[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:11.73,Default,,0000,0000,0000,,Hệ sinh thái đa dạng, phát triển mạnh\Ncủa hành tinh chúng ta có vẻ như cố định,
Dialogue: 0,0:00:11.73,0:00:15.04,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thật ra lại hoàn toàn\Ncó khả năng sụp đổ.
Dialogue: 0,0:00:15.04,0:00:17.03,Default,,0000,0000,0000,,Rừng có thể trở thành sa mạc,
Dialogue: 0,0:00:17.03,0:00:19.67,Default,,0000,0000,0000,,và rạn san hô có thể trở thành\Nnhững tảng đá vô hồn,
Dialogue: 0,0:00:19.67,0:00:23.97,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí không cần tới những thảm họa lớn\Nnhư núi lửa hay thiên thạch.
Dialogue: 0,0:00:23.97,0:00:28.47,Default,,0000,0000,0000,,Điều gì khiến cho hệ sinh thái này lớn mạnh\Ncòn hệ khác lại yếu đi khi đối mặt thay đổi?
Dialogue: 0,0:00:28.47,0:00:32.22,Default,,0000,0000,0000,,Câu trả lời, trên diện rộng,\Nchính là đa dạng sinh học.
Dialogue: 0,0:00:32.22,0:00:35.69,Default,,0000,0000,0000,,Đa dạng sinh học được xây dựng nên\Nbởi ba tính năng gắn bó với nhau:
Dialogue: 0,0:00:35.69,0:00:37.72,Default,,0000,0000,0000,,đa dạng hệ sinh thái,
Dialogue: 0,0:00:37.72,0:00:39.58,Default,,0000,0000,0000,,đa dạng loài,
Dialogue: 0,0:00:39.58,0:00:41.70,Default,,0000,0000,0000,,và đa dạng di truyền.
Dialogue: 0,0:00:41.70,0:00:44.59,Default,,0000,0000,0000,,Những đặc điểm này càng gắn bó chặt chẽ,
Dialogue: 0,0:00:44.59,0:00:48.32,Default,,0000,0000,0000,,thì mạng lưới càng trở nên\Nvững vàng và linh hoạt hơn.
Dialogue: 0,0:00:48.32,0:00:50.30,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, rừng mưa nhiệt đới Amazon là
Dialogue: 0,0:00:50.30,0:00:53.29,Default,,0000,0000,0000,,1 trong những khu vực đa dạng \Nvề sinh học nhất trên trái đất
Dialogue: 0,0:00:53.29,0:00:55.29,Default,,0000,0000,0000,,nhờ vào hệ sinh thái phức tạp của nó,
Dialogue: 0,0:00:55.29,0:00:57.09,Default,,0000,0000,0000,,sự kết hợp lớn các loài khác nhau,
Dialogue: 0,0:00:57.09,0:00:59.85,Default,,0000,0000,0000,,và sự đa dạng di truyền\Ntrong nội bộ loài.
Dialogue: 0,0:00:59.85,0:01:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Đây là bó dây leo rối,
Dialogue: 0,0:01:01.68,0:01:04.92,Default,,0000,0000,0000,,bò từ tầng thấp của rừng cho đến tán cao,
Dialogue: 0,0:01:04.92,0:01:07.05,Default,,0000,0000,0000,,đan xen với những ngọn cây
Dialogue: 0,0:01:07.05,0:01:11.66,Default,,0000,0000,0000,,và phát triển thân gỗ dày\Ngiúp hỗ trợ những cây cao chót vót.
Dialogue: 0,0:01:11.66,0:01:13.30,Default,,0000,0000,0000,,Nhờ sự giúp đỡ bởi dây leo,
Dialogue: 0,0:01:13.30,0:01:16.96,Default,,0000,0000,0000,,cây cung cấp hạt, trái\Nvà lá cho động vật ăn cỏ,
Dialogue: 0,0:01:16.96,0:01:19.82,Default,,0000,0000,0000,,như heo vòi và loài Agouti,
Dialogue: 0,0:01:19.82,0:01:23.78,Default,,0000,0000,0000,,giúp phân tán hạt cây khắp rừng\Nđể chúng phát triển.
Dialogue: 0,0:01:23.78,0:01:26.21,Default,,0000,0000,0000,,Thức ăn thừa được tiêu thụ\Nbởi hàng triệu côn trùng
Dialogue: 0,0:01:26.21,0:01:30.22,Default,,0000,0000,0000,,giúp phân hủy và tái chế chất dinh dưỡng\Nđể tạo ra đất đai màu mỡ.
Dialogue: 0,0:01:30.22,0:01:34.91,Default,,0000,0000,0000,,Các khu rừng nhiệt đới là một hệ thống lớn\Nchứa đầy những hệ thống nhỏ hơn như vậy,
Dialogue: 0,0:01:34.91,0:01:38.19,Default,,0000,0000,0000,,mỗi hệ thống nhỏ gồm\Nnhiều loài liên kết với nhau.
Dialogue: 0,0:01:38.19,0:01:40.47,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi liên kết giúp ổn định\Nliên kết tiếp theo,
Dialogue: 0,0:01:40.47,0:01:43.33,Default,,0000,0000,0000,,tăng cường đa dạng sinh học của mạng lưới.
Dialogue: 0,0:01:43.33,0:01:45.09,Default,,0000,0000,0000,,Mạng lưới được gia cố thêm
Dialogue: 0,0:01:45.09,0:01:48.98,Default,,0000,0000,0000,,bởi sự đa dạng di truyền\Ngiữa các cá thể loài,
Dialogue: 0,0:01:48.98,0:01:51.48,Default,,0000,0000,0000,,cho phép chúng đối phó với sự thay đổi.
Dialogue: 0,0:01:51.48,0:01:54.44,Default,,0000,0000,0000,,Loài thiếu đa dạng di truyền\Ndo bị cô lập
Dialogue: 0,0:01:54.44,0:01:56.18,Default,,0000,0000,0000,,hoặc do số lượng ít,
Dialogue: 0,0:01:56.18,0:01:58.49,Default,,0000,0000,0000,,dễ bị tổn thương hơn khi gặp biến động
Dialogue: 0,0:01:58.49,0:02:03.04,Default,,0000,0000,0000,,gây ra bởi biến đổi khí hậu, dịch bệnh\Nhoặc chia cắt sinh cảnh.
Dialogue: 0,0:02:03.04,0:02:06.71,Default,,0000,0000,0000,,Bất cứ khi nào có một loài biến mất\Ndo nguồn gen thiếu đa dạng,
Dialogue: 0,0:02:06.71,0:02:10.94,Default,,0000,0000,0000,,lại một nút nữa bị tháo ra\Nkhỏi mạng lưới.
Dialogue: 0,0:02:10.94,0:02:14.51,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy, nếu chúng ta loại bỏ\Nmột loài khỏi khu rừng nhiệt đới?
Dialogue: 0,0:02:14.51,0:02:16.94,Default,,0000,0000,0000,,Liệu hệ thống sẽ sụp đổ?
Dialogue: 0,0:02:16.94,0:02:18.39,Default,,0000,0000,0000,,Có lẽ là không.
Dialogue: 0,0:02:18.39,0:02:19.61,Default,,0000,0000,0000,,Số lượng của các loài,
Dialogue: 0,0:02:19.61,0:02:21.06,Default,,0000,0000,0000,,sự đa dạng di truyền của chúng
Dialogue: 0,0:02:21.06,0:02:23.25,Default,,0000,0000,0000,,và sự phức tạp của các hệ sinh thái
Dialogue: 0,0:02:23.25,0:02:26.14,Default,,0000,0000,0000,,tạo ra sự đa dạng sinh học lớn đến vậy\Ntrong khu rừng này
Dialogue: 0,0:02:26.14,0:02:30.80,Default,,0000,0000,0000,,do đó thiếu mất một mắt xích loài\Ncũng sẽ không gỡ tung cả mạng lưới.
Dialogue: 0,0:02:30.80,0:02:34.46,Default,,0000,0000,0000,,Rừng có thể duy trì sự bền vững\Nvà phục hồi sau sự thay đổi.
Dialogue: 0,0:02:34.46,0:02:36.51,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng điều đó không đúng\Nvới mọi trường hợp.
Dialogue: 0,0:02:36.51,0:02:40.27,Default,,0000,0000,0000,,Trong một số môi trường, chỉ cần lấy đi\Nmột thành phần quan trọng
Dialogue: 0,0:02:40.27,0:02:42.75,Default,,0000,0000,0000,,có thể làm suy yếu toàn bộ hệ thống.
Dialogue: 0,0:02:42.75,0:02:44.96,Default,,0000,0000,0000,,Lấy rạn san hô làm ví dụ
Dialogue: 0,0:02:44.96,0:02:48.22,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều sinh vật sống\Nphụ thuộc vào san hô.
Dialogue: 0,0:02:48.22,0:02:51.80,Default,,0000,0000,0000,,Nó cung cấp những ổ sinh thái nhỏ,\Nlà nơi trú ẩn và sinh sản
Dialogue: 0,0:02:51.80,0:02:56.40,Default,,0000,0000,0000,,cho hàng ngàn loài cá,\Nđộng vật giáp xác và động vật thân mềm.
Dialogue: 0,0:02:56.40,0:03:01.19,Default,,0000,0000,0000,,San hô cũng có mối quan hệ phụ thuộc\Nlẫn nhau đối với các loại nấm và vi khuẩn.
Dialogue: 0,0:03:01.19,0:03:02.99,Default,,0000,0000,0000,,San hô chính là một khung cửi
Dialogue: 0,0:03:02.99,0:03:07.26,Default,,0000,0000,0000,,cho phép mạng lưới của\Nđa dạng sinh học được dệt lên.
Dialogue: 0,0:03:07.26,0:03:09.62,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó làm cho san hô\Ntrở thành loài chủ chốt,
Dialogue: 0,0:03:09.62,0:03:12.97,Default,,0000,0000,0000,,sự tồn vong của những loài khác\Nphụ thuộc vào nó.
Dialogue: 0,0:03:12.97,0:03:15.67,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy, điều gì sẽ xảy ra khi\Nviệc khai thác thủy sản,
Dialogue: 0,0:03:15.67,0:03:18.24,Default,,0000,0000,0000,,ô nhiễm và\Nquá trình axit hóa đại dương
Dialogue: 0,0:03:18.24,0:03:21.78,Default,,0000,0000,0000,,sẽ làm suy yếu san hô\Nhoặc thậm chí giết nó hoàn toàn?
Dialogue: 0,0:03:21.78,0:03:23.70,Default,,0000,0000,0000,,Chính xác như những gì bạn nghĩ.
Dialogue: 0,0:03:23.70,0:03:28.48,Default,,0000,0000,0000,,Sự biến mất của loài chủ chốt dẫn đến\Nsự biến mất của các loài phụ thuộc
Dialogue: 0,0:03:28.48,0:03:31.24,Default,,0000,0000,0000,,đe dọa toàn bộ cấu trúc\Ncủa các rạn san hô.
Dialogue: 0,0:03:31.24,0:03:34.23,Default,,0000,0000,0000,,Đa dạng hệ sinh thái, đa dạng loài\Nvà đa dạng di truyền
Dialogue: 0,0:03:34.23,0:03:37.99,Default,,0000,0000,0000,,cùng nhau dệt thành mạng lưới\Nđa dạng sinh học
Dialogue: 0,0:03:37.99,0:03:41.59,Default,,0000,0000,0000,,vô cùng quan trọng đối với sự sống còn\Ncủa các sinh vật trên trái đất.
Dialogue: 0,0:03:41.59,0:03:44.71,Default,,0000,0000,0000,,Con người chúng ta cũng ở trong \Nmạng đa dạng sinh học này
Dialogue: 0,0:03:44.71,0:03:46.98,Default,,0000,0000,0000,,Khi chỉ là một vài sợi bị mất,
Dialogue: 0,0:03:46.98,0:03:49.39,Default,,0000,0000,0000,,sự an toàn của chúng ta cũng sẽ bị đe dọa.
Dialogue: 0,0:03:49.39,0:03:52.80,Default,,0000,0000,0000,,Mất đi quá nhiều liên kết,\Nchúng ta có nguy cơ tháo tung cả hệ thống.
Dialogue: 0,0:03:52.80,0:03:55.36,Default,,0000,0000,0000,,Những gì tương lai mang lại\Nkhông thể đoán trước,
Dialogue: 0,0:03:55.36,0:03:58.30,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đa dạng sinh học có thể cung cấp\Nmột chính sách bảo hiểm
Dialogue: 0,0:03:58.30,0:04:02.60,Default,,0000,0000,0000,,Trái đất có mạng lưới an ninh riêng\Nđể bảo vệ sự sống còn cho chúng ta.