0:00:00.000,0:00:03.000
Моите студенти често ме прашуваат

0:00:03.000,0:00:05.000
што е социологијата,

0:00:05.000,0:00:07.000
а јас им кажувам „Тоа е наука

0:00:07.000,0:00:09.000
за начинот на кој човечките суштества

0:00:09.000,0:00:12.000
се обликувани од страна на нештата кои не ги гледаат“.

0:00:12.000,0:00:16.000
Потоа велат „Како можам да станам социолог?,

0:00:16.000,0:00:18.000
Како да ги разберам тие невидливи сили?“.

0:00:18.000,0:00:20.000
И јас им кажувам „Со емпатија“.

0:00:20.000,0:00:22.000
Започнете со емпатија.

0:00:22.000,0:00:25.000
Сè започнува со емпатија.

0:00:25.000,0:00:27.000
Излезете од сопствената кожа

0:00:27.000,0:00:29.000
и влезете во кожата на друга личност.

0:00:29.000,0:00:32.000
Ќе ви дадам еден пример.

0:00:32.000,0:00:34.000
Замислувам каков би бил мојот живот

0:00:34.000,0:00:36.000
доколку пред сто години

0:00:36.000,0:00:38.000
Кина била најмоќната нација на светот

0:00:38.000,0:00:40.000
и дошле во Соединетите Држави

0:00:40.000,0:00:42.000
во потрага по јаглен

0:00:42.000,0:00:45.000
и тука нашле големи количини јаглен.

0:00:45.000,0:00:48.000
Набргу потоа, почнале да го извезуваат јагленот,

0:00:48.000,0:00:50.000
тон по тон,

0:00:50.000,0:00:53.000
вагон по вагон, брод по брод,

0:00:53.000,0:00:57.000
назад во Кина и насекаде низ светот.

0:00:57.000,0:01:00.000
И на тој начин станале неверојатно богати.

0:01:00.000,0:01:02.000
Изградиле убави градови,

0:01:02.000,0:01:06.000
сите придвижувани од тој јаглен.

0:01:07.000,0:01:10.000
Додека пак овде, во Соединетите Држави,

0:01:10.000,0:01:12.000
има економски очај и беда.

0:01:12.000,0:01:14.000
Тоа е она што јас го видов.

0:01:14.000,0:01:17.000
Видов луѓе кои се мачат да излезат на крај,

0:01:17.000,0:01:20.000
не знаејќи што е што, ниту што следува понатаму.

0:01:20.000,0:01:22.000
Потоа си го поставив прашањето

0:01:22.000,0:01:25.000
како е можно да сме толку сиромашни во Соединетите Држави,

0:01:25.000,0:01:27.000
знаејќи колку вреден ресурс е јагленот

0:01:27.000,0:01:29.000
и колку многу пари вреди.

0:01:29.000,0:01:31.000
И сфатив

0:01:31.000,0:01:34.000
дека тоа е така бидејќи Кинезите се врзале

0:01:34.000,0:01:37.000
со мала владејачка класа во Соединетите Држави

0:01:37.000,0:01:41.000
која ги украла сите пари и сето богатство само за нив.

0:01:41.000,0:01:43.000
А, останатите од нас, повеќето од нас,

0:01:43.000,0:01:45.000
се борат да излезат на крај.

0:01:45.000,0:01:48.000
Оваа мала владејачка класа од Кинезите добила

0:01:48.000,0:01:51.000
многу воено оружје и софистицирана технологија,

0:01:51.000,0:01:54.000
за да бидат сигурни дека луѓето како мене

0:01:54.000,0:01:57.000
нема да се противат на оваа врска.

0:01:58.000,0:02:01.000
Ви звучи ова познато?

0:02:01.000,0:02:03.000
Тие ги обучувале Американците

0:02:03.000,0:02:05.000
да помогнат во заштитата на јагленот.

0:02:05.000,0:02:08.000
Насекаде имало кинески симболи.

0:02:08.000,0:02:11.000
Насекаде. Биле постојан потсетник.

0:02:11.000,0:02:13.000
Додека, пак, во Кина...

0:02:13.000,0:02:15.000
Што кажуваат во Кина?

0:02:15.000,0:02:18.000
Ништо. Не зборуваат за нас. Не зборуваат за јагленот.

0:02:18.000,0:02:20.000
Доколку ги прашате,

0:02:20.000,0:02:22.000
ќе кажат „Па, знаете...ни треба јаглен.

0:02:22.000,0:02:25.000
Мислам... сигурно нема да го намалам термостатот.

0:02:25.000,0:02:28.000
Не можете да го очекувате тоа.“

0:02:28.000,0:02:31.000
Тука станувам лут и ми доаѓа преку глава,

0:02:31.000,0:02:33.000
како и на многу други обични луѓе.

0:02:33.000,0:02:36.000
Почнуваме да се бориме и ситуацијата се влошува.

0:02:36.000,0:02:39.000
Кинезите возвраќаат на многу лош начин.

0:02:40.000,0:02:43.000
И, дур да трепнеме, праќаат тенкови,

0:02:43.000,0:02:45.000
па војници,

0:02:45.000,0:02:47.000
и многу луѓе умираат,

0:02:47.000,0:02:52.000
а ситуацијата станува многу, многу лоша.

0:02:52.000,0:02:55.000
Може да замислите како би се чувствувале

0:02:55.000,0:02:57.000
доколку бевте во моја кожа?

0:02:57.000,0:03:00.000
Може ли да замислите кога ќе излезете од оваа зграда

0:03:00.000,0:03:02.000
надвор да видите како стои тенк

0:03:02.000,0:03:05.000
или камион полн со војници?

0:03:05.000,0:03:07.000
Само замислете како би се чувствувале.

0:03:07.000,0:03:10.000
Бидејќи знаете зошто се овде и знаете што прават.

0:03:10.000,0:03:14.000
Па, го чувствувате гневот и го чувствувате стравот.

0:03:14.000,0:03:17.000
Доколку можете, тоа е емпатија.

0:03:17.000,0:03:20.000
Излеговте од вашата и влеговте во мојата кожа.

0:03:20.000,0:03:22.000
Мора да го почувствувате тоа.

0:03:22.000,0:03:24.000
Во ред, ова е загревањето.

0:03:24.000,0:03:26.000
Ова беше загревање.

0:03:26.000,0:03:28.000
Сега ќе го направиме

0:03:28.000,0:03:30.000
вистинскиот радикален експеримент.

0:03:30.000,0:03:33.000
Во остатокот од мојот говор сакам

0:03:33.000,0:03:35.000
да се ставите во кожата

0:03:35.000,0:03:38.000
на еден обичен араб муслиман

0:03:38.000,0:03:40.000
кој живее на Блискиот Исток,

0:03:40.000,0:03:43.000
поточно, во Ирак.

0:03:44.000,0:03:46.000
Да ви помогнам...

0:03:46.000,0:03:50.000
Можеби сте член на ова семејство од средната класа во Багдад.

0:03:50.000,0:03:53.000
Го сакате најдоброто за вашите деца.

0:03:53.000,0:03:55.000
Сакате вашите деца да имаат подобар живот.

0:03:55.000,0:03:57.000
Ги гледате вестите, следите што се случува,

0:03:57.000,0:04:00.000
читате весник, одите на кафе со пријателите,

0:04:00.000,0:04:02.000
читате весници од другите земји во светот.

0:04:02.000,0:04:04.000
Понекогаш дури и гледате сателитска програма,

0:04:04.000,0:04:06.000
гледате СиЕнЕн од Соединетите Држави,

0:04:06.000,0:04:08.000
па имате претстава како размислуваат Американците.

0:04:08.000,0:04:11.000
Но, во основа, вие само сакате подобар живот.

0:04:11.000,0:04:13.000
Тоа е она што го сакате.

0:04:13.000,0:04:15.000
Вие сте арапски муслиман кој живее во Ирак.

0:04:15.000,0:04:17.000
Сакате да имате подобар живот.

0:04:17.000,0:04:19.000
Дозволете да ви помогнам

0:04:19.000,0:04:21.000
околу тоа

0:04:21.000,0:04:23.000
за што, можеби, размислувате.

0:04:23.000,0:04:26.000
Број еден: причината за упадот во вашата земја,

0:04:26.000,0:04:28.000
во последните 20 и повеќе години,

0:04:28.000,0:04:31.000
и причината зошто секој е заинтересиран за вашата земја, особено Соединетите Држави,

0:04:31.000,0:04:33.000
е нафтата.

0:04:33.000,0:04:36.000
Сè се врти околу нафтата! Вие го знаете тоа, сите го знаат тоа.

0:04:36.000,0:04:39.000
Луѓето во САД знаат дека се работи за нафтата.

0:04:39.000,0:04:41.000
Причината е што некој друг

0:04:41.000,0:04:44.000
има план за вашите ресурси.

0:04:44.000,0:04:47.000
Се работи за вашите ресурси, не за нечии туѓи.

0:04:47.000,0:04:50.000
Ваша земја, ваши ресурси.

0:04:50.000,0:04:52.000
Некој друг има план за нив.

0:04:52.000,0:04:54.000
А, знаете зошто имаат план?

0:04:54.000,0:04:56.000
Знаете зошто фрлиле око на нив?

0:04:56.000,0:04:58.000
Бидејќи имаат цел економски систем

0:04:58.000,0:05:00.000
кој зависи од таа нафта -

0:05:00.000,0:05:02.000
туѓа нафта,

0:05:02.000,0:05:05.000
нафта од други делови на светот кои тие не ги поседуваат.

0:05:05.000,0:05:07.000
Какво друго мислење имате за овие луѓе?

0:05:07.000,0:05:09.000
Американците... тие се богати.

0:05:09.000,0:05:11.000
Ма, ајде, живеат во големи куќи, имаат големи коли,

0:05:11.000,0:05:13.000
сите се русокоси, имаат сини очи, среќни се.

0:05:13.000,0:05:15.000
Така мислите. Секако, тоа не е вистина,

0:05:15.000,0:05:18.000
но таков е впечатокот од медиумите и тоа ви се пласира.

0:05:18.000,0:05:20.000
Имаат големи градови,

0:05:20.000,0:05:23.000
а сите градови се зависни од нафта.

0:05:24.000,0:05:26.000
Додека дома, што гледате?

0:05:26.000,0:05:28.000
Сиромаштија, очај, борба.

0:05:28.000,0:05:31.000
Не живеете во богата земја.

0:05:31.000,0:05:34.000
Ова е Ирак.

0:05:35.000,0:05:37.000
Ова е она што го гледате.

0:05:37.000,0:05:39.000
Гледате луѓе кои се борат да излезат на крај.

0:05:39.000,0:05:41.000
Не е лесно. Гледате многу сиромаштија.

0:05:41.000,0:05:43.000
И чувствувате нешто поради тоа.

0:05:43.000,0:05:45.000
Овие луѓе имаат планови за вашите ресурси,

0:05:45.000,0:05:47.000
а ова е она што го гледате?

0:05:47.000,0:05:49.000
Гледате и уште нешто.

0:05:49.000,0:05:51.000
Американците не зборуваат за тоа, но вие зборувате.

0:05:51.000,0:05:54.000
Постои милитаризација на светот,

0:05:54.000,0:05:56.000
која потекнува токму од САД.

0:05:56.000,0:05:58.000
Соединетите Држави

0:05:58.000,0:06:01.000
се одговорни за речиси една половина

0:06:01.000,0:06:03.000
од светската воена потрошувачка.

0:06:03.000,0:06:05.000
Четири проценти од светската популација.

0:06:05.000,0:06:08.000
Го чувствувате тоа, го гледате секој ден.

0:06:08.000,0:06:10.000
Тоа е дел од вашиот живот.

0:06:10.000,0:06:12.000
Зборувате за тоа со пријателите.

0:06:12.000,0:06:15.000
Читате за тоа.

0:06:15.000,0:06:18.000
Порано, кога Садам Хусеин беше на власт,

0:06:18.000,0:06:21.000
на Американците не им беше гајле за неговите злосторства.

0:06:21.000,0:06:23.000
Кога фрлаше отровен гас врз Курдите и врз Иран,

0:06:23.000,0:06:25.000
на нив не им беше гајле.

0:06:25.000,0:06:27.000
Кога беше загрозена нафтата,

0:06:27.000,0:06:31.000
некако одеднаш работите станаа важни.

0:06:32.000,0:06:34.000
Гледате и нешто друго.

0:06:34.000,0:06:36.000
Соединетите Држави,

0:06:36.000,0:06:38.000
центарот на демократијата во светот,

0:06:38.000,0:06:40.000
изгледа не ги поддржуваат баш

0:06:40.000,0:06:44.000
демократските земји низ светот.

0:06:44.000,0:06:47.000
Има многу земји кои произведуваат нафта

0:06:47.000,0:06:50.000
и кои не се демократски, но ја имаат поддршката од САД.

0:06:50.000,0:06:52.000
Тоа е чудно.

0:06:52.000,0:06:55.000
Овие упади, двете војни,

0:06:55.000,0:06:57.000
десетте години санкции,

0:06:57.000,0:07:01.000
осумте години окупација,

0:07:01.000,0:07:04.000
бунтот што беше насочен против вашиот народ,

0:07:04.000,0:07:07.000
стотиците илјади

0:07:07.000,0:07:12.000
мртви цивили...

0:07:12.000,0:07:15.000
Сè поради нафтата.

0:07:15.000,0:07:17.000
Сигурно го мислите тоа.

0:07:17.000,0:07:19.000
Зборувате за тоа.

0:07:19.000,0:07:22.000
Секогаш ви е на ум.

0:07:22.000,0:07:25.000
Си велите „Како е можно тоа?“.

0:07:25.000,0:07:28.000
Овој човек, тој е секој човек...

0:07:28.000,0:07:30.000
вашиот дедо, вашиот чичко,

0:07:30.000,0:07:32.000
вашиот татко, син,

0:07:32.000,0:07:35.000
вашиот сосед, професор, ученик.

0:07:35.000,0:07:38.000
Некогаш, живот на среќа и радост,

0:07:38.000,0:07:41.000
и наеднаш болка и тага.

0:07:41.000,0:07:44.000
Секој човек во вашата земја

0:07:44.000,0:07:47.000
е погоден од насилството,

0:07:47.000,0:07:49.000
крвопроливањето, болката,

0:07:49.000,0:07:51.000
ужасот... сите луѓе.

0:07:51.000,0:07:54.000
Ниту еден човек од вашата земја

0:07:54.000,0:07:56.000
не останал непогоден.

0:07:56.000,0:07:58.000
Но, има и нешто друго

0:07:58.000,0:08:00.000
во врска со овие луѓе,

0:08:00.000,0:08:02.000
овие Американци.

0:08:02.000,0:08:05.000
Има уште нешто што вие го гледате, а тие не.

0:08:05.000,0:08:08.000
Што е тоа? Тие се христијани.

0:08:08.000,0:08:10.000
Христијани.

0:08:10.000,0:08:13.000
Го обожаваат христијанскиот бог, имаа крстови, носат Библии.

0:08:13.000,0:08:15.000
На Библиите имаат мал знак,

0:08:15.000,0:08:18.000
на кој пишува „Армија на САД“.

0:08:19.000,0:08:22.000
А, нивните водачи...

0:08:22.000,0:08:24.000
пред да ги пратат своите синови и ќерки

0:08:24.000,0:08:26.000
во војна во вашата земја,

0:08:26.000,0:08:28.000
а вие ја знаете причината за тоа,

0:08:28.000,0:08:30.000
пред да ги пратат,

0:08:30.000,0:08:32.000
одат во христијанска црква, се молат на нивниот христијански бог,

0:08:32.000,0:08:35.000
и бараат заштита и поддршка од тој бог.

0:08:35.000,0:08:37.000
Зошто?

0:08:37.000,0:08:41.000
Па, очигледно е, кога ќе умрат луѓе во војната,

0:08:41.000,0:08:43.000
тоа да бидат муслимани, Ирачани,

0:08:43.000,0:08:45.000
а не Американци.

0:08:45.000,0:08:48.000
Не сакаат Американци да умираат. Заштити ги нашите трупи.

0:08:48.000,0:08:50.000
И чувствувате нешто во врска со тоа.

0:08:50.000,0:08:52.000
Секако дека чувствувате.

0:08:52.000,0:08:54.000
Тие прават и убави нешта.

0:08:54.000,0:08:56.000
Читате и слушате за тоа.

0:08:56.000,0:08:58.000
Градат училишта, им помагаат на луѓето. Тоа е она што сакаат да го прават.

0:08:58.000,0:09:00.000
Прават убави работи, ама исто така прават и лоши работи,

0:09:00.000,0:09:02.000
а вие не можете да ја видите разликата.

0:09:02.000,0:09:06.000
Овој тип, полковник генерал Вилијам Бојкин...

0:09:06.000,0:09:09.000
вели дека вашиот бог е лажен бог.

0:09:09.000,0:09:11.000
Вашиот бог е идол, а неговиот бог е вистинскиот.

0:09:11.000,0:09:14.000
Решението за проблемот на Блискиот Исток, според него,

0:09:14.000,0:09:16.000
е сите вие да станете христијани.

0:09:16.000,0:09:18.000
Само откажете се од вашата религија.

0:09:18.000,0:09:20.000
Го знаете тоа. Американците не читаат за овој тип.

0:09:20.000,0:09:23.000
Тие не знаат ништо за него, но вие знаете.

0:09:23.000,0:09:25.000
Зборувате за него и неговите изјави.

0:09:25.000,0:09:28.000
Ова е сериозна работа.

0:09:28.000,0:09:31.000
Тој беше еден од водечките команданти при втората инвазија на Ирак.

0:09:31.000,0:09:34.000
И си мислите „Боже, ако тој така мисли,

0:09:34.000,0:09:36.000
тогаш сите војници мора да го мислат истото.“

0:09:36.000,0:09:38.000
А, овој збор... (крстоносна)

0:09:38.000,0:09:40.000
Џорџ Буш ја нарече оваа војна крстоносна.

0:09:40.000,0:09:42.000
За Американците тоа ништо не значи.

0:09:42.000,0:09:44.000
„Големото чудо“.

0:09:44.000,0:09:46.000
Но, вие знаете што значи.

0:09:46.000,0:09:48.000
Тоа е света војна против муслиманите.

0:09:48.000,0:09:51.000
Нападни ги, потчини ги, земи им ги ресурсите.

0:09:51.000,0:09:53.000
Ако не сакаат да се потчинат, убиј ги.

0:09:53.000,0:09:55.000
Во тоа е работата.

0:09:55.000,0:09:58.000
И си мислите „Боже мој, па овие христијани доаѓаат да нè убијат.“

0:09:58.000,0:10:00.000
Тоа е страшно.

0:10:00.000,0:10:03.000
Преплашени сте. Се разбира дека сте исплашени.

0:10:03.000,0:10:06.000
Овој човек, Тери Џоунс...

0:10:06.000,0:10:08.000
тој е тип кој сака да спалува Курани.

0:10:08.000,0:10:10.000
Американците велат „Ма, тој е удрен во главата.

0:10:10.000,0:10:12.000
Порано бил хотелски менаџер.

0:10:12.000,0:10:14.000
Има триесеттина членови во својата црква.“

0:10:14.000,0:10:16.000
Го исмеваат. Вам не ви е смешно.

0:10:16.000,0:10:18.000
Бидејќи во контекст на сè друго,

0:10:18.000,0:10:20.000
сите делови се вклопуваат.

0:10:20.000,0:10:22.000
Американците така го сфаќаат,

0:10:22.000,0:10:24.000
па затоа луѓето низ целиот Блиски Исток, не само во вашата земја,

0:10:24.000,0:10:26.000
протестираат.

0:10:26.000,0:10:28.000
„Тој сака да спалува Курани, нашата света книга.

0:10:28.000,0:10:30.000
Кои се овие христијани?

0:10:30.000,0:10:32.000
Толку се злобни.

0:10:32.000,0:10:34.000
Такви се сите.“

0:10:34.000,0:10:36.000
Вака размислувате како арапски муслиман,

0:10:36.000,0:10:38.000
како Ирачанец.

0:10:38.000,0:10:40.000
Се разбира дека ќе размислувате така.

0:10:40.000,0:10:42.000
И тогаш вашиот братучед вели

0:10:42.000,0:10:44.000
„Еј, види ја оваа веб страница.

0:10:44.000,0:10:46.000
Мора да го видиш ова. Библиски воен логор.

0:10:46.000,0:10:48.000
Овие христијаните се луди.

0:10:48.000,0:10:51.000
Ги тренираат своите деца да бидат Исусови војници.

0:10:51.000,0:10:53.000
Ги подложуваат децата на вакви работи,

0:10:53.000,0:10:55.000
додека не научат како да викаат „да, капетане“

0:10:55.000,0:10:58.000
и како да фрлаат гранати, како да носат оружје.

0:10:58.000,0:11:00.000
Оди на веб страницата.

0:11:00.000,0:11:02.000
Пишува „Армија на САД“.

0:11:02.000,0:11:05.000
Христијаниве се луди. Како можат да им го прават тоа на своите деца?“

0:11:05.000,0:11:07.000
Ја читате веб страницата...

0:11:07.000,0:11:10.000
Се разбира, христијаните во САД

0:11:10.000,0:11:12.000
велат „Тоа е некоја црквичка, во некое зафрлено место“.

0:11:12.000,0:11:14.000
Ама, вие не го знаете тоа.

0:11:14.000,0:11:17.000
За вас, вака изгледаат сите христијани.

0:11:17.000,0:11:19.000
Ги има на интернет... Библиски воен логор.

0:11:19.000,0:11:21.000
Видете го ова...

0:11:21.000,0:11:23.000
Дури и ги тренираат своите деца

0:11:23.000,0:11:25.000
исто како и американските маринци.

0:11:25.000,0:11:27.000
Интересно, нели?

0:11:27.000,0:11:29.000
Тоа ве плаши.

0:11:29.000,0:11:31.000
Ги гледате овие момци?

0:11:31.000,0:11:34.000
Јас, Сем Ричардс, знам кои се тие.

0:11:34.000,0:11:36.000
Тие се моите студенти, моите пријатели.

0:11:36.000,0:11:38.000
Знам што мислат. Но, вие не знаете.

0:11:38.000,0:11:40.000
За вас...

0:11:40.000,0:11:43.000
тие се нешто друго.

0:11:43.000,0:11:46.000
За вас, тие се ова... (христијански окупатори).

0:11:46.000,0:11:49.000
Ние не ги гледаме така во САД,

0:11:49.000,0:11:52.000
но вие така ги гледате.

0:11:54.000,0:11:56.000
Така...

0:11:56.000,0:11:58.000
Секако, погрешно сте разбрале.

0:11:58.000,0:12:01.000
Генерализирате. Тоа е погрешно.

0:12:01.000,0:12:03.000
Не ги разбирате Американците.

0:12:03.000,0:12:05.000
Тоа не е христијанска инвазија.

0:12:05.000,0:12:07.000
Не сме таму само заради нафта, таму сме заради многу причини.

0:12:07.000,0:12:09.000
Погрешно сте разбрале. Сте ја промашиле поентата.

0:12:09.000,0:12:12.000
Се разбира, повеќето од вас не ги поддржуваат бунтовниците.

0:12:12.000,0:12:14.000
Не го поддржувате убивањето на Американци.

0:12:14.000,0:12:16.000
Не ги поддржувате терористите.

0:12:16.000,0:12:18.000
Се разбира дека не. Многу малку луѓе го прават тоа.

0:12:18.000,0:12:21.000
Ама, некои од вас ги поддржуваат.

0:12:21.000,0:12:24.000
Ова е една гледна точка.

0:12:24.000,0:12:26.000
Еве што ќе направиме сега...

0:12:26.000,0:12:28.000
Излезете од кожата

0:12:28.000,0:12:30.000
во која што сте сега

0:12:30.000,0:12:32.000
и вратете се во својата нормална кожа.

0:12:32.000,0:12:34.000
Сите сте назад во собава...

0:12:34.000,0:12:36.000
Сега следува радикалниот експеримент.

0:12:36.000,0:12:38.000
Сите се вративме дома.

0:12:38.000,0:12:40.000
Фотографија на една жена...

0:12:40.000,0:12:42.000
Сочувствувам со неа.

0:12:42.000,0:12:44.000
Сочувствувам...

0:12:44.000,0:12:46.000
Таа ми е сестра,

0:12:46.000,0:12:49.000
жена, братучетка, сосед...

0:12:49.000,0:12:51.000
Таа ми е секој.

0:12:51.000,0:12:53.000
Овие луѓе... сите на фотографијата...

0:12:53.000,0:12:56.000
Сочувствувам со сите нив.

0:12:56.000,0:12:58.000
Еве што сакам да направите.

0:12:58.000,0:13:01.000
Да се вратиме на првиот пример со Кинезите.

0:13:02.000,0:13:04.000
Сакам да се префрлите таму.

0:13:04.000,0:13:07.000
Значи, сè е околу јагленот, а Кинезите се во САД.

0:13:07.000,0:13:09.000
Сакам да ја замислите како Кинескиња,

0:13:09.000,0:13:12.000
која го прима кинеското знаме,

0:13:12.000,0:13:15.000
бидејќи нејзиниот сакан умрел во Америка

0:13:15.000,0:13:17.000
за време на бунтот за јагленот.

0:13:17.000,0:13:19.000
Војниците се Кинези,

0:13:19.000,0:13:21.000
сите други се Кинези.

0:13:21.000,0:13:24.000
Како Американец, како се чувствувате во врска со оваа слика?

0:13:26.000,0:13:29.000
Што мислите за оваа сцена?

0:13:31.000,0:13:33.000
Обидете се вака... Премотајте назад.

0:13:33.000,0:13:35.000
Еве ја сцената.

0:13:35.000,0:13:37.000
Тоа се Американци, американски војници,

0:13:37.000,0:13:39.000
една Американка која го загубила својот сакан

0:13:39.000,0:13:42.000
на Блискиот Исток - во Ирак или Авганистан.

0:13:42.000,0:13:44.000
Сега, ставете се во кожата...

0:13:44.000,0:13:46.000
вратете се во кожата

0:13:46.000,0:13:49.000
на арапот муслиман кој живее во Ирак.

0:13:50.000,0:13:53.000
Што мислите и чувствувате

0:13:53.000,0:13:55.000
во врска со оваа фотографија,

0:13:55.000,0:13:58.000
за оваа жена?

0:14:05.000,0:14:07.000
Добро...

0:14:07.000,0:14:09.000
Сега следете ме,

0:14:09.000,0:14:11.000
затоа што превземам голем ризик.

0:14:11.000,0:14:14.000
Ќе ве повикам и вие да ризикувате со мене.

0:14:14.000,0:14:16.000
Овие господа се бунтовници.

0:14:16.000,0:14:18.000
Фатени се од страна на американски војници,

0:14:18.000,0:14:20.000
додека се обидувале да убијат Американци.

0:14:20.000,0:14:23.000
Можеби и успеале во тоа.

0:14:23.000,0:14:25.000
Ставете се во кожата

0:14:25.000,0:14:29.000
на Американците кои што ги фатиле.

0:14:29.000,0:14:31.000
Можете ли да го почувствувате гневот?

0:14:31.000,0:14:33.000
Можете ли да почувствувате како само сакате

0:14:33.000,0:14:35.000
да им го свиткате вратот?

0:14:35.000,0:14:37.000
Можете ли да го замислите тоа?

0:14:37.000,0:14:39.000
Не би требало да биде толку тешко.

0:14:39.000,0:14:42.000
Кога само би ги фатиле...

0:14:44.000,0:14:48.000
Сега, ставете се во нивна кожа.

0:14:50.000,0:14:52.000
Дали се брутални убијци

0:14:52.000,0:14:55.000
или патриотски бранители?

0:14:55.000,0:14:57.000
Што се?

0:14:58.000,0:15:01.000
Можете ли да ја почувствувате нивната лутина,

0:15:01.000,0:15:03.000
нивниот страв,

0:15:03.000,0:15:05.000
нивниот гнев

0:15:05.000,0:15:07.000
за она што се случило во нивната земја?

0:15:07.000,0:15:09.000
Можете ли да замислите

0:15:09.000,0:15:12.000
дека можеби еден од нив утрото тој ден

0:15:12.000,0:15:15.000
се наведнал кон своето дете, го прегрнал

0:15:15.000,0:15:19.000
и рекол „Мило, ќе се вратам подоцна.

0:15:19.000,0:15:22.000
Одам да ја бранам твојата слобода, вашите животи.

0:15:22.000,0:15:26.000
Одам да се борам за нас,

0:15:26.000,0:15:28.000
за иднината на нашата земја.“

0:15:28.000,0:15:30.000
Можете ли да го замислите тоа?

0:15:30.000,0:15:33.000
Замислите вие да го кажете тоа.

0:15:33.000,0:15:36.000
Можете ли?

0:15:37.000,0:15:40.000
Што мислите, што чувствуваат тие?

0:15:47.000,0:15:49.000
Тоа е емпатија.

0:15:49.000,0:15:52.000
Тоа е разбирање.

0:15:52.000,0:15:54.000
Можеби ќе прашате...

0:15:54.000,0:15:57.000
„Сем, зошто го правиш ова?

0:15:57.000,0:15:59.000
Зошто го користиш токму овој пример од толку многу примери?“.

0:15:59.000,0:16:02.000
Јас ќе речам затоа што... затоа што...

0:16:02.000,0:16:04.000
Дозволено ви е да ги мразите овие луѓе.

0:16:04.000,0:16:07.000
Може да ги мразите

0:16:07.000,0:16:09.000
со секој дел од вашето битие.

0:16:09.000,0:16:11.000
И доколку успеам да ве натерам

0:16:11.000,0:16:13.000
да влезете во нивна кожа

0:16:13.000,0:16:15.000
и да почувствувате малку,

0:16:15.000,0:16:17.000
само малку,

0:16:17.000,0:16:20.000
тогаш замислете каква социолошка анализа

0:16:20.000,0:16:24.000
може да направите во сите други аспекти од вашите животи?

0:16:24.000,0:16:26.000
Многу подобро

0:16:26.000,0:16:28.000
ќе можете да разберете

0:16:28.000,0:16:31.000
зошто некој вози 65 километри на час

0:16:31.000,0:16:34.000
во лентата за претекнување,

0:16:34.000,0:16:36.000
или вашиот син тинејџер,

0:16:36.000,0:16:38.000
вашиот сосед кој ве нервира

0:16:38.000,0:16:40.000
кога го коси тревникот во недела наутро.

0:16:40.000,0:16:43.000
Што и да е, ќе можете да го разберете многу подобро.

0:16:43.000,0:16:45.000
Ова им го кажуваме на моите студенти.

0:16:45.000,0:16:49.000
Излезете од вашиот ситен, мал свет.

0:16:49.000,0:16:51.000
Влезете во ситниот, мал свет

0:16:51.000,0:16:53.000
на некој друг.

0:16:53.000,0:16:57.000
Направете го тоа пак... и пак... и пак...

0:16:57.000,0:16:59.000
И наеднаш сите овие ситни, мали светови

0:16:59.000,0:17:01.000
се поврзуваат во сложена мрежа.

0:17:01.000,0:17:04.000
Градат голем, сложен свет.

0:17:04.000,0:17:06.000
И наеднаш, без да забележите,

0:17:06.000,0:17:09.000
го гледате светот поинаку.

0:17:09.000,0:17:11.000
Сè се сменило.

0:17:11.000,0:17:13.000
Сè во вашиот живот се сменило.

0:17:13.000,0:17:16.000
Во тоа е поентата.

0:17:16.000,0:17:19.000
Насочете се кон животите на другите,

0:17:19.000,0:17:21.000
кон визиите на другите.

0:17:21.000,0:17:23.000
Слушајте ги другите луѓе.

0:17:23.000,0:17:26.000
Да се просветлиме.

0:17:26.000,0:17:28.000
Не велам

0:17:28.000,0:17:30.000
дека ги поддржувам терористите во Ирак,

0:17:30.000,0:17:32.000
но како социолог

0:17:32.000,0:17:34.000
велам дека

0:17:34.000,0:17:37.000
јас разбирам.

0:17:38.000,0:17:42.000
А, сега можеби - можеби - разбирате и вие.

0:17:42.000,0:17:44.000
Ви благодарам.

0:17:44.000,0:17:46.000
(аплауз)