1
00:00:00,855 --> 00:00:03,798
Bu odadaki herkesin, 
herhangi birine

2
00:00:03,798 --> 00:00:05,811
sahip olduğuna emin olduğum

3
00:00:05,811 --> 00:00:08,388
deneyimlere yönelik her tür video 
mevcut Youtube'da.

4
00:00:08,388 --> 00:00:10,401
Yalnız olduğunu düşünen

5
00:00:10,401 --> 00:00:11,964
bir bireyi içeriyor,

6
00:00:11,964 --> 00:00:15,170
dışavurumcu bir tutumla uğraştırıyor ---

7
00:00:15,170 --> 00:00:17,677
çılgınca şarkı söylemek, kıvrılarak

8
00:00:17,677 --> 00:00:20,280
dansetmek, hafif seksüel hareketler ---

9
00:00:20,280 --> 00:00:22,878
sadece aslında yalnız olmadıklarını,

10
00:00:22,878 --> 00:00:25,923
gizlice izleyen birinin olduğunu

11
00:00:25,923 --> 00:00:27,678
farketmek için, ki korku içinde,

12
00:00:27,678 --> 00:00:29,578
yaptıklarını derhal bırakmalarına


13
00:00:29,578 --> 00:00:31,468
neden olan şeyin farkedilişi.

14
00:00:31,468 --> 00:00:33,550
Yüzlerindeki utanç

15
00:00:33,550 --> 00:00:35,833
ve küçük düşme hissi aşikâr.

16
00:00:35,833 --> 00:00:37,565
"Bu anca kimse

17
00:00:37,565 --> 00:00:39,298
izlemiyorsa yapmayı istediğim

18
00:00:39,298 --> 00:00:42,898
bir şey." hissi bu.

19
00:00:42,898 --> 00:00:45,316
Son 16 aydır tuhaf

20
00:00:45,316 --> 00:00:47,363
bir biçimde odaklandığım

21
00:00:47,363 --> 00:00:49,238
işin özü bu,

22
00:00:49,238 --> 00:00:51,300
mahremiyetin neden önemli olduğu sorusu,

23
00:00:51,300 --> 00:00:53,238
Edward Snowden'ın, Birleşmiş Devletler

24
00:00:53,238 --> 00:00:56,360
ve tüm dünyada bilinmeyen ortaklarının,

25
00:00:56,360 --> 00:00:58,848
bir zamanlar emsalsiz bir özgürleşme

26
00:00:58,848 --> 00:01:01,189
ve demokratikleşme aracı olarak

27
00:01:01,189 --> 00:01:03,211
ilan edilmiş İnterneti,

28
00:01:03,211 --> 00:01:05,303
emsalsiz bir rastgele

29
00:01:05,303 --> 00:01:08,104
kitlesel denetim alanına dönüştürdüğüne

30
00:01:08,104 --> 00:01:11,420
dair ifşalarının olanak sağlamasıyla,

31
00:01:11,420 --> 00:01:13,189
küresel bir tartışma bağlamında

32
00:01:13,189 --> 00:01:17,283
yükselen bir soru.

33
00:01:17,283 --> 00:01:19,240
Bu tartışmada, kitlesel denetimden

34
00:01:19,240 --> 00:01:20,726
rahatsız olan insanların bile

35
00:01:20,726 --> 00:01:22,683
katıldığı, bu geniş çaplı saldırının

36
00:01:22,683 --> 00:01:24,737
gerçek bir zararının olmadığı,

37
00:01:24,737 --> 00:01:26,660
çünkü yalnızca kötü işler ile uğraşan

38
00:01:26,660 --> 00:01:29,405
insanların bir şeyleri saklamak isteme

39
00:01:29,405 --> 00:01:32,679
ve gizliliklerini önemseme sebepleri

40
00:01:32,679 --> 00:01:34,748
olduğuna dair oldukça yaygın

41
00:01:34,748 --> 00:01:37,459
olan bir düşünce var.

42
00:01:37,459 --> 00:01:40,240
Bu dünya görüşü üstü kapalı olarak

43
00:01:40,240 --> 00:01:42,416
iyi ve kötü olmak
üzere dünyada iki

44
00:01:42,416 --> 00:01:44,452
tür insanın olduğu önermesinde yerleşik.

45
00:01:44,452 --> 00:01:47,420
Kötü insanlar, terör eylemlerini

46
00:01:47,420 --> 00:01:48,918
tasarlayan veya şiddetli suçlar

47
00:01:48,918 --> 00:01:52,070
ile bağı olanlardır ve bu yüzden
yaptıklarını saklamak isterler,

48
00:01:52,070 --> 00:01:54,127
gizliliklerini gözetme sebepleri vardır.

49
00:01:54,127 --> 00:01:56,950
Ama aksine, iyi insanlar

50
00:01:56,950 --> 00:01:58,603
işe giden, evine dönen, çocuk

51
00:01:58,603 --> 00:02:01,505
yetiştiren, tv izleyen insanlardır.

52
00:02:01,505 --> 00:02:04,261
İnterneti bomba eylemleri düzenlemek için

53
00:02:04,261 --> 00:02:06,736
değil, haber okumak, tarif paylaşmak veya

54
00:02:06,736 --> 00:02:09,210
çocuklarının planları için kullanırlar

55
00:02:09,210 --> 00:02:11,528
ve bu insanlar yanlış bir şey yapmıyorlar

56
00:02:11,528 --> 00:02:13,575
ve bu yüzden saklayacak bir şeyleri yok

57
00:02:13,575 --> 00:02:15,937
ve devletin gözetlemesinden

58
00:02:15,937 --> 00:02:18,379
korkmaları için sebep yok.

59
00:02:18,379 --> 00:02:20,189
Bunu gerçekten söyleyen insanlar

60
00:02:20,189 --> 00:02:22,968
alçak gönüllülüğün 
çok sıra dışı bir hâline

61
00:02:22,968 --> 00:02:24,524
kendilerini kaptırmışlar.

62
00:02:24,524 --> 00:02:26,433
Gerçekte söylüyor oldukları şey,

63
00:02:26,433 --> 00:02:28,626
"Zararsız, tehdit teşkil etmeyen

64
00:02:28,626 --> 00:02:31,472
ve sıkıcı biri olmaya razı oldum

65
00:02:31,472 --> 00:02:34,430
çünkü devletin ne yaptığımı bilmesinden

66
00:02:34,430 --> 00:02:37,779
gerçekten korkmuyorum."

67
00:02:37,779 --> 00:02:39,583
Bu zihniyet, bence, en saf hâliyle,

68
00:02:39,583 --> 00:02:41,652
Google'ın uzun dönem CEO'su

69
00:02:41,652 --> 00:02:43,959
Eric Schmidt ile 2009'da

70
00:02:43,959 --> 00:02:46,894
yapılan bir röportajda, kendisine

71
00:02:46,894 --> 00:02:49,436
şirketinin dünyadaki milyonlarca insana

72
00:02:49,436 --> 00:02:51,608
çok çeşitli yollarla yapılan

73
00:02:51,608 --> 00:02:54,217
gizlilik saldırısı hakkında 
sorulduğunda verdiği

74
00:02:54,217 --> 00:02:56,208
şu cevapta yer alıyor: "Eğer ki

75
00:02:56,208 --> 00:02:57,884
insanların bilmesini istemediğin

76
00:02:57,884 --> 00:02:59,898
bir şey yapıyorsan,

77
00:02:59,898 --> 00:03:03,903
belki de en baştan hiç yapmamalısın."

78
00:03:03,903 --> 00:03:05,888
Şimdi bu zihniyet için her türde şey

79
00:03:05,888 --> 00:03:08,233
söylenebilir,

80
00:03:08,233 --> 00:03:11,473
öncelikle bunu söyleyen insanlar,

81
00:03:11,473 --> 00:03:13,588
gizliliğin önemsiz olduğunu söyleyen,

82
00:03:13,588 --> 00:03:16,535
aslında buna inanmıyorlar

83
00:03:16,535 --> 00:03:18,357
ve inanmadıklarını da
gizliliğin önemli

84
00:03:18,357 --> 00:03:21,226
olmadığını dillendirirken 
gizliliklerini

85
00:03:21,226 --> 00:03:24,387
güvene almak için 
hiçbir adımdan geri durmayan

86
00:03:24,387 --> 00:03:27,154
hareketleri sayesinde biliyoruz.

87
00:03:27,154 --> 00:03:28,972
E-postalarına ve sosyal medya

88
00:03:28,972 --> 00:03:30,742
hesaplarına şifre oluşturuyorlar,

89
00:03:30,742 --> 00:03:32,621
yatak odalarına ve banyolarına

90
00:03:32,621 --> 00:03:33,970
kilit takıyorlar;

91
00:03:33,970 --> 00:03:36,670
tüm adımlar, diğer insanların,

92
00:03:36,670 --> 00:03:39,572
özel olduğunu düşündükleri alana girişini

93
00:03:39,572 --> 00:03:43,273
ve bilmelerini istemediklerini bilişini
engellemek için tasarlanmış hâlde.

94
00:03:43,273 --> 00:03:46,333
Aynı Eric Schmidt, Google'ın CEO'su,

95
00:03:46,333 --> 00:03:48,942
Google'daki çalışanlarına, İnternet

96
00:03:48,942 --> 00:03:50,877
magazini CNET ile, CNET'in

97
00:03:50,877 --> 00:03:53,150
Eric Schmidt hakkında,

98
00:03:53,150 --> 00:03:55,740
büyük ölçüde Google aramaları ve

99
00:03:55,740 --> 00:03:57,773
diğer Google ürünleri sayesinde edinilmiş

100
00:03:57,773 --> 00:03:59,854
bir sürü kişisel ve özel bilgiyle

101
00:03:59,854 --> 00:04:02,970
dolu bir makale yayınlanmaları
üzerine iletişimi kesmelerini

102
00:04:02,970 --> 00:04:06,311
buyurdu. (Gülüşmeler)

103
00:04:06,311 --> 00:04:08,168
Aynı bölünme 2010'da yapılan

104
00:04:08,168 --> 00:04:10,630
yüz kızartıcı bir röportajda, gizliliğin

105
00:04:10,630 --> 00:04:14,160
artık "sosyal bir norm" olmaktan

106
00:04:14,160 --> 00:04:16,559
çıktığını bildiren, Facebook'un CEO'su

107
00:04:16,559 --> 00:04:19,584
Mark Zuckerberg ile de görülebilir.

108
00:04:19,584 --> 00:04:22,140
Geçen yıl, Mark Zuckerberg ve eşi

109
00:04:22,140 --> 00:04:24,445
Palo Alto'da, sadece kendi evlerini değil

110
00:04:24,445 --> 00:04:28,320
komşu olan dört evi de, diğer insanları,

111
00:04:28,320 --> 00:04:29,934
kişisel hayatlarında yaptıklarını

112
00:04:29,934 --> 00:04:33,466
görmekten alıkoyan, özel alanlarının

113
00:04:33,466 --> 00:04:35,592
tadını çıkardıklarından emin olmak için

114
00:04:35,592 --> 00:04:39,191
totalde 30 milyon dolara satın aldı.

115
00:04:39,191 --> 00:04:41,944
Son 16 aydır, bu konuyu dünya
genelinde tartışıyorum, biri

116
00:04:41,944 --> 00:04:44,360
bana ne zaman "Gizlilik saldırıları

117
00:04:44,360 --> 00:04:45,869
beni endişelendirmiyor çünkü

118
00:04:45,869 --> 00:04:47,478
saklayacağım bir şey yok." dese,

119
00:04:47,478 --> 00:04:49,178
her zaman aynı şeyi söylüyorum.

120
00:04:49,178 --> 00:04:51,471
Bir kalem çıkarıyorum ve e-postamı

121
00:04:51,471 --> 00:04:53,113
yazıyorum. "Bu benim e-postam.

122
00:04:53,113 --> 00:04:54,812
Senden istediğim eve gittiğinde

123
00:04:54,812 --> 00:04:56,522
bana tüm e-postalarının

124
00:04:56,522 --> 00:04:58,332
şifrelerini yollaman, sadece

125
00:04:58,332 --> 00:05:00,886
güzel, saygıdeğer, adına olan iş hesapları

126
00:05:00,886 --> 00:05:02,436
değil de hepsi,

127
00:05:02,436 --> 00:05:04,497
çünkü online yaptığın her ne ise

128
00:05:04,497 --> 00:05:06,176
bakabilmek istiyorum, istediğimi

129
00:05:06,176 --> 00:05:08,738
okuyabilmek, ilginç bulduğumu
paylaşabilmek istiyorum.

130
00:05:08,738 --> 00:05:10,538
Sonuçta kötü biri değilsen,

131
00:05:10,538 --> 00:05:12,360
yanlış bir şey yapmıyorsan,

132
00:05:12,360 --> 00:05:15,340
saklayacak bir şeyin olmasa gerek."

133
00:05:15,340 --> 00:05:18,873
Tek bir kişi bile teklifimi kabul etmedi.

134
00:05:18,873 --> 00:05:22,878
Ben o --- (Alkışlar)

135
00:05:22,878 --> 00:05:26,118
Ben e-postamı dindarca sürekli yokluyorum.

136
00:05:26,118 --> 00:05:29,323
Oldukça ıssız bir yer.

137
00:05:29,323 --> 00:05:31,110
Ve bunun bir sebebi var,

138
00:05:31,110 --> 00:05:33,151
o da biz insanların, kişisel gizliliğin

139
00:05:33,151 --> 00:05:35,105
önemini sözde reddedenlerimiz de

140
00:05:35,105 --> 00:05:37,546
dâhil, bunun esaslı önemini

141
00:05:37,546 --> 00:05:39,683
içgüdüsel olarak

142
00:05:39,683 --> 00:05:41,877
anladığı.

143
00:05:41,877 --> 00:05:44,704
İnsan olarak sosyal hayvanlar olduğumuz

144
00:05:44,704 --> 00:05:46,853
doğru, ki bu diğer insanların yaptığımızı

145
00:05:46,853 --> 00:05:49,597
söylediğimizi, düşündüğümüzü bilmelerine

146
00:05:49,597 --> 00:05:53,867
ihtiyaç duymamız demek ve bu nedenle
bilgilerimizi online gönüllü yayınlıyoruz.

147
00:05:53,867 --> 00:05:56,713
Ama özgür ve tatminkâr bir birey olmak

148
00:05:56,713 --> 00:05:59,294
için diğerlerinin yargıcı bakışlarından

149
00:05:59,294 --> 00:06:01,431
özgür olacağımız bir yere gitme

150
00:06:01,431 --> 00:06:05,459
ihtiyacımız da aynı derecede gerekli.

151
00:06:05,459 --> 00:06:07,466
Bunu istememizin bir nedeni var,

152
00:06:07,466 --> 00:06:10,376
ve bu neden hepimizin --- yalnızca

153
00:06:10,376 --> 00:06:13,704
terörist ve suçluların değil, hepimizin --

154
00:06:13,704 --> 00:06:15,749
saklayacak şeyleri olması.

155
00:06:15,749 --> 00:06:18,496
Fizyoloğumuza veya avukatımıza,

156
00:06:18,496 --> 00:06:21,197
psikoloğumuza veya eşimize, arkadaşımıza,

157
00:06:21,197 --> 00:06:24,952
söylemek istediğimiz, başkaları öğrense

158
00:06:24,952 --> 00:06:27,290
incineceğimiz, yaptığımız ve düşündüğümüz

159
00:06:27,290 --> 00:06:29,250
bir sürü şey var.

160
00:06:29,250 --> 00:06:31,452
İnsanların bilmesine razı olduğumuz,

161
00:06:31,452 --> 00:06:33,910
söylediğimiz, düşündüğümüz, yaptığımız

162
00:06:33,910 --> 00:06:35,631
türlü şeye dair yargıda bulunuyoruz

163
00:06:35,631 --> 00:06:37,621
ve söylediğimiz, düşündüğümüz, yaptığımız

164
00:06:37,621 --> 00:06:39,950
türlü şeyi kimse bilmesin istiyoruz.

165
00:06:39,950 --> 00:06:43,277
İnsanlar kolayca gizliliklerine önem

166
00:06:43,277 --> 00:06:45,439
vermediklerini iddia edebilirler

167
00:06:45,439 --> 00:06:50,416
ama eylemleri 
bu inancın gerçekliğini çürütür.

168
00:06:50,416 --> 00:06:54,146
Gizliliğin evrensel ve içgüdüsel olarak

169
00:06:54,146 --> 00:06:55,890
çok istenmesinin bir nedeni var.

170
00:06:55,890 --> 00:06:57,777
Bu yalnızca havayı solumak veya

171
00:06:57,777 --> 00:07:00,491
suyu içmek gibi 
refleksif bir hareket değil.

172
00:07:00,491 --> 00:07:02,931
Bunun nedeni, 
gözetlenebildiğimiz, izlenebildiğimiz

173
00:07:02,931 --> 00:07:05,588
bir durumda olduğumuzda, 


174
00:07:05,588 --> 00:07:08,264
tavırlarımızın dramatik şekilde değişmesi.

175
00:07:08,264 --> 00:07:11,297
İzlendiğimizi düşündüğümüzde aklımızdan

176
00:07:11,297 --> 00:07:13,105
geçen davranışsal seçenekler yelpazesi

177
00:07:13,105 --> 00:07:15,260
şiddetle daralır.

178
00:07:15,260 --> 00:07:17,475
Bu gayet, insan doğasına dair,

179
00:07:17,475 --> 00:07:19,763
sosyal bilimin, edebiyatın, dinin

180
00:07:19,763 --> 00:07:21,670
ve neredeyse her alandan disiplinin

181
00:07:21,670 --> 00:07:23,898
tanıdığı bir gerçek.

182
00:07:23,898 --> 00:07:26,680
Biri izleniyor olabileceğini düşündüğünde,

183
00:07:26,680 --> 00:07:29,231
içinde bulunduğu davranışın

184
00:07:29,231 --> 00:07:30,800
çok daha fazla uyumcu ve itaatkâr

185
00:07:30,800 --> 00:07:32,492
olduğunu kanıtlayan düzinelerce

186
00:07:32,492 --> 00:07:35,974
psikolojik inceleme mevcut.

187
00:07:35,974 --> 00:07:39,319
İnsan utancı, bundan kaçma isteği gibi

188
00:07:39,319 --> 00:07:42,230
çok güçlü bir motivasyon unsuru

189
00:07:42,230 --> 00:07:43,729
ve insanların izlendikleri

190
00:07:43,729 --> 00:07:45,968
durumlarda kendi
faaliyetlerinin yan ürünü olan

191
00:07:45,968 --> 00:07:49,230
değil de başkalarının beklentileri ile

192
00:07:49,230 --> 00:07:51,242
veya toplumsal tutuculuğun

193
00:07:51,242 --> 00:07:52,694
buyrukları ile ilintili

194
00:07:52,694 --> 00:07:57,128
kararlar vermelerinin sebebi de budur.

195
00:07:57,128 --> 00:07:59,995
Bu farkındalık en güçlü şekilde, ilk defa

196
00:07:59,995 --> 00:08:04,136
kurumların çok büyük ve
merkezileştirildikleri hâle geldiği,

197
00:08:04,136 --> 00:08:06,487
artık gözetleyemedikleri ve bu sebeple

198
00:08:06,487 --> 00:08:08,289
ferdi üyelerinin her birini kontrol

199
00:08:08,289 --> 00:08:10,647
edemedikleri endüstri çağının habercisi

200
00:08:10,647 --> 00:08:12,644
olan önemli bir problemi

201
00:08:12,644 --> 00:08:14,472
çözmeye koyulan 18. yüzyıl filozofu

202
00:08:14,472 --> 00:08:17,425
Jeremy Bentham'ın pragmatik
hedefleri adına sömürülmüştür

203
00:08:17,425 --> 00:08:19,306
ve onun akıl ettiği çözüm ise,

204
00:08:19,306 --> 00:08:21,509
özünde; ana niteliği

205
00:08:21,509 --> 00:08:24,225
kurumun merkezinde yer alan devasa

206
00:08:24,225 --> 00:08:26,544
bir kulenin inşası olan,

207
00:08:26,544 --> 00:08:28,904
kurumu yönetenin her an hepsini 
izleyememelerine

208
00:08:28,904 --> 00:08:31,975
rağmen herhangi bir anda herhangi bir


209
00:08:31,975 --> 00:08:34,123
mahkumu izleyebileceği, panoptikon

210
00:08:34,123 --> 00:08:36,808
adını verdiği hapishanelerde uygulanması

211
00:08:36,808 --> 00:08:40,130
düşünülmüş mimari bir tasarımdı.

212
00:08:40,130 --> 00:08:42,185
Ve bu tasarımda elzem olan,

213
00:08:42,185 --> 00:08:43,980
mahkumlar tamamiyle panoptikonu,

214
00:08:43,980 --> 00:08:46,856
kuleyi göremezdi, ve dolayısıyla hiçbir

215
00:08:46,856 --> 00:08:48,528
zaman izlenip izlenmediklerini

216
00:08:48,528 --> 00:08:50,700
veya ne zaman olduğunu bile bilemezlerdi.

217
00:08:50,700 --> 00:08:54,283
Ve onu bu buluşta en çok heyecanlandıran,

218
00:08:54,283 --> 00:08:56,156
mahkumların, mümkün olan her anda

219
00:08:56,156 --> 00:08:59,184
izlendiklerini varsayacak olmaları ki

220
00:08:59,184 --> 00:09:00,869
bunun da boyun eğme

221
00:09:00,869 --> 00:09:02,747
ve itaat adına en üst düzey

222
00:09:02,747 --> 00:09:06,425
uygulayıcı olacağı idi.

223
00:09:06,425 --> 00:09:09,350
20. yüzyıl Fransız filozofu 
Michel Foucault

224
00:09:09,350 --> 00:09:11,275
bu modelin yalnızca hapishaneler değil,

225
00:09:11,275 --> 00:09:14,390
insan davranışını kontrol etmeyi gözeten

226
00:09:14,390 --> 00:09:16,340
her kurum için kullanılabileceğini gördü:

227
00:09:16,340 --> 00:09:19,215
okullar, hastahaneler, fabrikalar,

228
00:09:19,215 --> 00:09:21,413
işyerleri. Ve dediği, Bentham tarafından

229
00:09:21,413 --> 00:09:23,839
keşfedilen bu zihniyetin, bu çerçevenin,

230
00:09:23,839 --> 00:09:27,168
artık tiranlığın aleni silahlarına ihtiyaç

231
00:09:27,168 --> 00:09:29,170
duymayan modern toplumlarda,

232
00:09:29,170 --> 00:09:30,944
batı toplumlarında, toplumsal

233
00:09:30,944 --> 00:09:32,851
kontrolde anahtar araçlar olduğu idi ---

234
00:09:32,851 --> 00:09:35,247
muhalifleri cezalandırmak, mahkum etmek,

235
00:09:35,247 --> 00:09:38,561
öldürmek, yasal olarak belli bir partiye

236
00:09:38,561 --> 00:09:40,960
bağlılığı mecbur etmek --- çünkü

237
00:09:40,960 --> 00:09:43,515
kitlesel denetim zihinde,

238
00:09:43,515 --> 00:09:45,358
çok daha ince olmasına rağmen

239
00:09:45,358 --> 00:09:47,247
sosyal normlara ve sosyal tutuculuğa

240
00:09:47,247 --> 00:09:50,296
uyumu kolaylaştırmanın çok daha etkili

241
00:09:50,296 --> 00:09:51,758
bir yolu olan

242
00:09:51,758 --> 00:09:53,630
bir hapishane yaratır, kaba kuvvetin

243
00:09:53,630 --> 00:09:56,445
olabileceğinden çok daha etkili.

244
00:09:56,445 --> 00:09:59,263
Denetim ve gizlilikle ilgili en simgesel

245
00:09:59,263 --> 00:10:02,813
edebi eser hepimizin okulda öğrendiği ve

246
00:10:02,813 --> 00:10:06,280
bu yüzden neredeyse klişeye dönüşen,
George Orwell'in "1984" romanıdır.

247
00:10:06,280 --> 00:10:09,809
Aslında, denetimle ilgili bir tartışmada
onu her gündeme getirdiğinizde,

248
00:10:09,809 --> 00:10:12,228
insanlar direkt uygulanamaz bularak
reddederler

249
00:10:12,228 --> 00:10:13,450
ve derler ki:

250
00:10:13,450 --> 00:10:16,653
"Ah, yalnız '1984'te, insanların evinde
monitörler vardı, her saniye

251
00:10:16,653 --> 00:10:18,628
izleniyorlardı ve bunun bizim yüz yüze

252
00:10:18,628 --> 00:10:22,310
geldiğimiz denetim durumu ile
hiç alakası yok."

253
00:10:22,310 --> 00:10:25,230
Bu Orwell'in "1984"te değindiği uyarıların

254
00:10:25,230 --> 00:10:27,931
hakiki bir kökten yanlış anlaşılması.

255
00:10:27,931 --> 00:10:29,582
Onun değiniyor olduğu uyarı

256
00:10:29,582 --> 00:10:31,190
herkesin her zaman görüntülendiği

257
00:10:31,190 --> 00:10:33,354
değil de insanların her an izlenebileceği

258
00:10:33,354 --> 00:10:35,407
farkındalığında olduğu bir denetim

259
00:10:35,407 --> 00:10:37,036
durumu ile ilgiliydi.

260
00:10:37,036 --> 00:10:40,110
Orwell'in sözcüsü Winston Smith'in karşı

261
00:10:40,110 --> 00:10:42,150
karşıya kalınan denetim sistemini

262
00:10:42,150 --> 00:10:43,548
tarif edişi:

263
00:10:43,548 --> 00:10:45,975
"Tabii ki, her an izlenip izlenmediğini

264
00:10:45,975 --> 00:10:48,292
bilmenin bir yolu yoktu."
Devam ediyor,

265
00:10:48,292 --> 00:10:49,743
"Her halükârda, ne zaman

266
00:10:49,743 --> 00:10:51,454
isterlerse kablonu fişe

267
00:10:51,454 --> 00:10:53,163
takabiliyorlardı.

268
00:10:53,163 --> 00:10:55,742
Çıkardığın her sese kulak misafiri

269
00:10:55,742 --> 00:10:57,995
olunduğu ve karanlık yokken

270
00:10:57,995 --> 00:11:00,490
her hareketinin mercek altına alındığı,

271
00:11:00,490 --> 00:11:02,680
alışkanlıktan içgüdüye dönüşen

272
00:11:02,680 --> 00:11:05,419
bir varsayımda yaşamalıydın,
yaşıyordun da."

273
00:11:05,419 --> 00:11:08,765
Semavi dinler benzer bir şekilde

274
00:11:08,765 --> 00:11:11,708
her şeyi bilmesi sayesinde sürekli

275
00:11:11,708 --> 00:11:13,711
her yaptığını izleyen, görünmez, âlim

276
00:11:13,711 --> 00:11:15,727
bir otoriteyi farzeder, ki bu asla mahrem

277
00:11:15,727 --> 00:11:18,120
bir anın olmadığı, diktalara boyun eğmenin

278
00:11:18,120 --> 00:11:19,804
nihai zorlayıcısı

279
00:11:19,804 --> 00:11:22,794
anlamına gelir.

280
00:11:22,794 --> 00:11:26,198
Tüm bu görünüşte benzeşmeyen işlerin

281
00:11:26,198 --> 00:11:28,984
anladığı şey, ulaştığı sonuç,

282
00:11:28,984 --> 00:11:31,306
insanların her an izlenebildiği

283
00:11:31,306 --> 00:11:33,613
bir toplumun uyumluluk,

284
00:11:33,613 --> 00:11:36,268
boyun eğme ve teslim olma

285
00:11:36,268 --> 00:11:38,510
geliştiren bir toplum olduğudur,

286
00:11:38,510 --> 00:11:40,301
ki bu en aleniden en üstü kapalıya

287
00:11:40,301 --> 00:11:42,103
her tiranın, bu sistemi

288
00:11:42,103 --> 00:11:44,366
arzu etmesinin sebebidir.

289
00:11:44,366 --> 00:11:47,020
Diğer taraftan, daha da önemlisi,

290
00:11:47,020 --> 00:11:49,460
bu bir özel yaşam alanı,

291
00:11:49,460 --> 00:11:52,470
diğerlerinin yargıcı bakışları üstümüze

292
00:11:52,470 --> 00:11:55,628
dikilmeden, yaratıcılık ve keşif

293
00:11:55,628 --> 00:11:59,282
ve ihtilafın sadece orada
ikamet ettiği, düşünebileceğimiz

294
00:11:59,282 --> 00:12:02,825
ve akıl yürütebileceğimiz ve etkileşime

295
00:12:02,825 --> 00:12:05,853
geçebileceğimiz bir yere gitme becerimiz,

296
00:12:05,853 --> 00:12:07,674
işte bu yüzden sürekli

297
00:12:07,674 --> 00:12:10,250
gözetlendiğimiz bir toplumun

298
00:12:10,250 --> 00:12:12,413
varlığına izin verdiğimizde

299
00:12:12,413 --> 00:12:15,390
bireysel özgürlüğün ciddi biçimde

300
00:12:15,390 --> 00:12:18,341
sakatlanmasına izin veririz.

301
00:12:18,341 --> 00:12:21,463
Bu zihniyetle ilgili incelemek istediğim

302
00:12:21,463 --> 00:12:23,388
son nokta, sadece
yanlış şeyler yapan

303
00:12:23,388 --> 00:12:27,270
insanların saklayacak bir şeyleri olması
ve bu yüzden gizliliği önemsemeleri

304
00:12:27,270 --> 00:12:31,276
düşüncesi ki iki çok yıkıcı mesajı

305
00:12:31,276 --> 00:12:33,304
sağlamlaştırır, iki yıkıcı ders,

306
00:12:33,304 --> 00:12:35,060
ilki, yalnızca gizliliği

307
00:12:35,060 --> 00:12:37,180
önemseyen, gizliliği arayan

308
00:12:37,180 --> 00:12:39,236
insanlar tanım olarak

309
00:12:39,236 --> 00:12:43,311
kötü insanlardır.

310
00:12:43,311 --> 00:12:45,443
Bu her türlü nedenle kaçınmamız

311
00:12:45,443 --> 00:12:47,971
gereken bir sonuç, en çok da,

312
00:12:47,971 --> 00:12:50,723
"kötü şeyler yapan biri," dediğinizde

313
00:12:50,723 --> 00:12:53,100
muhtemelen terör eylemi

314
00:12:53,100 --> 00:12:55,937
düzenlemek gibi şeyleri
kastediyorsunuz

315
00:12:55,937 --> 00:12:57,978
veya şiddetli suçlarla uğraşı,

316
00:12:57,978 --> 00:13:00,518
gücü elinde bulunduran insanların

317
00:13:00,518 --> 00:13:02,970
"kötü şeyler yapmak" derken kastettiğinin

318
00:13:02,970 --> 00:13:05,020
çok daha dar bir mevhumu.

319
00:13:05,020 --> 00:13:07,327
Onlar için "kötü şeyler yapmak" tipikçe

320
00:13:07,327 --> 00:13:10,398
kendi gücümüzün çalışılması için değerli

321
00:13:10,398 --> 00:13:13,503
olan mücadeleler gibi bir şeyler yapmak.

322
00:13:13,503 --> 00:13:15,453
Diğer ciddi yıkıcı ve hatta bence

323
00:13:15,453 --> 00:13:17,361
daha sinsi olan ders ise

324
00:13:17,361 --> 00:13:20,140
bu zihniyeti kabul etmekten ileri gelen

325
00:13:20,140 --> 00:13:22,906
bu zihniyeti kabul edenlerin

326
00:13:22,906 --> 00:13:26,250
kabul ettiği bir pazarlık,

327
00:13:26,250 --> 00:13:27,705
ki o da şu:

328
00:13:27,705 --> 00:13:29,677
Ancak ve ancak kendini,

329
00:13:29,677 --> 00:13:31,779
politik güce sahip olanlar için,

330
00:13:31,779 --> 00:13:33,949
yeterince zararsız, yeterince

331
00:13:33,949 --> 00:13:35,831
göz korkutmayan bir hâle getirmeye

332
00:13:35,831 --> 00:13:38,867
istekli olursan denetimin

333
00:13:38,867 --> 00:13:40,975
tehlikelerinden özgür olabilirsin.

334
00:13:40,975 --> 00:13:43,360
Yalnızca farklı görüşte olanların,

335
00:13:43,360 --> 00:13:44,841
güce meydan okuyanların,

336
00:13:44,841 --> 00:13:46,653
kaygılanacak bir şeyi olur.

337
00:13:46,653 --> 00:13:50,060
Bu dersten kaçınmayı istememiz
için de her türlü neden mevcut.

338
00:13:50,060 --> 00:13:52,298
Şu anda böyle bir davranış içinde

339
00:13:52,298 --> 00:13:54,370
olmak istemeyen biri olabilirsiniz

340
00:13:54,370 --> 00:13:56,825
ama bir noktada, 
gelecekte, isteyebilirsiniz.

341
00:13:56,825 --> 00:13:58,499
Hiçbir zaman istemeyeceğinize

342
00:13:58,499 --> 00:14:00,264
karar vermiş olsanız bile

343
00:14:00,264 --> 00:14:01,898
isteyen ve direnmeyi başaran

344
00:14:01,898 --> 00:14:04,102
ve güç sahiplerine muhalif olan

345
00:14:04,102 --> 00:14:06,136
diğer insanların olduğu gerçeği ---

346
00:14:06,136 --> 00:14:07,670
muhalifler, gazeteciler,

347
00:14:07,670 --> 00:14:09,758
aktivistler ve aralıktaki diğerleri ---

348
00:14:09,758 --> 00:14:12,252
hepimizi sağlamayı istememiz gereken

349
00:14:12,252 --> 00:14:15,230
kolektif iyiliğe getiren bir şey.

350
00:14:15,230 --> 00:14:17,324
Bir toplumun ne kadar özgür olduğunun

351
00:14:17,324 --> 00:14:19,587
ölçüsünün iyi, uyumlu, itaatkâr

352
00:14:19,587 --> 00:14:21,737
vatandaşlarına değil de farklı görüşte

353
00:14:21,737 --> 00:14:24,200
olan ve tutuculuğa direnen vatandaşlarına

354
00:14:24,200 --> 00:14:26,040
karşı olan tutumunun olması

355
00:14:26,040 --> 00:14:29,155
aynı derecede kritik.

356
00:14:29,155 --> 00:14:30,752
Ama en önemli neden

357
00:14:30,752 --> 00:14:33,153
bir kitlesel denetim sisteminin

358
00:14:33,153 --> 00:14:35,770
her şekilde kendi özgürlüğümüzü 
baskılaması.

359
00:14:35,770 --> 00:14:37,571
Her tür davranış değişikliğini,

360
00:14:37,571 --> 00:14:39,577
gerçekleştiğini bilişimiz bile olmadan

361
00:14:39,577 --> 00:14:43,130
sınır-dışı hâle getirir.

362
00:14:43,130 --> 00:14:45,612
Meşhur sosyalist aktivist Rosa Luxemburg,

363
00:14:45,612 --> 00:14:48,105
bir keresinde, "Hareket hâlinde olmayan

364
00:14:48,105 --> 00:14:51,461
zincirlerini farkedemez." demişti.

365
00:14:51,461 --> 00:14:53,560
Kitlesel denetimin görünmez ve saptanamaz

366
00:14:53,560 --> 00:14:56,239
zincirlerini eritmeyi deneyebiliriz,

367
00:14:56,239 --> 00:14:58,905
yine de bize dayattığı kısıtlamaların

368
00:14:58,905 --> 00:15:01,450
daha az tesirli hâle gelmeyecektir.

369
00:15:01,450 --> 00:15:03,058
Çok teşekkürler.

370
00:15:03,058 --> 00:15:04,489
(Alkışlar)

371
00:15:04,489 --> 00:15:05,996
Teşekkürler.

372
00:15:05,996 --> 00:15:10,893
(Alkışlar)

373
00:15:10,893 --> 00:15:13,280
Teşekkürler.

374
00:15:13,280 --> 00:15:16,122
(Alkışlar)

375
00:15:19,320 --> 00:15:21,612
Bruno Giussani: Glenn, teşekkürler.

376
00:15:21,612 --> 00:15:23,901
Dava inandırıcı, söylemeliyim,

377
00:15:23,901 --> 00:15:25,466
ama sakıncası yoksa seni birkaç

378
00:15:25,466 --> 00:15:28,817
soru için son 16 aya ve Edward Snowden'a

379
00:15:28,817 --> 00:15:30,882
geri getirmek istiyorum.

380
00:15:30,882 --> 00:15:33,370
İlki sana kişisel.

381
00:15:33,370 --> 00:15:36,411
Hepimiz ortağının tutuklanmasını okuduk.

382
00:15:36,411 --> 00:15:39,721
David Miranda, Londra'da, ve başka

383
00:15:39,721 --> 00:15:41,805
zorluklar, ama kişisel

384
00:15:41,805 --> 00:15:45,161
yükümlülük ve risk açısından

385
00:15:45,161 --> 00:15:47,255
dünyanın en büyük egemen organizasyonları

386
00:15:47,255 --> 00:15:50,890
ile boy ölçüşmenin senin üstündeki
baskısının kolay olmadığını varsayıyorum.

387
00:15:50,890 --> 00:15:52,345
Bize biraz bundan bahset.

388
00:15:52,345 --> 00:15:54,000
Glenn Greenwald:
Yani, bence

389
00:15:54,000 --> 00:15:55,932
olanlardan biri de

390
00:15:55,932 --> 00:15:57,644
insanların cesaretinin bu açıdan

391
00:15:57,644 --> 00:16:01,107
bulaşıcı olması ve ben ve
çalıştığım gazeteciler kesinlikle riskin

392
00:16:01,107 --> 00:16:02,643
farkında olmamıza rağmen ---

393
00:16:02,643 --> 00:16:05,365
Birleşik Devletler dünyadaki
en güçlü ülke olmaya devam

394
00:16:05,365 --> 00:16:07,363
ediyor ve kendi iradenizle binlerce

395
00:16:07,363 --> 00:16:09,285
sırrını ifşa ettiğinizde

396
00:16:09,285 --> 00:16:11,796
takdir etmiyor ---

397
00:16:11,796 --> 00:16:15,265
29 yaşında, gayet sıradan

398
00:16:15,265 --> 00:16:17,284
bir çevrede yetişmiş sıradan

399
00:16:17,284 --> 00:16:19,597
birinin Edward Snowden'ın

400
00:16:19,597 --> 00:16:23,320
riske ettiği prensibe dayalı cesaret
üzerinde çalıştığını görmek

401
00:16:23,320 --> 00:16:26,030
hayatının geri kalanını hapishanede
geçireceğini bilmek

402
00:16:26,030 --> 00:16:27,322
kendilerinin de

403
00:16:27,322 --> 00:16:29,297
bu gibi bir davranışta bulunmaya

404
00:16:29,297 --> 00:16:31,120
kalkışabileceklerini

405
00:16:31,120 --> 00:16:32,808
fark etmeleri adına, bana ve diğer

406
00:16:32,808 --> 00:16:36,323
gazetecilere, ve bence, ispiyoncular
dâhil her yerden insana ilham verdi.

407
00:16:36,323 --> 00:16:38,809
BG: Ed Snowden'la ilişkini
merak ediyorum, çünkü

408
00:16:38,809 --> 00:16:41,990
onunla çok fazla konuştun

409
00:16:41,990 --> 00:16:43,753
ve hâlâ da devam ediyorsun

410
00:16:43,753 --> 00:16:46,389
ama kitabında ona asla Edward

411
00:16:46,389 --> 00:16:49,849
dememişsin veya "Snowden." Neden?

412
00:16:49,849 --> 00:16:51,493
GG: Yani, eminim bu, bir grup

413
00:16:51,493 --> 00:16:54,824
psikoloğun inceleyeceği bir şey.
(Gülüşmeler)

414
00:16:54,824 --> 00:16:58,413
Açıkçası bilmiyorum. Bence sebebi

415
00:16:58,413 --> 00:17:01,967
onun önemli maksatlarından birinin,

416
00:17:01,967 --> 00:17:04,303
bence onun en önemli taktiği,

417
00:17:04,303 --> 00:17:06,190
ifşa materyallerinden

418
00:17:06,190 --> 00:17:09,710
dikkati dağıtmanın yollarından birinin
odağı onun üstünde kişiselleştirmek

419
00:17:09,710 --> 00:17:11,850
ve denemek olduğunu bilmesi oluşuydu

420
00:17:11,850 --> 00:17:13,917
ve bu nedenle medyanın dışında kaldı.

421
00:17:13,917 --> 00:17:16,426
Kişisel hayatının inceleme

422
00:17:16,426 --> 00:17:18,105
öznesi olmamasına çabaladı

423
00:17:18,105 --> 00:17:20,819
ve dolayısıyla ona Snowden demek

424
00:17:20,819 --> 00:17:24,393
onu bu önemli tarihsel karakter
olarak tanımanın bir yolu sadece,

425
00:17:24,393 --> 00:17:26,265
materyalden dikkati dağıtacak

426
00:17:26,265 --> 00:17:29,145
şekilde karakterize etmektense.

427
00:17:29,145 --> 00:17:30,602
Moderatör: Yani onun ifşaları,

428
00:17:30,602 --> 00:17:32,378
senin analizin, diğer gazetecilerin

429
00:17:32,378 --> 00:17:35,378
işleri, hakikaten tartışmayı geliştirdi

430
00:17:35,378 --> 00:17:37,716
ve birçok devlet, Brezilya mesela, 
tepki verdi

431
00:17:37,716 --> 00:17:40,110
İnternetin dizaynını bir nebze

432
00:17:40,110 --> 00:17:42,964
değiştirecek proje ve uygulamalar gibi.

433
00:17:42,964 --> 00:17:45,716
O anlamda çok fazla şey gerçekleşiyor.

434
00:17:45,716 --> 00:17:47,986
Ama ben merak ediyorum, senin için

435
00:17:47,986 --> 00:17:49,637
oyunun sonu ne?

436
00:17:49,637 --> 00:17:51,270
Hangi noktada, tamam,

437
00:17:51,270 --> 00:17:54,462
gerçekten kadranı ilerletmeyi
başardık diyeceksin?

438
00:17:54,462 --> 00:17:56,740
GG: Yani, bir gazeteci olarak benim için

439
00:17:56,740 --> 00:17:59,183
oyunun sonu gayet açık, dikkate değer

440
00:17:59,183 --> 00:18:01,415
ve meydana çıkması zorunlu 
her bir belgenin

441
00:18:01,415 --> 00:18:02,841
ifşa olmakla sonuçlandığından

442
00:18:02,841 --> 00:18:04,321
emin olmak

443
00:18:04,321 --> 00:18:07,098
ve en baştan tutulmaması gereken
sırların meydana çıkmakla

444
00:18:07,098 --> 00:18:07,833
sonuçlanması.

445
00:18:07,833 --> 00:18:09,680
Bana göre, bu gazeteciliğin özü

446
00:18:09,680 --> 00:18:11,497
ve benim bağlılıkla yaptığım şey.

447
00:18:11,497 --> 00:18:13,681
Daha fazlasıyla birlikte, tüm bahsettiğim

448
00:18:13,681 --> 00:18:15,868
sebeplerden ötürü kitlesel denetimi iğrenç

449
00:18:15,868 --> 00:18:18,394
bulan biri olarak, buna, dünya devletleri,

450
00:18:18,394 --> 00:18:20,571
hedefledikleri insanın yanlış bir şey

451
00:18:20,571 --> 00:18:23,190
yaptığına bir mahkemeyi ya da kurulu

452
00:18:23,190 --> 00:18:24,676
ikna etmedikçe, nüfuslarının

453
00:18:24,676 --> 00:18:27,265
tamamını gözetime ve denetime

454
00:18:27,265 --> 00:18:28,987
maruz bırakamayana kadar

455
00:18:28,987 --> 00:18:31,578
sonlanmayacak bir iş olarak baktım.

456
00:18:31,578 --> 00:18:34,813
Bence, gizliliğin
yenilenebileceği yol bu.

457
00:18:34,813 --> 00:18:37,159
BG: Snowden, TED'de
gördüğümüz üzere,

458
00:18:37,159 --> 00:18:39,927
kendini demokratik değerlerin

459
00:18:39,927 --> 00:18:42,207
ve demokratik prensiplerin
savunucusu olarak

460
00:18:42,207 --> 00:18:43,920
tanımlama ve gösterme konusunda net.

461
00:18:43,920 --> 00:18:46,948
Fakat öte yandan, insanlar
bunların onun yegâne

462
00:18:46,948 --> 00:18:49,350
motivasyonları olduğundan şüphe etti.

463
00:18:49,350 --> 00:18:50,828
Para dönmediğine, bu sırların

464
00:18:50,828 --> 00:18:52,449
bazılarını satmadığına, özellikle

465
00:18:52,449 --> 00:18:54,360
Birleşik Devletler'in şu anda

466
00:18:54,360 --> 00:18:56,189
en iyi arkadaşları olmadığı aşikâr

467
00:18:56,189 --> 00:18:58,733
olan Çin'e ve Rusya'ya,

468
00:18:58,733 --> 00:19:00,902
inanmakta güçlük çektiler.

469
00:19:00,902 --> 00:19:02,608
Ve eminim bu odadaki çoğu kişi

470
00:19:02,608 --> 00:19:04,878
aynı şeyi merak ediyor.

471
00:19:04,878 --> 00:19:06,761
Snowden'ın henüz görmediğimiz

472
00:19:06,761 --> 00:19:09,373
bir kısmı olabileceğini düşünüyor musun?

473
00:19:09,373 --> 00:19:12,554
GG: Hayır, bunu saçma 
ve aptalca buluyorum.

474
00:19:12,554 --> 00:19:14,968
(Gülüşmeler) Eğer isterseniz

475
00:19:14,968 --> 00:19:17,430
ve biliyorum yalnızca şeytanın avukatını

476
00:19:17,430 --> 00:19:20,641
oynuyorsunuz, ama sırları

477
00:19:20,641 --> 00:19:22,547
başka bir ülkeye satmak isteseydiniz,

478
00:19:22,547 --> 00:19:24,264
ki yapabilirdi ve bunu yaparak

479
00:19:24,264 --> 00:19:25,910
çok zengin olabilirdi,

480
00:19:25,910 --> 00:19:27,891
yapacağınız en
son şey o sırları alıp

481
00:19:27,891 --> 00:19:30,635
gazetecilere vermek ve
yayınlamalarını istemek olurdu

482
00:19:30,635 --> 00:19:32,661
çünkü bu o sırları değersizleştirirdi.

483
00:19:32,661 --> 00:19:34,759
Kendilerini güçlendirmek isteyen insanlar

484
00:19:34,759 --> 00:19:36,489
bunu, devletlere sırları gizlice

485
00:19:36,489 --> 00:19:38,300
satarak yapıyorlar ama bence

486
00:19:38,300 --> 00:19:40,678
dikkate değer bir nokta var ki 
o da, bu ithamda

487
00:19:40,678 --> 00:19:42,170
bulunanlar devletten insanlar,

488
00:19:42,170 --> 00:19:44,190
bu tarz devletlere sadık olan medyada

489
00:19:44,190 --> 00:19:45,788
yer alan insanlar

490
00:19:45,788 --> 00:19:48,936
ve kanımca insanlar bu gibi ithamlarda
bulunduklarında ---

491
00:19:48,936 --> 00:19:50,541
"Ah, bunu presibe dayalı yapıyor

492
00:19:50,541 --> 00:19:52,206
olamaz; yozlaşmış,

493
00:19:52,206 --> 00:19:54,448
alçak bir nedenle yapıyor olmalı" ---

494
00:19:54,448 --> 00:19:56,555
itham ettikleri insandan çok

495
00:19:56,555 --> 00:19:58,381
kendileri hakkında konuşuyorlar,

496
00:19:58,381 --> 00:20:02,766
çünkü --- (Alkışlar) ---

497
00:20:02,766 --> 00:20:05,286
o ithamda bulunan insanlar,

498
00:20:05,286 --> 00:20:07,190
alçak nedenlerden ziyade hiçbir

499
00:20:07,190 --> 00:20:09,112
nedenle, asla hareket etmiyorlar,

500
00:20:09,112 --> 00:20:10,744
dolayısıyla diğer herkesin

501
00:20:10,744 --> 00:20:13,376
kendileri gibi ruhsuzluk hastalığından

502
00:20:13,376 --> 00:20:15,378
muzdarip olduğunu varsayıyorlar

503
00:20:15,378 --> 00:20:17,249
ki varsayılıyor.

504
00:20:17,249 --> 00:20:18,876
(Alkışlar)

505
00:20:18,876 --> 00:20:21,360
BG: Glenn, çok teşekkür ederim
GG: Çok teşekkürler.

506
00:20:21,360 --> 00:20:23,692
BG: Glenn Greenwald.

507
00:20:23,692 --> 00:20:24,806
(Alkışlar)