1
00:00:06,630 --> 00:00:11,734
Različiti ekosistemi planete
mogu izgledati kao neraskidivi čvorovi,

2
00:00:11,734 --> 00:00:15,037
ali oni su zapravo podložni raspadu.

3
00:00:15,037 --> 00:00:17,034
Džungle mogu postati pustinje,

4
00:00:17,034 --> 00:00:19,666
a grebeni mogu postati beživotne stene,

5
00:00:19,666 --> 00:00:23,972
čak i bez kataklizmičkih događaja,
kao što su vulkani i asteroidi.

6
00:00:23,972 --> 00:00:28,466
Šta čini jedan ekosistem snažnijim,
a drugi slabijim kada se radi o promenama?

7
00:00:28,466 --> 00:00:32,217
Odgovor na ovo pitanje je, 
u velikoj meri, biološka raznovrsnost.

8
00:00:32,217 --> 00:00:35,692
Biološka raznovrsnost je izgrađena 
od tri isprepletene komponente:

9
00:00:35,692 --> 00:00:37,720
ekosistemska raznovrsnost,

10
00:00:37,720 --> 00:00:39,585
raznovrsnost vrsta

11
00:00:39,585 --> 00:00:41,696
i genetska raznovrsnost.

12
00:00:41,696 --> 00:00:44,589
Što je više isprepletenosti
između ove tri karakteristike,

13
00:00:44,589 --> 00:00:48,321
gušći i elastičniji je i talas.

14
00:00:48,321 --> 00:00:50,305
Uzmite, na primer, Amazonske kišne šume,

15
00:00:50,305 --> 00:00:53,292
jedne od najrazličtijih 
bioloških regiona na zemlji

16
00:00:53,292 --> 00:00:55,289
usled njihovih kompleksnih ekosistema,

17
00:00:55,289 --> 00:00:57,086
ogromnom broju raličitih vrsta,

18
00:00:57,086 --> 00:00:59,849
i genetskoj varijaciji unutar tih vrsta.

19
00:00:59,849 --> 00:01:01,678
Ovde su isprepletane loze lijana,

20
00:01:01,678 --> 00:01:04,918
koje pužu od dna šume do vrha,

21
00:01:04,918 --> 00:01:07,047
isprepletane sa vrhovima drveća

22
00:01:07,047 --> 00:01:11,657
i debelim drvenim korenjem
koje daje potporu drveću.

23
00:01:11,657 --> 00:01:13,299
Uz pomoć loze,

24
00:01:13,299 --> 00:01:16,963
drveće daje semena, 
plodove i lišće biljojedima,

25
00:01:16,963 --> 00:01:19,821
kao što su tapir i aguti,

26
00:01:19,821 --> 00:01:23,778
koji razbacuju seme po celoj šumi
kako bi ono raslo.

27
00:01:23,778 --> 00:01:26,207
Ostatke jedu milioni insekata

28
00:01:26,207 --> 00:01:30,223
koji razlažu i recikliraju hranljive 
sastojke da bi stvorili plodno tlo.

29
00:01:30,223 --> 00:01:34,910
Kišne šume su ogromni sistemi ispunjeni
manjima sistemima, kao ovaj,

30
00:01:34,910 --> 00:01:38,188
svaki ispunjen međusobno 
povezanim vrstama.

31
00:01:38,188 --> 00:01:40,471
Svaka veza pruža stabilnost za sledeću,

32
00:01:40,471 --> 00:01:43,329
jačajući talas biološke raznovrsnosti.

33
00:01:43,329 --> 00:01:45,092
Talas je dodatno ojačan

34
00:01:45,092 --> 00:01:48,976
genetskom raznovrsnošću
unutar pojedinačnih vrsta,

35
00:01:48,976 --> 00:01:51,484
koja im omogućava 
da se izbore sa promenama.

36
00:01:51,484 --> 00:01:54,441
Vrste kojima fali genetska raznovrsnost
usled izolacije

37
00:01:54,441 --> 00:01:56,182
ili malog broja jedinki,

38
00:01:56,182 --> 00:01:58,491
dosta su ranjivije na fluktuaciju

39
00:01:58,491 --> 00:02:03,042
prouzrokovanu klimatskim promenama
ili raspadanjem staništa.

40
00:02:03,042 --> 00:02:06,713
Kada god jedna vrsta izumre
usled oslabljenog genskog fonda,

41
00:02:06,713 --> 00:02:10,945
čvor se rasplete i deo mreže se raspadne.

42
00:02:10,945 --> 00:02:14,511
Dakle, šta bi se desilo kada bismo
uklonili jednu vrstu iz kišnih šuma?

43
00:02:14,511 --> 00:02:16,945
Da li bi se sistem raspao?

44
00:02:16,945 --> 00:02:18,388
Verovatno ne.

45
00:02:18,388 --> 00:02:19,610
Obim vrsta,

46
00:02:19,610 --> 00:02:21,062
njihova genetska raznovrsnost,

47
00:02:21,062 --> 00:02:23,249
i složenost ekosistema

48
00:02:23,249 --> 00:02:26,135
od takve bogate biološke raznovrsnosti
u ovim kišnim šumama

49
00:02:26,135 --> 00:02:30,802
da nestanak jedne vrste u talasu
neće prozrokovati raspad sistema.

50
00:02:30,802 --> 00:02:34,457
Šuma može ostati čvrsta i
oporaviti se od promene.

51
00:02:34,457 --> 00:02:36,509
Ali to nije tačno u svakom slučaju.

52
00:02:36,509 --> 00:02:40,271
U nekim okruženjima, 
oduzimanje jedne bitne komponente

53
00:02:40,271 --> 00:02:42,747
može ugroziti ceo sistem.

54
00:02:42,747 --> 00:02:44,963
Uzmimo za primer koralne grebene.

55
00:02:44,963 --> 00:02:48,215
Mnogi organizmi na grebenima
su zavisni od korala.

56
00:02:48,215 --> 00:02:51,801
Oni omogućavaju ključna skrovišta 
i mesta za oplodnju

57
00:02:51,801 --> 00:02:56,397
za hiljade vrsta riba, ljuskara
i mekušaca.

58
00:02:56,397 --> 00:03:01,186
Korali takođe stvaraju nezavisne veze
sa gljivama i bakterijama.

59
00:03:01,186 --> 00:03:02,987
Sam koral je razboj

60
00:03:02,987 --> 00:03:07,261
koji omogućava da se igradi
isprepletana mreža biološke raznovrsnosti.

61
00:03:07,261 --> 00:03:09,624
To čini koral ključnim organizmom,

62
00:03:09,624 --> 00:03:12,974
od kojeg zavisi opstanak mnogih vrsta.

63
00:03:12,974 --> 00:03:15,670
Dakle, šta se dešava kada
destruktivne ribarske navike,

64
00:03:15,670 --> 00:03:18,237
zagađenje i okeanska acidifikacija

65
00:03:18,237 --> 00:03:21,775
oslabe korale, ili ih čak ubiju?

66
00:03:21,775 --> 00:03:23,695
Upravo ono što mislite.

67
00:03:23,695 --> 00:03:28,478
Gubitak ovog ključnog elementa
ostavlja zavisne od korala napuštenima,

68
00:03:28,478 --> 00:03:31,241
preteći celoj mreži grebena.

69
00:03:31,241 --> 00:03:34,232
Ekosistem, vrste
i genestka raznovrsnost

70
00:03:34,232 --> 00:03:37,991
zajedno grade složen isprepletan talas
biološke raznovrsnosti

71
00:03:37,991 --> 00:03:41,593
koji je vitalan za preživljavanje
organizama na zemlji.

72
00:03:41,593 --> 00:03:44,711
I ljudi su utkani u ovu
biološku raznovrsnost.

73
00:03:44,711 --> 00:03:46,983
Kada je samo par delova izgubljeno,

74
00:03:46,983 --> 00:03:49,394
naša dobrobit je ugrožena.

75
00:03:49,394 --> 00:03:52,796
Isecimo previše veza
i rizikujemo da raspletemo sve.

76
00:03:52,796 --> 00:03:55,365
Ne možemo predvideti šta nosi sutra,

77
00:03:55,365 --> 00:03:58,301
ali biološka raznovrsnost
nas može osigurati,

78
00:03:58,301 --> 00:04:02,597
i osigurati zemaljsku mrežu
koja će štititi naš opstanak.