WEBVTT

00:00:01.071 --> 00:00:05.658
Amara-ның субтитрге арналған
жаңа қызметі туралы сөйлесейік.

00:00:05.915 --> 00:00:10.446
Аудармашыларға арналған
тиімді тұстарын әңгімелейік.

00:00:12.046 --> 00:00:15.168
Субтитрді өңдеу жұмысын
бастағанда

00:00:15.193 --> 00:00:17.241
шағын терезе пайда болады.

00:00:17.631 --> 00:00:20.503
Ол уақыт есептегішпен
басталатынын байқайсыз.

00:00:20.528 --> 00:00:25.704
Қазір сол жердегі қосымша
мәліметтерге тоқталамын.

00:00:26.173 --> 00:00:29.286
Яғни, субтитрдегі әріптер саны

00:00:29.432 --> 00:00:32.009
және секунд сайын көрінетін әріптер.

00:00:32.655 --> 00:00:34.647
Ең бірінші

00:00:35.950 --> 00:00:37.657
42 cаны туралы сөйлесейік.

00:00:38.514 --> 00:00:42.843
Латын әліпбиін қолданатын тілдерде

00:00:43.192 --> 00:00:46.816
Субтитіріңіз 42 әріптен асып кетсе,

00:00:47.083 --> 00:00:49.501
оны екіге бөлгеніңіз жөн.

00:00:50.153 --> 00:00:53.091
Бұл субтитрді оқуды жеңілдетеді

00:00:53.513 --> 00:00:59.166
әрі жолақтары сыртқа шығып кетпейді.

00:01:00.302 --> 00:01:04.370
Ақпарат терезесінен 
субтитр ұзақтығымен қатар

00:01:04.497 --> 00:01:07.887
әрбір жолақтағы әріп санын
көресіз.

00:01:09.161 --> 00:01:14.442
Жолақтағы әріп саны 42-ден асып кетсе,

00:01:14.467 --> 00:01:16.955
субтитрді бөлу керек деген сөз.

00:01:17.776 --> 00:01:21.122
Бөлген кезде ойдың анықтығына мән беріңіз.

00:01:21.802 --> 00:01:26.004
Бір жолақта 42 символ болып,

00:01:26.029 --> 00:01:28.926
екіншісіне бір әріп тасымалдансын
деген сөз емес.

00:01:29.872 --> 00:01:36.346
Мүмкіндігінше екі жолақтағы әріп саны
тең болатындай етіп бөліңіз.

00:01:36.910 --> 00:01:38.864
Мысал келтірейін,

00:01:40.169 --> 00:01:43.864
Субтитр 51 символдан тұрады.

00:01:44.599 --> 00:01:46.574
Былай бөлсек, қалай болады:

00:01:46.599 --> 00:01:51.198
Біреуінде 14, 
ал екіншісінде 36 әріп.

00:01:51.839 --> 00:01:56.714
Бірақ екі жолақта теңдей бөлінсе,
көзге оқуға жеңіл болмақ.

00:01:57.136 --> 00:02:04.722
Мәселен, бірінде 27
екіншісінде 23.

00:02:05.660 --> 00:02:07.972
Субтитрді екіге бөлгенде

00:02:08.192 --> 00:02:11.660
сөз тіркестерін бірге 
қалдыруға тырысыңыз.

00:02:12.129 --> 00:02:15.570
Яғни, бүтін ұғымды білдіретін

00:02:15.595 --> 00:02:19.165
сөз тіркестері бөлініп кетпесін.

00:02:19.869 --> 00:02:21.502
Мысалы, ағылшын тілінде

00:02:21.949 --> 00:02:25.144
артикль зат есіммен тұрады,

00:02:25.840 --> 00:02:29.095
сын есім сипаттаушы зат есіммен,

00:02:29.120 --> 00:02:33.339
ал предлог қатысы бар
сөзінен ажырамағаны дұрыс.

00:02:35.137 --> 00:02:40.084
Қалай бөлу туралы OTPedia-дан
қосымша оқи аласыз.

00:02:40.109 --> 00:02:42.306
"Жолды бөлу туралы" тақырыбын қараңыз.

00:02:42.885 --> 00:02:48.382
Ақпарат терезесінен тағы не көреміз?

00:02:48.695 --> 00:02:51.585
Секунд сайын көрінетін әріп саны

00:02:52.109 --> 00:02:53.530
оны біз

00:02:54.195 --> 00:02:55.419
оқу жылдамдығы дейміз.

00:02:56.187 --> 00:03:00.448
Себебі субтитр ұзақтығы емес

00:03:00.722 --> 00:03:03.370
экранда қаншалықты
ұзақ көрінетіндігі

00:03:03.563 --> 00:03:06.480
оқуға қанша уақыт 
беретініміз маңызды.

00:03:07.721 --> 00:03:12.440
Латын әліпбиіндегі тілдер үшін

00:03:12.665 --> 00:03:16.541
секундына 15-21 әріп дұрыс.

00:03:17.466 --> 00:03:21.153
Бұл сандар қайдан шықты?
Олар неге маңызды?

00:03:22.489 --> 00:03:28.868
Оқу жылдамдығы субтитр
қанша уақыт көрінетінін білдіреді.

00:03:29.768 --> 00:03:33.112
Мысалы, 40 символы бар субтитр бар делік,

00:03:33.480 --> 00:03:35.589
ол екі секунд көрінеді.

00:03:36.167 --> 00:03:41.026
Оқырман бір секундта 20 әріп
оқуы керек деген сөз.

00:03:42.056 --> 00:03:43.801
Бұл ақылға қонымды.

00:03:43.826 --> 00:03:47.509
40 әріп дегеніміз 
бұл жағдайда дұрыс.

00:03:48.112 --> 00:03:52.817
Бірақ сол субтитр бар болғаны
бір секунд көрінсе,

00:03:53.591 --> 00:03:58.353
бір секундта 40 әріп оқуы керек
деген сөз.

00:03:58.887 --> 00:04:01.982
Бұл көп адамға қиын.

00:04:02.311 --> 00:04:05.584
Сондықтан субтитрді қысқарту керек.

00:04:07.038 --> 00:04:10.922
Бір жақсысы, бәрін есептеп отырмайсыз.

00:04:11.274 --> 00:04:14.335
Amara-ның ақпарат терезесі

00:04:14.360 --> 00:04:15.844
бәрін өзі көрсетіп тұрады.

00:04:16.789 --> 00:04:22.432
Қалыпты оқу жылдамдығын сақтау
неге маңызды екенін айтайын.

00:04:22.956 --> 00:04:29.104
Мына қысқа клипте TEDxNoviSad-те
Драгана Марианович сөйлейді.

00:04:29.463 --> 00:04:35.357
субтитрдің бәрінде жылдамдық
секундына 21 әріптен көп.

00:04:37.642 --> 00:04:40.012
Осы жобаны жасағаннан
кейінгі алғашқы жылы,

00:04:40.037 --> 00:04:42.680
өмірімдегі архитектураға байланысты
алғашқы жүлде алдым,

00:04:42.705 --> 00:04:45.495
төрт сатылы баспалдақтар
бірінің үстіне бірі

00:04:45.520 --> 00:04:46.721
әдемі ғимаратта орналасты

00:04:46.746 --> 00:04:48.359
Францияның Гренобл қаласында.

00:04:48.384 --> 00:04:50.646
Төрт ай бойы үздіксіз атқарған
жұмысым еді.

00:04:50.772 --> 00:04:52.679
Көбі Францияда,
жартысы Болгарияда өтті.

00:04:52.704 --> 00:04:54.398
Содан соң қайтадан
оқуға түстім.

00:04:54.423 --> 00:04:56.518
Бұл жолы Испания мен
Португалиядағы жер архитектурасы еді.

00:04:57.565 --> 00:05:00.605
Үйге оралған соң
бітіру жұмысыма кірістім.

00:05:00.630 --> 00:05:03.063
Войводинадағы автономиялы өлке
архитектурасы туралы.

00:05:03.938 --> 00:05:07.500
Сонымен, Балгарияда не болғаны
кімнің есінде?

00:05:07.993 --> 00:05:09.766
Әдемі ғимараттар қай жерде еді?

00:05:11.837 --> 00:05:15.046
Әлгі клиптің ағылшынша
субтитрін ықшамдадым.

00:05:15.071 --> 00:05:19.226
Татьяна Яевдвик пен Ивана Кором
аударып, өңдеген екен.

00:05:19.656 --> 00:05:24.780
Түсінуге жеңіл болу үшін
оқу жылдамдығын ұзарттым.

00:05:25.679 --> 00:05:29.655
Мынау сол клиптің
жаңартылған нұсқасы

00:05:29.882 --> 00:05:34.718
яғни, оқу жылдамдығы
секундына 21 әріптен аспайды.

00:05:36.343 --> 00:05:41.106
Алғашқы жылдан соң,
бірінші жобамыз

00:05:41.497 --> 00:05:46.169
Гренобледе төрт сатылы
ғимарат жасау болды.

00:05:46.194 --> 00:05:49.181
Содан кейін төрт айлық
жұмыс тәжірибесінен өттім.

00:05:49.206 --> 00:05:51.680
Жартылай Францияда,
жартылай Болгарияда.

00:05:51.705 --> 00:05:54.987
Сосын Испания мен Португалияда
жер архитектурасын оқыдым.

00:05:56.417 --> 00:05:59.189
Үйге оралған соң,
диплом жұмысыма кірістім.

00:05:59.214 --> 00:06:01.702
Тақырыбы Вояводинадағы 
жер архитектурасы еді.

00:06:03.179 --> 00:06:04.733
Түсінуге әлдеқайда жеңіл, ә?

00:06:05.684 --> 00:06:08.154
Субтитр оқу жылдамдығы

00:06:08.179 --> 00:06:11.084
туралы айтқанда 
сонымен қатар

00:06:11.390 --> 00:06:13.900
оқырман қосымша ақпарат
алу керектігін ұмытпау керек,

00:06:13.925 --> 00:06:17.217
сөйлеушінің қимылы
сөйлеу ырғағы тәрізді.

00:06:17.764 --> 00:06:21.369
Кейде экранда суреттер мен
слайдтар да көрсетіледі.

00:06:22.413 --> 00:06:25.327
Сондықтан субтитр тез ауысса


00:06:25.788 --> 00:06:27.897
ойдан жаңылысып қалады.

00:06:28.171 --> 00:06:31.212
Әсіресе, көрермен 
шет тілін түсінбесе қиын.

00:06:31.237 --> 00:06:33.685
Не болып жатқанын мүлдем
ұқпай қалады.

00:06:34.819 --> 00:06:37.270
Осы кезде Amara-ның
ақпарат терезесі

00:06:37.295 --> 00:06:43.154
оқу жылдамдығы
21 әріптен асып кетсе, белгі береді.

00:06:43.647 --> 00:06:47.179
Бұл оқырманға видеоны
түсінуге жәрдем болмақ.

00:06:48.257 --> 00:06:50.132
Оқу жылдамдығын реттеу үшін

00:06:50.609 --> 00:06:56.113
кейбір кезде
субтитр уақытын өзгерту керек.

00:06:56.777 --> 00:07:01.050
Алайда көп ретте негізгі
құрал ретінде

00:07:02.519 --> 00:07:03.729
қысқартуды қолданамыз.

00:07:04.894 --> 00:07:10.272
Яғни, мағынаны
қысқа сөздермен жеткізу деген сөз.

00:07:11.257 --> 00:07:14.089
Мәселен, барлық әдеби аудармада

00:07:14.114 --> 00:07:19.672
"Қазір, осындағы сіздерге келесі бір
мысал келтіріп өтейін" дегенде

00:07:20.063 --> 00:07:21.757
70-тей сөз бар. Оны

00:07:21.782 --> 00:07:23.711
былай өзгерте аламыз.

00:07:24.352 --> 00:07:26.188
"Бір мысал келтірейін".

00:07:26.446 --> 00:07:29.893
Яғни, әріп саны біраз қысқарды.

00:07:30.151 --> 00:07:33.814
Оқырманға түсінуге де жеңіл.

00:07:33.839 --> 00:07:35.573
Асықпай оқып үлгереді.

00:07:36.081 --> 00:07:40.143
Субтитрді қысқарту жолын
іздестіру қызық,

00:07:40.292 --> 00:07:42.767
жаңа интерфейс те
жақсы көмектеседі.

00:07:42.792 --> 00:07:47.034
Қай жерде қысқарту
керектігін көрсетіп отырады.

00:07:47.222 --> 00:07:49.671
Қысқартуды қажет етпейтінін де айтады.

00:07:50.552 --> 00:07:52.946
Субтитрді қысқарту туралы

00:07:52.971 --> 00:07:55.479
әрі өзге де тәсілдерді

00:07:55.504 --> 00:07:57.409
OTPedia-ның басқа мақаласынан табасыз.

00:07:57.575 --> 00:08:00.432
"Субтитрді қысқарту тәсілдері"

00:08:01.153 --> 00:08:03.914
Жаңа интерфейсті тексеріп шығуға
кеңес беремін.

00:08:04.070 --> 00:08:06.773
Жаңа көмекші құралдарын да
қарап көрерсіз.

00:08:07.414 --> 00:08:10.937
Аудармаңыз сәтті шықсын!