Hệ sinh thái đa dạng, phát triển mạnh của hành tinh chúng ta có vẻ như cố định, nhưng thật ra lại hoàn toàn có khả năng sụp đổ. Rừng có thể trở thành sa mạc, và rạn san hô có thể trở thành những tảng đá vô hồn, thậm chí không cần tới những thảm họa lớn như núi lửa hay thiên thạch. Điều gì khiến cho hệ sinh thái này lớn mạnh còn hệ khác lại yếu đi khi đối mặt thay đổi? Câu trả lời, trên diện rộng, chính là đa dạng sinh học. Đa dạng sinh học được xây dựng nên bởi ba tính năng gắn bó với nhau: đa dạng hệ sinh thái, đa dạng loài, và đa dạng di truyền. Những đặc điểm này càng gắn bó chặt chẽ, thì mạng lưới càng trở nên vững vàng và linh hoạt hơn. Ví dụ, rừng mưa nhiệt đới Amazon là 1 trong những khu vực đa dạng về sinh học nhất trên trái đất nhờ vào hệ sinh thái phức tạp của nó, sự kết hợp lớn các loài khác nhau, và sự đa dạng di truyền trong nội bộ loài. Đây là bó dây leo rối, bò từ tầng thấp của rừng cho đến tán cao, đan xen với những ngọn cây và phát triển thân gỗ dày giúp hỗ trợ những cây cao chót vót. Nhờ sự giúp đỡ bởi dây leo, cây cung cấp hạt, trái và lá cho động vật ăn cỏ, như heo vòi và loài Agouti, giúp phân tán hạt cây khắp rừng để chúng phát triển. Thức ăn thừa được tiêu thụ bởi hàng triệu côn trùng giúp phân hủy và tái chế chất dinh dưỡng để tạo ra đất đai màu mỡ. Các khu rừng nhiệt đới là một hệ thống lớn chứa đầy những hệ thống nhỏ hơn như vậy, mỗi hệ thống nhỏ gồm nhiều loài liên kết với nhau. Mỗi liên kết giúp ổn định liên kết tiếp theo, tăng cường đa dạng sinh học của mạng lưới. Mạng lưới được gia cố thêm bởi sự đa dạng di truyền giữa các cá thể loài, cho phép chúng đối phó với sự thay đổi. Loài thiếu đa dạng di truyền do bị cô lập hoặc do số lượng ít, dễ bị tổn thương hơn khi gặp biến động gây ra bởi biến đổi khí hậu, dịch bệnh hoặc chia cắt sinh cảnh. Bất cứ khi nào có một loài biến mất do nguồn gen thiếu đa dạng, lại một nút nữa bị tháo ra khỏi mạng lưới. Vì vậy, nếu chúng ta loại bỏ một loài khỏi khu rừng nhiệt đới? Liệu hệ thống sẽ sụp đổ? Có lẽ là không. Số lượng của các loài, sự đa dạng di truyền của chúng và sự phức tạp của các hệ sinh thái tạo ra sự đa dạng sinh học lớn đến vậy trong khu rừng này do đó thiếu mất một mắt xích loài cũng sẽ không gỡ tung cả mạng lưới. Rừng có thể duy trì sự bền vững và phục hồi sau sự thay đổi. Nhưng điều đó không đúng với mọi trường hợp. Trong một số môi trường, chỉ cần lấy đi một thành phần quan trọng có thể làm suy yếu toàn bộ hệ thống. Lấy rạn san hô làm ví dụ Nhiều sinh vật sống phụ thuộc vào san hô. Nó cung cấp những ổ sinh thái nhỏ, là nơi trú ẩn và sinh sản cho hàng ngàn loài cá, động vật giáp xác và động vật thân mềm. San hô cũng có mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau đối với các loại nấm và vi khuẩn. San hô chính là một khung cửi cho phép mạng lưới của đa dạng sinh học được dệt lên. Điều đó làm cho san hô trở thành loài chủ chốt, sự tồn vong của những loài khác phụ thuộc vào nó. Vì vậy, điều gì sẽ xảy ra khi việc khai thác thủy sản, ô nhiễm và quá trình axit hóa đại dương sẽ làm suy yếu san hô hoặc thậm chí giết nó hoàn toàn? Chính xác như những gì bạn nghĩ. Sự biến mất của loài chủ chốt dẫn đến sự biến mất của các loài phụ thuộc đe dọa toàn bộ cấu trúc của các rạn san hô. Đa dạng hệ sinh thái, đa dạng loài và đa dạng di truyền cùng nhau dệt thành mạng lưới đa dạng sinh học vô cùng quan trọng đối với sự sống còn của các sinh vật trên trái đất. Con người chúng ta cũng ở trong mạng đa dạng sinh học này Khi chỉ là một vài sợi bị mất, sự an toàn của chúng ta cũng sẽ bị đe dọa. Mất đi quá nhiều liên kết, chúng ta có nguy cơ tháo tung cả hệ thống. Những gì tương lai mang lại không thể đoán trước, nhưng đa dạng sinh học có thể cung cấp một chính sách bảo hiểm Trái đất có mạng lưới an ninh riêng để bảo vệ sự sống còn cho chúng ta.