WEBVTT

00:00:05.851 --> 00:00:08.775
Kada razmišljamo
o klasičnim umetničkim delima,

00:00:08.775 --> 00:00:11.934
najčešća sredina
u kojoj ih zamišljamo jeste muzej.

00:00:11.934 --> 00:00:14.745
Ali često zaboravljamo
da veliki deo ove umetnosti

00:00:14.745 --> 00:00:17.608
nije stvoren
sa muzejskom postavkom na umu.

00:00:17.608 --> 00:00:19.221
Šta se dešava sa umetničkim delom

00:00:19.221 --> 00:00:22.807
kada je izdvojeno iz svog
prvobitno namenjenog konteksta?

00:00:22.807 --> 00:00:26.302
Uzmite primer
Mikelanđelove statue Davida,

00:00:26.302 --> 00:00:29.931
koja opisuje dečaka heroja
koji je ubio ogromnog Filisteja, Golijata,

00:00:29.931 --> 00:00:33.051
naoružan samo svojom hrabrošću
i praćkom.

00:00:33.051 --> 00:00:37.291
Kada je Mikelanđelo počeo da oblikuje
blok čistog belog mermera

00:00:37.291 --> 00:00:39.558
da bi preneo ovu poznatu biblijsku priču,

00:00:39.558 --> 00:00:42.351
grad Firenca je nameravao
da postavi gotovo delo

00:00:42.351 --> 00:00:44.620
na vrhu svoje velike katedrale.

00:00:44.620 --> 00:00:46.880
Ne samo da bi ova statua
visoka preko 5 metara

00:00:46.880 --> 00:00:48.995
bila lako vidljiva na ovoj visini,

00:00:48.995 --> 00:00:51.895
već bi njeno postavljanje
uz 11 drugih statua

00:00:51.895 --> 00:00:55.055
heroja Starog zaveta
koji se uzdižu pred posmatračima

00:00:55.055 --> 00:00:57.659
imalo snažan religijski značaj,

00:00:57.659 --> 00:01:01.722
primoravajući posmatrača
da zuri ka nebesima u strahopoštovanju.

00:01:01.722 --> 00:01:05.255
Ali do trenutka kada je Mikelanđelo
završio delo, 1504. godine,

00:01:05.255 --> 00:01:08.381
planovi za ostale statue su propali,

00:01:08.381 --> 00:01:11.729
i grad je shvatio da bi
podizanje tako velike skulpture na krov

00:01:11.729 --> 00:01:14.196
bilo teže nego što su mislili.

00:01:14.196 --> 00:01:17.432
Osim toga, statua je bila
tako puna detalja i životvorna,

00:01:17.432 --> 00:01:19.689
sve to istaknutih vena na Davidovoj ruci

00:01:19.689 --> 00:01:22.013
i odlučnosti na njegovom licu,

00:01:22.013 --> 00:01:26.089
da se činilo da je šteta
sakriti ga tako daleko od posmatrača.

00:01:26.089 --> 00:01:28.056
Veće političara i umetnika

00:01:28.056 --> 00:01:31.436
sastalo se da bi odlučilo
o novoj lokaciji za statuu.

00:01:31.436 --> 00:01:34.928
Naposletku su izglasali da je postave
ispred Palate dela Sinjoria,

00:01:34.928 --> 00:01:38.564
gradske skupštine
i doma nove republikanske vlade.

00:01:38.564 --> 00:01:41.439
Ova nova lokacija
je promenila značenje statue.

00:01:41.439 --> 00:01:44.660
Porodica Mediči,
koja je generacijama vladala gradom

00:01:44.660 --> 00:01:48.386
svojom kontrolom bankarstva,
nedavno je bila prognana,

00:01:48.386 --> 00:01:50.746
a Firenca je sada
videla sebe kao slobodan grad,

00:01:50.746 --> 00:01:54.026
sa svih strana pod pretnjom
bogatih i moćnih protivnika.

00:01:54.026 --> 00:01:57.990
David, sada simbol herojskog otpora
naspram nadmoćnih izgleda,

00:01:57.990 --> 00:02:00.410
postavljen je
sa svojim intenzivnim zurenjem,

00:02:00.410 --> 00:02:04.134
sada pogledom strogog upozorenja,
fokusiran direktno prema Rimu,

00:02:04.134 --> 00:02:06.819
domu kardinala Đovanija de Medičija.

00:02:06.819 --> 00:02:09.403
Mada sama statua nije bila izmenjena,

00:02:09.403 --> 00:02:12.267
njeno postavljanje je promenilo
skoro svaki njen aspekt

00:02:12.267 --> 00:02:15.106
od religijskog ka političkom značaju.

00:02:15.106 --> 00:02:18.524
Iako kopija Davida
još uvek postoji kod Palate,

00:02:18.524 --> 00:02:21.415
originalna statua
je premeštena 1873. godine

00:02:21.415 --> 00:02:25.676
u Galeriju Akademija,
gde je ostala do danas.

00:02:25.676 --> 00:02:28.660
U urednom, tihom ambijentu muzeja,

NOTE Paragraph

00:02:28.660 --> 00:02:31.832
pokraj brojnih poluzavršenih
Mikelanđelovih skulptura,

00:02:31.832 --> 00:02:35.205
otvorena religijska
i politička tumačenja otpadaju,

00:02:35.205 --> 00:02:38.030
ustupajući mesto nezavisnom razmatranju

00:02:38.030 --> 00:02:40.454
Mikelanđelove umetničke
i tehničke veštine.

00:02:40.454 --> 00:02:43.118
Ali čak i ovde,
pronicljiv posmatrač može primetiti

00:02:43.118 --> 00:02:46.563
da Davidova glava i ruka
deluju neproporcionalno veliko,

00:02:46.563 --> 00:02:49.561
podsetnik da je bilo predviđeno
da budu posmatrane odozdo.

00:02:49.561 --> 00:02:52.765
Dakle, ne samo da
kontekst menja značenje

00:02:52.765 --> 00:02:55.680
i tumačenje umetničkog dela
kroz njegovu istoriju,

00:02:55.680 --> 00:02:58.916
ponekad može da učini
da ta se istorija ponovo pojavi

00:02:58.916 --> 00:03:01.172
na najneočekivanije načine.