08:46.686
Ποια είναι η απάντηση;

00:08:46.686 --> 00:08:52.048
Είναι 17.156 διαιρεμένα σε 536 ενότητες.

00:08:52.048 --> 00:08:54.415
Αυτό που έχει σημασία

00:08:54.415 --> 00:08:58.129
είναι ότι αποτελεί τη πιο παλιά μελέτη της συνδυαστικής στα μαθηματικά.

00:08:58.129 --> 00:09:01.893
Η συνδυαστική είναι ένας υπέροχος και ενδιαφέρον κλάδος των μαθηματικών.

NOTE Paragraph

00:09:01.893 --> 00:09:05.128
Το εκπληκτικό βέβαια σχετικά μ' αυτό το χειρόγραφο

00:09:05.128 --> 00:09:07.497
είναι ότι κοιτάξαμε τα άλλα χειρόγραφα

00:09:07.497 --> 00:09:08.915
που έφτιαξε ο συγγραφέας του παλίμψηστου,

00:09:08.915 --> 00:09:11.481
από τα οποία ο αντιγραφέας έκανε το βιβλίο του,

00:09:11.481 --> 00:09:14.413
και ένα από αυτά περιείχε ένα κείμενο του Υπερείδη.

00:09:14.413 --> 00:09:18.781
Ο Υπερείδης υπήρξε ένας Αθηναίος ρήτορας του τέταρτου αιώνα π.Χ.

00:09:18.781 --> 00:09:21.198
Ήταν σύγχρονος του Δημοσθένη.

00:09:21.198 --> 00:09:25.597
Και το 338 π.Χ ο ίδιος και ο Δημοσθένης

00:09:25.597 --> 00:09:27.281
αποφάσισαν να αντισταθούν

00:09:27.281 --> 00:09:29.281
στην στρατιωτική εξουσία του Φίλιππου του Μακεδόνα.

00:09:29.281 --> 00:09:32.930
Η Αθήνα λοιπόν και η Θήβα ξεκίνησαν μάχη εναντίον του.

00:09:32.930 --> 00:09:34.198
Ήταν κακή ιδέα,

00:09:34.198 --> 00:09:37.631
διότι ο Φίλιππος της Μακεδονίας είχε ένα γιο, το Μέγα Αλέξανδρο,

00:09:37.631 --> 00:09:39.914
και έχασαν τη μάχη της Χαιρώνειας.

NOTE Paragraph

00:09:39.914 --> 00:09:42.632
Ο Μέγας Αλέξανδρος συνέχισε προς κατάκτηση του γνωστού κόσμου.

00:09:42.632 --> 00:09:45.382
Ο Υπερείδης δικάστηκε για προδοσία.

00:09:45.382 --> 00:09:48.982
Και το κείμενο αυτό είναι ο λόγος που εκφώνησε στη δίκη--

00:09:48.982 --> 00:09:50.130
και είναι ένας σπουδαίος λόγος:

00:09:50.130 --> 00:09:52.398
«Το καλύτερο» λέει «είναι να νικήσεις».

00:09:52.398 --> 00:09:54.132
«Αν όμως δε μπορείς,

00:09:54.132 --> 00:09:56.173
τότε πρέπει να δώσεις μάχη για έναν ευγενή σκοπό,

00:09:56.173 --> 00:09:57.748
γιατί έτσι θα σε θυμούνται.

00:09:57.748 --> 00:09:59.346
Σκεφτείτε τους Σπαρτιάτες.

00:09:59.346 --> 00:10:01.214
Κέρδισαν άπειρες νίκες,

00:10:01.214 --> 00:10:03.046
αλλά κανείς δε θυμάται ποιες είναι

00:10:03.046 --> 00:10:05.181
γιατί μάχονταν για ιδιοτελείς σκοπούς.

00:10:05.181 --> 00:10:08.747
Η μόνη μάχη των Σπαρτιατών που θυμούνται όλοι

00:10:08.747 --> 00:10:10.463
είναι η μάχη των Θερμοπυλών

00:10:10.463 --> 00:10:12.466
όπου σφαγιάστηκαν μέχρι τον τελευταίο,

00:10:12.466 --> 00:10:14.398
αλλά πολέμησαν για την ελευθερία της Ελλάδας».

00:10:14.398 --> 00:10:16.663
Τόσο σπουδαίος λόγος ήταν

00:10:16.663 --> 00:10:20.398
που το Αθηναϊκό δικαστήριο τον αθώωσε.

00:10:20.398 --> 00:10:22.464
Έζησε ακόμη 10 χρόνια,

00:10:22.464 --> 00:10:25.115
μέχρι που τον συνέλαβε η Μακεδονική φατρία.

00:10:25.115 --> 00:10:27.699
Του κόψανε τη γλώσσα για να γελοιοποιήσουν
τη ρητορική του δεινότητα,

00:10:27.699 --> 00:10:31.130
όσο για το σώμα του, κανείς δεν ξέρει τι απέγινε.

00:10:31.130 --> 00:10:34.281
Αυτό λοιπόν αποτελεί την ανακάλυψη μιας χαμένης φωνής της αρχαιότητας

00:10:34.281 --> 00:10:36.263
που μας μιλά, όχι από τον τάφο,

00:10:36.263 --> 00:10:37.741
διότι ο τάφος του δεν υπάρχει,

00:10:37.741 --> 00:10:39.514
αλλά από το Αθηναϊκό δικαστήριο.

NOTE Paragraph

00:10:39.514 --> 00:10:41.163
Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει να πω

00:10:41.163 --> 00:10:43.930
ότι φυσιολογικά όταν ψάχνει κανείς

00:10:43.930 --> 00:10:45.926
μεσαιωνικά χειρόγραφα που σβήστηκαν,

00:10:45.926 --> 00:10:47.412
δε βρίσκει μοναδικά κείμενα.

00:10:47.412 --> 00:10:50.514
Η ανακάλυψη δύο χειρογράφων 
σε ένα, είναι στα αλήθεια κάτι.

00:10:50.514 --> 00:10:53.731
Η ανακάλυψη τριών είναι τρέλα.

00:10:53.731 --> 00:10:55.412
Εμείς βρήκαμε τρία.

NOTE Paragraph

00:10:55.412 --> 00:10:56.678
«Οι Κατηγορίες» του Αριστοτέλη

00:10:56.678 --> 00:10:59.131
περιλαμβάνεται στα θεμελιώδη
κείμενα της Δυτικής Φιλοσοφίας.

00:10:59.131 --> 00:11:03.547
Βρήκαμε ένα σχολιαστικό κείμενο 
του τρίτου π.Χ αιώνα πάνω σε αυτό,

00:11:03.547 --> 00:11:06.731
πιθανόν του Γαλένιου και μάλλον του Πορφύριου.

NOTE Paragraph

00:11:06.731 --> 00:11:08.929
Όλα αυτά τα δεδομένα που συλλέξαμε,

00:11:08.929 --> 00:11:11.464
όλες οι απεικονίσεις, 
όλες οι ανεπεξέργαστες απεικονίσεις,

00:11:11.464 --> 00:11:13.814
όλες οι μεταγραφές και τα σχετικά που κάναμε,

00:11:13.814 --> 00:11:17.300
έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο
υπό μία άδεια του Creative Commons

00:11:17.300 --> 00:11:20.214
και μπορούν να χρησιμοποιηθούν 
από όλους και για κάθε εμπορικό σκοπό.

NOTE Paragraph

00:11:20.214 --> 00:11:26.747
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:11:26.747 --> 00:11:30.051
Γιατί το έκανε αυτό 
ο ιδιοκτήτης του χειρόγραφου;

00:11:30.051 --> 00:11:33.797
Το έκανε επειδή καταλαβαίνει 
τα δεδομένα όπως και τα βιβλία.

00:11:33.797 --> 00:11:35.132
Όσο αφορά τα βιβλία,

00:11:35.132 --> 00:11:37.263
αν επιθυμείς να εξασφαλίσεις 
μακροχρόνια αξιοποίηση

00:11:37.263 --> 00:11:39.479
τα κρύβεις σε ντουλάπια

00:11:39.479 --> 00:11:41.279
και επιτρέπεις σε λίγους 
ανθρώπους να τα δουν.

00:11:41.279 --> 00:11:43.698
Όσο αφορά τα δεδομένα, 
αν επιθυμείς να επιβιώσουν,

00:11:43.698 --> 00:11:46.999
τα βγάζεις και ο καθένας
μπορεί να έχει πρόσβαση

00:11:46.999 --> 00:11:50.098
με όσο το δυνατόν περιορισμένο
έλεγχο επάνω τους.

00:11:50.098 --> 00:11:51.262
Και αυτό έπραξε.

NOTE Paragraph

00:11:51.262 --> 00:11:54.690
Τα ιδρύματα μπορούν να διδαχτούν 
από αυτή την πρακτική.

00:11:54.690 --> 00:11:57.242
Διότι τα ιδρύματα προς το παρόν

00:11:57.242 --> 00:12:00.299
κρατούν τα δεδομένα τους 
με περιοριστικούς όρους.

00:12:00.299 --> 00:12:02.491
Όποιος θέλει να δει μεσαιωνικά 
χειρόγραφα στο Διαδίκτυο,

00:12:02.491 --> 00:12:05.962
προς το παρόν πρέπει να πάει 
στην Εθνική Βιβλιοθήκη του τάδε ιστότοπου,

00:12:05.962 --> 00:12:08.630
ή στην Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη 
του δείνα ιστότοπου,

00:12:08.630 --> 00:12:10.529
που αποτελεί και τον πιο ανιαρό τρόπο

00:12:10.529 --> 00:12:12.306
ενασχόλησης με ψηφιακά δεδομένα.

00:12:12.306 --> 00:12:15.299
Αυτό που θέλει κανείς είναι 
να τα συγκεντρώσει όλα μαζί.

NOTE Paragraph

00:12:15.299 --> 00:12:18.396
Διότι το δίκτυο των αρχαίων 
χειρογράφων του μέλλοντος

00:12:18.396 --> 00:12:20.682
δεν πρόκειται να διαμορφωθεί 
από τα ιδρύματα.

00:12:20.682 --> 00:12:23.790
Πρόκειται να διαμορφωθεί από τους χρήστες,

00:12:23.790 --> 00:12:25.564
από ανθρώπους που συγκεντρώνουν
όλα τα δεδομένα,

00:12:25.564 --> 00:12:29.099
από ανθρώπους που επιθυμούν να
συγκεντρώσουν όλων των ειδών τους χάρτες

00:12:29.099 --> 00:12:30.731
απ' όπου και αν προέρχονται,

00:12:30.731 --> 00:12:32.531
όλα τα είδη των μεσαιωνικών ρομάντζων

00:12:32.531 --> 00:12:34.080
απ' όπου και αν προέρχονται,

00:12:34.080 --> 00:12:37.863
άνθρωποι που απλώς επιθυμούν να επιμεληθούν
τις προσωπικές τους υπέροχες συλλογές

00:12:37.863 --> 00:12:39.380
από ωραία πράγματα.

00:12:39.380 --> 00:12:40.997
Αυτό είναι το μέλλον του Διαδικτύου.

00:12:40.997 --> 00:12:44.180
Είναι ένα γοητευτικό και όμορφο μέλλον,

00:12:44.180 --> 00:12:45.782
δεν έχουμε παρά να το πραγματοποιήσουμε.

NOTE Paragraph

00:12:45.782 --> 00:12:48.963
Στο Μουσείο Τέχνης Ουόλτερς 
ακολουθήσαμε αυτό το παράδειγμα,

00:12:48.963 --> 00:12:52.313
και βάλαμε όλα τα χειρόγραφά μας
στο Διαδίκτυο

00:12:52.313 --> 00:12:53.996
για να τα απολαύσει ο κόσμος--

00:12:53.996 --> 00:12:56.580
όλα τα ανεπεξέργαστα δεδομένα,
όλες τις περιγραφές, όλα τα μεταδεδομένα.

00:12:56.580 --> 00:12:59.463
υπό μία άδεια του Creative Commons.

00:12:59.463 --> 00:13:00.981
Το Μουσείο Τέχνης Ουόλτερς
είναι ένα μικρό μουσείο

00:13:00.981 --> 00:13:02.529
και έχει όμορφα χειρόγραφα,

00:13:02.529 --> 00:13:04.547
αλλά και τα δεδομένα είναι φανταστικά.

00:13:04.547 --> 00:13:06.330
Το αποτέλεσμα όλων αυτών

00:13:06.330 --> 00:13:09.348
είναι ότι αν κάνετε μια αναζήτηση 
εικόνων στο Google αυτή τη στιγμή

00:13:09.348 --> 00:13:12.680
και πληκτρολογήσετε: «Φωτισμένα χειρόγραφα
του Κορανίου» για παράδειγμα,

00:13:12.680 --> 00:13:17.097
οι 24 από τις 28 εικόνες που θα βρείτε
προέρχονται από το δικό μου ίδρυμα.

NOTE Paragraph

00:13:17.097 --> 00:13:22.647
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:13:22.647 --> 00:13:27.680
Ας το σκεφτούμε λίγο.

00:13:27.680 --> 00:13:29.663
Γιατί να κάνει κάτι τέτοιο το ίδρυμα;

00:13:29.663 --> 00:13:32.259
Για πολλούς λόγους.

00:13:32.259 --> 00:13:34.382
Μπορείς να μιλήσεις για τις Ανθρωπιστικές
Επιστήμες και τα σχετικά,

00:13:34.382 --> 00:13:36.263
αλλά ας μιλήσουμε για ιδιοτελή πράγματα.

00:13:36.263 --> 00:13:40.131
Διότι να τι θέλει το ίδρυμα:

00:13:40.131 --> 00:13:43.187
Γιατί οι άνθρωποι επισκέπτονται το Λούβρο;

00:13:43.187 --> 00:13:46.171
Για να δούνε τη Μόνα Λίζα.

00:13:46.171 --> 00:13:49.230
Γιατί θέλουν να δουν τη Μόνα Λίζα;

00:13:49.230 --> 00:13:51.612
Διότι ξέρουν από πριν πώς είναι.

00:13:51.612 --> 00:13:53.946
Και ξέρουν από πριν πώς είναι

00:13:53.946 --> 00:13:58.648
επειδή έχουν δει φωτογραφίες της παντού.

NOTE Paragraph

00:13:58.648 --> 00:14:03.097
Επομένως,

00:14:03.097 --> 00:14:05.376
δε χρειάζονται αυτοί οι περιορισμοί.

00:14:05.376 --> 00:14:07.463
Νομίζω ότι τα ιδρύματα 
θα έπρεπε να αντισταθούν

00:14:07.463 --> 00:14:10.597
και να αποδεσμεύσουν όλα τους 
τα δεδομένα χωρίς περιοριστικές άδειες,

00:14:10.597 --> 00:14:12.813
για το καλό όλων.

00:14:12.813 --> 00:14:15.979
Γιατί να μην επιτρέψουμε στον καθένα 
να έχει πρόσβαση σ' αυτά τα δεδομένα

00:14:15.979 --> 00:14:18.315
και να δημιουργεί τις δικές του συλλογές

00:14:18.315 --> 00:14:20.480
αρχαίας γνώσης και υπέροχων 
και όμορφων πραγμάτων

00:14:20.480 --> 00:14:23.568
και να αυξήσουμε την ομορφιά 
και την πολιτιστική σημασία

00:14:23.568 --> 00:14:24.796
του Διαδικτύου.

NOTE Paragraph

00:14:24.796 --> 00:14:26.313
Σας ευχαριστώ πολύ.

NOTE Paragraph

00:14:26.313 --> 00:14:30.746
(Χειροκρότημα)