WEBVTT

00:00:00.897 --> 00:00:03.786
Tôi ở đây để nói với các bạn
về thành phố thuận tiện cho việc đi bộ.

00:00:03.810 --> 00:00:05.169
Thành phố này là thế nào?

00:00:05.193 --> 00:00:07.674
Để định nghĩa thì,

00:00:07.698 --> 00:00:14.586
đó là thành phố mà ở đó
ô tô là phương tiện tự do tùy ý,

00:00:14.610 --> 00:00:16.494
hơn là một thiết bị cấy ghép nhân tạo.

00:00:16.518 --> 00:00:19.473
Và tôi muốn nói về lý do vì sao
ta cần thành phố thuận tiện cho đi bộ,

00:00:19.497 --> 00:00:23.655
và làm thế nào
để tạo nên thành phố như vậy.

NOTE Paragraph

00:00:23.679 --> 00:00:28.019
Phần lớn các bài nói những ngày gần đây
của tôi là về lý do vì sao ta cần nó,

00:00:28.043 --> 00:00:31.139
nhưng các bạn rất thông minh.

00:00:32.314 --> 00:00:35.561
Và tôi cũng có bài nói như vậy
tròn một tháng trước,

00:00:35.585 --> 00:00:37.652
và bạn có thể xem trên TED.com.

00:00:37.676 --> 00:00:40.676
Hôm nay tôi muốn nói
về cách chúng ta làm điều đó.

00:00:40.700 --> 00:00:42.639
Suy nghĩ về điều đó trong thời gian dài,

00:00:42.663 --> 00:00:45.763
tôi đã nghĩ ra thuyết khái quát
về tính thuận tiện cho đi bộ.

00:00:45.787 --> 00:00:48.717
Đó là một thuật ngữ
có phần hơi tỏ vẻ, và hơi mỉa mai,

00:00:48.741 --> 00:00:51.315
nhưng đó là thứ
tôi đã nghĩ nhiều trong thời gian dài,

00:00:51.339 --> 00:00:54.723
và tôi muốn chia sẻ về điều
tôi nghĩ là mình đã tìm ra.

NOTE Paragraph

00:00:54.747 --> 00:00:57.586
Ở thành phố điển hình của Hoa Kỳ --

00:00:57.610 --> 00:00:59.850
không phải là Washington, DC,

00:00:59.874 --> 00:01:02.182
hay New York, hay San Francisco;

00:01:02.206 --> 00:01:05.453
mà là Grand Rapids hay Cedar Rapids
hay Memphis --

00:01:05.477 --> 00:01:08.588
ở thành phố điển hình của Hoa Kỳ
nơi phần lớn dân sở hữu ô tô

00:01:08.612 --> 00:01:10.933
và người ta muốn lái xe mọi lúc,

00:01:10.957 --> 00:01:14.736
nếu bạn muốn họ đi bộ,
thì bạn cũng cần chứng minh việc đi bộ đó

00:01:14.760 --> 00:01:16.608
tốt bằng hay tốt hơn cả việc lái xe.

00:01:16.632 --> 00:01:17.783
Điều đó có nghĩa là gì?

00:01:17.807 --> 00:01:20.348
Có nghĩa là bạn cần phải cùng lúc
đưa ra bốn điều:

00:01:20.372 --> 00:01:22.429
cần có lý do thích đáng để đi bộ,

00:01:22.453 --> 00:01:24.803
việc đi bộ phải an toàn
và tạo cảm giác an tâm,

00:01:24.827 --> 00:01:26.522
phải thoải mái

00:01:26.546 --> 00:01:28.315
và phải thú vị.

00:01:28.339 --> 00:01:30.949
Bạn cần phải cùng lúc
làm tất cả bốn điều đó,

00:01:30.973 --> 00:01:33.003
đó là kết cấu bài nói của tôi hôm nay,

00:01:33.027 --> 00:01:34.656
và tôi sẽ đi sâu vào từng điều.

NOTE Paragraph

00:01:34.680 --> 00:01:37.944
Lý do khiến ta đi bộ là câu chuyện
tôi học được từ các vị cố vấn,

00:01:37.968 --> 00:01:40.328
Andrés Duany và Elizabeth Plater-Zyberk,

00:01:40.352 --> 00:01:42.353
người sáng lập phong trào New Urbanism
(Đô thị hóa mới).

00:01:42.377 --> 00:01:45.890
Và tôi muốn nói rằng nửa số slide
và nửa phần bài nói hôm nay

00:01:45.914 --> 00:01:47.240
là tôi học được từ họ

00:01:47.264 --> 00:01:49.043
Đó là câu chuyện về quy hoạch,

00:01:49.067 --> 00:01:52.307
câu chuyện về
sự hình thành nghề quy hoạch.

00:01:52.331 --> 00:01:57.082
Vào thế kỷ 19,
con người cảm thấy ngột ngạt

00:01:57.106 --> 00:01:59.599
vì các nhà máy tối tăm, quỷ quái,

00:01:59.623 --> 00:02:03.999
các nhà quy hoạch nói, này, hãy đưa nhà ở
ra xa khỏi các nhà máy.

00:02:04.023 --> 00:02:07.490
Và tuổi thọ đã tăng mạnh ngay lập tức,

00:02:07.514 --> 00:02:08.665
và ta muốn nói rằng

00:02:08.689 --> 00:02:11.881
kể từ đó, các nhà quy hoạch vẫn cố gắng
để lặp lại trải nghiệm này.

NOTE Paragraph

00:02:11.905 --> 00:02:14.547
Đó là điểm khởi đầu của thứ
gọi là quy vùng Euclidian,

00:02:14.571 --> 00:02:18.646
là sự phân chia cảnh quan thành các
khu vực lớn với mục đích sử dụng riêng.

00:02:18.670 --> 00:02:21.147
Và thông thường khi đến
quy hoạch một thành phố,

00:02:21.171 --> 00:02:25.210
một sơ đồ quy hoạch thế này
đã đợi sẵn tôi.

00:02:25.234 --> 00:02:26.936
Và một bản sơ đồ như vậy đồng nghĩa

00:02:26.960 --> 00:02:28.999
với việc sẽ không có
thành phố thuận tiện cho đi bộ,

00:02:29.023 --> 00:02:31.943
bởi vì mọi thứ đều nằm xa nhau.

00:02:31.967 --> 00:02:35.607
Thay vào đó ta có thành phố 
thuận tiện cho đi bộ nhất của chúng ta,

00:02:35.631 --> 00:02:38.161
và tôi muốn đề cập tới,
đây là kiểu Rothko,

00:02:38.185 --> 00:02:39.688
và đây là kiểu Seurat.

00:02:39.712 --> 00:02:42.253
Ông là họa sĩ thuộc trường phái pointilism
(vẽ tranh bằng chấm) --

00:02:42.277 --> 00:02:44.110
đó là một cách khác để vẽ sơ đồ quy hoạch.

00:02:44.134 --> 00:02:46.943
Và thậm chí bản đồ Manhattan này
cũng khó hiểu

00:02:46.967 --> 00:02:51.147
vì màu đỏ để chỉ mục đích sử dụng khác nhau
theo chiều thẳng đứng.

NOTE Paragraph

00:02:51.171 --> 00:02:53.875
Với những ai theo phong trào Đô thị hóa mới,
việc quan trọng

00:02:53.875 --> 00:02:56.387
là công nhận rằng chỉ có hai cách,

00:02:56.435 --> 00:02:58.725
đã được kiểm chứng bởi hàng ngàn người,

00:02:58.749 --> 00:03:01.689
để xây dựng các cộng đồng,
trên thế giới và trong lịch sử.

00:03:01.713 --> 00:03:03.591
Một là khu kiểu truyền thống.

00:03:03.615 --> 00:03:07.029
Bạn thấy ở đây là một vài khu như vậy
thuộc Newburyport, Massachusetts,

00:03:07.053 --> 00:03:11.320
được định nghĩa là rất gắn kết
và đa dạng --

00:03:11.344 --> 00:03:15.486
nơi để sống, làm việc, mua sắm,
giải trí, và học tập --

00:03:15.510 --> 00:03:17.389
toàn bộ đều trong khoảng cách gần.

00:03:17.413 --> 00:03:19.549
Và đó là sự thuận tiện cho đi bộ.

00:03:19.573 --> 00:03:21.107
Có rất nhiều phố nhỏ.

00:03:21.131 --> 00:03:22.857
Mỗi phố lại rất dễ chịu để đi bộ qua.

00:03:22.881 --> 00:03:25.395
Và trái ngược với đó

00:03:25.419 --> 00:03:28.238
là một phát minh xuất hiện
sau Thế chiến thứ II,

00:03:28.262 --> 00:03:29.520
sự mở rộng hỗn độn vùng ngoại ô,

00:03:29.544 --> 00:03:34.121
rõ ràng là không gắn kết, không đa dạng,
và không thuận tiện cho đi lại,

00:03:34.145 --> 00:03:36.043
vì rất ít phố kết nối với nhau,

00:03:36.067 --> 00:03:38.950
còn những phố kết nối nhau
thì lại quá tải,

00:03:38.974 --> 00:03:41.064
và bạn sẽ không cho con mình đi lại ở đó.

00:03:41.088 --> 00:03:43.939
Và tôi muốn cảm ơn Alex Maclean,
nhiếp ảnh gia trên không,

00:03:43.963 --> 00:03:47.018
vì đã có những bức ảnh đẹp
tôi đưa các bạn xem hôm nay.

NOTE Paragraph

00:03:47.042 --> 00:03:50.662
Rất thú vị khi chia nhỏ sự mở rộng hỗn độn
thành những cấu phần.

00:03:50.686 --> 00:03:52.263
Rất dễ hiểu,

00:03:52.287 --> 00:03:55.290
những nơi chỉ dành để sống,
những nơi chỉ để làm việc,

00:03:56.144 --> 00:03:58.100
những nơi chỉ để mua sắm,

00:03:58.124 --> 00:04:01.468
và các công trình công cộng khổng lồ.

00:04:01.492 --> 00:04:02.932
Các trường học ngày càng trở nên
to rộng hơn,

00:04:02.956 --> 00:04:05.352
và vì thế, ngày càng xa nhau hơn.

00:04:05.376 --> 00:04:08.505
Và tỉ lệ của kích thước bãi đỗ xe

00:04:08.529 --> 00:04:09.745
so với kích thước trường học

00:04:09.769 --> 00:04:11.385
cho thấy tất cả những gì bạn cần biết,

00:04:11.409 --> 00:04:13.947
là không đứa trẻ nào
từng đi bộ đến ngôi trường này,

00:04:13.971 --> 00:04:15.876
không đứa trẻ nào
sẽ đi bộ đến ngôi trường này.

00:04:15.900 --> 00:04:19.740
Sinh viên năm bốn và năm ba thì chở
sinh viên năm nhất và năm hai,

00:04:19.764 --> 00:04:22.388
và đương nhiên có số liệu về tai nạn
để chứng minh điều đó.

NOTE Paragraph

00:04:22.412 --> 00:04:25.880
Và rồi
có các công trình dân sự khổng lồ khác

00:04:25.904 --> 00:04:27.074
như sân thể thao --

00:04:27.098 --> 00:04:30.971
thật tuyệt vời rằng Westin
ở khu vực Ft. Lauderdale

00:04:30.995 --> 00:04:34.063
có tám sân bóng đá
và tám sân bóng chày

00:04:34.087 --> 00:04:35.946
và 20 sân tennis,

00:04:35.970 --> 00:04:39.582
nhưng hãy nhìn con đường
dẫn tới địa điểm đó,

00:04:39.606 --> 00:04:41.552
bạn có cho con mình đạp xe ở đó không?

00:04:41.576 --> 00:04:43.706
Và đó là lý do vì sao giờ có "soccer mom"
(bà mẹ thường đưa con đi đá bóng).

00:04:43.730 --> 00:04:45.972
Khi còn nhỏ, tôi có một sân bóng đá,

00:04:45.996 --> 00:04:48.021
một sân bóng chày và một sân tennis,

00:04:48.045 --> 00:04:50.903
nhưng tôi có thể đi bộ tới đó,
vì nằm trong khu của tôi.

NOTE Paragraph

00:04:50.927 --> 00:04:53.778
Phần cuối cùng của sự hỗn độn
mọi người quên không xét tới:

00:04:53.802 --> 00:04:56.622
nếu bạn muốn tách mọi thứ ra

00:04:56.646 --> 00:04:59.180
và rồi kết nối lại
chỉ với cơ sở hạ tầng cho xe hơi,

00:04:59.204 --> 00:05:01.726
thì khung cảnh của bạn sẽ trông thế này.

00:05:01.750 --> 00:05:02.965
Thông điệp chính ở đây là:

00:05:02.989 --> 00:05:06.591
nếu bạn muốn có một thành phố thuận cho đi bộ,
bạn không thể bắt đầu với mô hình hỗn độn,

00:05:06.615 --> 00:05:08.686
mà bạn cần khung mô hình đô thị.

00:05:08.710 --> 00:05:11.558
Đây là kết quả của dạng thiết kế đó,

00:05:11.582 --> 00:05:12.973
như thế này.

00:05:12.997 --> 00:05:15.586
Và đây là điều mà rất nhiều người Mỹ muốn.

00:05:15.610 --> 00:05:18.323
Nhưng ta phải hiểu
đó là giấc mơ Mỹ gồm hai phần.

00:05:18.347 --> 00:05:19.707
Nếu bạn mơ ước về điều này,

00:05:19.731 --> 00:05:23.112
bạn cũng sẽ mơ ước về điều này,
thường là tới mức lố bịch,

00:05:23.136 --> 00:05:25.753
khi chúng ta xây dựng cảnh quan
để đáp ứng ô tô trước tiên.

00:05:25.777 --> 00:05:28.018
Và trải nghiệm khi ở những nơi này --

NOTE Paragraph

00:05:28.042 --> 00:05:29.059
(Cười)

NOTE Paragraph

00:05:29.083 --> 00:05:30.463
Ảnh này không phải qua photoshop.

00:05:30.487 --> 00:05:32.489
Walter Kulash đã chụp.

00:05:32.513 --> 00:05:34.210
Đó là ở thành phố Panama.

00:05:34.234 --> 00:05:36.023
Đây là một nơi có thực.

00:05:36.047 --> 00:05:38.526
Và là một tài xế
có thể hơi phiền phức,

00:05:38.550 --> 00:05:41.015
và là một người đi bộ
có thể hơi phiền phức

00:05:41.039 --> 00:05:42.540
ở những nơi thế này.

00:05:42.564 --> 00:05:46.038
Đây là slide mà các nhà dịch tễ học
đã đưa ra nhiều gần đây.

NOTE Paragraph

00:05:46.062 --> 00:05:47.078
(Cười)

NOTE Paragraph

00:05:47.102 --> 00:05:50.567
Việc chúng ta có một xã hội
nơi bạn lái xe tới bãi đỗ xe

00:05:50.591 --> 00:05:52.465
và dùng thang máy để tới máy chạy bộ

00:05:52.489 --> 00:05:54.417
cho thấy ta đang làm sai điều gì đó.

00:05:54.441 --> 00:05:56.013
Nhưng ta biết cách cải thiện nó.

NOTE Paragraph

00:05:56.037 --> 00:05:57.720
Đây là hai mô hình trái ngược nhau.

00:05:57.744 --> 00:05:58.899
Tôi đưa lên slide này,

00:05:58.923 --> 00:06:01.709
đây là một văn bản quá trình phát triển
của Đô thị hóa mới

00:06:01.733 --> 00:06:03.137
trong gần 30 năm,

00:06:03.161 --> 00:06:07.320
để cho thấy rằng sự mở rộng hỗn độn
và khu truyền thống có những điều như nhau.

00:06:07.344 --> 00:06:08.730
Vấn đề chỉ là chúng lớn thế nào,

00:06:08.754 --> 00:06:10.353
và gần nhau đến đâu,

00:06:10.377 --> 00:06:12.052
chúng xen kẽ nhau ra sao,

00:06:12.076 --> 00:06:14.993
và bạn có một hệ thống đường phố
thay vì là đường cụt

00:06:15.017 --> 00:06:17.052
hay một hệ thống tổng hợp các con phố?

NOTE Paragraph

00:06:17.076 --> 00:06:18.893
Khi ta xem xét một khu vực trung tâm,

00:06:18.917 --> 00:06:21.052
một nơi có hy vọng thuận tiện cho đi bộ,

00:06:21.076 --> 00:06:23.634
và hầu hết đó là những khu trung tâm
trong các thành phố ở Hoa Kỳ

00:06:23.658 --> 00:06:25.426
và thị trấn và làng mạc,

00:06:25.450 --> 00:06:28.515
ta nhìn chúng và nói muốn
sự cân bằng trong các mục đích sử dụng.

00:06:28.539 --> 00:06:30.674
Vậy điều gì thiếu hay không được miêu tả đủ?

00:06:30.698 --> 00:06:34.358
Và một lần nữa, ở các thành phố Mỹ điển hình
nơi phần lớn người Mỹ sinh sống,

00:06:34.382 --> 00:06:36.392
đó là sự thiếu nhà ở.

00:06:36.416 --> 00:06:38.606
Không có cân bằng giữa việc làm với nhà ở.

00:06:38.630 --> 00:06:40.813
Và bạn có thể hiểu rằng
khi đưa nhà ở trở lại

00:06:40.837 --> 00:06:42.903
những thứ khác cũng bắt đầu quay trở lại,

00:06:42.927 --> 00:06:45.403
và nhà ở thường là điều trước tiên
so với thứ khác.

00:06:45.427 --> 00:06:48.531
Và đương nhiên, thứ xuất hiện cuối cùng

00:06:48.555 --> 00:06:49.736
là trường học,

00:06:49.760 --> 00:06:52.080
vì con người cần dọn đến,

00:06:52.104 --> 00:06:56.925
những người trẻ cần phải dọn đến,
trưởng thành, có con

00:06:56.949 --> 00:06:59.987
và đấu tranh, và rồi các trường học
cuối cùng cũng trở nên tốt.

NOTE Paragraph

00:07:00.011 --> 00:07:02.313
Phần khác của khía cạnh này,

00:07:02.337 --> 00:07:05.828
khía cạnh thành phố hữu ích,

00:07:05.852 --> 00:07:07.157
là vận chuyển công cộng,

00:07:07.181 --> 00:07:10.546
và bạn có thể có một khu
thuận cho đi bộ mà không cần nó.

00:07:10.570 --> 00:07:13.875
Nhưng các thành phố thuận cho đi bộ 
cần phương tiện vận chuyển công cộng

00:07:13.899 --> 00:07:17.340
vì nếu là người đi bộ, bạn không tiếp cận
được với toàn thành phố,

00:07:17.364 --> 00:07:18.525
bạn sẽ sắm ô tô,

00:07:18.549 --> 00:07:19.704
và nếu bạn sắm ô tô,

00:07:19.728 --> 00:07:22.276
thành phố sẽ bắt đầu tự định hình lại
theo nhu cầu của bạn,

00:07:22.300 --> 00:07:24.982
và các con phố sẽ rộng hơn
và các bãi đỗ xe sẽ lớn hơn

00:07:25.006 --> 00:07:26.883
và sẽ không còn
thành phố thuận tiện cho đi bộ nữa.

00:07:26.907 --> 00:07:28.062
Nên phương tiện công cộng là thiết yếu.

00:07:28.086 --> 00:07:30.487
Nhưng mỗi trải nghiệm vận chuyển công cộng

00:07:30.511 --> 00:07:32.406
bắt đầu hoặc kết thúc bằng đi bộ,

00:07:32.430 --> 00:07:36.228
và rồi ta sẽ nhớ cần tạo tính thuận cho đi bộ
quanh các trạm vận chuyển công cộng.

NOTE Paragraph

00:07:36.252 --> 00:07:38.997
Mục tiếp theo, mục lớn nhất,
là đi bộ an toàn.

00:07:39.021 --> 00:07:41.237
Đó là điều phần lớn chuyên gia
về điều này nói tới.

00:07:41.261 --> 00:07:45.302
Điều này quan trọng, nhưng không đủ
để khiến mọi người chọn đi bộ.

00:07:45.326 --> 00:07:48.469
Và có rất nhiều chi tiết động
làm nên thành phố thuận tiện cho đi bộ.

NOTE Paragraph

00:07:48.493 --> 00:07:50.069
Đầu tiên là kích thước các dãy nhà.

00:07:50.093 --> 00:07:51.440
Đây là Portland, Oregon,

00:07:51.464 --> 00:07:55.030
nổi tiếng với các dãy nhà 60 mét và
thuận tiện cho đi bộ.

00:07:55.054 --> 00:07:56.372
Đây là thành phố Salt Lake.

00:07:56.396 --> 00:07:58.476
nổi tiếng với các dãy nhà 180 mét,

00:07:58.500 --> 00:07:59.869
không tiện cho đi bộ.

00:07:59.893 --> 00:08:02.899
Nếu bạn nhìn vào hai nơi,
trông như thể hai hành tinh khác nhau,

00:08:02.923 --> 00:08:05.239
nhưng hai nơi này
đều do con người xây dựng

00:08:05.263 --> 00:08:08.903
và trên thực tế, chuyện là khi bạn
có một thành phố với dãy nhà 60 mét,

00:08:08.927 --> 00:08:10.461
bạn sẽ có thành phố hai làn xe,

00:08:10.485 --> 00:08:11.902
hay thành phố hai-đến-bốn làn xe,

00:08:11.926 --> 00:08:15.951
và một thành phố với dãy nhà 180 mét
là thành phố sáu làn xe, và đó là vấn đề.

00:08:15.975 --> 00:08:17.453
Có số liệu về tai nạn.

00:08:17.477 --> 00:08:19.563
Khi bạn nhân đôi kích cỡ dãy nhà --

00:08:19.587 --> 00:08:21.620
đây là nghiên cứu
về 24 thành phố ở California --

00:08:21.644 --> 00:08:23.136
khi bạn nhân đôi kích cỡ dãy nhà,

00:08:23.160 --> 00:08:26.786
bạn gần như nhân tư số tai nạn gây tử vong

00:08:26.810 --> 00:08:28.811
trên các phố không phải đường cao tốc.

NOTE Paragraph

00:08:28.835 --> 00:08:31.066
Vậy chúng ta có bao nhiều làn đường?

00:08:31.090 --> 00:08:34.567
Đây là nơi tôi sẽ cho các bạn biết
điều tôi nói với mọi khán giả tôi gặp

00:08:34.591 --> 00:08:37.321
là để nhắc các bạn nhớ về
nhu cầu lệ thuộc.

00:08:37.345 --> 00:08:41.782
Nhu cầu lệ thuộc áp dụng với cả
đường cao tốc và đường trong thành phố.

00:08:41.806 --> 00:08:45.291
Và nhu cầu lệ thuộc chỉ ra
rằng khi ta mở rộng đường

00:08:45.315 --> 00:08:48.413
để chấp nhận sự tắc nghẽn
mà ta liệu trước,

00:08:48.437 --> 00:08:50.774
hay các chuyến đi tăng thêm
mà ta liệu trước

00:08:50.798 --> 00:08:54.711
trong các hệ thống tắc nghẽn,
chủ yếu là sự tắc nghẽn


00:08:54.735 --> 00:08:56.728
đó là nhu cầu bắt buộc,

00:08:56.752 --> 00:08:58.514
và việc mở rộng được tiến hành,

00:08:58.538 --> 00:09:01.654
và toàn bộ các chuyến đi tiềm tàng
sẵn sàng diễn ra.

00:09:01.678 --> 00:09:03.067
Người dân chuyển ra xa nơi làm việc hơn

00:09:03.091 --> 00:09:05.324
và đưa ra các lựa chọn khác để đi lại,

00:09:05.348 --> 00:09:07.722
và các làn đường
lại nhanh chóng đầy xe cộ,

00:09:07.746 --> 00:09:10.247
nên ta tiếp tục mở rộng đường,
và rồi lại đầy.

00:09:10.271 --> 00:09:12.497
Và ta học được rằng
trong các hệ thống tắc nghẽn,

00:09:12.521 --> 00:09:14.936
ta không thể thỏa mãn ô tô.

NOTE Paragraph

00:09:14.960 --> 00:09:18.410
Đây là từ Tạp Chí Newsweek --
không phải là một ấn phẩm chuyên biệt:

00:09:18.434 --> 00:09:20.102
"Các kỹ sư ngày nay công nhận

00:09:20.126 --> 00:09:23.352
rằng xây các con đường mới
thường khiến giao thông xấu đi."

00:09:23.376 --> 00:09:26.939
Phản ứng của tôi khi đọc tin này là,
tôi có thể gặp một vài kỹ sư trong đó,

00:09:26.963 --> 00:09:29.029
vì đó không phải những người mà tôi --

00:09:29.053 --> 00:09:31.643
có những ngoại lệ tuyệt vời
tôi đang làm việc cùng hiện nay --

00:09:31.667 --> 00:09:34.973
nhưng đây không phải là những kỹ sư
thường làm việc trong một thành phố,

00:09:34.997 --> 00:09:38.463
nơi họ nói, "Ồ, con đường đó đông quá,
ta cần thêm một làn."

00:09:38.487 --> 00:09:40.647
Nên một làn được thêm vào,
rồi xe cộ đến,

00:09:40.671 --> 00:09:43.128
và họ nói, "Thấy chưa, tôi đã bảo
là ta cần làn đó mà".

00:09:43.152 --> 00:09:46.944
Điều này áp dụng với cả cao tốc
và đường đô thị nếu chúng tắc nghẽn.

NOTE Paragraph

00:09:46.968 --> 00:09:50.003
Nhưng điều tuyệt vời
về phần lớn các thành phố tôi làm việc,

00:09:50.027 --> 00:09:51.316
các thành phố điển hình hơn,

00:09:51.340 --> 00:09:54.372
là chúng có rất nhiều con đường
thực ra là quá khổ

00:09:54.396 --> 00:09:56.803
với tình trạng tắc nghẽn
chúng đang đối mặt.

00:09:56.827 --> 00:09:58.550
Đây là trường hợp ở thành phố Oklahoma,

00:09:58.574 --> 00:10:01.093
khi thị trưởng tới tìm tôi,
với tâm trạng rất lo ngại,

00:10:01.117 --> 00:10:03.521
vì họ được nêu tên trong Tạp chí Prevention
(Phòng chống)

00:10:03.545 --> 00:10:06.698
là thành phố tồi nhất cho người đi bộ
trên khắp đất nước.

00:10:06.722 --> 00:10:08.428
Điều đó không thể đúng được,

00:10:08.452 --> 00:10:11.581
nhưng chắc chắn đủ để khiến thị trưởng
làm gì đó để giải quyết.

00:10:11.605 --> 00:10:12.914
Chúng tôi đã làm nghiên cứu
về mức thuận tiện cho đi bộ,

00:10:12.938 --> 00:10:16.273
và qua việc quan sát số lượng xe trên phố,
chúng tôi tìm ra

00:10:16.297 --> 00:10:19.972
có khoảng 3,000-, 4,000-, 7,000- ô tô

00:10:19.996 --> 00:10:23.943
và chúng tôi biết rằng hai làn xe
có thể chịu được 10,000 ô tô mỗi ngày.

00:10:23.967 --> 00:10:28.624
Nhìn vào những con số này --
toàn bộ là gần hoặc dưới 10,000 ô tô,

00:10:28.648 --> 00:10:31.222
và đây là những phố được chỉ định

00:10:31.246 --> 00:10:33.458
trong kế hoạch trung tâm thành phố mới

00:10:33.482 --> 00:10:36.116
rộng bốn đến sáu làn xe.

00:10:36.140 --> 00:10:39.385
Vậy là có sự mất kết nối căn bản
giữa số làn đường

00:10:39.409 --> 00:10:41.651
và số ô tô muốn sử dụng chúng.

NOTE Paragraph

00:10:41.675 --> 00:10:45.590
Vậy việc của tôi là thiết kế lại
tất cả phố trong khu vực trung tâm

00:10:45.614 --> 00:10:47.349
các bề mặt lề đường,

00:10:47.373 --> 00:10:49.375
và chúng tôi làm điều này tại 50 khu phố,

00:10:49.399 --> 00:10:50.756
và chúng tôi đang tái xây dựng nó.

00:10:50.780 --> 00:10:53.820
Và một con đường quá khổ điển hình
chẳng dẫn tới đâu cả

00:10:53.844 --> 00:10:56.044
đang được thu hẹp,
và giờ đang được thi công,

00:10:56.068 --> 00:10:57.708
và hoàn thành được một nửa dự án.

00:10:57.732 --> 00:10:59.723
Con phố điển hình như thế này,

00:10:59.747 --> 00:11:03.193
khi bạn làm như vậy,
sẽ có chỗ cho các trung điểm.

00:11:03.217 --> 00:11:05.199
Có chỗ cho làn xe đạp.

00:11:05.223 --> 00:11:07.390
Chúng tôi đã tăng gấp đôi
số chỗ để xe trên phố.

00:11:07.414 --> 00:11:11.363
Và chúng tôi đã thêm hệ thống xe đạp hoàn chỉnh
mà chưa từng tồn tại trước đây.

NOTE Paragraph

00:11:11.387 --> 00:11:14.634
Nhưng không phải đâu cũng có đủ tài chính
như thành phố Oklahoma,

00:11:14.658 --> 00:11:17.742
vì họ có nền kinh tế tài nguyên
đang vận hành khá tốt.

00:11:17.766 --> 00:11:19.818
Thành phố điển hình
thì giống với Cedar Rapids hơn,

00:11:19.842 --> 00:11:23.832
nơi có một hệ thống bốn làn,
một hệ thống nửa một chiều.

00:11:23.856 --> 00:11:25.305
Và hơi khó để quan sát

00:11:25.329 --> 00:11:28.613
nhưng những gì chúng tôi đã và đang làm;
đang trong quá trình ngay giờ đây,

00:11:28.637 --> 00:11:30.241
đang thi công ngay giờ đây --

00:11:30.265 --> 00:11:34.056
đang biến một hệ thống bốn làn,
nửa một chiều

00:11:34.080 --> 00:11:37.657
thành một hệ thống hai làn, hai chiều,

00:11:37.681 --> 00:11:40.922
và trong khi đó, chúng tôi đã thêm vào
70% chỗ để xe trên phố,

00:11:40.946 --> 00:11:42.305
điều mà các chủ cửa hàng rất thích,

00:11:42.329 --> 00:11:43.749
và nó bảo vệ vỉa hè.

00:11:43.773 --> 00:11:45.535
Chỗ để xe đó khiến vỉa hè an toàn,

00:11:45.559 --> 00:11:49.237
và chúng tôi cũng thêm một hệ thống xe đạp
sôi nổi hơn rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:11:49.261 --> 00:11:51.842
Còn các làn đường rộng thế nào?

00:11:51.866 --> 00:11:53.076
Điều đó thực sự quan trọng.

00:11:53.100 --> 00:11:56.266
Như theo Andrés Duany nói,
quy chuẩn đã thay đổi đến mức

00:11:56.290 --> 00:11:58.384
con đường điển hình ở khu vực nhỏ ở Mỹ

00:11:58.408 --> 00:12:00.600
khiến bạn có thể thấy được
độ cong của Trái Đất.

NOTE Paragraph

00:12:00.624 --> 00:12:01.663
(Cười)

NOTE Paragraph

00:12:01.687 --> 00:12:04.932
Đây là một khu vực nhỏ
nằm ngoài Washington từ thập niên 1960.

00:12:04.956 --> 00:12:07.277
Hãy quan sát kỹ độ rộng của các con phố.

00:12:07.301 --> 00:12:09.408
Đây là một khu vực từ thập niên 1980.

00:12:09.432 --> 00:12:11.067
Thập niên 1960, 1980.

00:12:11.091 --> 00:12:13.115
Quy chuẩn đã thay đổi đến mức

00:12:13.139 --> 00:12:15.092
khu nhà cũ của tôi ở South Beach,

00:12:15.116 --> 00:12:18.275
vào lúc cần sửa con phố
không thoát nước đúng,

00:12:18.299 --> 00:12:20.843
họ phải mở rộng nó
và bỏ đi nửa phần vỉa hè,

00:12:20.867 --> 00:12:22.606
vì quy chuẩn là rộng hơn.

00:12:22.630 --> 00:12:26.085
Người ta đi nhanh hơn
trên các con phố rộng hơn.

00:12:26.109 --> 00:12:27.266
Họ biết điều này.

00:12:27.290 --> 00:12:30.416
Các kỹ sư chối bỏ,
nhưng người dân lại biết điều đó,

00:12:30.440 --> 00:12:34.266
vì vậy ở Birmingham, Michigan,
họ đấu tranh để có các con phố hẹp hơn.

00:12:34.290 --> 00:12:36.812
Portland, Oregon,
nổi tiếng vì thuận tiện cho đi bộ,

00:12:36.836 --> 00:12:40.381
mở ra chương trình "Skinny Streets" (Phố Hẹp)
ở khu dân cư của mình.

00:12:40.405 --> 00:12:42.255
Ta biết rằng các phố hẹp an toàn hơn.

00:12:42.279 --> 00:12:45.325
Nhà phát triển Vince Graham,
trong dự án của ông,

00:12:45.349 --> 00:12:47.165
mà chúng tôi đang tham gia
ở South Carolina,

00:12:47.189 --> 00:12:51.104
ông đến các hội nghị và trình bày về
các con đường rộng 6.5m tuyệt vời của mình.

00:12:51.128 --> 00:12:53.541
Đó là các đường hai chiều, rất hẹp,

00:12:53.565 --> 00:12:55.564
và ông ấy cũng đưa ra hình ảnh
của triết gia nổi tiếng này,

00:12:55.588 --> 00:12:58.458
người đã nói, 
"Rộng là đường dẫn tới sự hủy diệt ...

00:12:58.482 --> 00:13:00.583
hẹp là đường dẫn tới sự sống."

NOTE Paragraph

00:13:00.607 --> 00:13:02.667
(Cười)

NOTE Paragraph

00:13:02.691 --> 00:13:05.060
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:13:05.084 --> 00:13:07.143
Điều này rất đúng với phía Nam.

NOTE Paragraph

00:13:07.167 --> 00:13:09.064
Giờ thì: xe đạp.

00:13:09.929 --> 00:13:14.411
Xe đạp và việc đạp xe
là cuộc cách mạng đang diễn ra

00:13:14.435 --> 00:13:16.118
chỉ ở một số các thành phố Hoa Kỳ.

00:13:16.142 --> 00:13:17.783
Nhưng bạn xây nó ở đâu,
họ sẽ xuất hiện ở đó.

00:13:17.807 --> 00:13:21.816
Là nhà quy hoạch, tôi ghét phải nói điều đó,
nhưng một điều tôi có thể nói

00:13:21.840 --> 00:13:25.967
là số người sử dụng xe đạp
là một chức năng của hạ tầng xe đạp.

00:13:25.991 --> 00:13:29.406
Tôi nhờ người bạn Tom Brenna
từ Nelson\Nygaard ở Portland

00:13:29.430 --> 00:13:32.010
gửi tôi một số ảnh chụp
việc đi lại bằng xe đạp ở Portland.

00:13:32.034 --> 00:13:34.542
Anh ấy gửi tôi bức này.
Tôi hỏi: "Ngày hội đạp xe đi làm à?"

00:13:34.566 --> 00:13:36.211
Anh trả lời, "Không, đó là thứ Ba mà."

00:13:36.235 --> 00:13:41.199
Khi bạn làm theo như Portland
và đầu tư xây hạ tầng cho xe đạp --

00:13:41.223 --> 00:13:45.444
thành phố New York đã tăng gấp đôi
số người đi xe đạp

00:13:45.468 --> 00:13:47.505
bằng cách sơn xanh làn xe đạp.

00:13:47.529 --> 00:13:51.095
Thậm chí các thành phố xe hơi
như Long Beach, California:

00:13:51.119 --> 00:13:55.198
số lượng người đi xe đạp cũng tăng lên
nhờ có cơ sở hạ tầng.

00:13:55.222 --> 00:13:56.913
Và tất nhiên, thứ thực sự tạo ra điều đó,

00:13:56.937 --> 00:13:59.313
nếu bạn biết tới
Phố 15 ở đây tại Washington, DC --

00:13:59.337 --> 00:14:02.314
hãy xem làn xe đạp mới của Rahm Emanuel
ở Chicago,

00:14:02.338 --> 00:14:05.716
làn xe đạp riêng, nơi đỗ xe song song
xa khỏi lề đường,

00:14:05.740 --> 00:14:09.742
xe đạp đi giữa các xe ô tô dừng đỗ
và lề đường --

00:14:09.766 --> 00:14:11.687
những người đạp xe xanh bạc hà này.

00:14:11.711 --> 00:14:15.262
Tuy nhiên, nếu, như ở Pasadena,
mỗi làn đều là làn xe đạp,

00:14:15.286 --> 00:14:17.247
thì không làn nào là làn xe đạp cả.

00:14:17.271 --> 00:14:20.383
Và đây là người đạp xe duy nhất
tôi gặp ở Pasadena, nên là ...

NOTE Paragraph

00:14:20.407 --> 00:14:22.012
(Cười)

NOTE Paragraph

00:14:22.036 --> 00:14:23.727
Đỗ xe song song tôi đã nhắc tới --

00:14:23.751 --> 00:14:25.373
là một rào chắn thép thiết yếu

00:14:25.397 --> 00:14:29.183
bảo vệ lề đường và người đi bộ
khỏi các phương tiện đang di chuyển.

00:14:29.207 --> 00:14:32.803
Đây là Ft. Lauderate,
ở một bên phố, bạn có thể đỗ xe,

00:14:32.827 --> 00:14:34.779
còn ở bên kia, bạn không thể.

00:14:34.803 --> 00:14:36.828
Đây là giờ vàng của phía được đỗ xe.

00:14:36.852 --> 00:14:39.543
Đây là giờ buồn của phía còn lại.

00:14:39.567 --> 00:14:42.556
Và cây cối cũng
làm chậm ô tô lại.

00:14:42.580 --> 00:14:44.866
Họ di chuyển chậm hơi
khi có cây ở cạnh đường,

00:14:44.890 --> 00:14:47.445
và đương nhiên, đôi khi
họ chậm lại rất nhanh.

00:14:48.119 --> 00:14:51.071
Toàn bộ những chi tiết nhỏ thôi --
bán kính rẽ của lề đường.

00:14:51.095 --> 00:14:52.757
0.3 mét hay 12 mét?

00:14:52.781 --> 00:14:56.227
Lề đường phải láng mượt thế nào
để quyết định tốc độ di chuyển của ô tô

00:14:56.251 --> 00:14:57.966
và có bao nhiêu không gian
để băng qua đường.

00:14:57.990 --> 00:15:01.412
Và tôi rất thích điều này,
vì đó là báo chí khách quan.

00:15:01.436 --> 00:15:05.515
"Một số người nói đường vào TrungtâmThànhphố
không thu hút người đi bộ."

00:15:05.539 --> 00:15:07.997
Khi mọi khía cạnh của cảnh quan
đều láng mượt,

00:15:08.021 --> 00:15:10.694
khí động lực, và theo hình dòng nước,

00:15:10.718 --> 00:15:13.035
nó nói lên: "Đây là nơi dành cho xe cộ."

00:15:13.059 --> 00:15:18.134
Vì thế nên không một chi tiết, không một
đặc tính nào, có thể khiến nó diễn ra.

00:15:18.158 --> 00:15:19.722
Và ở đây, con phố này:

00:15:19.746 --> 00:15:23.638
đúng, sẽ thoát nước chỉ trong một phút
cơn bão một trăm năm,

00:15:23.662 --> 00:15:26.454
nhưng người phụ nữ tội nghiệp này
phải leo lên lề đường mỗi ngày.

NOTE Paragraph

00:15:26.478 --> 00:15:29.424
Vì vậy rất nhanh sau đó, đi bộ thoải mái
phải gắn với điều

00:15:29.448 --> 00:15:34.401
mà mọi loài vật tìm kiếm, cùng một lúc,
đó là viễn cảnh và nơi trú ẩn.

00:15:34.425 --> 00:15:36.525
Chúng ta muốn có thể nhìn thấy dã thú,

00:15:36.549 --> 00:15:39.068
nhưng ta cũng muốn cảm thấy
rằng bên sườn của ta được che đậy.

00:15:39.092 --> 00:15:41.583
Và vì vậy chúng ta bị thu hút
tới những nơi có rìa đường tốt,

00:15:41.607 --> 00:15:44.935
và nếu bạn không đầu tư cho rìa đường,
mọi người sẽ không muốn ở đó.

00:15:44.959 --> 00:15:47.098
Vậy tỉ lệ phù hợp
giữa chiều cao và chiều rộng?

00:15:47.122 --> 00:15:48.897
Là 1:1? hay 3:1?

00:15:48.921 --> 00:15:52.706
Nếu bạn lên cao hơn 1:6,
bạn sẽ không cảm thấy thoải mái nữa.

00:15:52.730 --> 00:15:54.049
Bạn sẽ không thấy được bao quanh.

00:15:54.073 --> 00:15:57.218
Giờ thì, 6:1 ở Salzburg lại tuyệt đối tốt.

00:15:57.242 --> 00:15:59.629
Trái ngược với Salzburg là Houston.

00:16:00.487 --> 00:16:04.087
Bãi đỗ xe là vấn đề chính ở đây.

00:16:04.111 --> 00:16:07.686
Tuy nhiên, những khoảng trống đó
cũng là vấn đề,

00:16:07.710 --> 00:16:10.955
và nếu khuyết thiếu một góc phố
vì quy luật quy vùng lạc hậu,

00:16:10.979 --> 00:16:13.887
thì bạn có thể khuyết thiếu một mũi
trong khu phố của mình.

00:16:13.911 --> 00:16:15.748
Đó là thứ chúng tôi có trong khu của tôi.

00:16:15.772 --> 00:16:18.848
Đây là quy luật quy vùng nói rằng
tôi không thể xây dựng ở khu vực đó.

00:16:18.872 --> 00:16:22.599
Như bạn đã biết, Washington, DC
đang thay đổi cách quy vùng của nó

00:16:22.623 --> 00:16:25.753
để cho phép các khu vực như vậy
trở thành các khu thế này.

00:16:25.777 --> 00:16:27.943
Chúng ta cần nhiều sự khác biệt
để làm điều đó.

00:16:27.967 --> 00:16:30.251
Xây dựng nhà hình tam giác
có thể rất thú vị,

00:16:30.275 --> 00:16:32.977
nếu bạn xây nên một căn,
mọi người sẽ thích thú.

00:16:33.001 --> 00:16:35.454
Vì vậy bạn cần lấp đầy
toàn bộ những chiếc mũi khuyết thiếu đó.

NOTE Paragraph

00:16:35.478 --> 00:16:37.436
Và cuối cùng, cuộc đi bộ thú vị:

00:16:37.460 --> 00:16:39.132
dấu hiệu của nhân loại.

00:16:39.156 --> 00:16:40.971
Chúng ta thuộc
loài động vật linh trưởng xã hội.

00:16:40.995 --> 00:16:43.183
Không gì khiến ta thích thú hơn
là những người khác.

00:16:43.207 --> 00:16:44.701
Chúng ta muốn dấu hiệu của con người.

00:16:44.725 --> 00:16:47.728
Vì vậy tỉ lệ 1:1 hoàn hảo
là điều tuyệt vời.

00:16:47.752 --> 00:16:49.956
Đây là Grand Rapids,
một thành phố rất thuận tiện cho đi lại,

00:16:49.980 --> 00:16:51.622
nhưng không ai đi bộ trên phố này,

00:16:51.646 --> 00:16:53.757
con phố kết nối hai khách sạn tốt nhất,

00:16:53.781 --> 00:16:58.149
vì nếu ở bên trái,
bạn có khu đỗ xe ngoài trời,

00:16:58.173 --> 00:17:00.657
và bên phải,
là cơ sở vật chất hội nghị

00:17:00.681 --> 00:17:04.110
mà rõ ràng được thiết kế
để ca tụng khu đỗ xe đó,

00:17:04.134 --> 00:17:06.641
vậy thì không hấp dẫn được nhiều người.

00:17:06.665 --> 00:17:10.639
Thị trưởng Joe Riley, trong nhiệm kỳ thứ 10 của mình,
thị trưởng của Charleston, ở South Carolina,

00:17:10.663 --> 00:17:12.840
đã dạy ta rằng chỉ cần 7.6 mét kiến trúc

00:17:12.864 --> 00:17:15.158
để che đi 76 mét gara.

00:17:15.182 --> 00:17:17.902
Đây là cái tôi gọi là Gara Chia Pet.
Nó nằm ở South Beach.

00:17:17.926 --> 00:17:19.370
Tầng trệt đang hoạt động.

NOTE Paragraph

00:17:19.394 --> 00:17:22.113
Tôi muốn kết thúc với dự án
tôi rất vui khi được chia sẻ này.

00:17:22.137 --> 00:17:24.648
Đó là do Các Kiến trúc sư Meleca,
ở Columbus, Ohio,

00:17:24.672 --> 00:17:28.362
Bên trái là khu trung tâm hội nghị,
với đầy người đi bộ.

00:17:28.386 --> 00:17:31.050
Bên phải là khu Short North --
đậm chất dân tộc,

00:17:31.074 --> 00:17:33.771
với các nhà hàng, cửa hiệu tuyệt vời,
nhưng đang phải vật lộn.

00:17:33.795 --> 00:17:36.349
Nó không hoạt động tốt
vì đây là chiếc cầu

00:17:36.373 --> 00:17:38.840
không ai từ trung tâm hội nghị đi qua

00:17:38.864 --> 00:17:40.213
để vào khu đó.

00:17:40.237 --> 00:17:44.530
Rồi khi họ xây lại đường cao tốc,
họ thêm 24 mét vào cây cầu.

00:17:44.554 --> 00:17:47.028
Xin thứ lỗi --
họ xây lại cầu qua đường cao tốc.

00:17:47.052 --> 00:17:49.425
Thành phố chi 1,9 triệu đôla,

00:17:49.449 --> 00:17:51.695
và họ giao khu vực này
cho một nhà phát triển,

00:17:51.719 --> 00:17:53.110
nhà phát triển xây thứ này

00:17:53.134 --> 00:17:55.453
và giờ thì Short North
đã sôi động trở lại.

00:17:55.477 --> 00:17:58.693
Và mọi người đều nói, báo chí,
không phải các tạp chí quy hoạch,

00:17:58.717 --> 00:18:00.938
báo chí nói rằng đó là do chiếc cầu.

NOTE Paragraph

00:18:00.962 --> 00:18:03.582
Vậy đấy. Đó là thuyết khái quát
của tính thuận tiện cho đi bộ.

00:18:03.606 --> 00:18:05.626
Hãy nghĩ về thành phố của chính bạn.

00:18:05.650 --> 00:18:08.067
Hãy nghĩ xem bạn có thể áp dụng thế nào.

00:18:08.091 --> 00:18:10.045
Bạn cần làm cả bốn điều một lúc.

00:18:10.069 --> 00:18:12.378
Vì vậy hãy tìm những địa điểm
có phần lớn điều trong số đó

00:18:12.402 --> 00:18:14.307
và sửa chữa những gì có thể,

00:18:14.331 --> 00:18:17.015
sửa những gì cần sửa ở những điểm đó.

NOTE Paragraph

00:18:17.039 --> 00:18:18.807
Tôi thực sự trân trọng sự chú ý của các bạn,

00:18:18.831 --> 00:18:21.507
và cảm ơn vì đã tới đây hôm nay.

NOTE Paragraph

00:18:21.531 --> 00:18:24.079
(Vỗ tay)