[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:04.18,Default,,0000,0000,0000,,Unë dhe nxënësit e mi merremi\Nme robotë shumë të vegjël. Dialogue: 0,0:00:04.21,0:00:06.43,Default,,0000,0000,0000,,Mund t’i mendoni si versionin robot Dialogue: 0,0:00:06.43,0:00:10.02,Default,,0000,0000,0000,,të diçkaje shumë të njohur\Npër ne të gjithë: milingonat Dialogue: 0,0:00:10.02,0:00:12.78,Default,,0000,0000,0000,,Të gjithë e dimë që milingonat, ashtu\Nsi insektet e tjera të kësaj madhësie Dialogue: 0,0:00:12.78,0:00:15.01,Default,,0000,0000,0000,,mund të bëjnë gjëra krejt të pabesueshme. Dialogue: 0,0:00:15.01,0:00:18.20,Default,,0000,0000,0000,,Të gjithë kemi parë një grup \Nmilingonash ose diçka të ngjashme, Dialogue: 0,0:00:18.20,0:00:21.77,Default,,0000,0000,0000,,të mbartin thërrimet që ju bien\Nnë piknik, për shembull. Dialogue: 0,0:00:21.77,0:00:25.91,Default,,0000,0000,0000,,Por cilat janë sfidat e vërteta të \Nprojektimit të milingonave të tilla? Dialogue: 0,0:00:25.91,0:00:29.86,Default,,0000,0000,0000,,Pikësëpari, si t’i përfshijmë\Ntë gjitha aftësitë e milingonës Dialogue: 0,0:00:29.86,0:00:31.91,Default,,0000,0000,0000,,në një robot me po atë përmasa? Dialogue: 0,0:00:31.91,0:00:34.51,Default,,0000,0000,0000,,Fillimisht, na duhet të gjejmë \Nsi t’i bëjmë të lëvizin Dialogue: 0,0:00:34.51,0:00:35.92,Default,,0000,0000,0000,,kur janë kaq të vegjël. Dialogue: 0,0:00:35.92,0:00:38.22,Default,,0000,0000,0000,,Na duhen mekanizma të tillë,\Nsi këmbë dhe motorë efikasë Dialogue: 0,0:00:38.22,0:00:40.07,Default,,0000,0000,0000,,mbi të cilët të bazohet lëvizja Dialogue: 0,0:00:40.07,0:00:42.56,Default,,0000,0000,0000,,dhe na duhen sensorë, energji dhe kontroll Dialogue: 0,0:00:42.56,0:00:46.52,Default,,0000,0000,0000,,për të montuar gjithçka në një robot\Nmilingonë gjysmë-inteligjent. Dialogue: 0,0:00:46.52,0:00:49.07,Default,,0000,0000,0000,,Dhe së fundi, për t’i bërë këto sende\Nvërtet funksionale Dialogue: 0,0:00:49.07,0:00:53.02,Default,,0000,0000,0000,,duam që krejt kjo të punojë si një e tërë,\Nqë të mund të bëjmë gjëra më të mëdha. Dialogue: 0,0:00:53.02,0:00:55.71,Default,,0000,0000,0000,,Pra, le t’ia nisim me lëvizshmërinë. Dialogue: 0,0:00:55.71,0:00:58.87,Default,,0000,0000,0000,,Insektet lëvizin në mënyrë të mahnitshme. Dialogue: 0,0:00:58.87,0:01:00.56,Default,,0000,0000,0000,,Kjo video është marrë nga \NUniversity of California, Berkeley Dialogue: 0,0:01:00.56,0:01:03.34,Default,,0000,0000,0000,,Ajo tregon një kacabu që lëviz në\Nnjë terren vërtet të vështirë, Dialogue: 0,0:01:03.34,0:01:05.19,Default,,0000,0000,0000,,por pa u rrokullisur, Dialogue: 0,0:01:05.19,0:01:09.19,Default,,0000,0000,0000,,dhe arrin ta bëjë këtë ngaqë këmbët e tij\Njanë një ndërthurje materialesh të ngurta, Dialogue: 0,0:01:09.19,0:01:11.54,Default,,0000,0000,0000,,që janë çka kemi përdorur \Ntradicionalisht në robotët Dialogue: 0,0:01:11.54,0:01:14.11,Default,,0000,0000,0000,,dhe materialesh të buta. Dialogue: 0,0:01:14.11,0:01:17.72,Default,,0000,0000,0000,,Kërcimi është tjetër mënyrë interesante\Npër të lëvizur kur jeni i vogël Dialogue: 0,0:01:17.72,0:01:21.30,Default,,0000,0000,0000,,Këto insekte depozitojnë energji elastike\Ndhe e çlirojnë atë shumë shpejt Dialogue: 0,0:01:21.30,0:01:25.41,Default,,0000,0000,0000,,kur iu duhet shumë forcë, si në rastin\Ne kërcimit nga uji, për shembull. Dialogue: 0,0:01:25.41,0:01:28.84,Default,,0000,0000,0000,,Një nga kontributet më të mëdha\Nprej laboratorit tim Dialogue: 0,0:01:28.84,0:01:31.01,Default,,0000,0000,0000,,ka qenë kombinimi i materialeve\Ntë ngurta me ato të buta Dialogue: 0,0:01:31.01,0:01:33.75,Default,,0000,0000,0000,,në mekanizma shumë, shumë të vegjël Dialogue: 0,0:01:33.75,0:01:37.14,Default,,0000,0000,0000,,Ky mekanizëm kërcyes i ka\Nbrinjët rreth katër milimetra, Dialogue: 0,0:01:37.14,0:01:39.15,Default,,0000,0000,0000,,pra përnjëmend i vogël Dialogue: 0,0:01:39.15,0:01:43.06,Default,,0000,0000,0000,,Materiali i fortë këtu është silikoni\Nndërsa ai i buti gomë silikoni Dialogue: 0,0:01:43.06,0:01:45.95,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ideja bazë është që\Ndo ta ngjeshim, Dialogue: 0,0:01:45.95,0:01:48.65,Default,,0000,0000,0000,,do të depozitojmë energji elastike\Ndhe ta çlirojmë të kërcejë Dialogue: 0,0:01:48.65,0:01:52.04,Default,,0000,0000,0000,,Pra, hëpërhë s’ka as motorë, as energji. Dialogue: 0,0:01:52.04,0:01:54.80,Default,,0000,0000,0000,,Në lëvizje vihet me anë të\Nnjë metode që e quajmë Dialogue: 0,0:01:54.80,0:01:57.47,Default,,0000,0000,0000,,"Studentë diplome me piskatore" Dialogue: 0,0:01:57.47,0:01:59.31,Default,,0000,0000,0000,,Pra, ajo që do të shihni \Nnë videon e radhës Dialogue: 0,0:01:59.31,0:02:02.33,Default,,0000,0000,0000,,është ky djalë që po ia del mbanë\Nshumë mirë me kërcimet. Dialogue: 0,0:02:02.33,0:02:05.95,Default,,0000,0000,0000,,Ky është Aaroni, student \Ndiplome me piskatore, Dialogue: 0,0:02:05.95,0:02:08.63,Default,,0000,0000,0000,,dhe ajo që shikoni është\Nky mekanizëm me brinjë 4 mm Dialogue: 0,0:02:08.63,0:02:10.84,Default,,0000,0000,0000,,që kërcen rreth 40 cm lart. Dialogue: 0,0:02:10.84,0:02:13.26,Default,,0000,0000,0000,,Pra, rreth 100 herë më shumë se \Nlartësia e vetë objektit. Dialogue: 0,0:02:13.26,0:02:15.22,Default,,0000,0000,0000,,Dhe mbijeton, hidhet mbi tryezë, Dialogue: 0,0:02:15.22,0:02:18.74,Default,,0000,0000,0000,,është shumë i fortë, dhe mbijeton mirë,\Nderisa na humb nga sytë Dialogue: 0,0:02:18.74,0:02:21.36,Default,,0000,0000,0000,,sepse është shumë i vogël. Dialogue: 0,0:02:21.36,0:02:23.97,Default,,0000,0000,0000,,Së fundi, duam t’i shtojmë kësaj motorë Dialogue: 0,0:02:23.97,0:02:27.09,Default,,0000,0000,0000,,dhe kemi studentë në laboratorë\Nqë merren me motorë milimetrikë Dialogue: 0,0:02:27.09,0:02:30.69,Default,,0000,0000,0000,,që të mund t’i integrojmë\Nnë robotë të vegjël, të pavarur. Dialogue: 0,0:02:30.69,0:02:34.27,Default,,0000,0000,0000,,Por që të mund të vëzhgojmë\Nlëvizjen në këtë shkallë Dialogue: 0,0:02:34.27,0:02:36.24,Default,,0000,0000,0000,,po bëjmë me hile,\Npo përdorim magnete. Dialogue: 0,0:02:36.24,0:02:39.32,Default,,0000,0000,0000,,Këtu tregohet ajo që do të ishte\Npjesë e këmbës së mikro-robotit Dialogue: 0,0:02:39.32,0:02:41.33,Default,,0000,0000,0000,,dhe mund të shikoni kyçet prej\Ngome silikoni Dialogue: 0,0:02:41.33,0:02:43.75,Default,,0000,0000,0000,,me një magnet të trupëzuar\Nqë vihet në lëvizje Dialogue: 0,0:02:43.75,0:02:46.27,Default,,0000,0000,0000,,nga një fushë e jashtme magnetike Dialogue: 0,0:02:46.27,0:02:49.97,Default,,0000,0000,0000,,Kjo na shpie tek roboti\Nqë ju tregova më parë. Dialogue: 0,0:02:49.97,0:02:53.11,Default,,0000,0000,0000,,Gjëja më interesante që ky\Nrobot na ndihmon ta kuptojmë Dialogue: 0,0:02:53.11,0:02:55.12,Default,,0000,0000,0000,,është mënyra se si lëvizin\Ninsektet e kësaj madhësie. Dialogue: 0,0:02:55.12,0:02:57.34,Default,,0000,0000,0000,,Ne kemi një model shumë të mirë\Npër mënyrën si Dialogue: 0,0:02:57.34,0:02:59.30,Default,,0000,0000,0000,,lëviz gjithçka,\Nnga kacabujtë tek elefantët. Dialogue: 0,0:02:59.30,0:03:02.23,Default,,0000,0000,0000,,Të gjithë lëvizim me kërcime\Nkur jemi duke vrapuar. Dialogue: 0,0:03:02.23,0:03:06.51,Default,,0000,0000,0000,,Por po qe se jam vërtet i vogël,\Nforcat mes këmbëve dhe truallit Dialogue: 0,0:03:06.51,0:03:09.29,Default,,0000,0000,0000,,do të ndikojnë lëvizjen time\Nshumë më tepër se masa ime, Dialogue: 0,0:03:09.29,0:03:11.64,Default,,0000,0000,0000,,ky është shkaku i lëvizjes me kërcime. Dialogue: 0,0:03:11.64,0:03:13.32,Default,,0000,0000,0000,,Pra ky ende nuk punon dhe aq, Dialogue: 0,0:03:13.32,0:03:16.39,Default,,0000,0000,0000,,por kemi versione pak më të mëdha,\Nqë vijnë rrotull. Dialogue: 0,0:03:16.39,0:03:20.28,Default,,0000,0000,0000,,Ky është rreth një centimetër kub,\Nnjë centimetër brinja, pra shumë i vogël Dialogue: 0,0:03:20.28,0:03:23.18,Default,,0000,0000,0000,,dhe kemi arritur të vrapojë me\Nrreth 10 gjatësi trupore për sekondë, Dialogue: 0,0:03:23.18,0:03:24.56,Default,,0000,0000,0000,,pra 10 centimetra në sekondë. Dialogue: 0,0:03:24.56,0:03:26.60,Default,,0000,0000,0000,,Goxha i shpejtë, për një gjë të vogël, Dialogue: 0,0:03:26.60,0:03:28.96,Default,,0000,0000,0000,,dhe kufizohet vetëm nga\Nkushtet tona për provën. Dialogue: 0,0:03:28.96,0:03:31.60,Default,,0000,0000,0000,,Por kjo ju jep një ide për \Nmënyrën si funksionon. Dialogue: 0,0:03:31.60,0:03:35.90,Default,,0000,0000,0000,,Mund të krijojmë versione 3D të tij,\Nqë mund të ngjiten mbi pengesa, Dialogue: 0,0:03:35.90,0:03:39.28,Default,,0000,0000,0000,,pak a shumë si kacabuja\Nqë ju tregova më parë. Dialogue: 0,0:03:39.28,0:03:42.17,Default,,0000,0000,0000,,Së fundi, duam t’i shtojmë\Nçdo gjë robotit. Dialogue: 0,0:03:42.17,0:03:45.86,Default,,0000,0000,0000,,Duam që ndijimi, energjia,\Ndhe kontrolli të punojnë së bashku, Dialogue: 0,0:03:45.86,0:03:48.76,Default,,0000,0000,0000,,dhe s’ka pse të jetë çdo gjë\Ne frymëzuar nga natyra. Dialogue: 0,0:03:48.76,0:03:51.84,Default,,0000,0000,0000,,Ky robot është afërsisht në\Nrendin e një karameleje Tic Tac Dialogue: 0,0:03:51.84,0:03:55.28,Default,,0000,0000,0000,,Dhe në këtë rast, në vend të magnetit \Nose muskujve për ta lëvizur, Dialogue: 0,0:03:55.28,0:03:58.31,Default,,0000,0000,0000,,kemi përdorur raketa. Dialogue: 0,0:03:58.31,0:04:00.94,Default,,0000,0000,0000,,Ky është një material energjetik\Ni mikro-fabrikuar Dialogue: 0,0:04:00.94,0:04:03.54,Default,,0000,0000,0000,,dhe mund të prodhojmë\Npikselë të vegjël të tij Dialogue: 0,0:04:03.54,0:04:07.33,Default,,0000,0000,0000,,dhe mund t’i vendosim këto pikselë\Nnë barkun e këtij roboti, Dialogue: 0,0:04:07.33,0:04:12.06,Default,,0000,0000,0000,,dhe ky robot, atëherë, do të kërcejë \Nsa herë që ndjen një shtim të dritës. Dialogue: 0,0:04:12.06,0:04:14.62,Default,,0000,0000,0000,,Videoja e radhës, është\Nnga të preferuarat e mia. Dialogue: 0,0:04:14.62,0:04:17.66,Default,,0000,0000,0000,,Kemi këtë robotin prej 300 miligramësh Dialogue: 0,0:04:17.66,0:04:20.06,Default,,0000,0000,0000,,i cili kërcen rreth 8 centimetra në ajër Dialogue: 0,0:04:20.06,0:04:22.97,Default,,0000,0000,0000,,Përmasat e tij janë vetëm\N4x4x7 mm. Dialogue: 0,0:04:22.97,0:04:25.13,Default,,0000,0000,0000,,Në fillim do të shihni një ndriçim të madh, Dialogue: 0,0:04:25.13,0:04:26.62,Default,,0000,0000,0000,,kur çlirohet energjia Dialogue: 0,0:04:26.62,0:04:28.53,Default,,0000,0000,0000,,dhe roboti që bën akrobaci në ajër. Dialogue: 0,0:04:28.53,0:04:30.14,Default,,0000,0000,0000,,Pra, pamë një ndriçimi të madh, Dialogue: 0,0:04:30.14,0:04:33.34,Default,,0000,0000,0000,,dhe ja ku duket roboti që kërcen në ajër. Dialogue: 0,0:04:33.34,0:04:36.37,Default,,0000,0000,0000,,Pa asnjë pengore ose tela të lidhur me të. Dialogue: 0,0:04:36.37,0:04:38.86,Default,,0000,0000,0000,,Çdo gjë e ka brenda dhe\Nkërcen si kundërpërgjigje Dialogue: 0,0:04:38.86,0:04:43.24,Default,,0000,0000,0000,,të goditjes së lehtë që studenti\Ni bëri ndriçuesit ngjitur me të. Dialogue: 0,0:04:43.24,0:04:46.90,Default,,0000,0000,0000,,Besoj se mund t’i përfytyroni të gjitha\Ngjërat e mrekullueshme që mund të bëjmë Dialogue: 0,0:04:46.90,0:04:51.60,Default,,0000,0000,0000,,me robotë të kësaj shkalle që mund të\Nturren, zvarriten, hidhen dhe rrotullohen. Dialogue: 0,0:04:51.60,0:04:55.39,Default,,0000,0000,0000,,Mendoni për rrënojat që mbeten pas\Nnjë katastrofe natyrore, si tërmeti. Dialogue: 0,0:04:55.39,0:04:57.95,Default,,0000,0000,0000,,Përfytyroni këta robotë të vegjël\Nqë lëvizin mes atyre rrënojave, Dialogue: 0,0:04:57.95,0:05:00.17,Default,,0000,0000,0000,,në kërkim të të mbijetuarve. Dialogue: 0,0:05:00.17,0:05:03.13,Default,,0000,0000,0000,,Ose, përfytyroni shumë robotë\Nqë lëvizin rreth një ure Dialogue: 0,0:05:03.13,0:05:05.29,Default,,0000,0000,0000,,për ta inspektuar dhe për\Nt’u siguruar se është e parrezik, Dialogue: 0,0:05:05.29,0:05:07.33,Default,,0000,0000,0000,,që të mos kemi vithisje si kjo, Dialogue: 0,0:05:07.33,0:05:11.23,Default,,0000,0000,0000,,që ndodhi në Mineapolis më 2007-n. Dialogue: 0,0:05:11.23,0:05:12.100,Default,,0000,0000,0000,,Ose thjesht përfytyroni\Nç'mund të bënit Dialogue: 0,0:05:12.100,0:05:15.52,Default,,0000,0000,0000,,po të kishit robotë që mund\Ntë notonin në gjakun tuaj. Dialogue: 0,0:05:15.52,0:05:17.85,Default,,0000,0000,0000,,Apo jo? "Udhëtimi Fantastik"\Ni Isaac Asimov-it. Dialogue: 0,0:05:17.85,0:05:22.21,Default,,0000,0000,0000,,Që mund t’ju operonin pa pasur\Nnevojë për t’ju prerë paraprakisht. Dialogue: 0,0:05:22.21,0:05:24.94,Default,,0000,0000,0000,,Ose mund të ndryshonim\Nrrënjësisht mënyrën si ndërtojmë Dialogue: 0,0:05:24.94,0:05:28.34,Default,,0000,0000,0000,,nëse i bëjmë robotët tanë të veckël\Ntë veprojnë njësoj si termitet, Dialogue: 0,0:05:28.34,0:05:31.11,Default,,0000,0000,0000,,që ndërtojnë këta pirgje të pabesueshëm\Ntetë metra të lartësh Dialogue: 0,0:05:31.11,0:05:35.20,Default,,0000,0000,0000,,banesa të ajrosura shumë mirë,\Npër termite të tjera Dialogue: 0,0:05:35.20,0:05:37.29,Default,,0000,0000,0000,,në Afrikë dhe Australi. Dialogue: 0,0:05:37.29,0:05:39.72,Default,,0000,0000,0000,,Mendoj se ju dhashë disa nga mundësitë Dialogue: 0,0:05:39.72,0:05:42.15,Default,,0000,0000,0000,,se ç’mund të bëjmë me\Nkëta robotë të vegjël. Dialogue: 0,0:05:42.15,0:05:46.56,Default,,0000,0000,0000,,Deri tani kemi bërë ca përparime,\Npor ende ka goxha rrugë për të bërë Dialogue: 0,0:05:46.56,0:05:49.42,Default,,0000,0000,0000,,dhe shpresojmë që disa prej jush\Ntë mund të kontribuojnë për këtë. Dialogue: 0,0:05:49.42,0:05:51.19,Default,,0000,0000,0000,,Shumë faleminderit. Dialogue: 0,0:05:51.19,0:05:53.39,Default,,0000,0000,0000,,(Duartrokitje)