Khi nghĩ tới các
tác phẩm hội họa kinh điển,
hầu hết mọi người
đều tưởng tượng
chúng được trưng bày
trong viện bảo tàng.
Tuy nhiên, ta lại quên mất rằng
chúng ban đầu
vốn không được tạo ra để đặt ở đó.
Vậy điều gì sẽ xảy ra
nếu một tác phẩm nghệ thuật
bị đem ra khỏi bối cảnh ban đầu?
Bức tượng David của Michelangelo
là một ví dụ.
Bức tượng khắc họa
vị anh hùng trẻ tuổi
người đã tiêu diệt
kẻ thù khổng lồ, Goliath,
chỉ với lòng dũng cảm
và một chiếc ná cao su.
Khi Michelangelo bắt đầu điêu khắc
khối đá cẩm thạch trắng
để miêu tả
câu chuyện trong kinh thánh,
thành phố Florence
dự định sẽ cho đặt nó
lên đỉnh nhà thờ lớn
sau khi hoàn thành.
Ở độ cao này, bức tượng cao hơn 5m
không chỉ dễ dàng được chiêm ngưỡng,
mà cùng với
những bức tượng sừng sững khác
của 11 vị anh hùng
trong kinh Cựu ước,
chúng sẽ truyền tải
một ý nghĩa tôn giáo lớn,
khiến cho người xem phải kính phục
nhìn về phía thiên đường.
Tuy vậy, khi Michelangelo
hoàn thành công trình vào năm 1504,
kế hoạch cho
các bức tượng khác đều phá sản,
và thành phố nhận ra rằng
nâng một bức điêu khắc
to như vậy lên mái
khó hơn họ tưởng.
Hơn nữa, bức tượng
giống như thật đến từng chi tiết
từ những mạch máu phồng lên
trên cánh tay
tới vẻ quyết tâm
trên khuôn mặt,
sẽ thực phí phạm
nếu đặt nó xa người xem tới vậy.
Một hội đồng
các chính trị gia và nghệ sỹ
đã họp lại và quyết định
vị trí mới cho bức tượng,
cuối cùng,
sau khi biểu quyết,
họ đã cho đặt nó
trước Palazzo della Signoria,
tòa nhà thị chính và ngôi nhà
của chính quyền Cộng hòa.
Địa điểm này đã làm biến đổi
ý nghĩa của bức tượng.
Gia tộc Medici,
những người trị vì thành phố
hàng thế hệ nhờ hoạt động ngân hàng,
mới bị lưu đầy
gần khoảng thời gian đó,
và Florence,
giờ đã là một thành phố tự do,
lại bị đe dọa
bởi những đối thủ hùng mạnh và giàu có.
David, giờ là biểu tượng anh hùng
về sự đấu tranh
chống các thế lực lấn át,
được đặt ở nơi mà
ánh mắt dữ dội của bức tượng
giờ là cái nhìn nghiêm khắc
và thận trọng,
hướng thẳng về phía Rome,
ngôi nhà của
Cardinal Giovanni de Medici.
Mặc dù bản thân bức tượng
không hề bị thay đổi ,
vị trí đặt nó đã làm thay đổi
mọi ý nghĩa,
từ tôn giáo sang chính trị.
Mặc dù một bản sao của David
vẫn được đặt ở Palazzo,
bức tượng gốc đã được dời đi
vào năm 1873
đến Galleria dell'Accademia,
nơi nó được trưng bày
cho đến ngày nay.
Trong khung cảnh yên lặng,
trật tự của viện bảo tàng,
bên cạnh hàng loạt những tác phẩm
còn dang dở của Michelangelo,
những diễn giải mang tính chính trị
hay tôn giáo đều biến mất,
thay vào đó phơi bày
kỹ năng nghệ thuật
và chuyên môn của Michelangelo.
Tuy nhiên, ở đây,
những ai tinh tế
vẫn có thể nhận ra,
đầu và tay của David
có vẻ to hơn bình thường,
minh chứng cho việc
nó vốn được tạo ra
để được chiêm ngưỡng
từ phía dưới.
Như vậy, địa điểm
không chỉ làm thay đổi ý nghĩa
và cách diễn giải các tác phẩm
xuyên suốt lịch sử,
mà thỉnh thoảng,
chúng còn phơi bày lịch sử
qua những cách
mà không ai ngờ tới.