0:00:09.491,0:00:12.526
Wat geeft de trompet haar schelle geluid

0:00:12.526,0:00:17.177
en de tuba zijn indringende 'hoempapa'?

0:00:17.177,0:00:21.317
En wat maakt de trombone zo jazzy?

0:00:21.317,0:00:22.317
Dat ligt niet aan

0:00:22.317,0:00:24.978
het koper waar de instrumenten[br]van zijn gemaakt,

0:00:24.978,0:00:26.750
maar aan de route die de lucht aflegt

0:00:26.750,0:00:30.895
van de longen van de muzikant [br]naar de beker van het instrument.

0:00:30.895,0:00:35.901
Zoals elk geluid, bestaat [br]muziek uit trillingen van de lucht.

0:00:35.901,0:00:40.268
Instrumenten worden ingedeeld [br]op basis van hoe die trillingen ontstaan.

0:00:40.268,0:00:42.225
Op slaginstrumenten wordt geslagen.

0:00:42.225,0:00:45.244
Op snaarinstrumenten [br]wordt getokkeld of gestreken.

0:00:45.244,0:00:49.525
Door houtblazers wordt lucht geblazen [br]tegen een riet of een scherpe rand.

0:00:49.525,0:00:51.152
Bij koperblaasinstrumenten echter,

0:00:51.152,0:00:55.402
komen de trillingen [br]rechtstreeks van de mond van de muzikant.

0:00:55.402,0:01:00.632
Een van de eerste dingen die een [br]koperblazer moet leren, is diep inademen,

0:01:00.632,0:01:05.970
totdat ieder luchtdeeltje[br]in de longen is geperst.

0:01:05.970,0:01:09.402
Als al die lucht eenmaal binnen is,[br]moet ze er via de mond weer uit,

0:01:09.402,0:01:12.554
maar daar ontstaat een innerlijk gevecht:

0:01:12.554,0:01:16.988
de muzikant probeert[br]zijn lippen vast op elkaar te houden

0:01:16.988,0:01:21.163
terwijl hij voldoende lucht [br]blaast om ze open te duwen.

0:01:21.163,0:01:24.213
De ontsnappende lucht [br]wordt tegengewerkt door de lipspieren,

0:01:24.213,0:01:27.075
maakt een opening, de aperture genoemd,

0:01:27.075,0:01:32.207
en maakt de trilling[br]die koperblazers de 'buzz' noemen.

0:01:32.207,0:01:35.164
Als er een mondstuk [br]tegen die trillende lippen wordt gezet,

0:01:35.164,0:01:37.742
verfijnt dat de buzz een beetje,

0:01:37.742,0:01:41.036
en wordt de trilling[br]op bepaalde frequenties versterkt.

0:01:41.036,0:01:42.747
Maar wat het echt interessant maakt,

0:01:42.747,0:01:46.481
is welk instrument[br]aan dat mondstuk vastzit.

0:01:46.481,0:01:49.495
Een koperblaasinstrument [br]bestaat in feite uit een buis

0:01:49.495,0:01:52.609
die resoneert met de luchtkolom[br]die er doorheen geblazen wordt.

0:01:52.609,0:01:54.993
De geluidsgolven [br]die door die kolom gaan

0:01:54.993,0:01:59.774
maken een frequentiepatroon,[br]de harmonische boventoonreeks genoemd,

0:01:59.774,0:02:02.764
met noten die ver uit elkaar staan[br]aan de lage kant,

0:02:02.764,0:02:06.482
maar die dichter bijelkaar komen[br]naarmate de toon hoger wordt.

0:02:06.482,0:02:08.668
De muzikant kan [br]de toonfrequentie veranderen

0:02:08.668,0:02:14.674
door kleine veranderingen[br]aan de lipspanning en de ademsteun.

0:02:14.674,0:02:18.403
Langzame, warme, ruisende lucht[br]zorgt voor lagere tonen,

0:02:18.403,0:02:23.986
en snellere, koude, stromende lucht[br]zorgt voor hogere tonen in de reeks.

0:02:23.986,0:02:28.174
Maar in elke harmonische reeks[br]zijn bepaalde frequenties afwezig

0:02:28.174,0:02:30.447
en wat koperblaasinstrumenten

0:02:30.447,0:02:34.367
zo veelzijdig maakt, is dat je er tussen [br]verschillende reeksen mee kunt schakelen.

0:02:34.367,0:02:37.353
Op de trompet bijvoorbeeld, [br]kan je de luchtbuis verlengen

0:02:37.353,0:02:41.082
door ventielen in te drukken,

0:02:41.082,0:02:46.219
terwijl je dat op een trombone doet [br]door de schuif uit te trekken.

0:02:46.219,0:02:49.215
Het verlengen van de buis [br]rekt de trillende luchtkolom uit,

0:02:49.215,0:02:53.900
verkleint het aantal trillingen[br]en leidt tot een lagere toon.

0:02:53.900,0:02:56.854
Daarom kan de tuba, [br]het grootste koperblaasinstrument,

0:02:56.854,0:03:00.934
ook de laagste noten spelen.

0:03:00.934,0:03:04.827
Dus met veranderingen in de buislengte [br]wordt van harmonische reeks gewisseld

0:03:04.827,0:03:08.135
terwijl kleine veranderingen[br]in de luchtstroom en de lipspanning

0:03:08.135,0:03:10.964
zorgen voor de verschillende noten [br]binnen een reeks.

0:03:10.964,0:03:16.357
En die noten komen uiteindelijk[br]door de uitlopende beker aan het uiteinde.

0:03:16.357,0:03:20.184
Wat begon als een diepe ademhaling[br]en een trillende buzz van de lippen

0:03:20.184,0:03:24.325
is nu veranderd in een [br]krachtige en koperachtige melodie.

0:03:24.325,0:03:27.957
De virtuoze manier waarop de muzikant[br]elk deel van het proces beïnvloedt:

0:03:27.957,0:03:29.205
van de longen,

0:03:29.205,0:03:30.266
tot de lippen,

0:03:30.266,0:03:31.602
tot het mondstuk,

0:03:31.622,0:03:35.157
tot het instrument zelf, [br]zorgt voor een indrukwekkend toonpalet

0:03:35.157,0:03:38.908
dat gehoord kan worden in muziekgenres [br]over de hele wereld.

0:03:38.908,0:03:41.684
Door de kracht [br]van natuurlijke resonantie

0:03:41.684,0:03:44.034
flexibel en gecontroleerd te gebruiken,

0:03:44.034,0:03:45.371
zijn koperblaasinstrumenten

0:03:45.371,0:03:48.371
een prachtig voorbeeld[br]van de samensmelting

0:03:48.371,0:03:51.098
van menselijke creativiteit [br]met de fysica van de wereld.