WEBVTT

00:00:06.611 --> 00:00:08.545
Wanneer we 
aan kunstwerken denken,

00:00:08.545 --> 00:00:12.364
lijkt het vanzelfsprekend 
om ze voor te stellen in een museum.

00:00:12.364 --> 00:00:14.815
Maar vaak wordt vergeten 
dat veel van deze kunst

00:00:14.815 --> 00:00:17.528
niet bedacht is 
om in een museum te zetten.

00:00:17.528 --> 00:00:19.221
Wat gebeurt er 
met een kunstwerk

00:00:19.221 --> 00:00:22.807
wanneer het uit de oorspronkelijk 
bedoelde context wordt gehaald?

00:00:22.807 --> 00:00:26.302
Neem bijvoorbeeld 
het beeld van David door Michelangelo,

00:00:26.302 --> 00:00:29.931
een weergave van de heldenjongen 
die de Filistijnse reus Goliath doodde,

00:00:29.931 --> 00:00:33.051
enkel bewapend 
met zijn moed en slinger.

00:00:33.051 --> 00:00:37.291
Toen Michelangelo startte
met een kraakhelder wit blok marmer

00:00:37.291 --> 00:00:39.558
om dit Bijbelverhaal 
te vertellen,

00:00:39.558 --> 00:00:42.351
wilde de stad Florence

00:00:42.351 --> 00:00:44.620
het boven op 
de grote kathedraal plaatsen.

00:00:44.620 --> 00:00:46.880
Niet alleen zou 
het bijna zes meter hoge beeld

00:00:46.880 --> 00:00:48.995
goed zichtbaar zijn,

00:00:48.995 --> 00:00:51.895
maar de plaatsing 
tussen 11 andere beelden

00:00:51.895 --> 00:00:55.055
van helden uit het Oude Testament, 
hoog boven de toeschouwers,

00:00:55.055 --> 00:00:57.659
zou een krachtig 
religieus belang hebben

00:00:57.659 --> 00:01:01.722
en de kijker dwingen vol achting 
naar de hemel te staren.

00:01:01.722 --> 00:01:05.255
Maar toen tegen 1504 
het beeld voltooid was,

00:01:05.255 --> 00:01:08.381
waren de plannen 
voor de andere beelden geschrapt

00:01:08.381 --> 00:01:11.729
en besefte de stad dat
zo'n groot sculptuur op het dak hijsen

00:01:11.729 --> 00:01:14.196
moeilijker zou zijn 
dan gedacht.

00:01:14.196 --> 00:01:17.432
Daarbij was het standbeeld 
zo gedetailleerd en levensecht,

00:01:17.432 --> 00:01:19.689
tot aan de opzwellende aderen 
in Davids arm

00:01:19.689 --> 00:01:22.013
en de vastberaden blik 
op zijn gezicht,

00:01:22.013 --> 00:01:26.089
dat het zonde leek om het zo ver 
van het publiek weg te stoppen.

00:01:26.089 --> 00:01:28.056
Een raad van politici en kunstenaars

00:01:28.056 --> 00:01:31.436
kwam samen om 
over een nieuwe locatie te beslissen.

00:01:31.436 --> 00:01:34.928
Uiteindelijk werd een plek gekozen 
voor het Palazzo della Signoria,

00:01:34.928 --> 00:01:38.564
het stadhuis en thuis 
voor het nieuwe republikeinse bestuur.

00:01:38.564 --> 00:01:41.439
Deze nieuwe plek veranderde 
de betekenis van het standbeeld.

00:01:41.439 --> 00:01:44.660
De familie Medici, die de stad 
generaties lang had bestuurd

00:01:44.660 --> 00:01:48.386
door hun controle over het bankwezen, 
was onlangs verbannen

00:01:48.386 --> 00:01:50.746
en Florence zag zichzelf nu 
als een vrije stad,

00:01:50.746 --> 00:01:54.026
die van alle kanten werd bedreigd 
door rijke en machtige rivalen.

00:01:54.026 --> 00:01:56.278
David, nu als symbool 
van het heldhaftig verzet

00:01:56.278 --> 00:01:58.202
tegen overweldigende kansen,

00:01:58.202 --> 00:02:00.290
werd met zijn intense blik,

00:02:00.290 --> 00:02:04.134
als een strenge waarschuwing, 
richting Rome geplaatst,

00:02:04.134 --> 00:02:06.819
de thuisstad van 
kardinaal Giovanni de Medici.

00:02:06.819 --> 00:02:09.403
Hoewel het beeld hetzelfde bleef,

00:02:09.403 --> 00:02:12.267
veranderde de plaatsing 
bijna elk aspect ervan;

00:02:12.267 --> 00:02:15.106
van een religieus 
naar een politiek belang.

00:02:15.106 --> 00:02:18.524
Bij het Palazzo staat nog steeds 
een replica van David.


00:02:18.524 --> 00:02:21.415
Het origineel werd
in 1873 verplaatst

00:02:21.415 --> 00:02:25.676
naar zijn huidige locatie 
in de Galleria dell'Accademia.

00:02:25.676 --> 00:02:28.660
In de geordende, stille omgeving 
van het museum,

00:02:28.660 --> 00:02:31.832
tezamen met talloze 
van Michelangelo's onvoltooide beelden,

00:02:31.832 --> 00:02:35.205
vallen duidelijke religieuze 
en politieke interpretaties weg

00:02:35.205 --> 00:02:37.605
en maken plaats voor vrije bezinning van

00:02:37.605 --> 00:02:40.454
Michelangelo's artistieke 
en technische meesterschap.

00:02:40.454 --> 00:02:43.118
Maar zelfs hier zal 
de oplettende kijker opvallen

00:02:43.118 --> 00:02:46.563
dat Davids hoofd en hand 
buiten verhouding groot lijken,

00:02:46.563 --> 00:02:49.661
omdat het bedoeld was
om van onder te bekijken.

00:02:49.661 --> 00:02:52.995
De context verandert 
dus niet alleen de betekenis

00:02:52.995 --> 00:02:55.680
en interpretatie van een kunstwerk 
door de jaren heen,

00:02:55.680 --> 00:02:59.136
soms zorgt het
dat geschiedenis naar boven komt

00:02:59.136 --> 00:03:01.172
op onverwachte wijze.