1
00:00:01,480 --> 00:00:06,670
ដើម្បីមើលពិភពលោកដូចគ្រាប់ខ្សាច់មួយពំនូក និងមើលឋានសួគ៌គួរដូចជាផ្កាព្រៃ, អ្វីៗស្ថិតក្នុងដៃអ្នក បញ្ជាក់ថាត្រូវគ្រប់គ្រា ចាយវេលាត្រឹមតែ១ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ _ ដោយ វិល្លៀម ប៊ីលឃើ

2
00:00:19,020 --> 00:00:20,910
ការចាប់ផ្តើមដំបូងជាស្លាកសញ្ញា, 


3
00:00:21,020 --> 00:00:24,880
ជាប៊ីកប៊ែង, ជាសញ្ញា អូម (Om)ដំបូង។

4
00:00:25,263 --> 00:00:28,853
ទ្រឹស្ដីប៊ីកប៊ែង (Big Bang) និយាយថា ចក្រវាឡមានរូបរាង

5
00:00:28,981 --> 00:00:32,611
វង់ដូចគូទខ្យងផ្តើមពីចំណុចដ៏សែនក្តៅ និងកំហាប់ដ៏ខ្ពស់ហួសពីការស្មាន

6
00:00:32,721 --> 00:00:34,831
ហៅថា ស៊ីងឃ្យូលែរីធី (singularity)

7
00:00:35,009 --> 00:00:39,009
ដែលតូចជាងក្បាលម្ជុលរាប់លានដង។

8
00:00:39,082 --> 00:00:43,852
មិនចាំបាច់សួរទេថា ហេតុអ្វី ឬកើតដោយរបៀបណាទេ?
អ្វីដែលកាន់តែអាថ៌កំបាំង,

9
00:00:44,397 --> 00:00:46,687
យើងទទួលយកកាន់តែច្រើន ពេលណា

10
00:00:46,782 --> 00:00:53,542
យើងកាន់តែយល់នូវភាពដ៏អស្ចារ្យរបស់ចក្រវាឡ។

11
00:00:54,643 --> 00:01:02,743
ចក្រវាឡត្រូវបានគេគិតថា មានទំនាញជាយថាហេតុ

12
00:01:03,133 --> 00:01:08,458
ដោយដំណើយឺតៗទាំងការរីកធំឡើង 
ឬទាំងការសង្រួមនៃចក្រវាឡឲ្យកក្រើកធំឡើង។

13
00:01:08,858 --> 00:01:12,018
ប៉ុន្តែ, តាមរូបភាពពីកែវយឹតអវកាស ហាបប៊ល (Hubble)

14
00:01:12,412 --> 00:01:17,962
បានបង្ហាញថា ការរីកធំនៃចក្រវាឡនេះ 
ហាក់ដូចជាកំពុងពន្លឿនយ៉ាងប្រាកដមែន។

15
00:01:18,095 --> 00:01:21,045
ការពង្រីកធំកាន់តែឆាប់រហ័សឡើងៗ

16
00:01:21,129 --> 00:01:27,589
លូតលាស់ចេញពី ប៊ីកប៊ែង។ ប្រហែលជា, 
មានម៉ាស់កាន់តែច្រើននៅក្នុងចក្រវាឡ

17
00:01:27,773 --> 00:01:32,393
ជាងអ្វីដែលបានព្យាករណ៍តាមរូបវិទ្យាទៅទៀត។ 
ដើម្បីអះអាងការពីបាត់បង់ម៉ាស់,

18
00:01:32,943 --> 00:01:37,963
បច្ចុប្បន្ន អ្នករូបវិទ្យានិយាយថា ចក្រវាឡ
មានសមាសធាតុអាតូមតែ 4% ប៉ុណ្ណោះ

19
00:01:38,463 --> 00:01:48,023
ឬ អ្វីដែលយើងបានគិតថាជាលោកធាតុធម្មតា។ 
23% នៃចក្រវាលគឺជាលោកធាតុងងឹត

20
00:01:48,381 --> 00:01:53,711
ហើយ 73% គឺជាថាមពលងងឹតជាអ្វី
ដែលយើងពីមុនគិតថា ជាលំហទទេ។

21
00:01:55,215 --> 00:02:00,015
វាគឺដូចជាប្រព័ន្ធប្រសាទមួយដែលមើលមិនឃើញ 
ធ្វើចលនាឆ្លងកាត់ចក្រវាល

22
00:02:00,079 --> 00:02:04,799
ដោយការតភ្ជាប់គ្រប់លោកធាតុទាំងអស់។

23
00:02:05,746 --> 00:02:10,496
តាមគ្រូបង្រៀនវេទបុរាណបានបង្រៀនថា ព្រះព្រហ្មណាដា (Nada)

24
00:02:11,183 --> 00:02:14,453
ចក្រវាឡនេះគឺការរំញ័រ។

25
00:02:14,531 --> 00:02:18,191
ទីវាលរំញ័រជាឫសគល់នៃការពិតគ្រប់ 
បទពិសោធន៍ខាងវិញ្ញាណ

26
00:02:18,242 --> 00:02:21,482
ទាំងខាងការអង្កេតបែបវិទ្យាសាស្រ្ត។

27
00:02:21,668 --> 00:02:26,058
ដូចគ្នានេះ ទីវាលនៃថាមពល និងពួកអ្នកសច្ចំ,

28
00:02:26,086 --> 00:02:31,256
ព្រះពុទ្ធអង្គ, អ្នកយុគ្គ, ពួកអ្នកធម្មជាតិនិយម, ពួកអ្នកបួស, គ្រូវេទមន្ត, និងគ្រូទាយបានសង្កេត

29
00:02:31,286 --> 00:02:41,566
ដោយការពិនិត្យមើលក្នុងខ្លួនរបស់ពួកគេ ភាពរំញ័រត្រូវបាន
គេហៅថាអាកាសា, ជាសញ្ញាអូម ដំបូង,


30
00:02:41,683 --> 00:02:46,863
ជាសំណាញ់ពេជ្ររបស់ព្រះឥន្ទ្រ, ជាតន្ត្រីវិលជុំ

31
00:02:47,061 --> 00:02:52,691
ហើយមានរាប់ពាន់ឈ្មោះផ្សេងៗឆ្លងកាត់តាមប្រវត្តិសាស្រ្ត។

32
00:02:52,834 --> 00:03:02,714
ភាពរំញ័រគឺជាឫសគុលរួមនៃគ្រប់សាសនា,

33
00:03:03,132 --> 00:03:12,992
ហើយការផ្សារភ្ជាប់រវាងពិភពខាងក្នុង(នគរកាយ)របស់យើង
និងពិភពខាងក្រៅរបស់យើង។

34
00:03:34,330 --> 00:03:37,290
នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាននៅសតវត្សទីបី

35
00:03:37,321 --> 00:03:40,211
ពួកគេបានរៀបរាប់លោកធាតុ 
មិនខ្ពង់ខ្ពស់ខ្លាំង


36
00:03:40,211 --> 00:03:42,721
ដូចរូបវិទ្យាសម័យទំនើបនេះទេ។

37
00:03:42,728 --> 00:03:46,098
សំណាញ់ពេជ្ររបស់ព្រះឥន្ទ្រ គឺជានិមិត្តរូប
ដែលគេបានប្រើដើម្បីរៀបរាប់

38
00:03:46,128 --> 00:03:50,128
អំពីការបង្រៀនតាមគម្ពីវេទដ៏ចំណាស់បំផុត
ដែលបង្ហាញពីវិធីដែលក្រណាត់

39
00:03:50,397 --> 00:03:52,717
នៃចក្រវាឡត្រូវបានត្បាញបញ្ចូលគ្នា។

40
00:03:52,742 --> 00:03:55,532
ព្រះឥន្ទ្រជាស្ដេចនៃពួកទេវៈ, បានផ្ដល់កំណើតដល់

41
00:03:55,547 --> 00:04:02,577
ព្រះអាទិត្យ ហើយផ្លាស់ទីខ្យល់និងទឹក។

42
00:04:04,625 --> 00:04:09,355
សូមស្រមៃថា សំណាញ់ពីងពាងមួយដែលពង្រីកខ្លួន
ជ្រៀតចូលគ្រប់វិមាត្រទាំងអស់។

43
00:04:09,463 --> 00:04:12,063
សំណាញ់នេះត្រូវបានបង្កើតពីដំណក់ទឹកសន្សើម

44
00:04:12,092 --> 00:04:16,902
ហើយដំណក់ទឹកនិមួយៗផ្ទុកនូវចំណាំងផ្លាត
គ្រប់ដំណក់ទឹកផ្សេងទៀត

45
00:04:16,966 --> 00:04:19,896
និងក្នុងដំណក់ទឹកសន្សើមនិមួយៗដែលបានឆ្លុះបញ្ចាំងគ្នា

46
00:04:19,957 --> 00:04:23,437
អ្នកនឹងឃើញចំណាំងនៃគ្រប់ដំណក់ទឹកដទៃទៀត។

47
00:04:23,521 --> 00:04:26,871
សំណាញ់ទាំងមូលនៅក្នុងការឆ្លុះបញ្ចាំងគ្នាទៅវិញទៅមក,

48
00:04:26,881 --> 00:04:29,681
ដោយគ្មានទីបំផុត។

49
00:04:29,723 --> 00:04:33,153
សំណាញ់ព្រះឥន្ទ្រអាចត្រូវបានចាត់ទុកថា
ជាចក្រវាឡនៃហូឡូហ្ក្រាហ្វិក (Holographic),

50
00:04:33,166 --> 00:04:35,996
ដែលសូម្បីតែពន្លឺថ្ងៃបណ្តើកូន

51
00:04:36,006 --> 00:04:42,596
ក៏មានលំនាំដូចគ្នានេះដែរ។

52
00:04:42,620 --> 00:04:46,100
អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តអាមេរិកកាំង ជាតិស៊ែប៊ីគឺ 
លោក នីកូឡា ថែលស្លា (Nikola Tesla), 


53
00:04:46,100 --> 00:04:49,510
ពេលខ្លះ ត្រូវបានសំដៅដល់បុរសម្នាក់ដែលបានបង្កើតថ្មី

54
00:04:49,550 --> 00:04:50,750
ប្រចាំសតវត្សទី20 ។

55
00:04:50,766 --> 00:04:53,256
លោក ថែលស្លា (Tesla) បានទទួលខុសត្រូវចំពោះការរុករក

56
00:04:53,272 --> 00:04:55,892
វិធីជំនួសចរន្តអគ្គិសនីឆ្លាស់ និងការបង្កើតឧបករណ៍ផ្សេងទៀតជាច្រើន

57
00:04:55,961 --> 00:04:59,601
ដែលសព្វថ្ងៃ ក្លាយជាផ្នែកមួយនៃជីភាពប្រចាំថ្ងៃ។

58
00:04:59,616 --> 00:05:03,026
ដោយសារតែ ការចាប់អារម្មណ៍របស់លោក
នៅក្នុងប្រពៃណីនៃគម្ពីរវេទបុរាណ,

59
00:05:03,064 --> 00:05:05,724
លោក ថែលស្លា (Tesla) ជាមនុស្សម្នាក់គត់ 
មានជំហរយល់ដឹងពីវិទ្យាសាស្រ្ត

60
00:05:05,724 --> 00:05:09,724
ទាំងពីម៉ូដែល ទាំងលោកខាងកើត និងទាំងលោកខាងលិច។

61
00:05:09,937 --> 00:05:13,937
ដូចអ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រអស្ចារ្យជាច្រើនរូបដែរ, លោក ថែលស្លា 
មិនត្រឹមតែបានពិនិត្យមើលយ៉ាងជ្រៅ 


62
00:05:14,027 --> 00:05:16,337
ទៅក្នុងអាថិកំបាំងនៃពិភពខាងក្រៅនោះទេ,

63
00:05:16,337 --> 00:05:19,887
ប៉ុន្តែគាត់ក៏បានពិនិត្យមើលទៅយ៉ាងជ្រៅក្នុងកាយគាត់ដែរ។

64
00:05:19,978 --> 00:05:24,188
ដូចអ្នកធ្វើយូហ្ហាសម័យបុរាណដែរ, លោក ថែលស្លា បានប្រើពាក្យអាកាសា (Akasha)

65
00:05:24,250 --> 00:05:30,660
ដើម្បីរៀបរាប់អំពីអារម្មណ៍នៃលំហរ
ដែលពង្រីកជ្រៀងចូលគ្រប់វត្ថុៗទាំងអស់។


66
00:05:32,371 --> 00:05:36,161
លោក ថែលស្លា បានសិក្សាជាមួយ
អាចារ្យស្វាមិ វិវេកាណានដា (Swami Vivekananda), ដែលជាអ្នកកម្មដ្ឋានយូហ្ហាម្នាក់ ដែលបាននាំយកការបង្រៀន

67
00:05:36,183 --> 00:05:39,123
របស់បុព្វបុរសឥណ្ឌាទៅលោកខាងលិច។

68
00:05:39,140 --> 00:05:42,730
តាមការបង្រៀននៃគម្ពីរវេទនេះ, អាកាសា ជាលំហនៃខ្លួនវា;

69
00:05:42,730 --> 00:05:45,360
ជាលំហដែលលោកធាតុផ្សេងទៀតបំពេញឲ្យវា,

70
00:05:45,360 --> 00:05:48,830
ដែលកើតមានក្នុងភពជាមួយនឹងភាពរំញ័រ។

71
00:05:48,968 --> 00:05:56,038
ទាំងពីរនេះ គឺមិនអាចកាត់ផ្ដាច់គ្នាបានទេ។ អាកាសា 
ជា យីនក្នុងយ៉ាង។

72
00:06:00,418 --> 00:06:09,816
គោលគំនិតទំនើបដែលអាចជួយយើងដើម្បី
ពន្យល់គោលគំនិត នៃអាកាស,

73
00:06:09,856 --> 00:06:16,396
ឬសារធាតុបឋម គឺជាគំនិតពី ហ្វេកថល (fractal) នេះ។

74
00:06:16,412 --> 00:06:20,412
គំរូរូបភាពអត់មានទេ រហូតដល់ឆ្នាំ 1980 
ដោយការរីកចម្រើនក្នុងវិស័យកុំព្យូទ័រ

75
00:06:20,448 --> 00:06:23,938
ទើបអនុញ្ញាតឱ្យយើងបង្កើតរូបភាពពិត
និងបង្កើតឡើងវិញដោយប្រើគណិតវិទ្យា

76
00:06:23,938 --> 00:06:26,628
តាមលំនាំធម្មជាតិ។

77
00:06:26,628 --> 00:06:29,638
ពាក្យហ្វេកថល (fractal) នេះ បានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ 1980

78
00:06:29,656 --> 00:06:32,056
ដោយគណិតវិទូលោក Benoit Mandelbrot

79
00:06:32,056 --> 00:06:35,316
ជាអ្នកដែលបានសិក្សាសមីការគណិតវិទ្យាសាមញ្ញមួយចំនួន,

80
00:06:35,316 --> 00:06:39,946
នៅពេលដែលពួកគេ ត្រូវបានធ្វើម្តងហើយ ម្តងទៀត, 
បង្កើតជារូបរាងដែលគ្មានទីបញ្ចប់

81
00:06:39,966 --> 00:06:42,546
រៀបតាមលំដាប់តាមការផ្លាស់ប្តូរទម្រង់គណិតវិទ្យា 
ឬតាមទម្រង់ធរណីមាត្រ

82
00:06:42,546 --> 00:06:44,376
ក្នុងក្របខណ្ឌកំណត់មួយ។

83
00:06:44,404 --> 00:06:48,084
ពួកគេគឺមានកំណត់, ប៉ុន្តែនៅក្នុងពេលតែមួយ, ក៏គ្មានកំណត់ដែរ។

84
00:06:48,103 --> 00:06:51,733
ហ្វេកថល (fractal) ជាធរណីមាត្ររាងរដិបរដុប

85
00:06:51,753 --> 00:06:55,753
ដែលអាចបែកចេញ ជាផ្ទាំងៗ ដែលផ្នែកនិមួយៗ ប្រហែលជា

86
00:06:55,784 --> 00:06:59,644
ច្បាប់ចម្លងនៃលំនាំទាំងមូលដែលទំហំត្រូវបានកាត់បន្ថយ

87
00:06:59,646 --> 00:07:05,576
ដែលអចលវត្ថុនេះហៅថា ស៊ែលស៊ីមីឡារីធី (self-similarity) ។

88
00:07:05,592 --> 00:07:07,792
ហ្វេកថល របស់លោក Mandelbrot

89
00:07:07,800 --> 00:07:11,800
ដែលហៅថាក្រយ៉ៅដៃព្រះ។

90
00:07:22,275 --> 00:07:26,625
អ្នកកំពុងមើលពីស្នាដៃសិល្បៈដែលបង្កើតដោយ
ធម្មជាតិខ្លួនវាផ្ទាល់។

91
00:07:26,980 --> 00:07:30,170
ប្រសិនបើអ្នកចុចលើរូប Mandelbrot លំនាំជាក់លាក់ណាមួយ,

92
00:07:30,219 --> 00:07:33,969
វាមើលទៅដូចជាព្រះអាទិទេពនៃសាសនាហិណ្ឌូ ឬព្រះពុទ្ធអង្គ។

93
00:07:33,986 --> 00:07:42,156
គេហៅរូបនេះថា ជារូបព្រះពុទ្ធអង្គ " Buddhabrot"។

94
00:07:53,006 --> 00:08:01,127
ប្រសិនបើអ្នកមើលទៅលើទម្រង់មួយចំនួននៃសិល្បៈ 
និងស្ថាបត្យកម្មបុរាណ,

95
00:08:01,237 --> 00:08:03,877
អ្នកនឹងឃើញថា មនុស្សបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង 
ជាយូរមកហើយនឹងសោភណភាព

96
00:08:03,877 --> 00:08:13,587
និងភាពដ៏ពិសិដ្ឋជាមួយនឹងលំនាំ ហ្វេកថលនេះ។

97
00:08:17,752 --> 00:08:21,552
ធ្វើឲ្យស្មុគ្រស្មាញគ្មានទីបញ្ចប់, តាមពិតគ្រប់ផ្នែកផ្ទុកនូវគ្រាប់ពូជ

98
00:08:21,572 --> 00:08:23,862
ដើម្បីបង្កើតគំរូទាំងមូលនេះឡើង។

99
00:08:24,208 --> 00:08:27,628
ហ្វេកថល បានផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈអ្នកគណិតវិទូ អំពីចក្រវាឡ

100
00:08:27,628 --> 00:08:29,878
និងរបៀបដែលចក្រវាឡធ្វើប្រតិបត្តិការ។

101
00:08:29,879 --> 00:08:32,759
ជាមួយនឹងកម្រិតសម្តែងថ្មីនិមួយៗ,

102
00:08:32,759 --> 00:08:35,729
មានភាពខុសគ្នាពីលំនាំដើម។

103
00:08:35,859 --> 00:08:39,329
ការផ្លាស់ប្តូរជានិរន្ត និងការប្តូររូបរាង្គកើតឡើង 
ដូចដែលយើងបានឆ្លងកាត់

104
00:08:39,340 --> 00:08:42,270
ពីកម្រិតនៃហ្វេកថលលម្អិតមួយទៅមួយផ្សេងទៀត។

105
00:08:42,330 --> 00:08:46,320
ការបំលែងរូបរាង្គនេះជារង្វង់ដូចគូទខ្យងនៃចក្រវាឡដែរ។

106
00:08:46,320 --> 00:08:53,487
អង្គបញ្ញាដែលបានបង្កប់នូវម៉ាទ្រីសលំហនៃពេលវេលា។

107
00:09:14,608 --> 00:09:18,608
ហ្វេកថល មានទាក់ទិននឹងភាពចលាចលដែលពោពេញ
ដោយសេចក្តីល្អនិងការបញ្ជា។

108
00:09:18,642 --> 00:09:22,642
នៅពេលដែលចិត្តរបស់យើងទទួលស្គាល់ ឬកំណត់លំនាំណាមួយហើយ,

109
00:09:22,732 --> 00:09:26,732
យើងផ្តោតនៅលើវា ប្រសិនបើវាគឺជាវត្ថុ។

110
00:09:26,906 --> 00:09:29,886
យើងសាកល្បងស្វែងរកលំនាំដែលយើងគិតថាស្រស់ស្អាត,

111
00:09:29,912 --> 00:09:33,322
ប៉ុន្តែស្ថិតលើការបញ្ជាដើម្បីកាន់កាប់លំនាំនោះនៅក្នុងចិត្តរបស់យើង,

112
00:09:33,322 --> 00:09:37,263
យើងត្រូវតែរុញច្រានហ្វេកថលផ្សេងទៀតឱ្យទៅឱ្យឆ្ងាយ។

113
00:09:52,928 --> 00:09:56,308
ដើម្បីយល់ពីហ្វេកថលឲ្យទូលំទូលាយ ដោយញាណ

114
00:09:56,308 --> 00:10:01,538
ត្រូវកំណត់ចលនារបស់វា។

115
00:10:01,579 --> 00:10:05,579
ថាមពលទាំងអស់នៅក្នុងចក្រវាឡនេះ គឺជាអព្យាក្រឹត,

116
00:10:05,584 --> 00:10:09,984
គ្មានពេលវេលា, គ្មានវិជ្ជមាត្រ ។

117
00:10:10,044 --> 00:10:14,044
ការច្នៃប្រឌិតនិងការកែខៃសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនយើង 
សម្រាប់ឲ្យស្គាល់លំនាំ

118
00:10:14,044 --> 00:10:18,044
ជាការផ្សារភ្ជាប់គ្នារវាងលោធាតុតូច និងលោធាតុធំ។

119
00:10:18,225 --> 00:10:22,225
ពិភពគ្មានពេលវាលាជារលក និងពិភពរឹងជាវត្ថុនានា។

120
00:10:26,443 --> 00:10:30,033
ការអង្កេតជាចលនានៃការបង្កើតឆ្លងកាត់ភាពមានកំណត់

121
00:10:30,039 --> 00:10:32,159
ដែលស្អិតភ្ជាប់នឹងការគិត។

122
00:10:32,159 --> 00:10:34,629
យើងកំពុងបង្កើតការបំភាន់ដោយវត្ថុរឹង,

123
00:10:34,629 --> 00:10:38,139
ការបំភាន់នៃវត្ថុនានាដោយការដាក់ស្លាកឲ្យ, ការដាក់ឈ្មោះឲ្យ។

124
00:10:38,139 --> 00:10:40,509
ទស្សនវិទូ Kierkegaard បាននិយាយថា,

125
00:10:40,509 --> 00:10:44,109
«ប្រសិនបើអ្នកដាក់ឈ្មោះខ្ញុំ, មានន័យថាអ្នកបដិសេធន៍ខ្ញុំហើយ»។

126
00:10:44,109 --> 00:10:48,119
ដោយការដាក់ឈ្មោះឲ្យខ្ញុំ, ដាក់ស្លាកឲ្យខ្ញុំ, 
មានន័យថាអ្នកបដិសេធន៍គ្រប់យ៉ាង

127
00:10:48,119 --> 00:10:50,729
នូវអ្វីៗទៀតដែលខ្ញុំអាចធ្វើបាន។

128
00:10:50,769 --> 00:10:53,629
អ្នករារាំងកាំរស្មីឆ្មាៗ (ផាទីខល) ក្នុងវត្ថុមួយ

129
00:10:53,629 --> 00:10:56,359
ដោយចង្អុលវាថាអន់, ដោយដាក់ឈ្មោះឲ្យវត្ថុនោះ

130
00:10:56,359 --> 00:10:58,819
ប៉ុន្តែក្នុងពេលតែមួយ អ្នកកំពុងតែបង្កើតវត្ថុនោះ,

131
00:10:58,819 --> 00:11:02,819
កំណត់វត្ថុនោះឲ្យមានរូបរាង្គឡើង។

132
00:11:03,098 --> 00:11:06,818
ការច្នៃប្រឌិត គឺជានិស្ស័យដ៏ខ្ពស់បំផុតរបស់យើង ។

133
00:11:06,838 --> 00:11:10,418
ជាមួយនឹងការបង្កើតវត្ថុនានាឡើង ទន្ទឹងនឹងពេលគ្នា,

134
00:11:10,418 --> 00:11:17,558
ជាអ្វីដែលបង្កើតឲ្យមានការបំភាន់ដោយវត្ថុរឹង។

135
00:11:17,558 --> 00:11:23,338
លោក អែនស្តែន ជាអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តដំបូងគេ ដែលទទួលស្គាល់

136
00:11:23,338 --> 00:11:26,808
នូវអ្វីដែលយើងគិតថាលំហទទេថា មិនម៉ែនទទេឡើយ,

137
00:11:26,830 --> 00:11:29,010
លំហមានលក្ខណៈសម្បត្តិ,

138
00:11:29,100 --> 00:11:30,930
និងមានចរិតរបស់លំហ

139
00:11:30,930 --> 00:11:35,650
គឺមានបរិមាណថាមពលដ៏ច្រើនស្ទើតែមិនអាចយល់បាន ។

140
00:11:35,740 --> 00:11:39,470
អ្នករូបវិទូដ៏ល្បីម្នាក់ គឺលោក Richard Feynman 
បាននិយាយពេលមួយថា៖

141
00:11:39,472 --> 00:11:43,212
«មានថាមពលគ្រប់គ្រាន់ត្រឹមតែមួយម៉ែត្រគូបនៃលំហ

142
00:11:43,212 --> 00:11:47,212
ក៏អាចធ្វើឲ្យមហាសមុទ្រទាំងអស់នៅក្នុងពិភពលោកពុះបានដែរ»

143
00:11:48,193 --> 00:11:51,573
អ្នកភាវនាកម្មដ្ឋានជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនអ្នកបានដឹងថា
ការខន្តីអត់ធន់(រឹងដូចថ្ម) បានលាក់នូវ

144
00:11:51,573 --> 00:11:55,063
អនុភាពដ៏ធំមហិមា។

145
00:11:55,063 --> 00:11:59,753
ប៉ុន្តែព្រះពុទ្ធអង្គ មានពាក្យមួយផ្សេងទៀត ចំពោះខ្លឹមសារដ៏ចម្បងនេះ;

146
00:11:59,783 --> 00:12:02,883
ជាអ្វីដែលព្រះអង្គប្រើពាក្យថា កាលាប៉ាស (kalapas) 
ដែលជាភាគកាំរស្មីល្អិតសុខុម

147
00:12:02,903 --> 00:12:05,893
ឬ រលកថ្ងៃបណ្តើកូន ដែលបានកើតឡើងនិងរសាត់បាត់វិញ

148
00:12:05,921 --> 00:12:18,221
រាប់ពាន់លានដងក្នុងមួយវិនាទី។ ជាការពិត នៅក្នុងន័យនេះ,

149
00:12:18,221 --> 00:12:22,760
ដូចជាស៊េរីមួយនៃស៊ុម ក្នុងកាមេរ៉ាខ្សែភាពយន្ត
ហូឡូហ្ក្រាហ្វិក (Holographic)

150
00:12:22,788 --> 00:12:26,788
ដែលផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងរហ័ស 
ដូចដើម្បីបង្កើតនូវការបំភាន់ឥតឈប់ឈរ។

151
00:12:27,317 --> 00:12:30,857
ពេលវិញាណប្រែជាស្ងៀមនឹងដូចថ្ម,

152
00:12:30,868 --> 00:12:33,838
ការបំភាន់នេះត្រូវបានគេយល់

153
00:12:33,898 --> 00:12:39,248
ដោយសារការបំភាន់ជាវិញាណដែលខ្លួនវាផ្ទាល់ 
ត្រួសត្រាយឲ្យមានការបំភាន់នេះឡើង។

154
00:13:18,467 --> 00:13:21,127
ក្នុងប្រពៃណីបុរាណរបស់លោកខាងកើត,

155
00:13:21,127 --> 00:13:23,287
បានយល់រាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ

156
00:13:23,287 --> 00:13:27,287
ថាអ្វីៗសព្វយ៉ាងសុទ្ធតែជារំញ័រ។

157
00:13:27,351 --> 00:13:31,351
"ព្រះព្រហ្ម ណាដា (Nada Brahma) " - ចក្រវាឡនេះជាសំឡេង។

158
00:13:31,802 --> 00:13:35,802
ពាក្យថា "ណាដា (Nada)" មានន័យថាសំឡេង ឬរំញ័រ

159
00:13:35,880 --> 00:13:39,080
ហើយពាក្យ "ព្រហ្ម (Brahma)" គឺជាឈ្មោះព្រះអាទិទេព។

160
00:13:39,103 --> 00:13:43,643
ព្រះព្រហ្ម ក្នុងពេលដំណាលគ្នាជាចក្រវាឡ 
និងជាអ្នកបង្កើត។

161
00:13:43,820 --> 00:13:47,820
សិល្បករ និងសិល្បៈ ជាអ្វីដែលមិនអាចដាច់គ្នាបាន។

162
00:13:47,871 --> 00:13:50,861
ក្នុងគម្ពីរឧបនិស្ស័យ (Upanishads),

163
00:13:50,918 --> 00:13:54,238
ជាកំណត់ត្រាមួយក្នុងចំណោមកំណត់ត្រារបស់មនុស្ស
ដ៏ចំណាស់ជាងគេបំផុតនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាបុរាណ,

164
00:13:54,262 --> 00:13:58,952
បាននិយាយថា: «ព្រះព្រហ្ម ជាអ្នកបង្កើតលោក, 
ដែលគង្សនៅលើផ្កាឈូក

165
00:13:58,982 --> 00:14:06,072
ពេលព្រះអង្គបើកព្រះនេត្រ ពិភពលោកមានមនុស្ស។

166
00:14:06,115 --> 00:14:12,275
ពេលដែលព្រះព្រហ្ម បិទព្រះនេត្ររបស់ព្រះអង្គ,

167
00:14:12,275 --> 00:14:13,977
ពិភពលោកមិនមានមនុស្ស។ »

168
00:14:14,035 --> 00:14:16,785
អ្នកធម្មជាតិបុរាណ, អ្នកធ្វើកម្មដ្ឋានបែបយូហ្កា,
និងហោរាសាស្ត្រ

169
00:14:16,801 --> 00:14:18,911
បានអះអាងថាមានវាល(ទីលាន)

170
00:14:18,911 --> 00:14:21,141
ជាឬសគុលតាមកម្រិតនៃវិញាណ។

171
00:14:21,150 --> 00:14:24,770
វាលអាកាស ឬកំណត់ត្រាអាកាស

172
00:14:24,786 --> 00:14:28,326
ដែលជាកន្លែងផ្ទុកនូវព័ត៌មានទាំងអស់, 
ផ្ទុកនូវគ្រប់បទពិសោធន៍ទាំងអាឌិតកាល,

173
00:14:28,330 --> 00:14:32,330
ទាំងបច្ចុប្បន្ននិងអនាគត, អ្វីៗដែលមានឥឡូវនេះហើយមានជានិរន្តន៍។

174
00:14:32,400 --> 00:14:34,670
វាល ឬម៉ាទ្រីស (Matrix) នេះ

175
00:14:34,678 --> 00:14:36,818
បានមកពីគ្រប់វត្ថុដែលកើតឡើង។

176
00:14:36,818 --> 00:14:39,848
ពីកូនអាតូមទៅដល់កញ្ចុំផ្កាយ,

177
00:14:39,858 --> 00:14:47,438
គ្រប់តារារហូតដល់ភពនានា និងដល់គ្រប់ជីវិត។

178
00:14:50,727 --> 00:14:54,537
លោកអ្នកគ្មានផ្លូវមើលឃើញអ្វីៗទាំងស្រុងដោយផ្ទាល់ភ្នែកឡើយ

179
00:14:54,573 --> 00:14:58,373
ព្រោះវាត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយស្រទាប់លើស្រទាប់ នៃការរំញ័រ

180
00:14:58,381 --> 00:15:00,781
ហើយវាត្រូវប្រែប្រួលផ្លាស់ប្តូរជានិច្ចជានិរន្តរ,

181
00:15:00,781 --> 00:15:04,781
ដោយផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានជាមួយអាកាសា។

182
00:15:04,978 --> 00:15:09,878
ដើមឈើមួយកំពុងស្រូបពន្ពឺពីព្រះអាទិត្យ, ពីខ្យល់,

183
00:15:09,933 --> 00:15:17,233
ពីទឹកភ្លៀង, ស្រូបយកជីជាតិពីផែនដី។

184
00:15:17,241 --> 00:15:20,251
ពិភពនៃថាមពលផ្លាស់ទីនៅក្នុងនិងក្រៅជុំវិញវត្ថុនេះ

185
00:15:20,268 --> 00:15:22,758
ដែលយើងហៅថាដើមឈើ។

186
00:15:22,803 --> 00:15:25,813
ពេលដែលដួងចិត្តនៃការគិតនៅស្ងៀមនឹង,

187
00:15:25,823 --> 00:15:28,693
បន្តមក អ្នកនឹងយល់ឃើញការពិតតាមអ្វីដែលវាមាន។

188
00:15:28,711 --> 00:15:31,101
គ្រប់ទិដ្ឋភាពទាំងអស់រួមគ្នាតែមួយ។

189
00:15:31,101 --> 00:15:33,591
ដើមឈើ មេឃនិងដី,

190
00:15:33,596 --> 00:15:36,766
ទឹកភ្លៀងនិងតារា មិនអាចដាច់ពីគ្នាបានឡើយ។

191
00:15:36,814 --> 00:15:41,224
រស់និងស្លាប់, ខ្លួនឯងនិងអ្នកដ៏ទៃមិនអាចផ្តាច់ពីគ្នា។

192
00:15:41,601 --> 00:15:45,601
សូម្បីតែ ភ្នំនិងជ្រលងភ្នំក៏មិនអាចដាច់ពីគ្នាបានដែរ។

193
00:15:45,730 --> 00:15:48,030
នៅក្នុងប្រពៃណីជនជាតិដើមអាមេរិកកាំង

194
00:15:48,030 --> 00:15:50,580
និងជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងៗ

195
00:15:50,610 --> 00:15:52,960
ពួកគេនិយាយថា គ្រប់វត្ថុសុទ្ធតែមានវិញ្ញាណ

196
00:15:52,961 --> 00:15:56,021
ដែលអាចនិយាយដោយសាមញ្ញម្យ៉ាងទៀតថា

197
00:15:56,021 --> 00:15:59,381
អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងត្រូវបានភ្ជាប់ទៅនឹងប្រភពរំញ័រតែមួយដូចគ្នា។

198
00:15:59,381 --> 00:16:02,701
មានវិញ្ញាណតែមួយ, មានទីវាលល្អិតសុខមតែមួយ,

199
00:16:02,701 --> 00:16:05,991
មានកម្លាំងមួយដែលផ្លាស់ប្តូរអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង។

200
00:16:05,991 --> 00:16:08,751
ទីវាលនេះមិនម៉ែនកើតឡើង 
នៅជុំវិញអ្នកទេ,

201
00:16:08,751 --> 00:16:15,181
ទីវាលនេះកំពុងកើតឡើងដោយ ឆ្លងកាត់ លោកអ្នក

202
00:16:15,294 --> 00:16:18,934
ហើយក៏កើតឡើង ដោយសារ លោកអ្នក។

203
00:16:19,040 --> 00:16:21,120
អ្នកគឺជា "ចក្រវាឡ " ក្នុងចក្រវាឡ។

204
00:16:21,184 --> 00:16:24,604
អ្នកគឺជាចក្ខុដែលបង្កើតឡើងតាមរយៈកាយ 
ដែលមើលឃើញដោយលោកអ្នក។

205
00:16:24,604 --> 00:16:27,584
នៅពេលដែលអ្នកភ្ញាក់ពីសុបិន្ត លោកអ្នកទទួលស្គាល់ថា

206
00:16:27,592 --> 00:16:30,362
អ្វីគ្រប់យ៉ាង នៅក្នុងសុបិន្តជាលោកអ្នក។

207
00:16:30,389 --> 00:16:32,469
លោកអ្នកកំពុងបានបង្កើតសុបិន្តនោះឡើង។

208
00:16:32,481 --> 00:16:34,861
ដូច្នេះ ដែលហៅថាជីវិតពិត គ្មានអ្វីខុសគ្នាទេ។

209
00:16:34,861 --> 00:16:37,661
យើងម្នាក់ៗ និងគ្រប់អ្វីៗ គឺជាលោកអ្នក។

210
00:16:39,062 --> 00:16:43,062
វិញ្ញាណមួយនេះដែលកំពុងមើលឃើញចេញពីគ្រប់ក្រសែភ្នែក,

211
00:16:45,964 --> 00:16:55,414
នៅក្រោមផ្ទាំងថ្មនិមួយៗ នៅក្នុងភាគល្អិតសុខុមនិមួយៗ។

212
00:17:07,085 --> 00:17:09,715
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិនៅអង្គការស៊ឺន(CERN),

213
00:17:09,715 --> 00:17:12,205
មន្ទីរពិសោធន៍អឺរ៉ុប សម្រាប់រូបវិទ្យានៃភាគល្អិតសុខម,

214
00:17:12,205 --> 00:17:14,235
កំពង់ស្រាវជ្រាវទីវាលល្អិតសុខមនេះ,

215
00:17:14,235 --> 00:17:16,775
ដែលពង្រីកបន្តនៅទូទាំងគ្រប់លោកធាតុទាំងអស់។

216
00:17:16,782 --> 00:17:19,252
ប៉ុន្តែជំនួសឱ្យការសម្លឹងមើលខាងក្នុងខ្លួនយើងម្នាក់ៗ,

217
00:17:19,252 --> 00:17:23,252
ពួកគេស្វែងយល់ពីពិភពខាងក្រៅខ្លួនវិញ។

218
00:17:23,329 --> 00:17:28,289
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅមន្ទីរពិសោធន៍ស៊ឺន(CERN) នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ, ប្រទេសស្វីស

219
00:17:28,299 --> 00:17:30,209
បានប្រកាសថា ពួកគេបានរកឃើញ

220
00:17:30,245 --> 00:17:32,305
Higgs Boson, ឬ ព្រះភាគព្រះ។

221
00:17:32,305 --> 00:17:35,705
ការពិសោធន៍ Higgs Boson បញ្ជាក់តាមវិទ្យាសាស្រ្តថា

222
00:17:35,705 --> 00:17:41,675
ទីវាលនៃថាមពលដែលមើលមិនឃើញមានពេញ
ក្នុងសុញ្ញាកាសនៃលំហរ។

223
00:17:41,724 --> 00:17:44,874
ឧបករណ៍ជល់គ្នា hadron ដ៏ធំរបស់ CERN មានរង្វង់មានប្រវែង

224
00:17:44,874 --> 00:17:48,124
17 ម៉ាយល៍ (27.35 គ.ម) ក្នុងរង្វង់ដែលក្នុងនោះមានធ្នឹម

225
00:17:48,124 --> 00:17:51,214
នៃភាគល្អិតពី រត់បញ្ច្រាស់ទិសគ្នា,

226
00:17:51,250 --> 00:17:54,020
បានជួបគ្នា ទាំងបានបែកផ្កាភ្លើងនៅស្ទើរតែជិតស្មើនឹង

227
00:17:54,029 --> 00:17:55,999
ល្បឿននៃពន្លឺ។

228
00:17:55,999 --> 00:17:59,789
វិទ្យាសាស្រ្តបានសំគាល់មើលនូវអ្វីកើតចេញពី

229
00:17:59,829 --> 00:18:02,059
ការប៉ះទង្គិចដោយហឹង្សានេះ។

230
00:18:02,129 --> 00:18:04,269
គំរូស្តង់ដារមិនអាចអះអាងពីរបៀបដែល

231
00:18:04,273 --> 00:18:07,073
ភាគដ៏ល្អិតបានម៉ាស់មកដោយរបៀបណាទេ។

232
00:18:07,155 --> 00:18:09,885
អ្វីគ្រប់យ៉ាងហាក់ដូចជាកើតឡើងពីរំញ័រ

233
00:18:09,885 --> 00:18:16,185
ប៉ុន្តែមិនម៉ែន "វត្ថុ" បង្កើតរំញ័រទេ។

234
00:18:16,365 --> 00:18:19,845
វាគឺហាក់ដូចជាមានអ្នករាំរបាំអរូបីយ៍,

235
00:18:19,866 --> 00:18:23,866
គឺដូចជាស្រមោលដែលកំពង់រាំបង្កប់នៅក្នុងរបាំបាឡេ
នៃចក្រវាឡនេះ។

236
00:18:24,079 --> 00:18:26,569
គ្រប់អ្នករបាំដទៃទៀតតែងតែបានរាំ

237
00:18:26,569 --> 00:18:29,179
នៅជុំវិញអ្នករាំរបាំដែលលាក់ខ្លួននេះ។

238
00:18:29,237 --> 00:18:32,397
យើងបានសំគាល់មើលការរាំរបាំនេះ,

239
00:18:32,397 --> 00:18:37,847
ប៉ុន្តែមកដល់ឥឡូវនេះយើងមិនអាចឃើញ
អ្នករាំរបាំនោះទៀតទេ។

240
00:18:41,388 --> 00:18:44,478
នេះគេបានហៅថា "ព្រះភាគព្រះ",

241
00:18:44,502 --> 00:18:47,692
ជាលក្ខណៈនៃវត្ថុធាតុដើមមូលដ្ឋានរបស់ចក្រវាឡ,

242
00:18:47,714 --> 00:18:50,874
ជាបេះដូងនៃគ្រប់វត្ថុធាតុ ដែលគួរតែទទួលខុសត្រូវ

243
00:18:50,910 --> 00:18:56,200
ចំពោះម៉ាស់ និងថាមពលដែលមិនអាចពន្យល់បាន 
ដែលត្រួសត្រាយការរីកធំឡើងរបស់ចក្រវាឡនេះ។

244
00:18:56,275 --> 00:18:59,555
ប៉ុន្តែមានគម្លាតគ្នាឆ្ងាយ ពីការពន្យល់ពីធម្មជាតិនៃចក្រវាឡ,

245
00:18:59,555 --> 00:19:03,075
រហូតដល់ការរកឃើញនៃការ Higgs Boson គ្រាន់តែបង្ហាញ

246
00:19:03,075 --> 00:19:06,345
ពីអាថ៌កំបាំងដ៏សម្បើមទៀត, ដោយបង្ហាញចក្រវាឡនោះ

247
00:19:06,376 --> 00:19:10,806
កាន់តែមានអាថ៍កំបាំង ជាងការដែលយើងធ្លាប់ស្រមៃទៅទៀត។

248
00:19:10,874 --> 00:19:13,924
វិទ្យាសាស្រ្តកំពុងខិតជិតរបាគោលរវាងវិញាណ(នាម)

249
00:19:13,924 --> 00:19:15,414
និងលោកធាតុ(រូប)ហើយ។

250
00:19:15,639 --> 00:19:18,099
ភ្នែក ដែលយើងមើលទៅទីវាលដំបូង

251
00:19:18,116 --> 00:19:21,746
និងភ្នែកដែលទីវាលភាគល្អិតសុខមនេះមើលមកយើង

252
00:19:21,746 --> 00:19:28,706
ជាភ្នែកតែមួយនិងដូចគ្នា។

253
00:19:35,119 --> 00:19:38,449
លោក Wolfgang Von Goethe ជាអ្នកនិពន្ធ និងជាអ្នកជំនាញ
ខាងវត្ថុបញ្ចេញពន្លឺ ជាតិអាល្លឺម៉ង់ បាននិយាយថា

254
00:19:38,467 --> 00:19:40,737
«រលកគឺជាបាតុភូតដំបូង

255
00:19:40,789 --> 00:19:45,029
ដែលផ្តល់កំណើតដល់ពិភពលោក »។

256
00:19:45,285 --> 00:19:49,285
សៃម៉ែទីក(Cymatics) គឺជាការសិក្សាពីសំឡេងដែលធ្វើឲ្យអាចមើលឃើញ។

257
00:19:53,413 --> 00:19:57,413
ពាក្យសៃម៉ែទីក(cymatic) នេះបានមកពីភាសាក្រិច
មានឬសគុល ពីពាក្យសៃម៉ា "cyma"

258
00:19:58,112 --> 00:20:04,882
ដែលមានន័យថា រលក ឬរំញ័រ។

259
00:20:08,716 --> 00:20:11,686
ម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រលោកខាងលិចដំបូងគេ
ដែលបានសិក្សាដោយយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំង

260
00:20:11,686 --> 00:20:13,806
ពីបាតុភូតរលក គឺលោក Ernst Chladni,

261
00:20:13,823 --> 00:20:16,183
លោកជាតន្ត្រីករ និងអ្នករូបវិទ្យាជាតិអាល្លឺម៉ង់,

262
00:20:16,183 --> 00:20:18,573
ដែលបានរស់នៅក្នុងសតវត្សទី១៨។

263
00:20:18,598 --> 00:20:22,088
Chladni រកឃើញថា នៅពេលដែលគាត់រាយគ្រាប់ខ្សាច់

264
00:20:22,088 --> 00:20:24,478
នៅលើចានដែក បន្ទាប់មកបានធ្វើរំញ័រចាននោះ

265
00:20:24,508 --> 00:20:28,508
ដោយធ្នូវីយូឡុង, គ្រាប់ខ្សាច់បានរៀបចំខ្លួនវាទៅជាលំនាំផ្សេងៗគ្នា។

266
00:20:28,508 --> 00:20:31,598
ទម្រង់ធរណីមាត្រផ្សេងគ្នាបានបង្ហាញខ្លួនឡើង

267
00:20:31,603 --> 00:20:37,623
អាស្រ័យលើការរំញ័រដែលបានបង្កើត។

268
00:20:37,753 --> 00:20:40,793
Chladni បានកត់ត្រាកាតាឡុកទាំងមូលនៃរូបរាង្គទាំងអស់

269
00:20:40,817 --> 00:20:43,967
ហើយរូបរាង្គទាំងនោះត្រូវបានធ្វើជាឯកសារយោង

270
00:20:43,997 --> 00:20:45,547
ជារូបភាពរបស់ Chladni ។

271
00:20:45,597 --> 00:20:49,057
ភាគច្រើននៃលំនាំទាំងនេះអាចត្រូវបានរកឃើញ

272
00:20:49,057 --> 00:20:53,057
នៅទូទាំងពិភពធម្មជាតិ។ ដូចជាការធ្វើក្រឡាស្នូកសត្វអណ្តើក

273
00:20:54,031 --> 00:21:01,101
ឬការធ្វើលំនាំអុចៗនៃសត្វខ្លាដំបង។

274
00:21:03,437 --> 00:21:06,447
ការសិក្សាលំនាំ Chladni ឬលំនាំ cymatic

275
00:21:06,477 --> 00:21:10,442
ជាវិធីសម្ងាត់មួយក្នុងការកំណត់សំលេងដ៏ខ្ពស់របស់ហ្គីតា, 
សំលេងដ៏ក្រលួចរបស់វីយូឡុង

276
00:21:10,478 --> 00:21:17,208
ហើយអ្នកធ្វើឧបករណ៍តន្ត្រីផ្សេងៗ កំណត់គុណភាពសំឡេង
នៃឧបករណ៍ដែលពួកគេបានធ្វើ។

277
00:21:21,941 --> 00:21:25,941
លោក Hans Jenny បានពង្រីកនៅលើការងារ
របស់ Chladni ក្នុងឆ្នាំ 1960

278
00:21:27,298 --> 00:21:31,298
ដោយការប្រើវត្ថុធាតុរាវផ្សេងៗ និងប្រើឧបករណ៍
អេឡិចត្រូនិកបំពងសំឡេង

279
00:21:31,298 --> 00:21:37,128
ដើម្បីបង្កើតប្រេកង់សំឡេង និងបង្កើតពាក្ «យសៃម៉ាទីក cymatics» ។

280
00:21:37,217 --> 00:21:40,787
បើសិនអ្នកដំណើរការរលកស៊ីនុសសាមញ្ញ
តាមរយៈចានទឹកមួយ,

281
00:21:40,787 --> 00:21:43,957
អ្នកនឹងអាចមើលឃើញលំនាំនៅក្នុងទឹក។

282
00:21:43,957 --> 00:21:46,327
អាស្រ័យលើប្រេកង់នៃរលក,

283
00:21:46,327 --> 00:21:48,527
លំនាំព្រាចទឹកផ្សេងគ្នានឹងលេចឡើង។

284
00:21:48,527 --> 00:21:52,457
ប្រេកង់កាន់តែខ្ពស់, បង្កើតលំនាំរូបនឹងកាន់តែស្មុគស្មាញ។

285
00:21:52,484 --> 00:21:56,344
ទម្រង់ទាំងនេះគឺ ធ្វើឡើងវិញដ៏ដែរៗ, មិនមែនដោយចៃដន្យទេ។

286
00:21:56,384 --> 00:21:58,284
លោកអ្នកកាន់តែសំគាល់,

287
00:21:58,284 --> 00:22:02,284
ធ្វើឲ្យលោកអ្នកកាន់តែចាប់ផ្តើមមើលឃើញរបៀបនៃរំញ័រដែលចាត់ចែងលោកធាតុឲ្យទៅជាទម្រង់ស្មុគស្មាញ



288
00:22:02,325 --> 00:22:04,985
ដោយផ្តើមពីរលកសាមញ្ញឡើងទៅ ។

289
00:22:05,085 --> 00:22:11,705
រំញ័រនៃទឹកនេះមានលំនាំស្រដៀងគ្នា
ទៅនឹងផ្កាព្រះអាទិត្យដែរ។

290
00:22:29,619 --> 00:22:32,649
គ្រាន់តែដោយផ្លាស់ប្តូរប្រេកង់សំឡេងនោះ,

291
00:22:32,649 --> 00:22:39,659
យើងទទួលបានលំនាំខុសគ្នា។

292
00:22:52,303 --> 00:22:55,833
ទឹកគឺជាសារធាតុអាថ៍កំបាំងខ្លាំងណាស់។

293
00:22:55,833 --> 00:22:58,303
ទឹកអាចធ្វើឲ្យមានការដក់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំង។

294
00:22:58,303 --> 00:23:01,403
គឺទឹកអាចទទួល និងកាន់កាប់លើរំញ័រ។

295
00:23:01,420 --> 00:23:04,340
ដោយសារតែសមត្ថភាពខ្ទ័រខ្ពស់របស់វា

296
00:23:04,371 --> 00:23:07,681
និងភាពរសើបខ្ពស់ និងការត្រៀមខ្លួនខាងក្នុងដើម្បីធ្វើឲ្យឮខ្ទ័រឡើង,

297
00:23:07,681 --> 00:23:11,431
ជាលទ្វផលទឹកនឹងឆ្លើយតបភ្លាមទៅ

298
00:23:11,431 --> 00:23:13,471
គ្រប់ប្រភេទនៃរលកសម្លេងទាំងនោះ ។

299
00:23:13,509 --> 00:23:14,849
ការរំញ័រទឹកនិងដី

300
00:23:14,849 --> 00:23:17,849
បានតាក់តែងភាគច្រើនពីម៉ាស់នៅក្នុងរុក្ខជាតិនិងសត្វ។

301
00:23:17,849 --> 00:23:21,849
ងាយស្រួលក្នុងការសំគាល់មើលពីរបៀបរំញ័រសាមញ្ញ
នៅក្នុងទឹក

302
00:23:21,849 --> 00:23:25,519
ដែលអាចបង្កើតលំនាំធម្មជាតិដែលអាចស្គាល់បាន

303
00:23:25,522 --> 00:23:29,552
ប៉ុន្តែបើយើងបន្ថែមវត្ថុរឹងព្រមទាំងបង្កើនទំហំ,

304
00:23:29,649 --> 00:23:34,559
វត្ថុនោះកាន់តែគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ថែមទៀត។

305
00:23:34,649 --> 00:23:36,239
ការបន្ថែមម្សៅពោតក្នុងទឹក,

306
00:23:36,239 --> 00:23:42,589
ធ្វើឲ្យយើងទទួលបានបាតុភូតកាន់តែស្មុគ្រស្មាញថែមទៀត។

307
00:23:58,279 --> 00:24:00,899
ប្រហែលជា គោលការណ៍នៃជីវិតខ្លួនវា

308
00:24:00,899 --> 00:24:04,269
ដូចបានសំគាល់ការរំញ័រផ្លាស់ទីស្នាមប្រឡាក់ម្សៅពោត

309
00:24:04,269 --> 00:24:11,029
ទៅក្នុងអ្វីដែលហាក់ដូច លេចចេញជាសភាវដែលមានជីវិត។

310
00:24:12,472 --> 00:24:15,352
គោលការណ៍ធ្វើឲ្យមានចលនារបស់ចក្រវាឡ

311
00:24:15,386 --> 00:24:18,456
ដែលបានរៀបរាប់នៅក្នុងសាសនាធំៗ

312
00:24:18,469 --> 00:24:21,039
ដោយប្រើពាក្យដែលបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការយល់ដឹង

313
00:24:21,045 --> 00:24:26,035
តាមពេលវេលាក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត។

314
00:24:26,140 --> 00:24:31,260
នៅក្នុងភាសារបស់ជនជាតិអ៊ីនកាស (Incas) នេះ, ដែលវាទីយ៉ាងធំនៅមុនយុគ្គអាមេរិកដើមកំណើតកូឡុំប៊ី,

315
00:24:31,279 --> 00:24:35,099
សម្រាប់ពាក្យ «រាង្គកាយមនុស្ស»" គឺ "camasca alpa"

316
00:24:35,124 --> 00:24:38,094
ដែលមានន័យថា «ផែនដីមានចលនា»។

317
00:24:40,554 --> 00:24:44,104
ក្នុងកាបាលា(Kaballah), ឬអាថ៌កំបាំងរបស់សាសនារបស់ជាតិជ្វីស,

318
00:24:44,104 --> 00:24:47,414
ពួកគេបាននិយាយអំពីសំណាញ់ញាណ ដែលជាឈ្មោះរបស់ព្រះ។

319
00:24:47,419 --> 00:24:49,479
ឈ្មោះនេះដែលមិនអាចនិយាយបាន។

320
00:24:49,499 --> 00:24:51,469
មិនអាចនិយាយបាន ដោយសារតែ
វាគឺជាការរំញ័រ

321
00:24:51,489 --> 00:24:55,493
ដែលមាននៅគ្រប់ទីកន្លែង។ គ្រប់អ្វីៗជាពាក្យពេជ្រ, ជាលោកធាតុ

322
00:24:55,523 --> 00:24:59,983
អ្វីៗទាំងអស់ ជាពាក្យដ៏ពិសិដ្ឋ។

323
00:25:00,003 --> 00:25:02,303
នេះគឺជាតេត្រាអែត មានរូបរាង្គសាមញ្ញបំផុត

324
00:25:02,303 --> 00:25:04,923
ដែលអាចមាននៅក្នុងវិមាត្របី។

325
00:25:04,964 --> 00:25:07,524
វត្ថុខ្លះត្រូវតែមានយ៉ាងហោចណាស់បួនចំណុច

326
00:25:07,524 --> 00:25:09,434
ដើម្បីបង្កើតរូបរាង្គពិតប្រាកដបាន។

327
00:25:09,434 --> 00:25:12,314
គ្រាន់តែ, គ្រងសាងរាង្គត្រីកោណគឺមានក្នងធម្មជាតិស្រាប់

328
00:25:12,334 --> 00:25:14,034
ក្នុងការរក្សាលំនាំលំនឹងខ្លួនវា ។

329
00:25:14,084 --> 00:25:17,084
នៅក្នុងគម្ពីរសញ្ញាចាស់ពាក្យថា "តេត្រាដ្រាល"

330
00:25:17,095 --> 00:25:21,045
ជាញឹកញាប់ត្រូវបានប្រើដើម្បីតំណាងឲ្យ
ការបង្ហាញជាក់លាក់របស់ព្រះ។

331
00:25:21,045 --> 00:25:24,275
តេត្រាដ្រាល ត្រូវបានប្រើនៅពេលដែលនិយាយអំពី
ព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះ

332
00:25:24,283 --> 00:25:28,283
ឬជាឈ្មោះពិសេសរបស់ព្រះ, ស្លាកសញ្ញា ឬពាក្យអូម ។

333
00:25:32,223 --> 00:25:36,133
ស៊ីវិល័យពីបុរាណបានដឹងថានៅក្នុង
រចនាសម្ព័ន្ធឫសគល់


334
00:25:36,133 --> 00:25:40,073
នៃចក្រវាឡនេះមានរូបរាង្គជា តេត្រាដ្រាល ។

335
00:25:40,390 --> 00:25:43,100
ក្រៅពីរូបរាង្គនេះ, ធម្មជាតិបង្ហាញដ្រាយមូលដ្ឋាន

336
00:25:43,100 --> 00:25:47,100
ឆ្ពោះទៅរកលំនឹង; ជាព្រះសិវៈ។

337
00:25:47,546 --> 00:25:50,596
ខណៈពេលដែលវាមានមូលដ្ឋានឆ្ពោះទៅរកដ្រាយនៃ

338
00:25:50,596 --> 00:25:54,596
ប្តូរ! សាកទី (Shakti)

339
00:25:57,040 --> 00:26:00,140
នៅក្នុងព្រះគម្ពីរដំណឹងល្អរបស់លោកយ៉ូហានជាធម្មតាអានថា

340
00:26:00,140 --> 00:26:01,850
"ការចាប់ផ្តើមនេះគឺជាពាក្យ"

341
00:26:01,860 --> 00:26:05,090
ប៉ុន្តែនៅក្នុងអត្ថបទដើមពាក្យដែលបានប្រើនេះគឺជា

342
00:26:05,090 --> 00:26:07,850
"ស្លាកសញ្ញា" ។

343
00:26:07,850 --> 00:26:10,270
ទស្សនវិទូក្រិច លោក Heraclitus,

344
00:26:10,270 --> 00:26:13,600
ដែលរស់នៅប្រហែល 500 ឆ្នាំមុនគ្រឹះសករាជ,

345
00:26:13,600 --> 00:26:15,410
បានសំដៅដល់រូបសញ្ញាជាអ្វីមួយ

346
00:26:15,410 --> 00:26:17,420
ដែលជាមូលដ្ឋានពុំអាចស្គាល់បាន ។

347
00:26:17,420 --> 00:26:21,420
ប្រភពដើមនៃការសាងឡើងវិញ, នៃលំនាំនិងទម្រង់។

348
00:26:21,854 --> 00:26:25,854
ទស្សនវិទូលោក Stoic អ្នកដែលបានទទួល
ការបង្រៀនរបស់ Heraclitus 


349
00:26:25,924 --> 00:26:28,304
បានកំណត់ពាក្យសំណាញ់ញាណព្រះ

350
00:26:28,304 --> 00:26:34,054
ជាគោលការណ៍នៃជីវិត កំពុងវាតទី
ពេញចក្រវាឡ។

351
00:26:36,482 --> 00:26:41,872
តាម Sufism ស្លាកសញ្ញានេះ មាននៅគ្រប់ទីកន្លែង
និងគ្រប់វត្ថុទាំងអស់។

352
00:26:42,162 --> 00:26:46,753
ចេញពីការ ដែលមិនសម្ដែងឱ្យឃើញ 
ក្លាយទៅជាសម្ដែងឱ្យឃើញ។

353
00:26:52,243 --> 00:26:57,223
នៅក្នុងប្រពៃណីសាសនាហិណ្ឌូ ព្រះសិវៈ Nataraja 
មានន័យថា

354
00:26:57,293 --> 00:26:59,663
«ព្រះជាម្ចាស់ខាងរបាំ»។

355
00:26:59,865 --> 00:27:03,725
ក្នុងចក្រភពទាំងមូលរេរាំដោយសារស្គររបស់ព្រះសិវៈ។

356
00:27:03,810 --> 00:27:07,810
អ្វីៗទាំងអស់ត្រូវបាន បញ្ជូលអារម្មណ៍ ឬ បញ្ចូលប្រលឹង 
ជាមួយចង្វាក់ដង្ហើម។


357
00:27:07,840 --> 00:27:10,920
ពេលដែលព្រះសិវៈ កំពង់រេរាំយូប៉ុណ្ណា

358
00:27:10,970 --> 00:27:13,830
ពិភពលោកអាចបន្តវិវឌ្ឍនិងផ្លាស់ប្តូរយូប៉ុណ្ណោះដែរ,

359
00:27:13,830 --> 00:27:17,830
បើមិនដូច្នេះទេ ពិភពលោកនឹងរលាយ
ដោយគ្មានសល់អ្វីឡើយ។


360
00:27:18,849 --> 00:27:21,459
ខណៈដែរព្រះសិវៈគឺជាតំណាងនូវសក្ខីភាព

361
00:27:21,459 --> 00:27:25,459
នៃវិញាណរបស់យើង, Shakti ជា
ខ្លឹមសារ ឬភាពល្អឥតផ្ចោះនៃពិភពលោកនេះ។


362
00:27:26,703 --> 00:27:30,323
ខណៈដែល ព្រះសិវៈ ស្ថិតនៅក្នុងសភាពធ្វើភាវនាកម្មដ្ឋាន(meditation) ,

363
00:27:30,323 --> 00:27:32,443
Shakti ព្យាយាមដាស់ព្រះអង្គឲ្យកំរើក,

364
00:27:32,443 --> 00:27:34,813
ដើម្បីនាំព្រះអង្គឲ្យរាំរបាំវិញ។

365
00:27:34,813 --> 00:27:36,643
ស្រដៀង ធាតុយិន និងយ៉ាង,

366
00:27:36,643 --> 00:27:40,643
អ្នករាំរបាំ និងរបាំជាមនុស្សតែម្នាក់។

367
00:27:42,829 --> 00:27:46,829
ស្លាកសញ្ញា ជាមធ្យបាយគាស់កកាយរកការពិត ។

368
00:27:47,221 --> 00:27:50,641
អ្នកណាដែលដឹងពី ផ្លាកសញ្ញា ដូចបានដឹងការពិតដែរ។

369
00:27:51,171 --> 00:27:53,691
ស្រទាប់ដ៏ច្រើននៃការលាក់ទុកមាន

370
00:27:53,691 --> 00:27:57,481
នៅក្នុងពិភពនគរកាយនៃមនុស្ស ជាខ្យល់អាកាស ដែលបានកួច

371
00:27:57,491 --> 00:27:59,501
ចូលទៅក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធដ៏ស្មុគ្រស្មាញ

372
00:27:59,501 --> 00:28:01,721
ដែលលាក់បាំងប្រភពដោយខ្លួនឯង។

373
00:28:01,795 --> 00:28:04,735
ដូចល្ខោនទេវៈដែលលាក់ និងដែលទាល់តែស្វះស្វែងរក,

374
00:28:04,735 --> 00:28:07,665
យើងត្រូវបានគេលាក់បាំង អស់រាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ,

375
00:28:07,697 --> 00:28:10,667
ដោយស្ទើរតែភ្លេចល្ខោននេះទាំងស្រុងទៅហើយ។

376
00:28:10,706 --> 00:28:14,706
ពេលខ្លះ យើងបានភ្លេចថាមានអ្វីដែលត្រូវស្វែងរក។

377
00:28:17,516 --> 00:28:21,516
ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា, មនុស្សម្នាក់ត្រូវបានបង្រៀនឱ្យយល់ 
ពីស្លាកសញ្ញាដោយផ្ទាល់, 


378
00:28:21,561 --> 00:28:25,561
ដែលជាទីវាលនៃការផ្លាស់ប្តូរឬសភាពប្រែប្រួលនៅក្នុងខ្លួន

379
00:28:25,621 --> 00:28:28,591
តាមរយៈការធ្វើភាវនាស្មឹងស្មាត (Meditation)។

380
00:28:28,719 --> 00:28:31,489
នៅពេលដែលអ្នកសំគាល់ពិភពខាងក្នុង(នគរកាយ)របស់អ្នក,

381
00:28:31,526 --> 00:28:35,526
អ្នកនឹងសំគាល់មើល វេទនានិងថាមពល ដែលកាន់តែហ្មត់ហ្មងឡើងៗ

382
00:28:35,565 --> 00:28:39,015
ពេលដែលដួងចិត្តប្រែទៅជាកាន់តែបានផ្ចិតផ្ចង់និងតម្រង់ស្មារតី។

383
00:28:39,115 --> 00:28:41,615
តាមរយៈការទទួលស្គាល់ដោយផ្ទាល់នូវ "អនិច្ចំ"

384
00:28:41,615 --> 00:28:44,655
ឬសភាពប្រែប្រួលនៅកម្រិតឫសគល់នៃវេទនា,

385
00:28:44,752 --> 00:28:48,752
មនុស្សម្នាក់ប្រែជាអ្នករួចរំដោះពីការប្រកាន់ភ្ជាប់
ទម្រង់ខាងក្រៅនានាដោយបណ្ដោះអាសន្ន។

386
00:28:50,974 --> 00:28:53,454
ខណៈ ដែលយើងទទួលស្គាល់ថាមានវាលរំញ័រ

387
00:28:53,474 --> 00:28:55,954
ដែលជាឫសគុលរួមនៃគ្រប់សាសនាទាំងអស់,

388
00:28:56,697 --> 00:29:00,697
តើយើងអាចនិយាយយ៉ាងណា ជា "សាសនារបស់ខ្ញុំឬ" ឬ "នេះជាអូម របស់ខ្ញុំឬ "?,

389
00:29:00,846 --> 00:29:13,116
ជា "វាលឃ្វនតិមរបស់ខ្ញុំឬ" ?

390
00:29:21,051 --> 00:29:26,841
វិបត្តិពិតប្រាកដក្នុងពិភពលោកយើងសព្វថ្ងៃ 
គឺមិនមែនជាវិបត្តិសង្គម,

391
00:29:26,849 --> 00:29:30,849
មិនមែនជាវិបត្តិនយោបាយ ឬវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។

392
00:29:32,486 --> 00:29:36,486
វិបត្តិរបស់យើងគឺវិបត្តិនៃវិញ្ញាណ, ដែលអសមត្ថភាពក្នុងការប្រទះនូវបទពិសោធន៍ដោយផ្ទាល់

393
00:29:37,182 --> 00:29:41,182
នូវធម្មជាតិពិតរបស់យើង។

394
00:29:41,603 --> 00:29:45,603
អសមត្ថភាពក្នុងការទទួលស្គាល់ធម្មជាតិនេះនៅក្នុងខ្លួនអ្នករាល់គ្នា

395
00:29:45,666 --> 00:29:49,666
និងក្នុងគ្រប់មនុស្សជាតិទាំងអស់។

396
00:29:53,425 --> 00:29:57,425
នៅក្នុងប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនា, "ព្រះពោធិសត្វ",

397
00:29:57,473 --> 00:30:00,473
គឺជាព្រះអរិយបុគ្គលម្នាក់ជាប់និស្ស័យជាព្រះពុទ្ធ
ដែលបានភ្ញាក់ស្មារតី។

398
00:30:00,502 --> 00:30:03,092
ព្រះពោធិសត្វប្តេជ្ញាជួយដាស់អស់សព្វជាតិខេមរា

399
00:30:03,133 --> 00:30:09,403
ក្នុងចក្រវាឡ, ឲ្យស្គាល់នូវវិញ្ញាណតែមួយគត់ដូចៗគ្នា ។

400
00:30:09,485 --> 00:30:13,485
ដើម្បីដាស់វិញ្ញាណអាត្មាអញឲ្យភ្ញាក់ស្គាល់សេចក្តីពិតបានហើយ 
អាត្មាអញត្រូវតែដាស់អស់ជាតិសព្វសត្វឲ្យភ្ញាក់ឡើងដែរ។

401
00:30:18,002 --> 00:30:23,742
"អស់សព្វសត្វទទួលទារុណធ្ងន់លើសគិរី 
មានទុក្ខវក់វីនៅក្នុងចក្រវាឡ

402
00:30:24,527 --> 00:30:28,527
ទើបអាត្មាអញប្តេជ្ញាត្រូវតែជួយដាស់វិញាណអស់ជាតិសព្វសត្វឲ្យភ្ញាក់ក្រោកឡើងដែរ។

403
00:30:28,827 --> 00:30:32,217
ភាពមិនល្អឥតខ្ចោះរបស់អាត្មាអញជាភាពមិនចេះនឿយហត់។

404
00:30:32,217 --> 00:30:35,547
អាត្មាអញប្តេជ្ញាយកឈ្នះខ្លួនឯងឲ្យបាន។

405
00:30:35,636 --> 00:30:38,086
ព្រះធម៌អាថ៌ ដែលមិនដែលស្គាល់ ។

406
00:30:38,121 --> 00:30:41,401
អាត្មាអញប្តេជ្ញាត្រូវស្គាល់ព្រះធម៌ឲ្យខាងតែបាន ។

407
00:30:41,503 --> 00:30:45,503
មាគ៌ាដាស់វិញ្ញាណពិបាកសម្រេច។

408
00:30:46,846 --> 00:30:50,846
អាត្មាអញត្រូវតែសម្រេចឲ្យបាន "។