1
00:00:06,896 --> 00:00:10,684
คุณกำลังว่ายน้ำในมหาสมุทร
ขณะที่อะไรบางอย่างมาถูกขาคุณ

2
00:00:10,684 --> 00:00:12,352
พอรู้สึกเจ็บแปล๊บ

3
00:00:12,352 --> 00:00:15,783
คุณก็รู้ตัวว่า คุณถูกแมงกะพรุนต่อยซะแล้ว

4
00:00:15,783 --> 00:00:20,747
เจ้าสิ่งมีชีวิตที่เหมือนวุ้นแสนสวย
มีพิษสงร้ายกาจเช่นนี้ได้อย่างไร

5
00:00:20,747 --> 00:00:24,361
แมงกะพรุนตัวนุ่มนิ่ม
เพราะ 95% ของมันเป็นน้ำ

6
00:00:24,361 --> 00:00:29,245
และส่วนใหญ่ประกอบด้วยสารโปร่งแสงเหมือนวุ้น
ที่เรียกว่า เมโซเกลีย (mesoglea)

7
00:00:29,245 --> 00:00:30,652
ด้วยตัวที่บอบบางแบบนี้

8
00:00:30,652 --> 00:00:35,770
พวกมันอาศัยเข็มพิษเป็นพันๆ
ที่เรียกว่า ไนโดไซต์ (cnidocytes)

9
00:00:35,770 --> 00:00:38,134
เพื่อป้องกันตัวและล่าเหยื่อ

10
00:00:38,134 --> 00:00:41,285
แม้แต่ลูกแมงกะพรุนขนาดเท่ายางลบดินสอ

11
00:00:41,285 --> 00:00:43,695
ก็ยังต่อยได้

12
00:00:43,695 --> 00:00:49,563
แมงกะพรุนตัวอ่อน ที่เรียกว่า เอฟไฟเรีย (ephyrea)
ดูเหมือนดอกไม้จิ๋วๆ เต้นกระดุ๊บๆ อยู่ในทะเล

13
00:00:49,563 --> 00:00:53,036
เมื่อมันโตขึ้น มันจะมีรูปร่างทรงระฆังคว่ำ
ลักษณะคล้ายร่ม

14
00:00:53,036 --> 00:00:55,745
และหนวดห้อยลงมารอบๆ ขอบร่ม

15
00:00:55,745 --> 00:00:58,492
แมงกะพรุนสายพันธุ์ที่ใหญ่ที่สุดคือ
แมงกะพรุนแผงคอสิงโต (lion's mane jellyfish)

16
00:00:58,492 --> 00:01:02,348
มีหนวดที่ยืดยาวได้มากกว่า 100 ฟุต

17
00:01:02,348 --> 00:01:04,309
ยาวกว่าวาฬสีน้ำเงินเสียอีก

18
00:01:04,309 --> 00:01:07,298
เข็มพิษส่วนใหญ่อยู่ที่หนวดพวกนี้

19
00:01:07,298 --> 00:01:11,170
แม้ว่าบางสายพันธุ์จะมีอยู่ที่ตรงร่มด้วย

20
00:01:11,170 --> 00:01:14,358
พิษจะถูกฉีดผ่าน นีมาโตซิสต์

21
00:01:14,358 --> 00:01:16,474
เป็นท่อกลวงๆ รูปร่างเหมือนแส้

22
00:01:16,474 --> 00:01:20,448
ที่ขดอยู่ภายใต้แรงดันสูง

23
00:01:20,448 --> 00:01:24,917
เมื่อมีสิ่งกระตุ้นจากการสัมผัสหรือทางเคมี
กระตุ้นจากภายนอก

24
00:01:24,917 --> 00:01:28,999
ฝาของเซลล์นี้จะเด้งเปิดออก
และน้ำทะเลไหลพรูเข้าไป

25
00:01:28,999 --> 00:01:32,827
แรงนี้จะดันให้เข็มเหมือนฉมวกขนาดจิ๋ว
ดีดตัวออกมา

26
00:01:32,827 --> 00:01:37,401
ทิ่มแทงและฉีดพิษเข้าไปในเหยื่อ

27
00:01:37,401 --> 00:01:41,552
การฉีดพิษจากนีมาโทซิสต์เกิดขึ้นในเวลา
น้อยกว่า 1 ส่วนล้านของวินาที

28
00:01:41,552 --> 00:01:45,462
มันจึงเป็นหนึ่งในกระบวนการกลไกเคมี
ที่เร็วที่สุดในธรรมชาติ

29
00:01:45,462 --> 00:01:49,867
นีมาโทซิสต์สามารถยิงออกมาได้
หลังแมงกะพรุนตายแล้ว

30
00:01:49,867 --> 00:01:53,907
ดังนั้นการเอาหนวดที่ติดกับผิวหนังออก
จึงเป็นเรื่องสำคัญ

31
00:01:53,907 --> 00:01:58,827
การล้างด้วยน้ำส้มสายชูจะช่วยให้เข็มพิษ
ที่ยังไม่ยิงออกมาหมดฤทธิ์

32
00:01:58,827 --> 00:02:02,651
น้ำทะเลก็ช่วยล้างเอานีมาโทซิสต์
ที่เหลือออกไปด้วย

33
00:02:02,651 --> 00:02:06,092
แต่อย่าใช้น้ำจึด
เพราะการเปลี่ยนแปลงของสมดุลเกลือ

34
00:02:06,092 --> 00:02:09,370
จะเปลี่ยนแรงดันออสโมติค
ด้านนอกของไนโดไซต์

35
00:02:09,370 --> 00:02:12,322
และจะกระตุ้นให้เข็มพิษพุ่งออกมาอีก

36
00:02:12,322 --> 00:02:16,299
เป็นเหตุว่าทำไมการปัสสาวะรดบริเวณที่โดนต่อย
ซึ่งเป็นการรักษาพื้นบ้านที่พบบ่อย

37
00:02:16,299 --> 00:02:21,537
อาจจะทำให้เกิดอันตรายมากกว่าเป็นประโยชน์
ขึ้นอยู่กับส่วนประกอบของปัสสาวะ

38
00:02:21,537 --> 00:02:24,623
การต่อยของแมงกะพรุนทั่วไป
มักจะแค่น่ารำคาญ

39
00:02:24,623 --> 00:02:26,488
แต่บางครั้งอาจจะถึงตาย

40
00:02:26,488 --> 00:02:30,028
แมงกะพรุนกล่องแปซิฟิค
เรียกอีกชื่อว่า ต่อทะเล

41
00:02:30,028 --> 00:02:33,194
ปล่อยพิษที่ทำให้เกิดการบีบต้ว
ของกล้ามเนื้อหัวใจ

42
00:02:33,194 --> 00:02:35,544
และตายอย่างรวดเร็วถ้าได้รับพิษในปริมาณสูง

43
00:02:35,544 --> 00:02:38,436
ยาแก้พิษนั้นมีอยู่ แต่พิษนั้นออกฤทธิ์เร็ว

44
00:02:38,436 --> 00:02:41,808
ดังนั้นคุณต้องได้รับการรักษาทันที

45
00:02:41,808 --> 00:02:44,635
แม้ว่าหนวดมันจะอานุภาพมหาศาล

46
00:02:44,635 --> 00:02:47,014
แมงกระพรุนก็ไม่ได้อยู่ยงคงกระพัน

47
00:02:47,014 --> 00:02:50,901
เข็มพิษของมันไม่อาจเทียบได้กับ
หนังที่หนาเหมือนเกราะของผู้ล่า

48
00:02:50,901 --> 00:02:54,662
เช่น เต่ากระดองหนัง และปลาดวงอาทิตย์

49
00:02:54,662 --> 00:02:58,766
ผู้ล่าทั้งสองนี้มีการปรับตัวที่กันไม่ให้
แมงกระพรุนตัวลื่นๆ

50
00:02:58,766 --> 00:03:01,554
หลุดรอดออกไปได้หลังถูกฮุบเข้าไป

51
00:03:01,554 --> 00:03:04,981
หนามแหลมชี้ไปด้านหลังในปาก
และหลอดอาหารของเต่า

52
00:03:04,981 --> 00:03:08,566
และฟันโค้งหลังแก้มปลาดวงอาทิตย์

53
00:03:08,566 --> 00:03:12,573
แม้แต่ตัวอ่อนกั้งกระดานตัวจิ๋ว
ก็สามารถเกาะบนร่มแมงกะพรุนได้

54
00:03:12,573 --> 00:03:14,115
และขอโดยสาร

55
00:03:14,115 --> 00:03:18,354
กินแมงกะพรุนขณะที่มันออมพลังตัวเอง
เพื่อการเจริญเติบโต

56
00:03:18,354 --> 00:03:22,801
ปลาเล็กๆใช้แมงกะพรุน
เป็นแนวปะการังเคลื่อนที่เพื่อป้องกันตัว

57
00:03:22,801 --> 00:03:26,773
ว่ายโฉบไปมาระหว่างหนวดโดยไม่แตะมันเลย

58
00:03:26,773 --> 00:03:30,470
ทากเปลือย หรือทากทะเล
ปกคลุมด้วยเมือกป้องกันตัวลื่นๆ

59
00:03:30,470 --> 00:03:34,143
สามารถขโมยอาวุธของแมงกะพรุน
โดยการกินไนโดไซต์

60
00:03:34,143 --> 00:03:37,763
และเปลี่ยนมันไปเป็นถุงพิเศษ
เก็บไว้ใช้ภายหลัง

61
00:03:37,763 --> 00:03:40,270
เป็นอาวุธสู้กับผู้ล่าของมัน

62
00:03:40,270 --> 00:03:43,613
แม้แต่มนุษย์ก็อาจจะใช้ประโยชน์จากแมงกะพรุน
สักวันหนึ่ง

63
00:03:43,613 --> 00:03:47,822
นักวิทยาศาสตร์กำลังหาทางใช้ไนโดไซต์
ในการนำยาเข้าสู่ร่างกาย

64
00:03:47,822 --> 00:03:52,473
ด้วยนีมาโทซิสต์ที่ขนาดไม่ถึง 3% 
ของเข็มฉีดยาทั่วไป

65
00:03:52,473 --> 00:03:56,749
ดังนั้น เมื่อคุณออกไปในมหาสมุทรคราวหน้า
ระวังตัวด้วยนะ

66
00:03:56,749 --> 00:04:00,399
แต่อย่าลืมใช้เวลาซักเดี๋ยว เพื่อชื่นชม
ในความอัศจรรย์ของมันด้วย