1 00:00:06,429 --> 00:00:09,070 Hepsi de harika mantıkçı olan 100 kişinin 2 00:00:09,070 --> 00:00:14,150 deli bir diktatör tarafından hapsedildiği bir ada düşünün. 3 00:00:14,150 --> 00:00:18,291 Tuhaf bir kural dışında adadan kaçış şansı yok. 4 00:00:18,291 --> 00:00:23,051 Geceleri herhangi bir mahkum gardiyandan kendilerini bırakmasını isteyebilir. 5 00:00:23,051 --> 00:00:26,392 Mahkumların gözleri yeşilse serbest bırakılırlar. 6 00:00:26,392 --> 00:00:30,342 Değilse bir volkanın içine atılırlar. 7 00:00:30,342 --> 00:00:34,103 Aslında 100 mahkumun da gözleri yeşildir. 8 00:00:34,103 --> 00:00:36,676 Fakat doğduklarından beri oradadırlar 9 00:00:36,676 --> 00:00:41,491 ve diktatör kendi göz renklerini öğrenmelerini engellemiştir. 10 00:00:41,491 --> 00:00:43,906 Yansıma yapan herhangi bir yüzey yoktur, 11 00:00:43,906 --> 00:00:46,155 bütün sular opak kapların içindedir 12 00:00:46,155 --> 00:00:47,663 ve en önemlisi de 13 00:00:47,663 --> 00:00:50,780 birbirleriyle iletişim kurmalarına izin verilmemektedir. 14 00:00:50,780 --> 00:00:54,754 Gerçi her sabah yoklama sırasında birbirlerini görmektedirler. 15 00:00:54,754 --> 00:00:59,196 Yine de kesin başarı şansı olmadan oradan ayrılma riskini 16 00:00:59,196 --> 00:01:02,607 göze alamayacaklarını hepsi de bilmektedir. 17 00:01:02,607 --> 00:01:05,308 İnsan hakları gruplarından gelen baskının ardından, 18 00:01:05,308 --> 00:01:09,048 diktatör istemeden de olsa, senin adayı ziyaret edip 19 00:01:09,048 --> 00:01:12,465 mahkumlarla konuşmana, şu şartlar altında izin veriyor: 20 00:01:12,465 --> 00:01:14,549 Sadece tek bir açıklama yapabilirsin 21 00:01:14,549 --> 00:01:17,858 ve onlara herhangi bir yeni bilgi veremezsin. 22 00:01:17,858 --> 00:01:20,582 Diktatörün gazabını uyandırmadan mahkumları 23 00:01:20,582 --> 00:01:24,246 serbest bırakmak için ne söyleyebilirsin? 24 00:01:24,246 --> 00:01:26,769 Uzunca bir süre düşündükten sonra 25 00:01:26,769 --> 00:01:31,381 kalabalığa şöyle diyorsun: "En azından birinizin gözleri yeşil." 26 00:01:31,381 --> 00:01:33,269 Diktatör şüpheleniyor 27 00:01:33,269 --> 00:01:37,652 fakat senin açıklamanın hiçbir şeyi değiştiremeyeceğine ikna oluyor. 28 00:01:37,652 --> 00:01:42,401 Sen oradan ayrıldıktan sonra adadaki yaşam eskisi gibi devam ediyor gibi görünüyor. 29 00:01:42,401 --> 00:01:44,656 Fakat senin ziyaretinden sonraki 100. sabah 30 00:01:44,656 --> 00:01:47,183 tüm mahkumlar bir gece önce 31 00:01:47,183 --> 00:01:50,881 gardiyandan izin isteyerek adayı terk etmiş oluyor. 32 00:01:50,881 --> 00:01:53,933 Peki diktatörü nasıl alt ettin? 33 00:01:53,933 --> 00:01:59,108 Mahkum sayısının keyfi olduğunu belirtmenin faydası olabilir. 34 00:01:59,108 --> 00:02:04,178 Sadece Adria ve Bill isimli iki mahkumu düşünerek işleri basitleştirelim. 35 00:02:04,178 --> 00:02:06,498 İkisi de ötekinin yeşil gözlü olduğunu görüyor 36 00:02:06,498 --> 00:02:09,744 ve tek bildikleri bu kişinin tek yeşil gözlü kişi olabileceği. 37 00:02:09,744 --> 00:02:12,310 İlk gece ikisi de bekliyor. 38 00:02:12,310 --> 00:02:15,231 Fakat ertesi sabah hala birbirlerini orada görünce 39 00:02:15,231 --> 00:02:17,641 yeni bir bilgiye ulaşıyorlar. 40 00:02:17,641 --> 00:02:22,268 Adria Bill'in, yanında yeşil gözlü olmayan birini görmüş olsa açıklamadaki 41 00:02:22,268 --> 00:02:24,590 kişinin kendisi olduğuna hükmedip 42 00:02:24,590 --> 00:02:28,209 ilk gece oradan ayrılmış olması gerektiğini fark ediyor. 43 00:02:28,209 --> 00:02:32,321 Bill de aynı şeyi aynı anda Adria için düşünüyor. 44 00:02:32,321 --> 00:02:34,340 Diğer kişinin gitmemiş olması 45 00:02:34,340 --> 00:02:39,124 iki mahkuma da kendi gözlerinin yeşil olduğu gerçeğini bildiriyor. 46 00:02:39,124 --> 00:02:42,282 Ertesi sabah da her ikisi de orayı terk ediyor. 47 00:02:42,282 --> 00:02:44,526 Şimdi üçüncü bir mahkum olduğunu düşünün. 48 00:02:44,526 --> 00:02:48,795 Adria, Bill ve Carl'ın üçü de iki yeşil gözlü kişi görüyor. 49 00:02:48,795 --> 00:02:51,685 Fakat diğerlerinin yeşil gözlü iki kişi mi, 50 00:02:51,685 --> 00:02:55,442 yoksa yeşil gözlü tek kişi mi gördüğünden emin olamıyor. 51 00:02:55,442 --> 00:02:57,821 Onlar da ilk gece bekliyorlar 52 00:02:57,821 --> 00:03:01,072 fakat ertesi sabah hala emin olamıyorlar. 53 00:03:01,072 --> 00:03:03,801 Carl şöyle düşünüyor: "Gözlerim yeşil değilse, 54 00:03:03,801 --> 00:03:06,977 Adria ve Bill sadece birbirlerini izliyorlar 55 00:03:06,977 --> 00:03:09,703 ve her ikisi de ikinci gece burayı terk edecekler." 56 00:03:09,703 --> 00:03:12,468 Fakat üçüncü sabah her ikisini de orada görünce 57 00:03:12,468 --> 00:03:16,226 kendisini de izlediklerini anlıyor. 58 00:03:16,226 --> 00:03:19,284 Adria ve Bill de ayrı ayrı aynı süreçten geçtikleri için 59 00:03:19,284 --> 00:03:22,295 hepsi üçüncü gece orayı terk ediyor. 60 00:03:22,295 --> 00:03:24,535 Böyle tümevarımsal bir mantık kullanarak 61 00:03:24,535 --> 00:03:28,723 kaç mahkum olursa olsun aynı şablonun tekrar edeceğini görebiliriz. 62 00:03:28,723 --> 00:03:33,180 David Lewis tarafından türetilen "herkesçe bilinen gerçek" kavramı 63 00:03:33,180 --> 00:03:35,099 bu sorunun anahtarıdır. 64 00:03:35,099 --> 00:03:38,315 Yeni bilgi, açıklamanın kendisinde yoktur ama 65 00:03:38,315 --> 00:03:42,903 bunu herkese aynı anda söylemenin sonucunda ortaya çıkar. 66 00:03:42,903 --> 00:03:49,760 Şimdi, bütün mahkumlar hem en az bir kişinin yeşil gözlü olduğunu bilmektedir, 67 00:03:49,760 --> 00:03:54,321 hem de her biri görebildikleri bütün yeşil gözlüleri takip etmektedir. 68 00:03:54,321 --> 00:03:57,839 Ayrıca hepsi de her birinin aynı şeyi yaptığını bilmektedir. 69 00:03:57,839 --> 00:04:03,409 Adadaki mahkum sayısı kadar gün geçene dek herhangi bir mahkum, 70 00:04:03,409 --> 00:04:11,811 kendisinin de o yeşil gözlü kişiler arasında olup olmadığını bilmez. 71 00:04:12,351 --> 00:04:17,098 Elbette ki mahkumlara en az 99 kişinin yeşil gözlü olduğunu söyleyerek 72 00:04:17,098 --> 00:04:21,491 onları 98 gün beklemekten kurtarabilirdin. 73 00:04:21,491 --> 00:04:26,651 Fakat ortada deli bir diktatör varken güvenli bir başlangıç yapmak en iyisi.