1
00:00:00,777 --> 00:00:02,838
Birine gönül rahatlığıyla
borç vermeden önce

2
00:00:02,862 --> 00:00:05,396
o kişiyi ne kadar tanımanız gerekir?

3
00:00:06,044 --> 00:00:08,499
İki sıra arkanızda oturan kişiye

4
00:00:08,523 --> 00:00:10,837
1.000 dolar borç vermek
istediğinizi farz edelim.

5
00:00:11,190 --> 00:00:13,322
İçinizin rahat olması için

6
00:00:13,346 --> 00:00:15,267
o kişi hakkında neleri bilmeniz gerekir?

7
00:00:15,291 --> 00:00:19,065
Annem, Hindistan'dan ABD'ye
geldiğinde otuzlarının sonlarındaydı.

8
00:00:19,284 --> 00:00:21,046
Şu an Brooklyn'de doktorluk yapıyor

9
00:00:21,070 --> 00:00:24,123
ve çoğu zaman, arkadaşlarının ve 
komşularının muayene ücretini

10
00:00:24,137 --> 00:00:27,856
hemen ödeyip ödeyemeyeceğine bakmaksızın
gelip muayene olmalarına izin veriyor.

11
00:00:27,955 --> 00:00:30,582
Onunla beraber bakkalda
veya kaldırımda yürürken

12
00:00:30,656 --> 00:00:32,587
hastalarına rastladığımızı hatırlıyorum.

13
00:00:32,631 --> 00:00:35,201
Bazen yanımıza gelip,
daha önceki muayenelerin ücretini

14
00:00:35,225 --> 00:00:36,583
hemen orada öderlerdi.

15
00:00:36,607 --> 00:00:38,006
Annem de onlara teşekkür eder

16
00:00:38,070 --> 00:00:40,591
ve ailelerinin nasıl olduğunu sorardı.

17
00:00:41,466 --> 00:00:44,718
Onlara güvendiği için kredi verirdi.

18
00:00:45,122 --> 00:00:47,489
Birçoğumuz annem gibiyiz.

19
00:00:47,899 --> 00:00:50,762
Tanıdığımız ya da 
yan yana yaşadığımız birine

20
00:00:50,786 --> 00:00:52,182
kredi veririz.

21
00:00:52,206 --> 00:00:55,910
Ama birçoğumuz muhtemelen, 
hakkında en azından

22
00:00:55,934 --> 00:00:59,000
bir şeyler bilmediğimiz
bir yabancıya borç vermeyiz.

23
00:00:59,634 --> 00:01:03,337
Bankalar, kredi kartı şirketleri 
ve diğer finansal kurumlar

24
00:01:03,361 --> 00:01:05,621
bizi kişisel olarak tanımıyorlar,

25
00:01:05,645 --> 00:01:08,524
ama kredi notumuz sayesinde

26
00:01:08,548 --> 00:01:11,009
bize bir şekilde güvenebiliyorlar.

27
00:01:11,033 --> 00:01:13,458
Kredi notumuz,
genel harcama verilerimiz toplanıp

28
00:01:13,522 --> 00:01:17,252
analiz edilerek oluşturuluyor.

29
00:01:17,596 --> 00:01:20,837
Bu sayede,
elektrik bağlatmaktan ev almaya

30
00:01:20,861 --> 00:01:23,305
ya da riske girip 
yeni bir iş kurmaya kadar

31
00:01:23,329 --> 00:01:26,173
ihtiyacımız olan bütün mal ve hizmetlere

32
00:01:26,197 --> 00:01:28,654
kolayca ulaşabiliyoruz.

33
00:01:29,561 --> 00:01:30,722
Ama...

34
00:01:30,746 --> 00:01:35,113
dünya üzerinde kredi notu olmayan

35
00:01:35,137 --> 00:01:37,223
2,5 milyar insan var.

36
00:01:37,247 --> 00:01:40,271
Bu rakam dünya nüfusunun üçte biri.

37
00:01:40,930 --> 00:01:42,185
Kredi notları yok,

38
00:01:42,209 --> 00:01:45,470
çünkü resmi devlet kayıtları yok.

39
00:01:45,494 --> 00:01:46,858
Banka hesapları yok,

40
00:01:46,882 --> 00:01:48,376
kredi geçmişleri yok,

41
00:01:48,400 --> 00:01:50,458
sosyal güvenlik numaraları da yok.

42
00:01:50,482 --> 00:01:52,201
Kredi notları olmadığı için,

43
00:01:52,225 --> 00:01:56,876
hayatlarını geliştirebilecekleri
bir krediye ya da

44
00:01:56,900 --> 00:01:58,936
finansal ürünlere erişimleri de yok.

45
00:01:59,509 --> 00:02:01,571
Güvenilir değiller.

46
00:02:02,968 --> 00:02:06,138
Biz de güven oluşturmak
ve bu 2,5 milyar kişiyi

47
00:02:06,162 --> 00:02:10,213
finansal erişime ulaştırmak için
bir yol bulmak istedik.

48
00:02:10,772 --> 00:02:13,238
Böylece mobil verileri kullanarak

49
00:02:13,262 --> 00:02:17,552
onlar için kredi notu oluşturan
bir mobil uygulama geliştirdik.

50
00:02:18,345 --> 00:02:22,801
Hâlen, gelişmekte olan ülkelerde
bir milyardan fazla akıllı telefon var.

51
00:02:22,825 --> 00:02:25,813
İnsanlar bunları aynı bizim
kullandığımız gibi kullanıyorlar.

52
00:02:26,235 --> 00:02:29,204
Arkadaşlarına mesaj atıyorlar, 
adres tarifi alıyorlar,

53
00:02:29,228 --> 00:02:30,640
İnternet'e giriyorlar

54
00:02:30,664 --> 00:02:33,143
ve hatta finansal işlem yapıyorlar.

55
00:02:33,167 --> 00:02:36,353
Zamanla bu veriler 
telefonlarımıza kaydediliyor

56
00:02:36,377 --> 00:02:40,172
ve bir insanın hayatı hakkında
kapsamlı bir tablo oluşturuyor.

57
00:02:40,812 --> 00:02:43,308
Müşterilerimiz bize, 
bu verilere erişim izni veriyor

58
00:02:43,332 --> 00:02:46,442
ve biz de bunları mobil uygulamamız
aracılığıyla kaydediyoruz.

59
00:02:46,466 --> 00:02:49,110
Bizim Kenya, Nairobi'deki, 
küçük bir işletme sahibi

60
00:02:49,134 --> 00:02:53,835
Jenipher gibi insanların kredibilitelerini
anlamamıza yardımcı oluyor.

61
00:02:54,290 --> 00:02:59,173
Jenipher 65 yaşında ve yıllardır
merkezi iş bölgesinde

62
00:02:59,197 --> 00:03:01,255
bir yiyecek tezgâhı işletiyor.

63
00:03:01,897 --> 00:03:05,096
Meslek okuluna giden üç oğlu var

64
00:03:05,120 --> 00:03:07,644
ve tasarruf için oluşturulmuş olan

65
00:03:07,668 --> 00:03:09,211
yerel chama grubunun da lideri.

66
00:03:09,529 --> 00:03:11,532
Jenipher'in yiyecek tezgâhının durumu iyi.

67
00:03:11,556 --> 00:03:15,000
Her gün, harcamalarını ucu ucuna 
karşılayacak kadar para kazanıyor.

68
00:03:15,024 --> 00:03:17,392
Ama finansal olarak güvende değil.

69
00:03:17,842 --> 00:03:20,582
Acil bir durum onu borca sokabilir.

70
00:03:20,667 --> 00:03:22,734
Ayrıca ailesinin hayatını
iyileştirmek için,

71
00:03:22,758 --> 00:03:24,366
acil durumlar için

72
00:03:24,410 --> 00:03:26,359
ya da işlerini büyütmek için kullanacağı

73
00:03:26,423 --> 00:03:29,206
tasarruf edebileceği bir geliri yok.

74
00:03:30,065 --> 00:03:33,291
Jenipher kredi kullanmak isterse
seçenekleri sınırlı.

75
00:03:33,733 --> 00:03:35,111
Mikro kredi kullanabilir,

76
00:03:35,135 --> 00:03:38,979
ama onun güvenilirliğine kefil olacak
bir grup oluşturması gerek.

77
00:03:39,003 --> 00:03:41,975
O zaman bile, kredinin miktarı

78
00:03:41,999 --> 00:03:44,256
onun işine etki edecek kadar
büyük olmayabilir.

79
00:03:44,280 --> 00:03:46,568
Ortalama 150 dolar civarı oluyor.

80
00:03:47,525 --> 00:03:50,043
Tefeciler de bir seçenek tabii ki,

81
00:03:50,067 --> 00:03:54,017
ama %300'den fazla faiz oranlarıyla

82
00:03:54,041 --> 00:03:55,595
finansal olarak çok riskliler.

83
00:03:56,079 --> 00:04:00,064
Jenipher'ın bir teminatı ya da
kredi geçmişi olmadığı için,

84
00:04:00,088 --> 00:04:03,875
bir bankaya gidip ticari kredi isteyemez.

85
00:04:04,331 --> 00:04:05,654
Ama bir gün,

86
00:04:05,678 --> 00:04:09,246
Jenipher'ın oğlu, 
onu uygulamamızı indirmesi

87
00:04:09,310 --> 00:04:11,341
ve kredi başvurusu yapması için ikna etti.

88
00:04:11,407 --> 00:04:13,946
Jenipher telefonunda
birkaç soruyu yanıtladı

89
00:04:13,970 --> 00:04:17,964
ve bize cihazındaki 
bazı önemli verilere erişim izni verdi.

90
00:04:18,561 --> 00:04:19,899
İşte gördüklerimiz bunlar:

91
00:04:20,392 --> 00:04:21,891
Önce kötü haberler.

92
00:04:22,996 --> 00:04:27,762
Jenipher'ın çok az birikimi var 
ve bir kredi geçmişi de yok.

93
00:04:27,955 --> 00:04:29,546
Bunlar geleneksel bir banka için

94
00:04:29,570 --> 00:04:32,596
kırmızı bayrak kaldıracak nedenler.

95
00:04:32,620 --> 00:04:35,351
Ama geçmişinde,
bize onun potansiyelinin

96
00:04:35,375 --> 00:04:38,706
daha geniş bir resmini gösteren
başka noktalar vardı.

97
00:04:39,342 --> 00:04:40,493
En başta,

98
00:04:40,517 --> 00:04:44,372
Uganda'daki ailesine düzenli olarak 
telefon ettiğini gördük.

99
00:04:45,629 --> 00:04:48,086
Veriler, yakın olduğu birkaç kişiyle

100
00:04:48,110 --> 00:04:50,844
sürekli olarak görüşen insanların

101
00:04:50,868 --> 00:04:55,604
kredileri geri ödeme oranlarında %4'lük
bir artış olduğunu gösteriyor.

102
00:04:56,657 --> 00:04:57,816
Ayrıca, gün içinde

103
00:04:57,840 --> 00:05:00,648
epey dolaşmasına rağmen,

104
00:05:00,672 --> 00:05:03,403
aslında epey düzenli bir rota 
takip ettiğini gördük.

105
00:05:03,427 --> 00:05:06,562
Ya evinde ya da
yiyecek tezgâhında oluyordu.

106
00:05:07,315 --> 00:05:11,302
Veriler ayrıca, zamanının çoğunu 
aynı yerlerde geçiren insanların

107
00:05:11,326 --> 00:05:13,713
kredileri geri ödeme oranlarında

108
00:05:13,737 --> 00:05:16,346
%6'lık bir artış olduğunu da gösteriyor.

109
00:05:17,349 --> 00:05:19,930
Yine, gün içinde

110
00:05:19,954 --> 00:05:22,302
birçok farklı insanla görüştüğünü

111
00:05:22,326 --> 00:05:24,668
ve güçlü bir destek ağı olduğunu gördük.

112
00:05:25,287 --> 00:05:26,680
Verilerimiz,

113
00:05:26,704 --> 00:05:31,384
58'den fazla farklı kişiyle
iletişim kuran insanların

114
00:05:31,408 --> 00:05:34,309
genelde daha iyi müşteriler 
olduklarını gösteriyor.

115
00:05:34,333 --> 00:05:35,602
Jenipher ise

116
00:05:35,626 --> 00:05:39,669
89 farklı kişiyle görüşüyordu.

117
00:05:39,693 --> 00:05:42,944
Bu da onun ödemelerine
%9 oranında bir artış olarak yansıdı.

118
00:05:43,888 --> 00:05:47,655
Bunlar, bir kişinin kredibilitesini
anlayabilmek için baktığımız

119
00:05:47,679 --> 00:05:50,912
binlerce farklı veri göstergesinden
sadece birkaçı.

120
00:05:51,397 --> 00:05:54,470
Bütün bu farklı göstergeleri 
analiz ettikten sonra,

121
00:05:54,494 --> 00:05:56,466
riske girdik

122
00:05:56,490 --> 00:05:58,533
ve Jenipher'a kredi verdik.

123
00:05:59,370 --> 00:06:02,696
Bu veriler, resmi belgelerde 
ya da finansal kayıtlarda

124
00:06:02,720 --> 00:06:05,288
bulunabilecek bilgiler değil.

125
00:06:05,720 --> 00:06:07,508
Ama güven telkin ediyorlar.

126
00:06:08,193 --> 00:06:10,170
Gelirin dışındaki şeylere bakarak,

127
00:06:10,194 --> 00:06:12,351
gelişmekte olan ülkelerdeki,

128
00:06:12,375 --> 00:06:16,044
ilk bakışta riskli ve tahmin edilemez
görülebilen insanların aslında,

129
00:06:16,068 --> 00:06:20,294
borçlarını ödeyebilecek kapasitede 
ve buna istekli olduklarını gördük.

130
00:06:21,334 --> 00:06:26,519
Kredi notlarımız, Kenya'da,
sadece geçtiğimiz yıl 200.000'den fazla

131
00:06:26,543 --> 00:06:28,140
kredi temin edebilmemizi sağladı.

132
00:06:28,164 --> 00:06:31,466
Geri ödeme oranlarımız %90'ın üzerinde.

133
00:06:31,490 --> 00:06:36,785
Bu oran, geleneksel bankacılıktaki
geri ödeme oranlarıyla aynı seviyede.

134
00:06:37,564 --> 00:06:40,473
Kredi notu gibi basit bir şeyle,

135
00:06:40,497 --> 00:06:44,012
insanlara kendi geleceklerini 
inşa etme gücü veriyoruz.

136
00:06:44,647 --> 00:06:47,954
Müşterilerimiz kredilerini
aile harcamaları,

137
00:06:47,978 --> 00:06:49,835
acil durumlar, seyahat harcamaları

138
00:06:49,859 --> 00:06:52,831
ve işlerine yatırım yapıp
büyütmek için kullandılar.

139
00:06:53,792 --> 00:06:57,264
Şimdi, daha fazla insanın
başarılı olabileceği

140
00:06:57,288 --> 00:06:59,712
daha iyi ekonomiler 
ve topluluklar inşa ediyorlar.

141
00:07:00,534 --> 00:07:03,392
Jenipher, iki yıldan fazla bir süredir 
ürünümüzü kullanarak

142
00:07:03,416 --> 00:07:07,600
tasarruflarını %60 oranında arttırdı.

143
00:07:07,624 --> 00:07:10,276
Ayrıca iki yeni yiyecek tezgâhı açtı

144
00:07:10,300 --> 00:07:13,377
ve şu anda kendi restoranını 
açmak için planlar yapıyor.

145
00:07:13,401 --> 00:07:16,805
Ticari bir bankaya küçük bir ticari kredi 
başvurusunda bulundu,

146
00:07:16,829 --> 00:07:21,554
çünkü artık o krediyi hak ettiğini 
kanıtlayan bir kredi geçmişine sahip.

147
00:07:22,038 --> 00:07:24,953
Jenipher'ı daha geçen hafta 
Nairobi'de gördüm,

148
00:07:24,977 --> 00:07:28,228
bana, bu işe başlarken
ne kadar heyecanlı olduğunu anlattı.

149
00:07:28,252 --> 00:07:32,310
"Bunu yapabileceğime
sadece oğlum inanmıştı.

150
00:07:32,408 --> 00:07:35,937
Bunun bana uygun olduğunu
düşünmemiştim." dedi.

151
00:07:36,250 --> 00:07:38,536
Bütün hayatını,

152
00:07:38,560 --> 00:07:42,853
dünyanın ona kapalı olan bir bölümü
olduğunu düşünerek yaşadı.

153
00:07:43,536 --> 00:07:47,892
Şimdi bizim işimiz; dünyayı Jenipher'a

154
00:07:47,916 --> 00:07:52,111
ve onun gibi güvenilmeyi hak eden 
milyarlarca kişiye açmak.

155
00:07:52,135 --> 00:07:53,294
Teşekkür ederim.

156
00:07:53,318 --> 00:07:57,650
(Alkış)