0:00:00.777,0:00:02.838
Birine gönül rahatlığıyla[br]borç vermeden önce

0:00:02.862,0:00:05.396
o kişiyi ne kadar tanımanız gerekir?

0:00:06.044,0:00:08.499
İki sıra arkanızda oturan kişiye

0:00:08.523,0:00:10.837
1.000 dolar borç vermek[br]istediğinizi farz edelim.

0:00:11.190,0:00:13.322
İçinizin rahat olması için

0:00:13.346,0:00:15.267
o kişi hakkında neleri bilmeniz gerekir?

0:00:15.291,0:00:19.065
Annem, Hindistan'dan ABD'ye[br]geldiğinde otuzlarının sonlarındaydı.

0:00:19.284,0:00:21.046
Şu an Brooklyn'de doktorluk yapıyor

0:00:21.070,0:00:24.123
ve çoğu zaman, arkadaşlarının ve [br]komşularının muayene ücretini

0:00:24.137,0:00:27.856
hemen ödeyip ödeyemeyeceğine bakmaksızın[br]gelip muayene olmalarına izin veriyor.

0:00:27.955,0:00:30.582
Onunla beraber bakkalda[br]veya kaldırımda yürürken

0:00:30.656,0:00:32.587
hastalarına rastladığımızı hatırlıyorum.

0:00:32.631,0:00:35.201
Bazen yanımıza gelip,[br]daha önceki muayenelerin ücretini

0:00:35.225,0:00:36.583
hemen orada öderlerdi.

0:00:36.607,0:00:38.006
Annem de onlara teşekkür eder

0:00:38.070,0:00:40.591
ve ailelerinin nasıl olduğunu sorardı.

0:00:41.466,0:00:44.718
Onlara güvendiği için kredi verirdi.

0:00:45.122,0:00:47.489
Birçoğumuz annem gibiyiz.

0:00:47.899,0:00:50.762
Tanıdığımız ya da [br]yan yana yaşadığımız birine

0:00:50.786,0:00:52.182
kredi veririz.

0:00:52.206,0:00:55.910
Ama birçoğumuz muhtemelen, [br]hakkında en azından

0:00:55.934,0:00:59.000
bir şeyler bilmediğimiz[br]bir yabancıya borç vermeyiz.

0:00:59.634,0:01:03.337
Bankalar, kredi kartı şirketleri [br]ve diğer finansal kurumlar

0:01:03.361,0:01:05.621
bizi kişisel olarak tanımıyorlar,

0:01:05.645,0:01:08.524
ama kredi notumuz sayesinde

0:01:08.548,0:01:11.009
bize bir şekilde güvenebiliyorlar.

0:01:11.033,0:01:13.458
Kredi notumuz,[br]genel harcama verilerimiz toplanıp

0:01:13.522,0:01:17.252
analiz edilerek oluşturuluyor.

0:01:17.596,0:01:20.837
Bu sayede,[br]elektrik bağlatmaktan ev almaya

0:01:20.861,0:01:23.305
ya da riske girip [br]yeni bir iş kurmaya kadar

0:01:23.329,0:01:26.173
ihtiyacımız olan bütün mal ve hizmetlere

0:01:26.197,0:01:28.654
kolayca ulaşabiliyoruz.

0:01:29.561,0:01:30.722
Ama...

0:01:30.746,0:01:35.113
dünya üzerinde kredi notu olmayan

0:01:35.137,0:01:37.223
2,5 milyar insan var.

0:01:37.247,0:01:40.271
Bu rakam dünya nüfusunun üçte biri.

0:01:40.930,0:01:42.185
Kredi notları yok,

0:01:42.209,0:01:45.470
çünkü resmi devlet kayıtları yok.

0:01:45.494,0:01:46.858
Banka hesapları yok,

0:01:46.882,0:01:48.376
kredi geçmişleri yok,

0:01:48.400,0:01:50.458
sosyal güvenlik numaraları da yok.

0:01:50.482,0:01:52.201
Kredi notları olmadığı için,

0:01:52.225,0:01:56.876
hayatlarını geliştirebilecekleri[br]bir krediye ya da

0:01:56.900,0:01:58.936
finansal ürünlere erişimleri de yok.

0:01:59.509,0:02:01.571
Güvenilir değiller.

0:02:02.968,0:02:06.138
Biz de güven oluşturmak[br]ve bu 2,5 milyar kişiyi

0:02:06.162,0:02:10.213
finansal erişime ulaştırmak için[br]bir yol bulmak istedik.

0:02:10.772,0:02:13.238
Böylece mobil verileri kullanarak

0:02:13.262,0:02:17.552
onlar için kredi notu oluşturan[br]bir mobil uygulama geliştirdik.

0:02:18.345,0:02:22.801
Hâlen, gelişmekte olan ülkelerde[br]bir milyardan fazla akıllı telefon var.

0:02:22.825,0:02:25.813
İnsanlar bunları aynı bizim[br]kullandığımız gibi kullanıyorlar.

0:02:26.235,0:02:29.204
Arkadaşlarına mesaj atıyorlar, [br]adres tarifi alıyorlar,

0:02:29.228,0:02:30.640
İnternet'e giriyorlar

0:02:30.664,0:02:33.143
ve hatta finansal işlem yapıyorlar.

0:02:33.167,0:02:36.353
Zamanla bu veriler [br]telefonlarımıza kaydediliyor

0:02:36.377,0:02:40.172
ve bir insanın hayatı hakkında[br]kapsamlı bir tablo oluşturuyor.

0:02:40.812,0:02:43.308
Müşterilerimiz bize, [br]bu verilere erişim izni veriyor

0:02:43.332,0:02:46.442
ve biz de bunları mobil uygulamamız[br]aracılığıyla kaydediyoruz.

0:02:46.466,0:02:49.110
Bizim Kenya, Nairobi'deki, [br]küçük bir işletme sahibi

0:02:49.134,0:02:53.835
Jenipher gibi insanların kredibilitelerini[br]anlamamıza yardımcı oluyor.

0:02:54.290,0:02:59.173
Jenipher 65 yaşında ve yıllardır[br]merkezi iş bölgesinde

0:02:59.197,0:03:01.255
bir yiyecek tezgâhı işletiyor.

0:03:01.897,0:03:05.096
Meslek okuluna giden üç oğlu var

0:03:05.120,0:03:07.644
ve tasarruf için oluşturulmuş olan

0:03:07.668,0:03:09.211
yerel chama grubunun da lideri.

0:03:09.529,0:03:11.532
Jenipher'in yiyecek tezgâhının durumu iyi.

0:03:11.556,0:03:15.000
Her gün, harcamalarını ucu ucuna [br]karşılayacak kadar para kazanıyor.

0:03:15.024,0:03:17.392
Ama finansal olarak güvende değil.

0:03:17.842,0:03:20.582
Acil bir durum onu borca sokabilir.

0:03:20.667,0:03:22.734
Ayrıca ailesinin hayatını[br]iyileştirmek için,

0:03:22.758,0:03:24.366
acil durumlar için

0:03:24.410,0:03:26.359
ya da işlerini büyütmek için kullanacağı

0:03:26.423,0:03:29.206
tasarruf edebileceği bir geliri yok.

0:03:30.065,0:03:33.291
Jenipher kredi kullanmak isterse[br]seçenekleri sınırlı.

0:03:33.733,0:03:35.111
Mikro kredi kullanabilir,

0:03:35.135,0:03:38.979
ama onun güvenilirliğine kefil olacak[br]bir grup oluşturması gerek.

0:03:39.003,0:03:41.975
O zaman bile, kredinin miktarı

0:03:41.999,0:03:44.256
onun işine etki edecek kadar[br]büyük olmayabilir.

0:03:44.280,0:03:46.568
Ortalama 150 dolar civarı oluyor.

0:03:47.525,0:03:50.043
Tefeciler de bir seçenek tabii ki,

0:03:50.067,0:03:54.017
ama %300'den fazla faiz oranlarıyla

0:03:54.041,0:03:55.595
finansal olarak çok riskliler.

0:03:56.079,0:04:00.064
Jenipher'ın bir teminatı ya da[br]kredi geçmişi olmadığı için,

0:04:00.088,0:04:03.875
bir bankaya gidip ticari kredi isteyemez.

0:04:04.331,0:04:05.654
Ama bir gün,

0:04:05.678,0:04:09.246
Jenipher'ın oğlu, [br]onu uygulamamızı indirmesi

0:04:09.310,0:04:11.341
ve kredi başvurusu yapması için ikna etti.

0:04:11.407,0:04:13.946
Jenipher telefonunda[br]birkaç soruyu yanıtladı

0:04:13.970,0:04:17.964
ve bize cihazındaki [br]bazı önemli verilere erişim izni verdi.

0:04:18.561,0:04:19.899
İşte gördüklerimiz bunlar:

0:04:20.392,0:04:21.891
Önce kötü haberler.

0:04:22.996,0:04:27.762
Jenipher'ın çok az birikimi var [br]ve bir kredi geçmişi de yok.

0:04:27.955,0:04:29.546
Bunlar geleneksel bir banka için

0:04:29.570,0:04:32.596
kırmızı bayrak kaldıracak nedenler.

0:04:32.620,0:04:35.351
Ama geçmişinde,[br]bize onun potansiyelinin

0:04:35.375,0:04:38.706
daha geniş bir resmini gösteren[br]başka noktalar vardı.

0:04:39.342,0:04:40.493
En başta,

0:04:40.517,0:04:44.372
Uganda'daki ailesine düzenli olarak [br]telefon ettiğini gördük.

0:04:45.629,0:04:48.086
Veriler, yakın olduğu birkaç kişiyle

0:04:48.110,0:04:50.844
sürekli olarak görüşen insanların

0:04:50.868,0:04:55.604
kredileri geri ödeme oranlarında %4'lük[br]bir artış olduğunu gösteriyor.

0:04:56.657,0:04:57.816
Ayrıca, gün içinde

0:04:57.840,0:05:00.648
epey dolaşmasına rağmen,

0:05:00.672,0:05:03.403
aslında epey düzenli bir rota [br]takip ettiğini gördük.

0:05:03.427,0:05:06.562
Ya evinde ya da[br]yiyecek tezgâhında oluyordu.

0:05:07.315,0:05:11.302
Veriler ayrıca, zamanının çoğunu [br]aynı yerlerde geçiren insanların

0:05:11.326,0:05:13.713
kredileri geri ödeme oranlarında

0:05:13.737,0:05:16.346
%6'lık bir artış olduğunu da gösteriyor.

0:05:17.349,0:05:19.930
Yine, gün içinde

0:05:19.954,0:05:22.302
birçok farklı insanla görüştüğünü

0:05:22.326,0:05:24.668
ve güçlü bir destek ağı olduğunu gördük.

0:05:25.287,0:05:26.680
Verilerimiz,

0:05:26.704,0:05:31.384
58'den fazla farklı kişiyle[br]iletişim kuran insanların

0:05:31.408,0:05:34.309
genelde daha iyi müşteriler [br]olduklarını gösteriyor.

0:05:34.333,0:05:35.602
Jenipher ise

0:05:35.626,0:05:39.669
89 farklı kişiyle görüşüyordu.

0:05:39.693,0:05:42.944
Bu da onun ödemelerine[br]%9 oranında bir artış olarak yansıdı.

0:05:43.888,0:05:47.655
Bunlar, bir kişinin kredibilitesini[br]anlayabilmek için baktığımız

0:05:47.679,0:05:50.912
binlerce farklı veri göstergesinden[br]sadece birkaçı.

0:05:51.397,0:05:54.470
Bütün bu farklı göstergeleri [br]analiz ettikten sonra,

0:05:54.494,0:05:56.466
riske girdik

0:05:56.490,0:05:58.533
ve Jenipher'a kredi verdik.

0:05:59.370,0:06:02.696
Bu veriler, resmi belgelerde [br]ya da finansal kayıtlarda

0:06:02.720,0:06:05.288
bulunabilecek bilgiler değil.

0:06:05.720,0:06:07.508
Ama güven telkin ediyorlar.

0:06:08.193,0:06:10.170
Gelirin dışındaki şeylere bakarak,

0:06:10.194,0:06:12.351
gelişmekte olan ülkelerdeki,

0:06:12.375,0:06:16.044
ilk bakışta riskli ve tahmin edilemez[br]görülebilen insanların aslında,

0:06:16.068,0:06:20.294
borçlarını ödeyebilecek kapasitede [br]ve buna istekli olduklarını gördük.

0:06:21.334,0:06:26.519
Kredi notlarımız, Kenya'da,[br]sadece geçtiğimiz yıl 200.000'den fazla

0:06:26.543,0:06:28.140
kredi temin edebilmemizi sağladı.

0:06:28.164,0:06:31.466
Geri ödeme oranlarımız %90'ın üzerinde.

0:06:31.490,0:06:36.785
Bu oran, geleneksel bankacılıktaki[br]geri ödeme oranlarıyla aynı seviyede.

0:06:37.564,0:06:40.473
Kredi notu gibi basit bir şeyle,

0:06:40.497,0:06:44.012
insanlara kendi geleceklerini [br]inşa etme gücü veriyoruz.

0:06:44.647,0:06:47.954
Müşterilerimiz kredilerini[br]aile harcamaları,

0:06:47.978,0:06:49.835
acil durumlar, seyahat harcamaları

0:06:49.859,0:06:52.831
ve işlerine yatırım yapıp[br]büyütmek için kullandılar.

0:06:53.792,0:06:57.264
Şimdi, daha fazla insanın[br]başarılı olabileceği

0:06:57.288,0:06:59.712
daha iyi ekonomiler [br]ve topluluklar inşa ediyorlar.

0:07:00.534,0:07:03.392
Jenipher, iki yıldan fazla bir süredir [br]ürünümüzü kullanarak

0:07:03.416,0:07:07.600
tasarruflarını %60 oranında arttırdı.

0:07:07.624,0:07:10.276
Ayrıca iki yeni yiyecek tezgâhı açtı

0:07:10.300,0:07:13.377
ve şu anda kendi restoranını [br]açmak için planlar yapıyor.

0:07:13.401,0:07:16.805
Ticari bir bankaya küçük bir ticari kredi [br]başvurusunda bulundu,

0:07:16.829,0:07:21.554
çünkü artık o krediyi hak ettiğini [br]kanıtlayan bir kredi geçmişine sahip.

0:07:22.038,0:07:24.953
Jenipher'ı daha geçen hafta [br]Nairobi'de gördüm,

0:07:24.977,0:07:28.228
bana, bu işe başlarken[br]ne kadar heyecanlı olduğunu anlattı.

0:07:28.252,0:07:32.310
"Bunu yapabileceğime[br]sadece oğlum inanmıştı.

0:07:32.408,0:07:35.937
Bunun bana uygun olduğunu[br]düşünmemiştim." dedi.

0:07:36.250,0:07:38.536
Bütün hayatını,

0:07:38.560,0:07:42.853
dünyanın ona kapalı olan bir bölümü[br]olduğunu düşünerek yaşadı.

0:07:43.536,0:07:47.892
Şimdi bizim işimiz; dünyayı Jenipher'a

0:07:47.916,0:07:52.111
ve onun gibi güvenilmeyi hak eden [br]milyarlarca kişiye açmak.

0:07:52.135,0:07:53.294
Teşekkür ederim.

0:07:53.318,0:07:57.650
(Alkış)