WEBVTT 00:00:06.629 --> 00:00:08.240 Wyobraź sobie wyspę, 00:00:08.240 --> 00:00:14.150 gdzie 100 świetnych logików zostało uwięzionych przez złego dyktatora. 00:00:14.150 --> 00:00:18.291 Nie ma ucieczki poza jedną dziwną zasadą. 00:00:18.291 --> 00:00:23.051 Każdy więzień może poprosić strażników o wypuszczenie. 00:00:23.051 --> 00:00:26.392 Jeśli ma zielone oczy, zostanie uwolniony. 00:00:26.392 --> 00:00:30.342 Jeśli nie, trafi do wulkanu. 00:00:30.342 --> 00:00:34.103 Jakimś cudem wszyscy mają zielone oczy, 00:00:34.103 --> 00:00:36.676 ale żyją tam od urodzenia, 00:00:36.676 --> 00:00:41.491 a dyktator upewnił się, że nie poznają swojego koloru. 00:00:41.491 --> 00:00:43.446 Nie ma odbijających powierzchni, 00:00:43.446 --> 00:00:46.155 woda jest w nieprzezroczystych butelkach, 00:00:46.155 --> 00:00:47.663 a co najważniejsze, 00:00:47.663 --> 00:00:50.780 nie mogą się ze sobą porozumiewać. 00:00:50.780 --> 00:00:54.754 Widują się jednak każdego ranka na apelu. 00:00:54.754 --> 00:00:59.196 Wiadomo, że nikt nie spróbuje ucieczki 00:00:59.196 --> 00:01:02.607 bez absolutnej pewności sukcesu. 00:01:02.607 --> 00:01:05.008 Pod dużym naciskiem obrońców praw człowieka 00:01:05.008 --> 00:01:09.048 dyktator niechętnie zgodził się, abyś odwiedził wyspę 00:01:09.048 --> 00:01:12.465 i porozmawiał z więźniami pod pewnymi warunkami: 00:01:12.465 --> 00:01:14.549 możesz powiedzieć jedno zdanie 00:01:14.549 --> 00:01:17.858 i nie wolno powiedzieć ci tego, czego nie wiedzą więźniowie. 00:01:17.858 --> 00:01:20.582 Co możesz powiedzieć, by pomóc więźniom się uwolnić 00:01:20.582 --> 00:01:24.246 bez naruszania zasad dyktatora? 00:01:24.246 --> 00:01:25.979 Popatrzyłeś długo i uważnie 00:01:25.979 --> 00:01:31.381 i powiedziałeś tłumowi: "Co najmniej jedna osoba ma zielone oczy". 00:01:31.381 --> 00:01:33.269 Dyktator jest podejrzliwy, 00:01:33.269 --> 00:01:37.652 ale uspokaja się, że twoje słowa nic nie zmienią. 00:01:37.652 --> 00:01:42.401 Opuszczasz ich, a życie na wyspie wraca do normy. 00:01:42.401 --> 00:01:44.656 Ale setnego ranka po twojej wizycie 00:01:44.656 --> 00:01:47.183 wszyscy więźniowie uciekają, 00:01:47.183 --> 00:01:50.881 bo każdy poprosił o wypuszczenie poprzedniej nocy. 00:01:50.881 --> 00:01:53.933 Jak przechytrzyłeś dyktatora? 00:01:53.933 --> 00:01:59.108 Może pomóc ci zrozumieć, że ilość osób nie jest ważna. 00:01:59.108 --> 00:02:04.178 Uprośćmy ją do dwóch osób, Adrii i Billa. 00:02:04.178 --> 00:02:06.768 Każde z nich widzi jedną osobę z zielonymi oczami, 00:02:06.768 --> 00:02:09.744 i może przypuszczać, że to właśnie ta jedyna. 00:02:09.744 --> 00:02:12.310 Pierwszej nocy wszyscy zostają. 00:02:12.310 --> 00:02:15.231 Kiedy widzą się następnego dnia rano, 00:02:15.231 --> 00:02:17.641 zdobywają nowe informacje. 00:02:17.641 --> 00:02:22.268 Adria rozumie, że gdyby Bill widział osobę bez zielonych oczu, 00:02:22.268 --> 00:02:24.230 uciekłby pierwszego dnia, 00:02:24.230 --> 00:02:28.209 bo uznałby, że stwierdzenie dotyczy właśnie jego. 00:02:28.209 --> 00:02:32.321 Bill zrozumiał to samo odnośnie Adrii. 00:02:32.321 --> 00:02:34.340 Fakt, że druga osoba czeka, 00:02:34.340 --> 00:02:39.124 mówi więźniowi, że jego oczy muszą być zielone. 00:02:39.124 --> 00:02:42.282 Drugiego ranka oboje uciekają. 00:02:42.282 --> 00:02:44.526 Wyobraź sobie trzeciego więźnia. 00:02:44.526 --> 00:02:48.795 Adria, Bill i Carl widzą dwie osoby z zielonymi oczami, 00:02:48.795 --> 00:02:53.905 ale nie są pewni, czy inni także widzą dwie zielonookie osoby, 00:02:53.905 --> 00:02:55.512 czy tylko jedną. 00:02:55.512 --> 00:02:57.821 Przeczekują pierwszą noc, 00:02:57.821 --> 00:03:01.072 ale następnego ranka cały czas nie są pewni. 00:03:01.072 --> 00:03:03.801 Carl myśli: "Jeśli nie mam zielonych oczy, 00:03:03.801 --> 00:03:06.977 Adria i Bill patrzyli tylko na siebie 00:03:06.977 --> 00:03:09.703 i będą mogli stąd uciec drugiego dnia". 00:03:09.703 --> 00:03:12.468 Kiedy zobaczył ich razem trzeciego dnia 00:03:12.468 --> 00:03:16.226 zrozumiał, że patrzyli też na niego. 00:03:16.226 --> 00:03:19.284 Adria i Bill także przeszli przez taki proces. 00:03:19.284 --> 00:03:22.295 Trzeciego dnia wszyscy wyszli. 00:03:22.295 --> 00:03:24.255 Korzystając z rozumowania indukcyjnego 00:03:24.255 --> 00:03:28.883 widać, że wzór powtórzy się bez względu na ilość więźniów. 00:03:28.883 --> 00:03:31.900 Kluczem do koncepcji jest powszechna wiedza, 00:03:31.900 --> 00:03:34.539 termin ukuty przez filozofa Davida Lewisa. 00:03:34.539 --> 00:03:38.935 Nowe informacje nie są zawarte w samym oświadczeniu, 00:03:38.935 --> 00:03:42.953 ale mówieniu do wszystkich równocześnie. 00:03:42.953 --> 00:03:46.680 Oprócz tego, że przynajmniej jeden więzień ma zielone oczy 00:03:46.680 --> 00:03:51.090 każdy więzień wie też, że inni też liczą 00:03:51.090 --> 00:03:54.321 wszystkich widzianych zielonookich, 00:03:54.321 --> 00:03:58.787 i że każdy wie o tym liczeniu. 00:03:58.787 --> 00:04:00.839 Żaden więzień jednak nie wie, 00:04:00.839 --> 00:04:04.316 czy to on sam jest zielonookim, 00:04:04.316 --> 00:04:06.431 którego inni widzą, 00:04:06.431 --> 00:04:12.571 dopóki nie minie tyle czasu, ilu jest więźniów na wyspie. 00:04:12.571 --> 00:04:17.098 Oczywiście, można oszczędzić więźniom 98 dni na wyspie 00:04:17.098 --> 00:04:21.491 mówiąc, ze przynajmniej 99 z nich ma zielone oczy, 00:04:21.491 --> 00:04:26.251 ale gdy do gry wchodzą szaleni dyktatorzy, lepiej mieć czas na ucieczkę.