1
00:00:06,664 --> 00:00:11,023
2011 yılında bir grup fizikçi,

2
00:00:11,023 --> 00:00:13,544
730 km'lik Cenevre-İtalya yolculuklarında,

3
00:00:13,544 --> 00:00:15,885
nötrinoların, saniyenin 60 milyarda 1'iyle

4
00:00:15,885 --> 00:00:20,574
ışık hızından daha hızlı hareket ettiğini
gösteren bir keşifte bulundular.

5
00:00:20,574 --> 00:00:25,316
Altı ay süren kontrollere rağmen
bu sıra dışı keşif sonuç vermedi.

6
00:00:25,316 --> 00:00:27,804
Fizikte devrim açabilecek bir
buluşu kutlamak yerine

7
00:00:27,804 --> 00:00:30,075
araştırmacılar, gözlenen anormalliğin

8
00:00:30,075 --> 00:00:35,103
araştırılmasının devamına ilişkin
bir rapor hazırladılar.

9
00:00:35,103 --> 00:00:41,274
Zamanla, sorunun yanlış bağlanan bir
fiber optik kablosu olduğu ortaya çıktı.

10
00:00:41,274 --> 00:00:45,745
Bu örnek, bilimin kitaplarda yazanlardan
çok daha fazlası olduğunu gösteriyor.

11
00:00:45,745 --> 00:00:49,646
Aslında dünya çapındaki araştırmacılar
sürekli olarak

12
00:00:49,646 --> 00:00:51,265
bilime yeni bir konu olacak

13
00:00:51,265 --> 00:00:54,965
gözlemlerini yayınlamaya devam ediyor.

14
00:00:54,965 --> 00:00:57,425
Yayımlanmış çalışmalar
gelecek araştırmalara

15
00:00:57,425 --> 00:00:59,223
yeni buluşların teşvik edilmesine

16
00:00:59,223 --> 00:01:01,335
ve devlet politikasını bilgilendirmeye
yardımcı olurlar.

17
00:01:01,335 --> 00:01:05,144
Bu yüzden araştırma sonuçlarına
güven duymamız önemlidir.

18
00:01:05,144 --> 00:01:06,726
Eğer bilimsel sonuçlar yanlışsa,

19
00:01:06,726 --> 00:01:07,955
zamanımızı,

20
00:01:07,955 --> 00:01:09,115
kaynaklarımızı ve

21
00:01:09,115 --> 00:01:12,285
hatta yanlış yönlendirmeler uğrunda
sağlığımızı riske atabiliriz.

22
00:01:12,285 --> 00:01:13,914
Bulgular önemli olduğu için

23
00:01:13,914 --> 00:01:17,005
sıklıkla diğer araştırmacılarca


24
00:01:17,005 --> 00:01:18,996
ya bilgi tekrar analiz edilerek

25
00:01:18,996 --> 00:01:21,886
ya da tüm deney tekrar 
yapılarak kontrol edilir.

26
00:01:21,886 --> 00:01:25,496
Zamanlama hatasını belirlemek

27
00:01:25,496 --> 00:01:28,766
CERN verilerin tekrar tekrar
incelenmesiyle gerçekleşti.

28
00:01:28,766 --> 00:01:33,206
Ne yazık ki yılda1 milyonu aşan
bilimsel yayının kontrolü için

29
00:01:33,206 --> 00:01:38,617
ne yeterli kaynak ne de
profesyonel bir teşvik var.

30
00:01:38,617 --> 00:01:42,725
Araştırmalara karşıt görüş sunulsa bile,
sonuçlar güvenilir değil.

31
00:01:42,725 --> 00:01:46,297
Yayımlanmış onlarca ilaç araştırması 
üzerine yapılan son çalışmalar,

32
00:01:46,297 --> 00:01:50,807
%25'inden az kısmının sonuçlarını
yeniden test etmeyi başarabildi

33
00:01:50,807 --> 00:01:54,587
ve diğer bilimsel disiplenlerde de
benzer sonuçlarla karşılaşıldı.

34
00:01:54,587 --> 00:01:58,316
Gözden geçirilmemiş
pek çok ürün grubu var.

35
00:01:58,316 --> 00:02:03,597
Hatalar verinin ilk tasarım, işleyiş veya
analizinde saklı olabilir.

36
00:02:03,597 --> 00:02:04,807
Bilinmeyen faktörler,

37
00:02:04,807 --> 00:02:08,237
örneğin hastanın tıbbi bir çalışmada
belirtilmeyen durumu gibi,

38
00:02:08,237 --> 00:02:11,909
yeni testlerde tekrarlanamayan 
sonuçlar doğurabilir.

39
00:02:11,909 --> 00:02:15,887
Bazen de ikincil araştırma grubu,
aynı orijinal sonuçları bulamayabilir.

40
00:02:15,887 --> 00:02:20,368
Bunun sebebi birinci grubun
ne yaptığını tam olarak bilmemeleridir.

41
00:02:20,368 --> 00:02:23,730
Fakat bazı sorunlar, bilimle uğraşırken

42
00:02:23,730 --> 00:02:26,018
alınan sistemsel kararlardan kaynaklanır.

43
00:02:26,018 --> 00:02:26,918
Araştırmacılar,

44
00:02:26,918 --> 00:02:28,548
onları işe alan kuruluşlar,

45
00:02:28,548 --> 00:02:31,258
ve yeni bulguları konu alan
bilimsel yayınların

46
00:02:31,258 --> 00:02:34,688
sık sık büyük sonuçlar çıkarması beklenir.

47
00:02:34,688 --> 00:02:37,038
Önemli yazılar
insanların kariyerlerini ilerletip

48
00:02:37,038 --> 00:02:38,964
medyadaki ilgiyi canlandırır

49
00:02:38,964 --> 00:02:41,098
ve köklü yatırımlara yol açabilir,

50
00:02:41,098 --> 00:02:43,398
bu yüzden araştırmacılar 
kendi bulgularını

51
00:02:43,398 --> 00:02:45,478
sorgulamaya pek istekli olmazlar.

52
00:02:45,478 --> 00:02:48,494
Bununla birlikte, beklenen hipotezi 
desteklemeyen yayınlar

53
00:02:48,494 --> 00:02:51,608
için çok az teşvik bulunmakta.

54
00:02:51,608 --> 00:02:55,008
Bu durum da beklenen ve bulunan
arasında büyük bir

55
00:02:55,008 --> 00:02:56,615
anlaşmazlıkla sonuçlanıyor.

56
00:02:56,615 --> 00:03:00,069
Nadiren, bu durum kasten sahtecilik
yapmaya yol açabilir,

57
00:03:00,069 --> 00:03:04,779
2013'te bir araştırmacının tavşan kanıyla
insan kanını karıştırıp

58
00:03:04,779 --> 00:03:08,888
yaptığı AIDS aşısını işe yarıyor gibi
göstermesi buna bir örnektir.

59
00:03:08,888 --> 00:03:10,889
Yayınla veya yok et anlayışı

60
00:03:10,889 --> 00:03:15,410
akademik yayınların geleneksel
meslektaş değerlendirmesi sürecini de

61
00:03:15,410 --> 00:03:16,722
zora sokuyor ki bunlar

62
00:03:16,722 --> 00:03:20,459
muhtemel eksikleri tespit etmek
için güvenlik tedbirleridir.

63
00:03:20,459 --> 00:03:22,070
Sadece bir ya da iki kişinin

64
00:03:22,070 --> 00:03:24,199
değerlendirme yaptığı şu anki sistem

65
00:03:24,199 --> 00:03:26,149
ne yazık ki aşırı etkisizdir.

66
00:03:26,149 --> 00:03:28,579
1998'de yapılan çalışmada
tam da bu gerçekleşmişti.

67
00:03:28,579 --> 00:03:32,649
Sekiz zayıf nokta araştırmalara
bilerek eklenmiş,

68
00:03:32,649 --> 00:03:36,289
fakat sadece %25'lik bir bölümü
değerlendirmede tespit edilmişti.

69
00:03:36,289 --> 00:03:40,841
Pek çok bilim adamı, araştırmaların 
tekrarlanması için çalışıyorlar.

70
00:03:40,841 --> 00:03:42,940
Araştırmacıları işlenmemiş veriye

71
00:03:42,940 --> 00:03:44,560
deneysel süreçlere

72
00:03:44,560 --> 00:03:47,728
ve analitik tekniklere daha açık
olmaları için bir teşvik var,

73
00:03:47,728 --> 00:03:50,560
deneysel tekrarların önünü açmak için.

74
00:03:50,560 --> 00:03:53,159
Yayımlanmadan önce sorunlu 
araştırmaları elemek adına

75
00:03:53,159 --> 00:03:57,101
meslektaş değerlendirmesi 
süreci de güçlendirilebilir.

76
00:03:57,101 --> 00:04:00,020
Şu anki bilim camiasının 
gösterdiğinden çok daha sık yaşanan

77
00:04:00,020 --> 00:04:04,191
orijinal hipotezi doğrulamayan
araştırmaların yayınlanmasıyla

78
00:04:04,191 --> 00:04:08,670
büyük sonuçlar elde etmeye yönelik
baskıyı dengeleyebiliriz.

79
00:04:08,670 --> 00:04:12,311
Bilim her zaman yeni bilginin edinimi adına

80
00:04:12,311 --> 00:04:15,391
yanlış başlangıçlarla
karşılaşmış ve karşılaşacaktır.

81
00:04:15,391 --> 00:04:18,400
Araştırmalarımızın tekrar test 
edilmesi için yeni yollar bulmak

82
00:04:18,400 --> 00:04:21,601
bu yanlış başlangıçları elememizde
bize çok yardımcı olacaktır,

83
00:04:21,675 --> 00:04:24,585
heyecan verici yeni keşiflere yol
almamızı sağlayacaktır.