1
00:00:01,071 --> 00:00:05,658
Porozmawiajmy o nowym okienku
z informacjami o napisach w Amarze

2
00:00:05,915 --> 00:00:10,446
i o tym, jak przydaje się ono
przy transkrypcji i tłumaczeniu.

3
00:00:12,046 --> 00:00:15,168
Po kliknięciu napisu
w celu rozpoczęcia edycji

4
00:00:15,193 --> 00:00:17,241
pojawia się następujące okienko.

5
00:00:17,631 --> 00:00:20,503
Na początku widzimy
kody czasowe napisu,

6
00:00:20,528 --> 00:00:25,704
ale ja skupię się na sposobach
wykorzystania pozostałych informacji,

7
00:00:26,173 --> 00:00:29,286
czyli liczby znaków w napisie

8
00:00:29,432 --> 00:00:32,009
oraz liczby znaków na sekundę.

9
00:00:32,655 --> 00:00:34,647
Zacznijmy od...

10
00:00:35,950 --> 00:00:37,657
42.

11
00:00:38,514 --> 00:00:42,843
W językach zapisywanych
alfabetem łacińskim

12
00:00:43,192 --> 00:00:46,816
jeśli długość napisu przekracza 42 znaki,

13
00:00:47,083 --> 00:00:49,501
napis należy podzielić na dwie linijki.

14
00:00:50,153 --> 00:00:53,091
Dzięki temu łatwiej się go czyta

15
00:00:53,513 --> 00:00:59,166
a programy do odtwarzania
nie dzielą takich napisów niewłaściwie.

16
00:01:00,302 --> 00:01:04,370
W okienku informacyjnym
widać nie tylko długość całego napisu,

17
00:01:04,497 --> 00:01:07,887
ale też liczbę znaków
w jego poszczególnych linijkach.

18
00:01:09,161 --> 00:01:14,442
Jeśli widoczna tam długość całego napisu
przekracza liczbę 42 znaków

19
00:01:14,467 --> 00:01:17,055
oznacza to, że napis
trzeba podzielić na dwie linijki,

20
00:01:17,776 --> 00:01:21,122
ale trzeba też zadecydować,
gdzie dokładnie go podzielimy.

21
00:01:21,802 --> 00:01:26,004
Nie chcemy przecież stworzyć napisu,
w którym pierwsza linijka ma 42 znaki

22
00:01:26,029 --> 00:01:28,926
a druga pod spodem tylko jeden.

23
00:01:29,872 --> 00:01:36,346
Trzeba więc podzielić napis tak,
żeby długość linijek była zbliżona.

24
00:01:36,910 --> 00:01:38,864
Oto przykład.

25
00:01:40,169 --> 00:01:43,864
Ten napis liczy 51 znaków.

26
00:01:44,599 --> 00:01:46,574
Można podzielić go następująco,

27
00:01:46,599 --> 00:01:51,198
na jedną linijkę z 14 znakami
i drugą zawierającą 36,

28
00:01:51,839 --> 00:01:56,714
ale wygodniej się go czyta,
kiedy długość linijek jest zbliżona,

29
00:01:57,136 --> 00:01:58,286
tak jak tutaj:

30
00:01:58,311 --> 00:02:04,794
na górze 27 znaków, a na dole 23.

31
00:02:05,660 --> 00:02:07,972
Dzieląc napisy,

32
00:02:08,192 --> 00:02:11,660
nie należy rozbijać
"jednostek składniowych".

33
00:02:12,129 --> 00:02:15,570
Innymi słowy, nie rozbijajmy wyrażeń

34
00:02:15,595 --> 00:02:19,165
które językowo funkcjonują
jako "całość".

35
00:02:19,869 --> 00:02:21,502
Na przykład w języku angielskim

36
00:02:21,949 --> 00:02:25,144
nie rozdzielalibyśmy
rodzajnika i rzeczownika,

37
00:02:25,840 --> 00:02:29,095
przymiotnika i rzeczownika,
który przymiotnik opisuje,

38
00:02:29,120 --> 00:02:33,339
ani przyimka i wyrażenia,
do którego się odnosi.

39
00:02:35,137 --> 00:02:40,084
Dalsze informacje o dzieleniu napisów
zawiera poradnik na OTPedii

40
00:02:40,109 --> 00:02:42,306
zatytułowany "How to break lines".

41
00:02:42,885 --> 00:02:48,382
Teraz kolej na drugą ważną informację
zawartą w okienku w interfejsie Amary.

42
00:02:48,695 --> 00:02:51,585
Jest to liczba znaków na sekundę,

43
00:02:52,109 --> 00:02:53,530
znana także jako...

44
00:02:54,195 --> 00:02:55,419
Prędkość czytania.

45
00:02:56,187 --> 00:03:00,448
Bo w końcu nie chodzi tylko
o długość napisu jako taką,

46
00:03:00,722 --> 00:03:03,370
ale o to, ile napis
wyświetla się na ekranie

47
00:03:03,563 --> 00:03:06,480
i ile dajemy widzowi czasu
na przeczytanie danego napisu.

48
00:03:07,721 --> 00:03:12,440
Idealna prędkość czytania
w językach z alfabetem łacińskim

49
00:03:12,665 --> 00:03:16,541
to od 15 do 21 znaków na sekundę.

50
00:03:17,466 --> 00:03:21,153
Ale skąd wzięła się ta liczba
i dlaczego to jest w ogóle istotne?

51
00:03:22,489 --> 00:03:28,868
Prędkość czytania mówi nam, jak długi
tak naprawdę może być napis.

52
00:03:29,768 --> 00:03:33,112
Na przykład jeżeli mamy napis
zawierający 40 znaków,

53
00:03:33,480 --> 00:03:35,589
który wyświetla się przez dwie sekundy,

54
00:03:36,167 --> 00:03:41,026
od widza wymagamy jedynie czytania
z prędkością 20 znaków na sekundę.

55
00:03:42,056 --> 00:03:43,801
To nie powinno sprawiać trudności,

56
00:03:43,826 --> 00:03:47,509
więc w tym przypadku
długość 40 znaków jest w porządku.

57
00:03:48,112 --> 00:03:52,817
Ale gdyby ten sam napis
wyświetlał się na ekranie tylko sekundę,

58
00:03:53,591 --> 00:03:58,353
widz musiałby czytać z prędkością
40 znaków na sekundę,

59
00:03:58,887 --> 00:04:01,982
z czym większość ludzi sobie nie poradzi.

60
00:04:02,311 --> 00:04:05,584
Oznaczałoby to,
że taki napis trzeba skrócić.

61
00:04:07,038 --> 00:04:10,922
Na szczęście takich obliczeń
nie trzeba robić w głowie,

62
00:04:11,274 --> 00:04:15,844
bo załatwi to nowe okienko informacyjne
w interfejsie Amary.

63
00:04:16,789 --> 00:04:18,617
Zobaczmy teraz przykład tego,

64
00:04:18,648 --> 00:04:22,457
dlaczego ważne jest utrzymywanie
dobrej prędkości czytania.

65
00:04:22,956 --> 00:04:29,104
W tym urywku prelekcji Dragany Marjanović
z konferencji TEDxNoviSad

66
00:04:29,463 --> 00:04:35,357
prędkość czytania w każdym napisie
przekracza 21 znaków na sekundę.

67
00:04:37,642 --> 00:04:40,012
I po pierwszym roku wypełnionym pracą
nad tym właśnie projektem

68
00:04:40,037 --> 00:04:42,680
miałam zaszczyt otrzymać swój pierwszy,
wielki projekt architektoniczny,

69
00:04:42,705 --> 00:04:45,495
w którym przygotowałam pokrywę gipsową
całej czteropiętrowej klatki schodowej

70
00:04:45,520 --> 00:04:46,721
która była w przepięknej kamienicy

71
00:04:46,746 --> 00:04:48,359
zlokalizowanej w znanym
francuskim mieście Grenoble.

72
00:04:48,384 --> 00:04:50,646
Dla mnie były to długie cztery miesiące
praktyki poniekąd zawodowej

73
00:04:50,772 --> 00:04:52,679
spędzone głównie we Francji,
częściowo też w Bułgarii.

74
00:04:52,704 --> 00:04:54,398
Po tym okresie
ponownie rozpoczęłam studia.

75
00:04:54,423 --> 00:04:56,518
Tym razem badałam glinianą
architekturę Hiszpanii i Portugalii.

76
00:04:57,565 --> 00:05:00,605
Kiedy mogłam wreszcie powrócić do domu,
zaczęłam zajmować się pracą dyplomową

77
00:05:00,630 --> 00:05:03,063
której tematem była architektura gliniana
Prowincji Autonomicznej Wojwodiny.

78
00:05:03,938 --> 00:05:07,500
I jak, ktoś pamięta, co było w Bułgarii?

79
00:05:07,993 --> 00:05:09,766
A gdzie była piękna kamienica?

80
00:05:11,837 --> 00:05:15,046
Widzieliście specjalnie
zmienione tłumaczenie

81
00:05:15,071 --> 00:05:19,226
napisów angielskich Tatjany Jevdjic
których korektorką była Ivana Korom.

82
00:05:19,656 --> 00:05:24,780
Wydłużyłem napisy, żeby prędkość czytania
była znacznie powyżej dogodnego poziomu.

83
00:05:25,679 --> 00:05:29,655
Oto ten sam urywek z poprawnymi napisami,

84
00:05:29,882 --> 00:05:34,718
w których prędkość czytania
nie przekracza 21 znaków na sekundę.

85
00:05:36,343 --> 00:05:41,106
Po roku dano nam pierwszy ważny projekt:

86
00:05:41,497 --> 00:05:46,169
gipsowe wykończenie czteropiętrowej
klatki schodowej w Grenoble.

87
00:05:46,194 --> 00:05:49,181
Później miałam czteromiesięczne praktyki,

88
00:05:49,206 --> 00:05:51,680
częściowo we Francji,
częściowo w Bułgarii,

89
00:05:51,705 --> 00:05:54,987
a potem badałam glinianą architekturę
Hiszpanii i Portugalii.

90
00:05:56,417 --> 00:05:59,189
Po powrocie do domu
zajęłam się pracą dyplomową

91
00:05:59,214 --> 00:06:01,702
o glinianej architekturze Wojwodiny.

92
00:06:03,179 --> 00:06:04,733
Łatwiej się czyta, prawda?

93
00:06:05,684 --> 00:06:08,590
Myśląc o prędkości czytania
warto pamiętać,

94
00:06:08,616 --> 00:06:11,109
że oprócz samego czytania napisów,

95
00:06:11,390 --> 00:06:14,100
widz musi odebrać też inne informacje
zawarte w prelekcji

96
00:06:14,125 --> 00:06:17,217
takie jak język ciała, gesty
i intonację prelegenta,

97
00:06:17,764 --> 00:06:21,369
a także inne informacje wizualne,
jak zawartość slajdów czy zdjęć.

98
00:06:22,413 --> 00:06:25,327
A jeśli tekst znika z ekranu za szybko,

99
00:06:25,788 --> 00:06:28,097
może nie nadążyć
z przeczytaniem samych napisów.

100
00:06:28,171 --> 00:06:31,048
A jeszcze trudniej jest,
kiedy widz nie zna języka oryginału,

101
00:06:31,107 --> 00:06:34,005
więc nie może ratować się tym,
kiedy pogubi się w napisach.

102
00:06:34,834 --> 00:06:37,370
Na szczęście okienko informacyjne
w interfejsie Amary

103
00:06:37,395 --> 00:06:43,154
pokazuje, kiedy prędkość czytania napisu
przekracza limit 21 znaków na sekundę

104
00:06:43,647 --> 00:06:47,179
i dzięki temu wiadomo, gdzie pomóc widzowi
połapać się w prelekcji.

105
00:06:48,257 --> 00:06:50,132
W celu poprawienia prędkości czytania

106
00:06:50,609 --> 00:06:56,113
bardziej zaawansowani użytkownicy
mogą zmieniać czas wyświetlania napisów,

107
00:06:56,777 --> 00:07:01,050
ale tak naprawdę prawie zawsze
wystarczy sięgnąć po...

108
00:07:02,519 --> 00:07:03,729
Streszczanie.

109
00:07:04,894 --> 00:07:06,902
Czyli przeformułowanie napisu tak,

110
00:07:06,928 --> 00:07:10,297
żeby to samo znaczenie
przekazać krótszym tekstem.

111
00:07:11,257 --> 00:07:14,089
Na przykład tłumaczenie prawie dosłowne,

112
00:07:14,114 --> 00:07:19,672
"Teraz mam zamiar podać państwu na sali
jeszcze jeden tego przykład",

113
00:07:20,063 --> 00:07:21,757
liczące 65 znaków,

114
00:07:21,782 --> 00:07:23,711
można zmienić na...

115
00:07:24,352 --> 00:07:26,188
"Oto inny przykład",

116
00:07:26,446 --> 00:07:29,893
co streszcza napis,
skracając go do 17 znaków

117
00:07:30,151 --> 00:07:33,814
i w niektórych sytuacjach
umożliwiłoby widzom odczytanie napisu,

118
00:07:33,839 --> 00:07:35,573
zanim zniknie z ekranu.

119
00:07:36,081 --> 00:07:40,143
Poszukiwanie sposobów
na skrócenie napisów to niezła zabawa,

120
00:07:40,292 --> 00:07:42,767
a nowy interfejs pomaga w tym procesie,

121
00:07:42,792 --> 00:07:47,034
przez informacje o tym,
gdzie streszczanie jest konieczne

122
00:07:47,222 --> 00:07:49,671
i gdzie można o nim zapomnieć.

123
00:07:50,552 --> 00:07:52,946
Więcej informacji o streszczaniu napisów

124
00:07:52,971 --> 00:07:55,328
wraz z użytecznymi
strategiami i przykładami

125
00:07:55,375 --> 00:07:57,409
można znaleźć
w innym poradniku na OTPedii,

126
00:07:57,575 --> 00:08:00,432
zatytułowanym "How to compress subtitles".

127
00:08:01,153 --> 00:08:03,914
Zachęcam was do zaznajomienia się
z nowym interfejsem

128
00:08:04,070 --> 00:08:06,873
i nowymi, użytecznymi narzędziami,
w które jest wyposażony.

129
00:08:07,414 --> 00:08:10,937
A tymczasem:
miłych transkrypcji i tłumaczeń!