1
00:00:01,400 --> 00:00:02,616
Zdravo.

2
00:00:02,640 --> 00:00:04,576
Moje ime je Metju Vilijams,

3
00:00:04,600 --> 00:00:06,520
i ja sam šampion.

4
00:00:07,520 --> 00:00:10,376
Osvojio sam medalje u tri različita sporta

5
00:00:10,400 --> 00:00:13,136
i nacionalnim igrama u Kanadi,

6
00:00:13,160 --> 00:00:16,656
takmičio se u košarci
na međunarodnom nivou,

7
00:00:16,680 --> 00:00:19,736
i ponosno predstavljao Kanadu

8
00:00:19,760 --> 00:00:21,376
na svetskom terenu.

9
00:00:21,400 --> 00:00:25,680
(Aplauz)

10
00:00:27,040 --> 00:00:31,256
Pet dana nedeljno treniram
košarku i brzo klizanje,

11
00:00:31,280 --> 00:00:33,656
radim sa najkvalitetnijim trenerima

12
00:00:33,680 --> 00:00:36,176
i konsultantima za mentalnu pripremu,

13
00:00:36,200 --> 00:00:39,240
da bih bio najbolji što mogu
u svom sportu.

14
00:00:40,640 --> 00:00:44,576
Usput, sve je ovo
u Specijalnoj Olimpijadi.

15
00:00:44,600 --> 00:00:46,896
Da li to menja vaše mišljenje o meni

16
00:00:46,920 --> 00:00:48,600
i mojim dostignućima?

17
00:00:51,240 --> 00:00:54,840
Svet ne vidi sve ljude kao što sam ja
kao šampione.

18
00:00:55,720 --> 00:01:00,920
Ne tako davno, ljudi kao ja
bili su skrivani i terani.

19
00:01:02,240 --> 00:01:07,376
Od kada je nastala, 1968,
Specijalna Olimpijada se mnogo promenila,

20
00:01:07,400 --> 00:01:09,536
ali u previše slučajeva,

21
00:01:09,560 --> 00:01:12,376
osobe sa intelektualnim smetnjama

22
00:01:12,400 --> 00:01:15,640
su nevidljive široj populaciji.

23
00:01:17,880 --> 00:01:22,080
Ljudi preda mnom koriste reč na slovo "r"
i misle da to nije važno.

24
00:01:23,120 --> 00:01:26,176
To je reč "retard" ili "retardiran",

25
00:01:26,200 --> 00:01:28,480
korišćena u pogrdnom smislu.

26
00:01:29,400 --> 00:01:34,160
Ne razmišljaju o tome
koliko to pogađa mene i moje prijatelje.

27
00:01:36,000 --> 00:01:39,856
Ne želim da mislite da sam ovde
zato što sam socijalni slučaj.

28
00:01:39,880 --> 00:01:43,896
Ovde sam, jer još uvek postoji
veliki problem u načinu

29
00:01:43,920 --> 00:01:49,000
na koji mnogi ljudi vide osobe
sa intelektualnim smetnjama,

30
00:01:49,680 --> 00:01:51,256
ili prečesto,

31
00:01:51,280 --> 00:01:53,200
kako ih uopšte ne vide.

32
00:01:54,480 --> 00:01:57,270
Da li ste znali da su se ove godine
održale Svetske igre?

33
00:01:58,200 --> 00:02:04,096
Bio sam jedan od preko 6.500 sportista
sa intelektualnim smetnjama

34
00:02:04,120 --> 00:02:08,936
iz 165 zemalja, koji su se takmičili
u Los Anđelesu.

35
00:02:08,960 --> 00:02:14,256
Bilo je preko 62.000 gledalaca
na ceremoniji otvaranja,

36
00:02:14,280 --> 00:02:18,680
i prenos uživo na TSN-u i ESPN-u.

37
00:02:19,200 --> 00:02:21,160
Da li ste znali da se to odigralo?

38
00:02:23,600 --> 00:02:26,320
Na šta pomislite kad vidite nekog
kao što sam ja?

39
00:02:27,760 --> 00:02:30,536
Ovde sam danas da vas izazovem

40
00:02:30,560 --> 00:02:33,040
da nas posmatrate kao jednake.

41
00:02:35,160 --> 00:02:39,336
Specijalna Olimpijada transformiše
lični identitet sportista

42
00:02:39,360 --> 00:02:41,736
sa intelektualnim smetnjama

43
00:02:41,760 --> 00:02:44,560
i percepciju svih gledalaca.

44
00:02:46,200 --> 00:02:48,296
Za one među vama koji ne znaju,

45
00:02:48,320 --> 00:02:52,920
Specijalna Olimpijada je za sportiste
sa intelektualnim smetnjama.

46
00:02:54,800 --> 00:02:59,280
Specijalna Olimpijada je odvojena
od Paraolimpijade i Olimpijade.

47
00:03:00,320 --> 00:03:04,056
Mi tokom cele godine nudimo
visoko kvalitetne sportske programe,

48
00:03:04,080 --> 00:03:07,256
za osobe sa intelektualnim smetnjama,

49
00:03:07,280 --> 00:03:10,360
koji menjaju živote i shvatanja.

50
00:03:12,440 --> 00:03:15,056
Ovaj pokret je promenio moj život

51
00:03:15,080 --> 00:03:17,776
i živote mnogih drugih,

52
00:03:17,800 --> 00:03:19,696
i promenio je način

53
00:03:19,720 --> 00:03:23,840
na koji svet vidi osobe
sa intelektualnim smetnjama.

54
00:03:25,480 --> 00:03:29,920
Ja sam rođen sa epilepsijom
i intelektualnom smetnjom.

55
00:03:31,280 --> 00:03:35,400
Tokom odrastanja,
igrao sam hokej do svoje 12. godine.

56
00:03:36,880 --> 00:03:39,576
Što sam bio stariji,

57
00:03:39,600 --> 00:03:42,976
teže mi je bilo da pratim sve ostale

58
00:03:43,000 --> 00:03:46,040
i bio sam ljut i frustriran.

59
00:03:47,800 --> 00:03:51,296
Neko vreme se nisam bavio sportom,

60
00:03:51,320 --> 00:03:53,216
nisam imao mnogo prijatelja,

61
00:03:53,240 --> 00:03:56,000
i osećao sam se izostavljeno i tužno.

62
00:03:58,080 --> 00:04:02,496
Nekada su osobe
sa intelektualnim smetnjama

63
00:04:02,520 --> 00:04:05,440
bile skrivane od društva.

64
00:04:06,880 --> 00:04:10,056
Niko nije mislio da mogu
da učestvuju u sportovima,

65
00:04:10,080 --> 00:04:13,280
a kamoli da budu cenjeni članovi društva.

66
00:04:14,880 --> 00:04:18,616
Šezdesetih godina 20. veka,
dr Frank Hejden,

67
00:04:18,640 --> 00:04:21,935
naučnik na Univerzitetu u Torontu,

68
00:04:21,959 --> 00:04:25,616
proučavao je efekte redovne vežbe

69
00:04:25,640 --> 00:04:30,640
na nivo fizičke spreme dece
sa intelektualnim smetnjama.

70
00:04:31,840 --> 00:04:35,096
Koristeći strogo naučno istraživanje,

71
00:04:35,120 --> 00:04:37,856
dr Hejden i drugi istraživači

72
00:04:37,880 --> 00:04:39,776
došli su do zaključka

73
00:04:39,800 --> 00:04:43,816
da nedostatak prilike za učešće

74
00:04:43,840 --> 00:04:46,440
utiče na nivo fizičke spreme.

75
00:04:48,400 --> 00:04:52,776
Mnogi su sumnjali
da osobe sa intelektualnim smetnjama

76
00:04:52,800 --> 00:04:55,736
mogu da imaju koristi od fitnes programa

77
00:04:55,760 --> 00:04:58,600
i prilika za sportska takmičenja.

78
00:04:59,880 --> 00:05:04,856
Ali pioniri kao što su dr Hejden
i Junis Kenedi Šrajver,

79
00:05:04,880 --> 00:05:07,176
osnivač Specijalne Olimpijade,

80
00:05:07,200 --> 00:05:08,656
istrajali su,

81
00:05:08,680 --> 00:05:12,096
i sportisti Specijalne Olimpijade
su dokazali da su bili u pravu,

82
00:05:12,120 --> 00:05:14,680
četiri i po miliona puta.

83
00:05:15,680 --> 00:05:20,850
(Aplauz)

84
00:05:20,850 --> 00:05:23,576
Pre nego što sam se uključio
u Specijalnu Olimpijadu

85
00:05:23,600 --> 00:05:25,096
bio sam nervozan,

86
00:05:25,120 --> 00:05:29,336
jer sam bio mlad, stidljiv, nesiguran,

87
00:05:29,360 --> 00:05:31,040
i nisam imao mnogo prijatelja.

88
00:05:32,600 --> 00:05:36,296
Međutim, kad sam stigao tamo,
svi su me ohrabrivali,

89
00:05:36,320 --> 00:05:39,616
podržavali, dozvolili mi da budem
ono što jesam

90
00:05:39,640 --> 00:05:41,320
i nisu me osuđivali.

91
00:05:42,880 --> 00:05:47,096
Sada se bavim košarkom i brzim klizanjem,

92
00:05:47,120 --> 00:05:50,936
takmičio sam se na pokrajinskim,
nacionalnim takmičenjima,

93
00:05:50,960 --> 00:05:55,656
a ove godine sam otišao
na Svetske letnje igre u Los Anđeles,

94
00:05:55,680 --> 00:05:59,496
gde sam bio deo prvog kanadskog
košarkaškog tima

95
00:05:59,520 --> 00:06:01,936
koji se takmičio na Svetskim igrama.

96
00:06:01,960 --> 00:06:05,800
(Aplauz)

97
00:06:09,760 --> 00:06:14,176
Ja sam jedan od preko 4,5 miliona
sportista iz celog sveta,

98
00:06:14,200 --> 00:06:16,880
i čuo sam mnogo sličnih priča.

99
00:06:17,840 --> 00:06:20,096
To što smo sportisti
Specijalne Olimpijade,

100
00:06:20,120 --> 00:06:23,000
vraća nam ponos i dostojanstvo.

101
00:06:25,000 --> 00:06:28,960
Specijalna Olimpijada se bavi
i važnim zdravstenim potrebama.

102
00:06:30,400 --> 00:06:33,416
Istraživanja pokazuju da u proseku,

103
00:06:33,440 --> 00:06:36,096
muškarci sa intelektualnim smetnjama

104
00:06:36,120 --> 00:06:39,616
umiru 13 godina mlađi
nego muškarci bez smetnji,

105
00:06:39,640 --> 00:06:42,576
a žene sa intelektualnim smetnjama

106
00:06:42,600 --> 00:06:45,480
umiru 20 godina mlađe od žena bez smetnji.

107
00:06:46,960 --> 00:06:49,416
Specijalna Olimpijada nas održava zdravim

108
00:06:49,440 --> 00:06:51,216
tako što nas pokreće

109
00:06:51,240 --> 00:06:53,080
da učestvujemo u sportu.

110
00:06:53,920 --> 00:06:59,080
Naši treneri nas takođe uče
o ishrani i zdravlju.

111
00:07:00,840 --> 00:07:04,336
Specijalna Olimpijada obezbeđuje
i besplatne zdravstvene preglede

112
00:07:04,360 --> 00:07:08,856
za sportiste koji imaju teškoća
u komunikaciji sa svojim lekarom

113
00:07:08,880 --> 00:07:10,800
ili u pristupu zdravstvenoj zaštiti.

114
00:07:13,480 --> 00:07:16,216
Na Svetskim letnjim igrama 2015,

115
00:07:16,240 --> 00:07:20,600
moji drugari iz Tima Kanada i ja
igrali smo protiv nigerijskih košarkaša.

116
00:07:22,000 --> 00:07:23,816
Dan pre naše utakmice,

117
00:07:23,840 --> 00:07:29,496
nigerijski košarkaški tim je otišao na
Pregled zdravih sportista svetskih igara,

118
00:07:29,520 --> 00:07:31,856
gde je sedam od deset članova

119
00:07:31,880 --> 00:07:34,376
dobilo besplatne slušne aparate

120
00:07:34,400 --> 00:07:37,880
i po prvi put su jasno mogli da čuju.

121
00:07:38,400 --> 00:07:42,200
(Aplauz)

122
00:07:47,160 --> 00:07:49,440
Promena na njima je bila neverovatna.

123
00:07:50,040 --> 00:07:54,216
Bili su uzbuđeniji, srećniji i sigurniji,

124
00:07:54,240 --> 00:07:56,920
jer je trener mogao s njima
da komunicira glasovno.

125
00:07:57,640 --> 00:07:59,416
I bili su emotivni,

126
00:07:59,440 --> 00:08:02,296
jer su mogli da čuju zvuke
košarkaške lopte,

127
00:08:02,320 --> 00:08:04,296
zviždaljke,

128
00:08:04,320 --> 00:08:07,096
i bodrenje navijača sa tribina,

129
00:08:07,120 --> 00:08:09,800
zvuke koje mi uzimamo zdravo za gotovo.

130
00:08:11,640 --> 00:08:16,360
Specijalna Olimpijada menja
mnogo više od sportiste u njegovom sportu.

131
00:08:16,960 --> 00:08:20,880
Ona menja njihove živote van terena.

132
00:08:22,680 --> 00:08:25,616
Ove godine, istraživanja su pokazala

133
00:08:25,640 --> 00:08:28,576
da skoro polovina odraslih u SAD-u

134
00:08:28,600 --> 00:08:32,679
ne poznaje nijednu osobu
sa intelektualnim smetnjama,

135
00:08:33,520 --> 00:08:36,056
a 44% Amerikanaca

136
00:08:36,080 --> 00:08:40,496
koji nemaju lični kontakt
sa intelektualnim smetnjama

137
00:08:40,520 --> 00:08:44,960
su mnogo manje pozitivni i prihvatajući.

138
00:08:46,040 --> 00:08:48,176
Onda, tu je i reč na slovo "r",

139
00:08:48,200 --> 00:08:51,456
koja dokazuje da su osobe
sa intelektualnim smetnjama

140
00:08:51,480 --> 00:08:53,296
i dalje nevidljive

141
00:08:53,320 --> 00:08:55,200
prevelikom broju ljudi.

142
00:08:57,000 --> 00:09:00,080
Ljudi je koriste kao uobičajenu reč
ili uvredu.

143
00:09:00,560 --> 00:09:03,760
Prošle godine je tvitovana
više od 9 miliona puta,

144
00:09:04,280 --> 00:09:06,296
i duboko povređuje

145
00:09:06,320 --> 00:09:11,320
mene i ostalih 4,5 miliona
sportista širom sveta.

146
00:09:12,640 --> 00:09:14,976
Ljudi ne misle da je uvredljiva,

147
00:09:15,000 --> 00:09:16,200
ali jeste.

148
00:09:17,680 --> 00:09:23,056
Kao što je sportista i aktivista,
Džon Franklin Stivens, napisao

149
00:09:23,080 --> 00:09:26,496
u otvorenom pismu
jednom politčkom stručnjaku

150
00:09:26,520 --> 00:09:28,800
koji je koristio reč na slovo "r"
kao uvredu:

151
00:09:30,080 --> 00:09:33,010
"Pridružite nam se jednog dana
na Specijalnoj Olimpijadi.

152
00:09:33,120 --> 00:09:36,760
Vidite da li ćete s nje otići
nepromenjenog srca."

153
00:09:38,160 --> 00:09:44,920
(Aplauz)

154
00:09:47,720 --> 00:09:51,936
Ove godine,
na Svetskim letnjim igrama 2015,

155
00:09:51,960 --> 00:09:53,896
judi su satima stajali u redu

156
00:09:53,920 --> 00:09:57,120
da uđu na poslednje veče
takmičenja u dizanju tegova.

157
00:09:57,960 --> 00:10:02,336
Bilo je samo mesta za stajanje,
kada je moj drug iz tima, Džeki Baret,

158
00:10:02,360 --> 00:10:04,136
njufaundlendski los,

159
00:10:04,160 --> 00:10:07,656
podigao 297 kilograma

160
00:10:07,680 --> 00:10:11,320
i iz čučnja podigao 277 kilograma -

161
00:10:11,960 --> 00:10:14,840
(Aplauz)

162
00:10:19,280 --> 00:10:23,000
postavljajući ogromni novi rekord
za Specijalnu Olimpijadu.

163
00:10:24,120 --> 00:10:28,896
Džeki drži rekord među svim
dizačima tegova na Njufaundlendu,

164
00:10:28,920 --> 00:10:32,360
ne samo u Specijalnoj Olimpijadi.

165
00:10:33,920 --> 00:10:36,736
On je bio ogromna zvezda u Los Anđelesu,

166
00:10:36,760 --> 00:10:41,336
a ESPN je uživo tvitovao
njegovo rekordno dizanje

167
00:10:41,360 --> 00:10:44,160
i bili su očarani njegovom izvedbom.

168
00:10:45,480 --> 00:10:51,296
Pre pedeset godina, niko nije mislio
da osobe sa intelektualnim smetnjama

169
00:10:51,320 --> 00:10:53,160
mogu da postignu tako nešto.

170
00:10:54,880 --> 00:11:01,440
Ove godine, 60.000 gledalaca je ispunilo
čuveni Memorijalni koloseum u LA-ju,

171
00:11:02,000 --> 00:11:05,656
da gleda ceremoniju otvaranja
Svetskih igara

172
00:11:05,680 --> 00:11:09,456
i navija za sportiste iz 165 zemalja

173
00:11:09,480 --> 00:11:10,760
širom sveta.

174
00:11:11,840 --> 00:11:14,056
Daleko od skrivanja,

175
00:11:14,080 --> 00:11:16,640
za nas su navijali i slavili nas.

176
00:11:19,000 --> 00:11:21,736
Specijalna Olimpijada uči sportiste

177
00:11:21,760 --> 00:11:24,440
da budu sigurni i ponosni na sebe.

178
00:11:25,760 --> 00:11:28,176
Specijalna Olimpijada uči svet

179
00:11:28,200 --> 00:11:31,016
da osobe sa intelektualnim smetnjama

180
00:11:31,040 --> 00:11:33,920
zaslužuju poštovanje i inkluziju.

181
00:11:34,360 --> 00:11:38,680
(Aplauz)

182
00:11:42,520 --> 00:11:46,896
U svom sportu, imam snove i postignuća,

183
00:11:46,920 --> 00:11:48,536
odlične trenere,

184
00:11:48,560 --> 00:11:50,360
poštovanje i dostojanstvo,

185
00:11:51,000 --> 00:11:52,216
bolje zdravlje

186
00:11:52,240 --> 00:11:55,640
i gradim karijeru ličnog trenera.

187
00:11:56,200 --> 00:11:59,760
(Aplauz)

188
00:12:03,320 --> 00:12:06,296
Više nisam skriven, maltretiran,

189
00:12:06,320 --> 00:12:09,016
i ovde sam, držim TED govor.

190
00:12:09,040 --> 00:12:14,120
(Aplauz)

191
00:12:44,240 --> 00:12:48,240
Zahvaljući Specijalnoj Olimpijadi,
svet je drugačije mesto,

192
00:12:49,600 --> 00:12:51,520
ali imamo još mnogo da pređemo.

193
00:12:52,320 --> 00:12:56,416
Kada sledeći put vidite nekoga
sa intelektualnom smetnjom,

194
00:12:56,440 --> 00:12:58,520
nadam se da ćete videti
njihovu sposobnost.

195
00:12:59,480 --> 00:13:02,616
Kada sledeći put neko u vašoj blizini
upotrebi reč na slovo "r",

196
00:13:02,640 --> 00:13:05,240
nadam se da ćete im reći koliko to boli.

197
00:13:06,000 --> 00:13:10,800
Nadam se da ćete razmisliti o tome
da se uključite u Specijalnu Olimpijadu.

198
00:13:11,600 --> 00:13:15,216
(Aplauz)

199
00:13:15,240 --> 00:13:17,920
Želim da vas ostavim uz jednu misao.

200
00:13:19,320 --> 00:13:20,976
Nelson Mendela je rekao:

201
00:13:21,000 --> 00:13:23,800
"Sport ima moć da promeni svet."

202
00:13:25,040 --> 00:13:27,896
Specijalna Olimpijada menja svet,

203
00:13:27,920 --> 00:13:31,496
menjajući 4,5 miliona sportista

204
00:13:31,520 --> 00:13:34,296
i dajući nam mesto gde možemo
da budemo sigurni,

205
00:13:34,320 --> 00:13:35,896
upoznamo prijatelje,

206
00:13:35,920 --> 00:13:37,576
da nas ne osuđuju,

207
00:13:37,600 --> 00:13:41,376
i gde možemo da se osećamo
i da budemo šampioni.

208
00:13:41,400 --> 00:13:42,776
Mnogo vam hvala.

209
00:13:42,800 --> 00:13:46,840
(Aplauz)