0:00:01.008,0:00:02.698
Kiedy ludzie myślą o miastach,

0:00:02.698,0:00:05.000
myślą o konkretnych rzeczach.

0:00:05.000,0:00:07.060
Myślą o budynkach, ulicach,

0:00:07.060,0:00:09.956
drapaczach chmur, hałaśliwych taksówkach.

0:00:09.956,0:00:11.890
Ale kiedy ja myślę o miastach,

0:00:11.890,0:00:13.691
myślę o ludziach.

0:00:13.691,0:00:17.161
Miasta to przede wszystkim ludzie,

0:00:17.161,0:00:19.005
a to, dokąd ludzie się udają,

0:00:19.005,0:00:20.520
to, gdzie się spotykają,

0:00:20.520,0:00:23.850
stanowi podstawę funkcjonowania miasta.

0:00:23.850,0:00:27.030
W miastach większe znaczenie od budynków

0:00:27.030,0:00:30.038
mają przestrzenie publiczne między nimi.

0:00:30.038,0:00:34.346
Dziś to, co najbardziej odmienia miasta,

0:00:34.373,0:00:37.559
ma miejsce w przestrzeniach publicznych.

0:00:37.559,0:00:41.752
Wierzę, że żywe i przyjemne [br]przestrzenie publiczne

0:00:41.752,0:00:44.872
są kluczem do zaplanowania [br]znakomitego miasta.

0:00:44.872,0:00:48.292
To one sprawiają, że miasto żyje.

0:00:48.292,0:00:51.972
Ale co zapewnia funkcjonalność [br]przestrzeni publicznej?

0:00:51.972,0:00:55.523
Co przyciąga ludzi [br]do udanych przestrzeni publicznych,

0:00:55.523,0:00:57.945
a w miejscach nieudanych

0:00:57.945,0:01:00.235
jakie elementy odpychają?

0:01:00.625,0:01:03.984
Gdyby udało mi się [br]odpowiedzieć na te pytania,

0:01:03.984,0:01:07.324
mogłabym oddać dużą przysługę [br]swojemu miastu.

0:01:07.764,0:01:09.918
Jedną z moich nietypowych cech jest to,

0:01:09.918,0:01:13.469
że jestem behawiorystką zwierząt.

0:01:13.469,0:01:17.046
Używam swoich umiejętności [br]nie do badania zachowań zwierząt,

0:01:17.046,0:01:19.980
ale po to, by badać, jak ludzie w miastach

0:01:19.980,0:01:22.228
korzystają z przestrzeni publicznych.

0:01:22.228,0:01:24.819
Jako jeden z pierwszych

0:01:24.819,0:01:28.954
przestudiowałam mały skwerek, Paley Park,

0:01:28.954,0:01:31.262
na Środkowym Manhattanie.

0:01:31.262,0:01:35.387
Ta niewielka przestrzeń [br]stała się małym fenomenem,

0:01:35.387,0:01:38.255
a ponieważ tak bardzo wpłynęła

0:01:38.255,0:01:39.911
na nowojorczyków,

0:01:39.911,0:01:43.185
wywarła na mnie ogromne wrażenie.

0:01:43.555,0:01:46.052
Studiowałam ten skwer [br]we wczesnej fazie kariery,

0:01:46.052,0:01:47.638
bo tak się składa,

0:01:47.638,0:01:49.416
że wybudował go mój ojczym.

0:01:49.416,0:01:52.048
Dzięki temu wiedziałam, że takie miejsca

0:01:52.048,0:01:54.448
nie powstają przez przypadek.

0:01:54.448,0:01:56.250
Widziałam na własne oczy,

0:01:56.250,0:01:58.456
że wymagają niewiarygodnego oddania

0:01:58.456,0:02:01.444
i olbrzymiej dbałości o szczegóły.

0:02:01.444,0:02:03.248
Ale co takiego w tym miejscu

0:02:03.248,0:02:06.460
nadawało uroku i przyciągało ludzi?

0:02:07.200,0:02:09.951
Siedząc w parku, bacznie obserwowałam.

0:02:09.951,0:02:11.843
Po pierwsze zauważyłam

0:02:11.843,0:02:14.906
wygodne przenośne krzesła.

0:02:14.906,0:02:17.416
Ktoś przychodził, szukał sobie krzesła,

0:02:17.416,0:02:20.810
ustawiał dowolnie i siedział chwilę.

0:02:20.810,0:02:23.928
Co ciekawe, sama obecność jednych

0:02:23.928,0:02:25.633
przyciągała kolejnych ludzi.

0:02:25.633,0:02:28.410
Ja też czułam się bezpieczniej,

0:02:28.410,0:02:30.391
kiedy dookoła mnie byli ludzie.

0:02:30.391,0:02:32.281
I było zielono.

0:02:32.281,0:02:36.042
Ten skwer odpowiadał na potrzebę

0:02:36.042,0:02:38.580
komfortu i zieleni.

0:02:38.580,0:02:40.268
Ale wtedy zadałam sobie pytanie.

0:02:40.268,0:02:43.330
Czemu nie ma więcej zielonych miejsc,

0:02:43.330,0:02:45.839
gdzie można usiąść w samym środku miasta,

0:02:45.839,0:02:48.319
gdzie człowiek nie czułby się samotny

0:02:48.319,0:02:50.776
albo jak intruz.

0:02:50.776,0:02:54.998
Niestety, nasze miasta [br]nie są tak projektowane.

0:02:55.026,0:02:58.720
A tutaj znajomy widok.

0:02:58.720,0:03:02.591
Tak przez pokolenia projektowano place.

0:03:03.001,0:03:06.131
Mają ten stylowy, spartański wygląd,

0:03:06.131,0:03:09.951
często utożsamiany [br]z nowoczesną architekturą,

0:03:09.951,0:03:12.262
ale nic dziwnego,

0:03:12.262,0:03:14.124
że ludzie unikają takich miejsc.

0:03:14.124,0:03:16.234
One nie tylko wyglądają ponuro.

0:03:16.234,0:03:18.946
Wydają się wręcz niebezpieczne.

0:03:18.946,0:03:22.223
Gdzie tu można usiąść?

0:03:22.223,0:03:24.769
Co tu można robić?

0:03:24.769,0:03:28.245
Ale architekci je kochają.

0:03:28.245,0:03:31.518
One są cokołami ich kreacji.

0:03:31.518,0:03:33.451
Można ustawić rzeźbę lub dwie,

0:03:33.451,0:03:35.204
ale na tym koniec.

0:03:35.204,0:03:38.408
A dla deweloperów[br]takie place są idealne.

0:03:38.408,0:03:40.995
Nic nie trzeba podlewać, [br]niczego doglądać.

0:03:40.995,0:03:44.775
Nie trzeba się martwić [br]o niepożądanych ludzi.

0:03:44.955,0:03:48.199
Ale czy nie myślicie, że to marnotrawstwo?

0:03:48.199,0:03:50.520
Praca planistki miejskiej [br]znaczyła dla mnie,

0:03:50.520,0:03:53.192
że będę mogła naprawdę zmienić miasto,

0:03:53.192,0:03:55.682
w którym mieszkam i które kocham.

0:03:55.682,0:03:58.170
Chciałam móc stworzyć miejsca,

0:03:58.170,0:04:00.135
które dałyby ludziom poczucie,

0:04:00.135,0:04:01.673
jakie dawał Paley Park,

0:04:01.673,0:04:06.261
i nie pozwalać na budowanie [br]ponurych placów, jak ten.

0:04:06.261,0:04:07.876
Ale przez lata

0:04:07.876,0:04:10.472
przekonałam się, jak ciężko jest

0:04:10.472,0:04:13.060
stworzyć udane, znaczące

0:04:13.060,0:04:15.088
przyjemne przestrzenie publiczne.

0:04:15.088,0:04:16.665
Przykład ojczyma nauczył mnie,

0:04:16.665,0:04:18.953
że to z pewnością nie przypadek,

0:04:18.953,0:04:21.781
a już na pewno nie w Nowym Jorku,

0:04:21.781,0:04:25.060
gdzie przestrzeń publiczną [br]trzeba najpierw wywalczyć,

0:04:25.060,0:04:27.168
a potem jeszcze sprawić, [br]żeby się podobała.

0:04:27.168,0:04:29.190
Trzeba naprawdę mocno przemyśleć

0:04:29.190,0:04:31.214
każdy szczegół.

0:04:31.214,0:04:35.160
Otwarte przestrzenie w miastach to okazja.

0:04:35.160,0:04:38.964
Nie tylko okazja [br]do inwestycji biznesowych,

0:04:38.964,0:04:44.149
ale też do budowania[br]wspólnego dobra miasta.

0:04:44.149,0:04:47.814
I te dwa cele nie zawsze idą w parze

0:04:47.814,0:04:50.423
i stają się podłożem konfliktu.

0:04:50.423,0:04:53.075
Po raz pierwszy musiałam walczyć

0:04:53.075,0:04:56.237
o dobrą przestrzeń publiczną[br]we wczesnych latach 80.,

0:04:56.237,0:04:58.265
kiedy zarządzałam grupą planistów

0:04:58.265,0:05:00.850
pracujących nad gigantycznym [br]składowiskiem odpadów,

0:05:00.850,0:05:03.175
Battery Park City w Dolnym Manhattanie,

0:05:03.175,0:05:04.500
nad rzeką Hudson.

0:05:04.500,0:05:07.574
To piaszczyste wysypisko [br]było niezagospodarowane

0:05:07.574,0:05:08.764
przez dziesięć lat

0:05:08.764,0:05:09.764
i powiedziano nam,

0:05:09.764,0:05:12.518
że jeśli nie znajdziemy [br]dewelopera w 6 miesięcy,

0:05:12.518,0:05:13.776
to zbankrutują.

0:05:13.776,0:05:15.537
Wpadliśmy na radykalny,

0:05:15.537,0:05:17.927
prawie szalony pomysł.

0:05:17.927,0:05:19.775
Zamiast budować tam park,

0:05:19.775,0:05:22.283
jako podbudowę przyszłego rozwoju,

0:05:22.283,0:05:24.368
może odwrócić bieg wydarzeń,

0:05:24.368,0:05:27.421
budując tam małą,[br]ale bardzo wysokiej klasy

0:05:27.421,0:05:29.406
przestrzeń publiczną,

0:05:29.406,0:05:32.412
żeby zobaczyć, czy to coś zmieni?

0:05:32.412,0:05:36.110
Stać nas było tylko na kilka obiektów

0:05:36.110,0:05:39.570
na terenie, który pomieściłby [br]promenadę na półtora kilometra,

0:05:39.570,0:05:42.537
więc wszystko musiało być idealne.

0:05:42.537,0:05:45.533
By mieć pewność, uparłam się

0:05:45.533,0:05:47.750
na zbudowanie makiety z drewna

0:05:47.750,0:05:51.684
wałów rzecznych i poręczy [br]w skali jeden do jednego.

0:05:51.684,0:05:54.708
I kiedy usiadłam [br]na próbnej drewnianej ławce,

0:05:54.708,0:05:57.906
zasypywana piaskiem,

0:05:57.906,0:06:00.999
poręcze znalazły się [br]dokładnie na poziomie wzroku,

0:06:00.999,0:06:05.070
zasłaniając mi widok[br]i psując obserwację wody.

0:06:06.120,0:06:09.427
Detale naprawdę mają znaczenie.

0:06:09.427,0:06:14.058
W projektowaniu nie chodzi o sam wygląd,

0:06:14.058,0:06:19.250
ale o to, jak czujemy się[br]w danej przestrzeni.

0:06:19.250,0:06:22.390
Wierzę, że udany projekt zawsze zależy

0:06:22.390,0:06:25.815
od tego bardzo indywidualnego wrażenia.

0:06:25.815,0:06:30.186
Na tym zdjęciu wszystko[br]wygląda na ukończone

0:06:30.186,0:06:32.904
ale o tę granitową krawędź, latarnie,

0:06:32.904,0:06:34.792
wykończenie ławek,

0:06:34.792,0:06:36.486
drzewa i pozostałą roślinność,

0:06:36.486,0:06:39.089
i wiele różnorodnych miejsc do siedzenia

0:06:39.089,0:06:42.271
trzeba było stoczyć wiele bitew, [br]które zmieniły ten projekt

0:06:42.271,0:06:45.825
w miejsce przyjazne ludziom.

0:06:46.315,0:06:50.150
Po dwudziestu latach to zaowocowało,

0:06:50.150,0:06:52.158
kiedy Michael Bloomberg zaproponował mi

0:06:52.158,0:06:53.740
posadę planistki miejskiej

0:06:53.740,0:06:55.587
i zlecił mi zadanie

0:06:55.587,0:06:57.658
ukształtowania miasta Nowy York.

0:06:57.658,0:06:59.757
Tego dnia powiedział mi,

0:06:59.757,0:07:01.853
że populacja miasta ma wzrosnąć

0:07:01.853,0:07:04.910
z 8 do 9 milionów.

0:07:04.910,0:07:06.440
Zapytał mnie:

0:07:06.440,0:07:08.283
"To gdzie zamierzasz ulokować

0:07:08.283,0:07:10.999
ten dodatkowy milion nowojorczyków?".

0:07:10.999,0:07:13.644
Nie miałam pojęcia.

0:07:15.054,0:07:19.393
Nowy Jork chce przyciągać imigrantów.

0:07:19.393,0:07:22.301
Byliśmy podekscytowani myślą o rozwoju,

0:07:22.301,0:07:25.180
ale w którym kierunku[br]mieliśmy się rozrastać

0:07:25.180,0:07:28.574
w mieście już rozbudowanym do granic

0:07:28.574,0:07:31.374
i otoczonym wodą?

0:07:31.374,0:07:32.976
Jak znaleźć miejsce na domy

0:07:32.976,0:07:35.274
dla tak wielu nowych nowojorczyków?

0:07:35.274,0:07:37.087
Skoro nie da się już rozrastać wszerz,

0:07:37.087,0:07:38.901
w czym pewnie nie ma nic złego,

0:07:38.901,0:07:41.720
to gdzie umieścić nowe domy?

0:07:41.720,0:07:43.353
A co z samochodami?

0:07:43.353,0:07:47.465
Miasto nie miało już miejsca [br]na kolejne samochody.

0:07:47.465,0:07:50.299
Co robić?

0:07:50.299,0:07:53.976
Nie mogliśmy rozwijać się wszerz, [br]musieliśmy pójść w górę.

0:07:53.976,0:07:55.480
A skoro mieliśmy iść w górę,

0:07:55.480,0:07:57.092
musieliśmy to robić w miejscach,

0:07:57.092,0:07:59.101
gdzie nie potrzeba aut.

0:07:59.101,0:08:01.824
Musieliśmy użyć jednego[br]z naszych największych atutów.

0:08:01.824,0:08:04.416
Naszego systemu komunikacji.

0:08:04.416,0:08:06.359
Lecz nigdy wcześniej nie myśleliśmy,

0:08:06.359,0:08:08.225
jak go maksymalnie wykorzystać.

0:08:08.225,0:08:11.438
A to jest odpowiedź na to pytanie.

0:08:11.438,0:08:15.069
Jeśli uda się przekierować i skupić

0:08:15.069,0:08:17.363
wszystkie nowe [br]przebudowy wokół transportu,

0:08:17.363,0:08:20.990
to poradzimy sobie ze wzrostem populacji.

0:08:20.990,0:08:22.264
Tak myśleliśmy.

0:08:22.264,0:08:24.612
Taki był plan,

0:08:24.612,0:08:26.470
prawdziwa potrzeba.

0:08:26.470,0:08:29.318
Musieliśmy zmienić plan [br]zagospodarowania przestrzennego.

0:08:29.318,0:08:32.669
to takie narzędzie planistyczne,

0:08:32.669,0:08:35.980
żeby przekształcić całe miasto.

0:08:35.980,0:08:38.125
Wyznaczaliśmy miejsca[br]dla nowych inwestycji

0:08:38.125,0:08:40.316
i zabranialiśmy budowy na przedmieściach,

0:08:40.316,0:08:44.130
które za bardzo potrzebowały samochodów.

0:08:44.192,0:08:47.924
To był niewiarygodnie ambitny pomysł,

0:08:47.924,0:08:53.950
bo mieszkańcy musieli go poprzeć.

0:08:54.120,0:08:57.134
Jak uzyskać ich poparcie?

0:08:57.134,0:09:00.042
Słuchając. Więc zaczęłam słuchać.

0:09:00.042,0:09:03.396
Spędziłam tysiące godzin na słuchaniu

0:09:03.396,0:09:05.214
tylko po to, by zbudować zaufanie.

0:09:05.214,0:09:07.303
Mieszkańcy widzą,

0:09:07.303,0:09:09.455
czy ktoś rozumie ich okolicę.

0:09:09.455,0:09:12.551
Tego nie da się sfałszować.

0:09:12.551,0:09:15.257
Zaczęłam chodzić.

0:09:15.257,0:09:17.577
Sama nie wiem, ile przecznic przeszłam.

0:09:17.577,0:09:20.986
Szłam w upalne lata i mroźne zimy,

0:09:20.986,0:09:22.816
rok za rokiem,

0:09:22.816,0:09:24.904
tylko po to, żeby zrozumieć

0:09:24.904,0:09:26.931
DNA każdej dzielnicy

0:09:26.931,0:09:29.506
i poznać charakter każdej ulicy.

0:09:29.506,0:09:32.891
Stałam się maniakiem podziału na strefy,

0:09:32.891,0:09:35.070
szukałam takiego podziału na strefy,

0:09:35.070,0:09:37.132
który mogłby rozwiązać lokalne problemy.

0:09:37.132,0:09:39.704
Krok po kroku, dzielnica po dzielnicy,

0:09:39.704,0:09:41.139
budynek za budynkiem,

0:09:41.139,0:09:43.012
zaczęliśmy wprowadzać limity wysokości,

0:09:43.012,0:09:44.744
żeby zabudowa powstawała

0:09:44.744,0:09:48.361
w sposób przewidywalny[br]i blisko komunikacji miejskiej.

0:09:48.361,0:09:50.142
Przez 12 lat

0:09:50.142,0:09:52.611
zdołaliśmy przearanżować strefy

0:09:52.611,0:09:55.180
124 dzielnic,

0:09:55.180,0:09:57.959
40% miasta,

0:09:57.959,0:10:02.498
12 500 przecznic.

0:10:02.498,0:10:05.735
Teraz 90% nowego budownictwa w Nowym Jorku

0:10:05.735,0:10:08.383
jest w zasięgu 10 minut pieszo od metra.

0:10:08.383,0:10:11.033
Innymi słowy, nikt w tych budynkach

0:10:11.033,0:10:12.909
nie potrzebuje samochodu.

0:10:12.909,0:10:17.002
Ta praca była wyczerpująca,

0:10:17.002,0:10:19.950
ale także ważna,

0:10:19.950,0:10:22.590
jednak przekształcanie stref[br]nigdy nie było moją misją.

0:10:22.590,0:10:26.081
Stref nie można zobaczyć, ani ich poczuć.

0:10:26.081,0:10:28.169
Moją misją od zawsze było tworzenie

0:10:28.169,0:10:30.093
świetnych przestrzeni publicznych,

0:10:30.093,0:10:33.985
więc w strefach, w których [br]planowaliśmy znaczny rozwój,

0:10:33.985,0:10:36.176
chciałam stworzyć miejsca,

0:10:36.176,0:10:38.870
które wpływałyby na życie ludzi.

0:10:38.870,0:10:40.956
Tutaj widzicie

0:10:40.956,0:10:43.380
3-kilometrowe zrujnowane nadbrzeże

0:10:43.380,0:10:45.147
w okolicy Greenpointu,

0:10:45.147,0:10:46.929
Williamsburga na Brooklinie.

0:10:46.929,0:10:50.489
trudno osiągalne i bezużyteczne.

0:10:50.489,0:10:52.983
To była olbrzymia przestrzeń

0:10:52.983,0:10:56.005
czułam się w obowiązku stworzyć

0:10:56.005,0:10:59.030
na tym nadbrzeżu wspaniałe parki.

0:10:59.030,0:11:01.770
Spędziłam niewiarygodną ilość czasu

0:11:01.770,0:11:04.875
nad każdym metrem kwadratowym roślinności.

0:11:04.875,0:11:06.940
Chciałam się upewnić, że znajdą się tu

0:11:06.940,0:11:09.479
zadrzewione ścieżki, prowadzące do wody,

0:11:09.479,0:11:11.890
że wszędzie będą drzewa i roślinność

0:11:11.890,0:11:16.078
i oczywiście mnóstwo miejsc do siedzenia.

0:11:16.078,0:11:19.448
Na prawdę nie miałam[br]pojęcia, co z tego wyjdzie,

0:11:19.448,0:11:21.073
ale miałam wiarę.

0:11:21.073,0:11:24.036
Włożyłam wszystko, czego się nauczyłam

0:11:24.036,0:11:25.770
w te plany.

0:11:25.770,0:11:27.630
I wtedy nastąpiło otwarcie

0:11:27.630,0:11:30.717
i muszę wam powiedzieć, [br]to było niesamowite.

0:11:30.717,0:11:32.802
Ludzie przyszli z całego miasta,

0:11:32.802,0:11:34.459
żeby pobyć w tych parkach.

0:11:34.459,0:11:37.879
Zmieniły one życie mieszkańców.

0:11:37.879,0:11:40.374
Zmieniły także całe[br]wyobrażenie nowojorczyków

0:11:40.374,0:11:42.150
na temat swojego miasta.

0:11:42.150,0:11:43.729
Często przychodzę i oglądam ludzi

0:11:43.729,0:11:45.245
wsiadających na ten mały prom,

0:11:45.245,0:11:47.223
który dziś kursuje pomiędzy dzielnicami

0:11:47.223,0:11:48.710
i nie mogę powiedzieć czemu,

0:11:48.710,0:11:50.282
ale jestem wzruszona

0:11:50.282,0:11:52.429
faktem, że ludzie używają go tak,

0:11:52.429,0:11:54.611
jak gdyby był tam od zawsze.

0:11:54.611,0:11:57.884
A to nowy park na Dolnym Manhattanie.

0:11:57.884,0:12:00.641
Linia brzegowa Dolnego Manhattanu

0:12:00.641,0:12:03.574
była w nieładzie [br]przed zamachem z 11 września.

0:12:03.574,0:12:05.489
Wall Street było odcięte od wody,

0:12:05.489,0:12:08.075
bo nie sposób było się dostać do brzegu.

0:12:08.075,0:12:11.819
Po 11 września miasto [br]miało małe możliwości,

0:12:11.819,0:12:13.677
ale pomyślałam sobie że gdybyśmy poszli

0:12:13.677,0:12:15.599
do Korporacji Rozwoju Dolnego Manhattanu

0:12:15.599,0:12:18.560
i gdybyśmy dostali pieniądze na odzyskanie

0:12:18.560,0:12:20.356
tych 3 km zrujnowanego nadbrzeża,

0:12:20.356,0:12:22.207
miałoby to olbrzymi wpływ

0:12:22.207,0:12:24.668
na przebudowę Dolnego Manhattanu.

0:12:24.668,0:12:25.848
I miało.

0:12:25.848,0:12:29.239
Dolny Manhattan nareszcie[br]miał publiczne nadbrzeże

0:12:29.239,0:12:31.353
ze wszystkich trzech stron.

0:12:31.353,0:12:33.737
Naprawdę kocham ten park.

0:12:33.737,0:12:35.962
Dziś barierki muszą być wyższe,

0:12:35.962,0:12:38.506
więc umieściliśmy stołki barowe [br]tuż nad brzegiem.

0:12:38.506,0:12:40.618
Można podejść tak blisko wody,

0:12:40.618,0:12:42.346
że prawie się na niej stoi.

0:12:42.346,0:12:44.215
Zobaczcie, jak barierka się rozszerza

0:12:44.215,0:12:45.631
i spłaszcza, tworząc miejsce

0:12:45.631,0:12:47.513
na lunch czy laptopa.

0:12:47.513,0:12:49.493
Uwielbiam, kiedy ludzie przychodzą tam,

0:12:49.493,0:12:51.353
patrzą w górę i mówią:

0:12:51.353,0:12:55.380
"Widać stąd Brooklyn, jest tak blisko!".

0:12:55.380,0:12:57.732
Więc w czym tkwi sekret?

0:12:57.732,0:12:59.541
Jak zamienić park w miejsce,

0:12:59.541,0:13:02.707
w którym chcą przebywać ludzie?

0:13:02.707,0:13:05.550
To zależy od ciebie.

0:13:05.550,0:13:08.915
Nie jako planisty, ale jako człowieka.

0:13:08.915,0:13:12.315
Nie chodzi o ekspertyzę projektową,

0:13:12.315,0:13:15.830
tylko o człowieczeństwo.

0:13:15.830,0:13:19.156
Chodzi po prostu o to, [br]czy zechcemy tam pójść.

0:13:19.156,0:13:21.139
Czy chcielibyśmy tam pobyć?

0:13:21.139,0:13:23.277
Czy macie wizję takiego miejsca?

0:13:23.277,0:13:25.529
Czy są tam inni ludzie?

0:13:25.529,0:13:28.176
Czy jest zielono i przyjaźnie?

0:13:28.176,0:13:31.414
Czy jest miejsce do siedzenia?

0:13:31.414,0:13:34.443
Dziś w całym Nowym Jorku

0:13:34.443,0:13:35.947
są miejsca, w których można

0:13:35.947,0:13:37.801
znaleźć własne miejsce do siedzenia.

0:13:37.801,0:13:40.323
Tam, gdzie były parkingi,

0:13:40.323,0:13:42.616
dziś są kafejki.

0:13:42.616,0:13:44.594
Gdzie dawniej był ruch uliczny,

0:13:44.594,0:13:46.558
teraz są stoły i krzesła.

0:13:46.558,0:13:50.112
Gdzie kiedyś zakazano [br]ogródków kawiarnianych,

0:13:50.112,0:13:52.085
dziś można je znaleźć wszędzie.

0:13:52.085,0:13:55.080
Ale odzyskanie tych przestrzeni

0:13:55.080,0:13:56.219
nie było proste,

0:13:56.219,0:13:58.881
a jeszcze trudniej jest je utrzymać.

0:13:58.881,0:14:00.570
Teraz opowiem wam historię

0:14:00.570,0:14:04.850
o bardzo nietypowym parku High Line.

0:14:04.850,0:14:07.314
High Line było wzniesionym torowiskiem.

0:14:07.314,0:14:11.845
(Brawa)

0:14:13.275,0:14:15.811
High Line było wzniesionym torowiskiem,

0:14:15.811,0:14:17.623
które przebiegało przez trzy dzielnice

0:14:17.623,0:14:19.493
w West Side na Manhattanie.

0:14:19.493,0:14:21.238
Kiedy pociągi przestały kursować,

0:14:21.238,0:14:23.394
stało się ciekawym elementem krajobrazu,

0:14:23.394,0:14:26.001
takim podniebnym ogrodem.

0:14:26.001,0:14:28.150
Kiedy zobaczyłam to po raz pierwszy,

0:14:28.150,0:14:30.796
kiedy weszłam na ten stary wiadukt,

0:14:30.796,0:14:33.612
zakochałam się w nim, niczym w człowieku.

0:14:33.612,0:14:34.839
Szczerze.

0:14:34.839,0:14:36.830
Kiedy dostałam to zlecenie,

0:14:36.830,0:14:40.026
uratowanie pierwszych dwóch [br]sekcji High Line przed rozbiórką

0:14:40.026,0:14:42.408
stało się moim priorytetem

0:14:42.408,0:14:45.080
i najważniejszym projektem.

0:14:45.080,0:14:48.348
Wiedziałam, że gdy przestanę zabiegać

0:14:48.348,0:14:51.951
o High Line, to pójdzie do rozbiórki.

0:14:51.951,0:14:53.940
High Line,

0:14:53.940,0:14:56.400
choć bardzo znane

0:14:56.400,0:14:58.219
i fenomenalnie popularne,

0:14:58.219,0:15:02.123
jest obiektem sporów.

0:15:02.123,0:15:04.998
Możecie zobaczyć w nim piękny park,

0:15:04.998,0:15:07.445
ale nie każdy to widzi.

0:15:07.445,0:15:11.339
To prawda, że handel zawsze będzie walczył

0:15:11.339,0:15:13.299
z przestrzenią publiczną.

0:15:13.299,0:15:15.123
Możecie powiedzieć:

0:15:15.123,0:15:17.123
"To cudowanie, że ponad 4 miliony ludzi

0:15:17.123,0:15:19.124
przyjeżdża z całego świata,

0:15:19.124,0:15:20.771
żeby zobaczyć High Line".

0:15:20.771,0:15:25.387
Ale deweloper widzi tylko jedno: klientów.

0:15:25.387,0:15:28.112
Hej, a może wyrzucić rośliny

0:15:28.112,0:15:30.120
i postawić sklepy wzdłuż całego High Line?

0:15:30.120,0:15:31.617
Czyż to nie byłoby wspaniałe

0:15:31.617,0:15:34.152
i nie przyniosło miastu[br]dużo więcej pieniędzy?

0:15:34.152,0:15:36.644
Otóż nie. Nie byłoby świetne.

0:15:36.644,0:15:39.943
Byłoby to centrum handlowe, a nie park.

0:15:39.943,0:15:44.912
(Brawa)

0:15:47.162,0:15:49.050
Przyniosłoby to miastu

0:15:49.050,0:15:51.040
większe dochody.

0:15:51.040,0:15:55.089
Ale miasto musi myśleć[br]w długiej perspektywie.

0:15:55.089,0:15:58.025
Dla wspólnego dobra.

0:15:58.025,0:16:01.740
Niedawno ostatnia sekcja High Line,

0:16:01.740,0:16:03.356
trzecia sekcja

0:16:03.356,0:16:04.926
wieńcząca park,

0:16:04.926,0:16:07.728
stanęła na drodze interesów deweloperów.

0:16:07.728,0:16:10.028
Najwięksi z nich budują

0:16:10.028,0:16:12.710
ponad 1,5 miliona metrów kwadratowych

0:16:12.710,0:16:15.010
na Hudson Yards.

0:16:15.010,0:16:16.971
Zaproponowali mi,

0:16:16.971,0:16:19.530
żeby "tymczasowo wyłączyć"

0:16:19.530,0:16:22.260
tę trzecią, ostatnią sekcję.

0:16:22.260,0:16:24.723
Może High Line nie pasowało

0:16:24.723,0:16:29.060
do ich wyobrażenia lśniących[br]wieżowców na wzgórzu.

0:16:29.073,0:16:31.797
Może po prostu stało im na drodze.

0:16:31.797,0:16:34.285
Tak czy owak, trzeba było 9 miesięcy

0:16:34.285,0:16:36.759
nieustających, codziennych negocjacji,

0:16:36.759,0:16:38.772
żeby dojść do porozumienia

0:16:38.772,0:16:40.796
i zakazać jego wyburzenia.

0:16:40.796,0:16:44.605
A było to zaledwie dwa lata temu.

0:16:44.605,0:16:47.063
Czyli nieważne, jak popularne

0:16:47.063,0:16:49.899
i udane są przestrzenie publiczne,

0:16:49.899,0:16:52.315
nigdy nie należy sądzić, że są na zawsze.

0:16:52.315,0:16:54.896
Przestrzenie publiczne

0:16:54.896,0:16:58.608
zawsze potrzebują czujnych strażników,

0:16:58.608,0:17:02.308
nie tylko, by zdobyć je [br]dla użytku publicznego,

0:17:02.308,0:17:05.839
ale żeby zaprojektować je [br]na potrzeby użytkowników,

0:17:05.839,0:17:07.870
a potem dbać o to,

0:17:07.870,0:17:09.840
żeby były powszechnie dostępne,

0:17:09.840,0:17:12.253
a nie niszczone, zawłaszczane,

0:17:12.253,0:17:14.890
opuszczone czy ignorowane.

0:17:14.890,0:17:19.554
Życie planistki miejskiej nauczyło mnie,

0:17:19.686,0:17:23.446
że przestrzenie publiczne mają moc.

0:17:23.446,0:17:26.515
Nie chodzi tu tylko o ilość użytkowników,

0:17:26.515,0:17:28.469
ale o wszystkich,

0:17:28.469,0:17:30.588
którzy czują, że ich miasto jest lepsze

0:17:30.588,0:17:33.820
dzięki przestrzeniom publicznym.

0:17:33.820,0:17:37.822
Przestrzenie publiczne [br]mogą zmienić życie w mieście

0:17:37.822,0:17:39.462
i samopoczucie mieszkańców,

0:17:39.462,0:17:42.750
niezależnie od wyboru[br]tego czy innego miasta.

0:17:42.750,0:17:45.521
Przestrzenie publiczne to jeden [br]z istotniejszych powodów,

0:17:45.521,0:17:48.642
dla których zostaje się w mieście.

0:17:48.642,0:17:51.107
Wierzę, że udane miasto

0:17:51.107,0:17:53.728
jest jak cudowne przyjęcie.

0:17:53.728,0:17:57.633
Ludzie zostają, bo świetnie się bawią.

0:17:57.633,0:17:59.576
Dziękuję

0:17:59.576,0:18:05.529
(Brawa)

0:18:05.529,0:18:09.998
Dziękuję. (Brawa)