1
00:00:00,860 --> 00:00:03,739
Khi còn nhỏ, tôi đã luôn thích thông tin

2
00:00:03,739 --> 00:00:05,587
mà tôi có thể rút ra từ số liệu

3
00:00:05,587 --> 00:00:08,629
và những câu chuyện được kể
bằng những con số.

4
00:00:08,629 --> 00:00:10,913
Tôi nhớ, khi lớn lên, tôi đã rất bực bội

5
00:00:10,913 --> 00:00:16,459
với cách ba mẹ nói dối tôi bằng các con số

6
00:00:16,459 --> 00:00:21,443
"Talithia, nếu ba đã nói với con một lần ,
ba đã nói với con một nghìn lần rồi''

7
00:00:21,443 --> 00:00:25,335
Không, ba à, ba mới nói 17 lần thôi

8
00:00:25,335 --> 00:00:28,377
và hai lần thì con không có lỗi (Cười)

9
00:00:28,377 --> 00:00:31,681
Tôi nghĩ đó là một trong các lý do
mà tôi đã lên chức tiến sĩ thống kê

10
00:00:31,681 --> 00:00:32,569
Tôi luôn muốn biết

11
00:00:32,569 --> 00:00:35,755
mọi người có ẩn ý gì qua những con số?

12
00:00:35,755 --> 00:00:36,938
Là một nhà thống kê

13
00:00:36,938 --> 00:00:40,791
tôi muốn mọi người cho tôi xem số liệu

14
00:00:40,791 --> 00:00:43,126
và tôi có thể tự rút ra kết luận

15
00:00:43,126 --> 00:00:46,175
Donald và tôi khi tôi mang bầu lần thứ 3

16
00:00:46,175 --> 00:00:48,909
khoảng tuần thứ 41 rưỡi

17
00:00:48,909 --> 00:00:52,286
thời điểm mà các bạn có thể thấy 
là quá hạn sinh nở

18
00:00:52,286 --> 00:00:54,121
Dân thống kê chúng tôi gọi đó là

19
00:00:54,121 --> 00:00:56,807
ở khoảng tin cậy 95%.

20
00:00:56,807 --> 00:00:58,673
(Cười)

21
00:00:58,673 --> 00:01:00,951
Ở thời điểm đó của quá trình

22
00:01:00,951 --> 00:01:03,144
chúng tôi cứ vài ngày

23
00:01:03,144 --> 00:01:04,952
lại đi làm xét nghiệm stress cho em bé

24
00:01:04,952 --> 00:01:06,134
đó là chỉ thủ tục

25
00:01:06,134 --> 00:01:10,720
Xét nghiệm để xem em bé
có bị loại stress nào vì ra đời muộn

26
00:01:10,720 --> 00:01:14,113
Bạn hầu như không gặp bác sĩ thật, nếu có

27
00:01:14,113 --> 00:01:17,280
chỉ là những người tình cờ 
hôm đó làm việc ở bệnh viện

28
00:01:17,280 --> 00:01:19,746
Chúng tôi đi làm xét nghiệm stress

29
00:01:19,746 --> 00:01:23,524
và sau 20 phút, bác sĩ đến và ông ấy nói:

30
00:01:23,524 --> 00:01:29,079
"Cháu bé bị stress, 
chúng ta cần phải thúc sinh"

31
00:01:29,079 --> 00:01:34,568
Là 1 nhà thống kê, tôi phản ứng thế nào?

32
00:01:35,358 --> 00:01:37,370
Xin cho tôi xem số liệu

33
00:01:37,370 --> 00:01:40,072
Sau đó, ông tiếp tục cho chúng tôi biết

34
00:01:40,072 --> 00:01:42,497
nhịp tim của em bé theo dõi trong 18 phút

35
00:01:42,497 --> 00:01:44,468
nhịp tim của em bé đã ở mức bình thường

36
00:01:44,468 --> 00:01:47,421
và trong vòng hai phút, có vẻ như nó là

37
00:01:47,421 --> 00:01:51,131
vùng nhịp tim của tôi và tôi nói

38
00:01:51,131 --> 00:01:54,034
"Có thể đó là nhịp tim của tôi?"

39
00:01:54,037 --> 00:01:55,492
Tôi đã vận động một chút

40
00:01:55,492 --> 00:01:57,790
thật khó nằm yên

41
00:01:57,790 --> 00:02:00,308
khi mang thai 41 tuần trong vòng 20 phút

42
00:02:00,308 --> 00:02:02,481
Có lẽ có sự chuyển dịch gì đó"

43
00:02:02,481 --> 00:02:07,457
Ông ấy nói: 
''Chúng tôi không muốn mạo hiểm''

44
00:02:07,457 --> 00:02:08,717
Tôi nói được thôi.

45
00:02:08,717 --> 00:02:10,696
Tôi nói ''Nếu tôi đang ở tuần thai thứ 36

46
00:02:10,696 --> 00:02:12,245
với các thông số tương tự?

47
00:02:12,245 --> 00:02:16,124
Liệu ông có quyết định thúc sinh không?''

48
00:02:16,124 --> 00:02:19,692
''Không, tôi có lẽ đợi tới lúc ít nhất

49
00:02:19,692 --> 00:02:21,702
cô được 38 tuần, nhưng cô gần 42 tuần rồi,

50
00:02:21,702 --> 00:02:23,709
không có lý do gì để em bé trong bụng cả,

51
00:02:23,709 --> 00:02:25,660
hãy chuẩn bị nhập viện''

52
00:02:25,660 --> 00:02:32,241
Tôi nói ''Tại sao chúng ta không thử lại?

53
00:02:32,241 --> 00:02:33,962
thu thập thêm số liệu

54
00:02:33,962 --> 00:02:36,373
Tôi có thể cố gắng ở yên trong 20 phút

55
00:02:36,373 --> 00:02:39,056
Chúng ta tính trung bình và xem xem

56
00:02:39,056 --> 00:02:41,738
nó có nghĩa ra sao. (Cười)

57
00:02:41,738 --> 00:02:45,385
Và ông ấy nói:

58
00:02:45,385 --> 00:02:52,434
"Thưa cô, tôi chỉ không muốn 
cô bị sảy thai''

59
00:02:52,434 --> 00:02:55,566
đó là việc của ba người chúng ta

60
00:02:55,566 --> 00:02:56,720
Rồi ông ấy nói

61
00:02:56,720 --> 00:03:00,838
''Nguy cơ cô bị sảy thai cao gấp đôi

62
00:03:00,838 --> 00:03:04,605
khi quá hạn sinh nở. Xin mời nhập viện''.

63
00:03:04,605 --> 00:03:10,892
Ôi! Là một nhà thống kê, 
phản ứng của tôi là gì nhỉ?

64
00:03:10,892 --> 00:03:12,130
Xin cho tôi xem số liệu!

65
00:03:12,130 --> 00:03:13,345
Bác sĩ, ông nói về rủi ro

66
00:03:13,345 --> 00:03:16,321
Tôi nói về rủi ro cả ngày, 
hãy nói cho tôi nghe về rủi ro nào!

67
00:03:16,321 --> 00:03:17,523
Hãy nói về rủi ro. (Cười)

68
00:03:17,523 --> 00:03:19,488
Hãy nói về rủi ro.

69
00:03:19,488 --> 00:03:20,689
Tôi nói ''Tốt thôi.

70
00:03:20,689 --> 00:03:24,590
Có phải tôi đi từ 30 phần trăm rủi ro 
lên 60 phần trăm rủi ro không?

71
00:03:24,590 --> 00:03:27,141
Chúng ta ở đâu trong nguy cơ sảy thai này?

72
00:03:27,141 --> 00:03:30,437
Và ông ấy nói: 
''Không hẳn thế, rủi ro là gấp đôi,

73
00:03:30,437 --> 00:03:35,419
và chúng tôi chỉ muốn 
những điều tốt nhất cho em bé''

74
00:03:35,419 --> 00:03:37,582
Không nản lòng, tôi thử từ khía cạnh khác

75
00:03:37,582 --> 00:03:42,950
Tôi nói ''Được rồi, trong 1000 phụ nữ 
mang thai đủ thời gian

76
00:03:42,950 --> 00:03:45,616
có bao nhiêu trong số đó bị sảy thai

77
00:03:45,616 --> 00:03:47,411
ngay trước kỳ sinh nở?

78
00:03:47,411 --> 00:03:50,259
Ông ấy nhìn tôi rồi nhìn Donald,

79
00:03:50,259 --> 00:03:54,962
và ông nói, khoảng 1 trong 1000

80
00:03:54,962 --> 00:03:58,322
Tôi nói ''Thế thì trong số 1000 người đó,

81
00:03:58,322 --> 00:04:02,650
bao nhiêu người bị sảy thai 
ngay trước kỳ sinh nở?''

82
00:04:02,650 --> 00:04:06,142
"Khoảng hai'' (Cười)

83
00:04:06,142 --> 00:04:09,166
Tôi nói "Thế là ông nói về rủi ro của tôi

84
00:04:09,166 --> 00:04:12,213
đi từ 0.1 phần trăm

85
00:04:12,213 --> 00:04:16,459
lên 0.2 phần trăm''

86
00:04:16,459 --> 00:04:19,137
Như vậy, số liệu không đủ thuyết phục

87
00:04:19,137 --> 00:04:20,385
rằng tôi cần thúc sinh

88
00:04:20,385 --> 00:04:22,334
Sau đó chúng tôi tiếp tục tranh luận

89
00:04:22,334 --> 00:04:24,982
về việc thúc sinh dẫn đến tỉ lệ cao

90
00:04:24,982 --> 00:04:28,973
của thủ thuật Xê-da, và ở mức tối đa 
chúng tôi muốn tránh điều đó

91
00:04:28,973 --> 00:04:30,225
Rồi tôi nói

92
00:04:30,225 --> 00:04:33,105
''Tôi không nghĩ 
ngày dự sinh của tôi là chuẩn xác''

93
00:04:33,105 --> 00:04:35,705
(Cười)

94
00:04:35,705 --> 00:04:38,445
Điều này làm ông ấy rất ngạc nhiên

95
00:04:38,445 --> 00:04:40,095
và trông ông ấy có vẻ bối rối

96
00:04:40,095 --> 00:04:42,227
tôi nói ''Ông có thể không biết điều này

97
00:04:42,227 --> 00:04:43,808
ngày dự sinh được dự tính

98
00:04:43,808 --> 00:04:46,346
dựa trên chu kỳ kinh nguyệt là 28 ngày,

99
00:04:46,346 --> 00:04:47,848
và vòng kinh của tôi lên xuống

100
00:04:47,848 --> 00:04:51,295
đôi khi 27 ngày, đôi khi là 38 ngày ___

101
00:04:51,295 --> 00:04:54,449
tôi có thu thập số liệu 
để chứng minh điều đó.

102
00:04:54,449 --> 00:04:58,233
(Cười)

103
00:04:58,233 --> 00:05:04,070
Cuối cùng, chúng tôi rời bệnh viện, 
không sử dụng thuốc thúc sinh

104
00:05:04,070 --> 00:05:10,263
Chúng tôi phải ký vào một đơn khước từ 
để được ra khỏi bệnh viện

105
00:05:10,263 --> 00:05:13,951
Tôi không khuyến khích bạn 
không nghe lời của bác sỹ

106
00:05:13,951 --> 00:05:15,869
vì với ngay cả đứa con đầu

107
00:05:15,869 --> 00:05:19,511
tôi đã bị thúc sinh ở tuần 38, 
dịch cổ tử cung ít

108
00:05:19,511 --> 00:05:22,149
Tôi không phải là người chống lại
sự can thiệp của y học

109
00:05:22,149 --> 00:05:25,043
Nhưng tại sao chúng tôi lại tự tin
rời bệnh viện ngày hôm đó?

110
00:05:25,043 --> 00:05:28,483
Chúng tôi có số liệu 
mà nói lên 1 câu chuyện khác

111
00:05:28,483 --> 00:05:33,491
Chúng tôi đã thu thập số liệu trong 6 năm

112
00:05:33,491 --> 00:05:35,789
Tôi có số liệu về nhiệt độ cơ thể

113
00:05:35,789 --> 00:05:37,404
và nó nói lên một câu chuyện khác

114
00:05:37,404 --> 00:05:44,477
Thực tế là chúng ta có thể dự tính 
khá chính xác thời gian thụ thai

115
00:05:44,477 --> 00:05:46,379
Vâng, đó là chuyện mà bạn muốn kể

116
00:05:46,379 --> 00:05:49,631
vào ngày cưới của con bạn (Cười)

117
00:05:49,631 --> 00:05:53,324
Mẹ còn nhớ rõ như mới hôm qua

118
00:05:53,324 --> 00:05:55,965
nhiệt độ của mẹ sôi lên 97.8 độ

119
00:05:55,965 --> 00:06:00,119
khi mẹ nhìn sâu vào mắt cha con (Cười)

120
00:06:00,119 --> 00:06:06,731
Đúng thế. 20 năm nữa, 
chúng ta sẽ kể câu chuyện đó.

121
00:06:06,731 --> 00:06:10,162
Chúng tôi đã tự tin rời bệnh viện
vì chúng tôi đã thu thập những số liệu

122
00:06:10,162 --> 00:06:11,930
Thế những số liệu đó trông thế nào?

123
00:06:11,930 --> 00:06:14,427
Đây là biểu đồ tiêu chuẩn

124
00:06:14,427 --> 00:06:17,729
của nhiệt độ cơ thể một phụ nữ khi thức

125
00:06:17,729 --> 00:06:19,246
trong chu kỳ kinh nguyệt

126
00:06:19,246 --> 00:06:20,699
từ khi bắt đầu vòng kinh

127
00:06:20,699 --> 00:06:22,051
đến khi bắt đầu vòng kế tiếp

128
00:06:22,051 --> 00:06:24,872
Bạn sẽ thấy nhiệt độ không hề ngẫu nhiên

129
00:06:24,872 --> 00:06:26,936
rõ ràng, có phần nhiệt độ thấp

130
00:06:26,936 --> 00:06:28,935
khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt

131
00:06:28,935 --> 00:06:31,434
sau đó bạn thấy nhiệt độ tăng lên 
và ở mức cao hơn

132
00:06:31,434 --> 00:06:33,712
ở cuối chu kỳ

133
00:06:33,712 --> 00:06:35,133
Có gì đang diễn ra vậy?

134
00:06:35,133 --> 00:06:37,739
Các số liệu nói với bạn điều gì?

135
00:06:37,739 --> 00:06:40,528
Vâng, thưa các bà, các cô, 
ở phần đầu chu kỳ của chúng ta

136
00:06:40,528 --> 00:06:43,780
hóc-môn estrogen chiếm phần lớn

137
00:06:43,780 --> 00:06:47,589
và nó kìm nén nhiệt độ cơ thể

138
00:06:47,589 --> 00:06:51,126
trong kỳ rụng trứng, 
cơ thể sản sinh ra trứng

139
00:06:51,126 --> 00:06:56,141
và progesterone chiếm chủ đạo, 
chính là tiền thai nghén

140
00:06:56,141 --> 00:06:58,493
do đó nhiệt độ cơ thể tăng lên để chuẩn bị

141
00:06:58,493 --> 00:07:02,279
cho việc làm tổ cho trứng mới

142
00:07:02,279 --> 00:07:05,011
Chính vì thế nhiệt độ cơ thể tăng lên?

143
00:07:05,011 --> 00:07:08,687
Hãy nghĩ đến những con chim ngồi ấp trứng

144
00:07:08,687 --> 00:07:10,153
Tại sao chúng ngồi lên trứng?

145
00:07:10,153 --> 00:07:12,090
Chúng muốn giữ ấm cho trứng

146
00:07:12,090 --> 00:07:13,594
bảo vệ và giữ ấm

147
00:07:13,594 --> 00:07:16,505
Thưa các bà, các cô
đó là điều cơ thể chúng ta làm hàng tháng

148
00:07:16,505 --> 00:07:17,956
nhiệt độ tăng lên dự trước

149
00:07:17,956 --> 00:07:21,092
về việc giữ ấm cho một mầm sống mới

150
00:07:21,092 --> 00:07:24,022
Và nếu không có gì xảy ra, 
nếu bạn không mang thai

151
00:07:24,022 --> 00:07:28,564
thì estrogen trở lại vị trí chủ đạo
và chu kỳ lại bắt đầu từ đầu.

152
00:07:28,564 --> 00:07:30,511
Nhưng nếu bạn mang thai, đôi khi

153
00:07:30,511 --> 00:07:33,055
bạn thấy sự thay đổi khác nhiệt độ cơ thể

154
00:07:33,055 --> 00:07:36,342
và nó tăng dần lên trong cả chín tháng

155
00:07:36,342 --> 00:07:39,667
Vì thế bạn thấy những phụ nữ mang thai
chỉ ra mồ hôi và thấy nóng

156
00:07:39,667 --> 00:07:43,045
do nhiệt độ cơ thể họ cao.

157
00:07:43,045 --> 00:07:47,414
Đây là biểu đồ chúng tôi có 
từ khoảng ba hay bốn năm trước.

158
00:07:47,414 --> 00:07:49,434
Chúng tôi rất thích thú với nó

159
00:07:49,434 --> 00:07:51,970
Bạn thấy mức nhiệt độ thấp

160
00:07:51,970 --> 00:07:55,012
rồi thay đổi trong khoảng 5 ngày

161
00:07:55,012 --> 00:07:57,471
đây là khoảng thời gian trứng di chuyển

162
00:07:57,471 --> 00:07:59,918
xuống vòi trứng và làm tổ,

163
00:07:59,918 --> 00:08:03,559
sau đó bạn thấy nhiệt độ tăng lên một chút

164
00:08:03,559 --> 00:08:06,772
Thật ra tôi có hai lần thay đổi nhiệt độ

165
00:08:06,772 --> 00:08:10,832
được xác định bởi xét nghiệm
xem tôi có thai thật hay không

166
00:08:10,832 --> 00:08:13,913
đứa con đầu lòng, rất hào hứng

167
00:08:13,913 --> 00:08:15,944
Cho đến vài ngày sau đó

168
00:08:15,944 --> 00:08:20,885
Tôi thấy có một vài giọt máu
và tôi nhận thấy bị chảy máu nhiều

169
00:08:20,885 --> 00:08:25,244
tôi đã bị sảy thai sớm

170
00:08:25,244 --> 00:08:29,114
Nếu như tôi đã không đo nhiệt độ cơ thể

171
00:08:29,114 --> 00:08:33,012
tôi đã có thể chỉ nghĩ rằng
tôi bị trễ kỳ kinh tháng đó

172
00:08:33,012 --> 00:08:34,820
nhưng chúng tôi có số liệu chứng minh

173
00:08:34,820 --> 00:08:37,447
rằng tôi bị sảy thai.

174
00:08:37,447 --> 00:08:39,020
ngay cả khi số liệu thể hiện

175
00:08:39,020 --> 00:08:41,664
một điều thật sự bất hạnh 
trong cuộc sống của chúng tôi

176
00:08:41,664 --> 00:08:43,531
Chúng tôi đem số liệu đó tới bác sỹ

177
00:08:43,531 --> 00:08:46,159
nếu có vấn đề gì với khả năng sinh sản 
hay gì khác

178
00:08:46,159 --> 00:08:47,544
tôi có số liệu để chứng minh

179
00:08:47,544 --> 00:08:49,761
Đây, tôi mang thai, nhiệt độ cơ thể tăng

180
00:08:49,761 --> 00:08:51,445
tôi đã mất đứa bé.

181
00:08:51,445 --> 00:08:54,805
Chúng ta có thể làm gì để tránh việc này?

182
00:08:54,805 --> 00:08:58,326
Đó không chỉ là nhiệt độ

183
00:08:58,326 --> 00:09:01,067
nó không chỉ là khả năng sinh sản

184
00:09:01,067 --> 00:09:04,955
Chúng ta có thể dùng số liệu về cơ thể
để cho chúng ta biết rất nhiều điều

185
00:09:04,955 --> 00:09:08,785
Ví dụ, bạn có biết đo nhiệt độ cơ thể 
có thể nói cho bạn biết rất nhiều

186
00:09:08,785 --> 00:09:10,924
về tình trạng tuyến giáp của bạn?

187
00:09:10,924 --> 00:09:14,939
Tuyến giáp của bạn hoạt động
giống như máy điều nhiệt trong nhà bạn

188
00:09:14,939 --> 00:09:17,157
Bạn muốn có một nhiệt độ vừa phải
trong nhà bạn

189
00:09:17,157 --> 00:09:18,681
bạn cài đặt trong máy điều nhiệt

190
00:09:18,681 --> 00:09:21,175
Khi trong nhà lạnh quá
máy sẽ nhắc nhở bạn

191
00:09:21,175 --> 00:09:24,393
"Này, chúng ta cần 1 chút hơi nóng ở đây"

192
00:09:24,393 --> 00:09:26,252
Hoặc nếu trời nóng quá, cái máy sẽ nói:

193
00:09:26,252 --> 00:09:29,619
"Bật điều hòa lên. Làm mát đi!"

194
00:09:29,619 --> 00:09:33,416
Tuyến giáp của bạn cũng hoạt động
trong cơ thể bạn y hệt như vậy

195
00:09:33,416 --> 00:09:36,116
Tuyến giáp cố gắng giữ một nhiệt độ tối ưu

196
00:09:36,116 --> 00:09:37,144
cho cơ thể bạn

197
00:09:37,144 --> 00:09:40,016
Nếu quá lạnh, tuyết giáp nói
''Này, chúng ta cần làm ấm lên"

198
00:09:40,016 --> 00:09:42,814
Nếu quá nóng, tuyến giáp sẽ làm mát lại

199
00:09:42,814 --> 00:09:47,220
Nhưng cái gì sẽ xảy ra khi 
tuyết giáp của bạn không hoạt động tốt?

200
00:09:47,220 --> 00:09:49,587
Khi nó không hoạt động thì nó sẽ thể hiện

201
00:09:49,587 --> 00:09:50,723
qua nhiệt độ cơ thể bạn

202
00:09:50,723 --> 00:09:53,598
nó có xu hướng thấp hơn thông thường 
hoặc thay đổi liên tục

203
00:09:53,598 --> 00:09:55,438
Vì thế bằng cách thu thập số liệu này

204
00:09:55,438 --> 00:09:58,005
bạn sẽ có thông tin về tuyến giáp của bạn.

205
00:09:58,005 --> 00:10:01,249
Nào, nếu bạn có vấn đề với tuyến giáp
và bạn đi đến bác sỹ

206
00:10:01,249 --> 00:10:03,682
bác sỹ sẽ thật sự kiểm tra nồng độ hóc môn


207
00:10:03,682 --> 00:10:06,620
do tuyến giáp kích thích trong máu

208
00:10:06,620 --> 00:10:10,603
Tốt thôi. Nhưng vấn đề với xét nghiệm đó

209
00:10:10,603 --> 00:10:13,818
là nó không nói cho bạn mức độ tích cực
của hóc môn trong cơ thể bạn

210
00:10:13,818 --> 00:10:15,617
Nên bạn có thể có nhiều hóc môn

211
00:10:15,617 --> 00:10:17,565
nhưng nó có lẽ không tích cực điều chỉnh

212
00:10:17,565 --> 00:10:18,613
nhiệt độ cơ thể bạn

213
00:10:18,613 --> 00:10:21,052
Vì thế chỉ bằng cách đo nhiệt độ hàng ngày

214
00:10:21,052 --> 00:10:23,982
bạn có thông tin về tình trạng tuyến giáp.

215
00:10:23,982 --> 00:10:26,463
Thế nếu bạn không muốn
đo nhiệt độ cơ thể hàng ngày?

216
00:10:26,463 --> 00:10:28,021
Tôi ủng hộ bạn làm việc đó

217
00:10:28,021 --> 00:10:30,066
nhưng có cả tá thứ khác mà bạn có thể làm

218
00:10:30,066 --> 00:10:32,681
Bạn có thể đo huyết áp
bạn có thể đo cân nặng

219
00:10:32,681 --> 00:10:34,271
Ay, ai mà lại thích thú

220
00:10:34,271 --> 00:10:37,808
với đo cân nặng hàng ngày? (Cười)

221
00:10:37,808 --> 00:10:42,599
Hồi mới cưới, Donald có lần bị tắc mũi

222
00:10:42,599 --> 00:10:45,719
và anh ấy uống cả đống thuốc

223
00:10:45,719 --> 00:10:49,718
để thoát khỏi tình trạng tắc mũi, 
chả có ích gì cả

224
00:10:49,718 --> 00:10:53,957
Thế là, đêm đó anh ấy đánh thức tôi dậy 
và anh ấy nói:

225
00:10:53,957 --> 00:10:57,764
"Em yêu, anh không thể thở bằng mũi được''

226
00:10:57,764 --> 00:11:02,582
Tôi quay ra, nhìn và nói
"Nhưng anh có thể thở bằng miệng mà?''

227
00:11:02,582 --> 00:11:04,060
(Cười)

228
00:11:04,060 --> 00:11:11,140
Và anh ấy nói thế này: 
''Ừ, nhưng anh không thở bằng mũi được!''

229
00:11:11,140 --> 00:11:14,160
Thế là, như một cô vợ hoàn hảo,

230
00:11:14,160 --> 00:11:15,995
tôi đưa anh ấy đến phòng cấp cứu

231
00:11:15,995 --> 00:11:18,427
vào 2 giờ sáng.

232
00:11:18,427 --> 00:11:21,897
Và trong lúc lái xe, tôi nghĩ là

233
00:11:21,897 --> 00:11:24,746
anh không chết bây giờ được

234
00:11:24,746 --> 00:11:26,916
Chúng ta mới cưới

235
00:11:26,916 --> 00:11:31,374
người ta sẽ nghĩ là em giết anh! (Cười)

236
00:11:31,374 --> 00:11:35,047
Rồi chúng tôi vào phòng cấp cứu
cô y tá gặp chúng tôi

237
00:11:35,047 --> 00:11:37,668
và anh ấy không thở bằng mũi được

238
00:11:37,668 --> 00:11:40,071
nên cô ấy đưa chúng tôi ra phía sau 
và bác sỹ nói:

239
00:11:40,071 --> 00:11:43,710
''Vấn đề ở đây có thể là gì nhỉ?''
anh ấy nói ''Tôi không thở bằng mũi được''

240
00:11:43,710 --> 00:11:45,859
Bác sỹ nói:
''Anh không thở bằng mũi được à?"

241
00:11:45,859 --> 00:11:50,866
Không nhưng anh ấy có thể thở bằng miệng.
(Cười)

242
00:11:50,866 --> 00:11:53,508
Bác sĩ chững lại và nhìn cả hai chúng tôi

243
00:11:53,508 --> 00:11:57,374
rồi nói: ''Thưa ông, 
tôi nghĩ tôi biết có vấn đề gì.

244
00:11:57,374 --> 00:11:58,810
Ông bị đau tim.

245
00:11:58,810 --> 00:12:01,461
Tôi sẽ bố trí làm điện tâm đồ EKG
và chụp Xquang CAT

246
00:12:01,461 --> 00:12:04,203
cho ông ngay lập tức''

247
00:12:04,203 --> 00:12:06,211
Và chúng tôi nghĩ không, không, không.

248
00:12:06,211 --> 00:12:08,291
Đó không phải đau tim.

249
00:12:08,291 --> 00:12:13,768
Anh ấy có thể thở bằng miệng. 
Không, không, không thể được

250
00:12:13,768 --> 00:12:16,031
Chúng tôi đi tới đi lui với ông bác sỹ

251
00:12:16,031 --> 00:12:18,629
vì chúng tôi nghĩ đó là 
một chẩn đoán không chính xác

252
00:12:18,629 --> 00:12:22,461
còn ông ấy thì nói: 
''Thật đấy, mọi việc sẽ ổn, cứ bình tĩnh''

253
00:12:22,461 --> 00:12:26,380
Và tôi nghĩ, làm sao mà bình tĩnh được
nhưng tôi không nghĩ là anh ấy bị đau tim

254
00:12:26,380 --> 00:12:29,621
May mắn cho chúng tôi là
vị bác sỹ này đã hết ca trực

255
00:12:29,621 --> 00:12:32,696
Thế là bác sỹ mới tới, 
ông ấy thấy rõ là chúng tôi đang rối trí

256
00:12:32,696 --> 00:12:35,537
với một ông chồng không thể thở được

257
00:12:35,537 --> 00:12:38,639
bằng đường mũi (Cười)

258
00:12:38,639 --> 00:12:41,425
Ông ấy bắt đầu đặt câu hỏi

259
00:12:41,425 --> 00:12:46,305
Ông ấy hỏi: ''Nào, 
cả hai vị có tập tành gì không?''

260
00:12:46,305 --> 00:12:53,378
Đôi khi chúng tôi đạp xe đến phòng tập

261
00:12:53,378 --> 00:12:55,031
(Cười)

262
00:12:55,031 --> 00:12:57,896
Chúng tôi đi lại

263
00:12:57,896 --> 00:13:00,769
Ông ấy hỏi ''Thế các vị đã làm gì
ngay trước khi đến đây?''

264
00:13:00,769 --> 00:13:03,271
Tôi nghĩ tôi đã ngủ, thành thật là thế

265
00:13:03,271 --> 00:13:06,102
nhưng Donald đã làm gì trước đó?

266
00:13:06,102 --> 00:13:09,160
Thế là Donald nói về 
cái đống thuốc mà anh ấy đã uống

267
00:13:09,160 --> 00:13:12,972
anh ấy kể ra: ''Tôi uống thuốc thông mũi
rồi sau đó tôi dùng thuốc xịt mũi này''

268
00:13:12,972 --> 00:13:15,027
sau đó, bỗng nhiên đèn vụt tắt, ông ấy nói

269
00:13:15,027 --> 00:13:18,612
''Ôi! Anh không bao giờ nên dùng chung
thuốc thông mũi với thuốc xịt mũi này

270
00:13:18,612 --> 00:13:21,279
Nó sẽ luôn làm anh tắc tịt.
Đây, dùng loại này thay thế''

271
00:13:21,279 --> 00:13:23,325
Ông ấy kê đơn cho chúng tôi

272
00:13:23,325 --> 00:13:25,345
Chúng tôi nhìn nhau và tôi nhìn vào bác sỹ

273
00:13:25,345 --> 00:13:27,541
rồi tôi nói: ''Tại sao có vẻ là

274
00:13:27,541 --> 00:13:29,952
ông chẩn đoán chính xác cho chồng tôi,

275
00:13:29,952 --> 00:13:32,168
nhưng ông bác sỹ trước lại muốn làm

276
00:13:32,168 --> 00:13:34,674
điện tâm đồ và Xquang

277
00:13:34,674 --> 00:13:37,281
Ông ấy nhìn chúng tôi và nói

278
00:13:37,281 --> 00:13:41,499
''À, khi một người đàn ông 160 kg
bước vào phòng cấp cứu và không thở được,

279
00:13:41,499 --> 00:13:44,113
bác sỹ sẽ đoán rằng anh ta bị 
một cơn đau tim tấn công

280
00:13:44,113 --> 00:13:47,212
sau đó thì bác sỹ mới hỏi han sau.''

281
00:13:47,212 --> 00:13:52,932
Các bác sỹ cấp cứu được huấn luyện
để đưa ra quyết định nhanh chóng

282
00:13:52,932 --> 00:13:55,023
nhưng không phải luôn luôn chính xác.

283
00:13:55,023 --> 00:13:56,712
Nếu chúng tôi đã có chút thông tin

284
00:13:56,712 --> 00:13:58,966
về tình trạng tim để chia sẻ với ông ấy

285
00:13:58,966 --> 00:14:02,741
thì chúng ta đã có thể có
chẩn đoán tốt hơn ngay từ lần đầu

286
00:14:02,741 --> 00:14:04,973
Tôi muốn bạn xem xét biểu đồ sau

287
00:14:04,973 --> 00:14:06,927
cách đo huyết áp tâm thu

288
00:14:06,927 --> 00:14:10,999
từ tháng Mười 2010 đến tháng Bảy 2012

289
00:14:10,999 --> 00:14:12,822
Bạn sẽ thấy đường đo này xuất phát từ

290
00:14:12,822 --> 00:14:16,360
vùng tiền tăng huyết áp / tăng huyết áp

291
00:14:16,360 --> 00:14:18,946
trong vòng một năm rưỡi

292
00:14:18,946 --> 00:14:21,591
nó đi xuống vùng thông thường

293
00:14:21,591 --> 00:14:25,700
Đó là nhịp tim của người 16 tuổi khỏe mạnh

294
00:14:25,700 --> 00:14:29,731
Số liệu này nói cho bạn điều gì?

295
00:14:29,731 --> 00:14:32,612
Rõ ràng, đó là số liệu của một người

296
00:14:32,612 --> 00:14:35,285
mà đã làm được một sự biến đổi mạnh mẽ

297
00:14:35,285 --> 00:14:40,443
và may mắn là người đó 
hôm nay có mặt ở đây

298
00:14:40,443 --> 00:14:44,697
Người đàn ông nặng 160 kg 
bước vào phòng cấp cứu cùng tôi

299
00:14:44,697 --> 00:14:47,669
giờ đây thậm chí hấp dẫn và khỏe mạnh hơn

300
00:14:47,669 --> 00:14:54,357
chỉ còn 100 kg,
và đây là đường huyết áp của anh ấy

301
00:14:54,357 --> 00:14:57,818
Sau quá trình một năm rưỡi

302
00:14:57,818 --> 00:14:59,787
Thói quen ăn uống của Donald đã thay đổi,

303
00:14:59,787 --> 00:15:02,278
chế độ dinh dưỡng luyện tập của chúng tôi
đã thay đổi

304
00:15:02,278 --> 00:15:04,168
nhịp tim của anh ấy hưởng ứng lại

305
00:15:04,168 --> 00:15:05,960
huyết áp hưởng ứng lại
sự thay đổi đó

306
00:15:05,960 --> 00:15:07,969
anh ấy đã có được thân hình này.

307
00:15:07,969 --> 00:15:10,027
Vậy thì, thông điệp để bạn về nhà suy nghĩ

308
00:15:10,027 --> 00:15:12,643
mà tôi muốn nói với bạn hôm nay?

309
00:15:14,489 --> 00:15:18,035
Bằng cách làm chủ số liệu của bạn 
như cách chúng tôi đã làm

310
00:15:18,035 --> 00:15:21,862
chỉ với việc hàng ngày 
lấy số liệu từ cơ thể bạn

311
00:15:21,862 --> 00:15:24,491
bạn sẽ trở thành chuyên gia 
về chính cơ thể của mình.

312
00:15:24,491 --> 00:15:26,493
Bạn trở thành người làm chủ

313
00:15:26,493 --> 00:15:28,916
Điều đó không khó thực hiện

314
00:15:28,916 --> 00:15:30,976
Bạn không cần phải là tiến sĩ thống kê học

315
00:15:30,976 --> 00:15:32,758
để trở thành chuyên gia về chính bạn

316
00:15:32,758 --> 00:15:34,289
Bạn không cần bằng cấp về y học

317
00:15:34,289 --> 00:15:36,315
để trở thành chuyên gia về cơ thể của bạn

318
00:15:36,315 --> 00:15:39,154
Bác sỹ, họ là chuyên gia của cả cộng đồng

319
00:15:39,154 --> 00:15:41,432
nhưng bạn là chuyên gia của chính bạn.

320
00:15:41,432 --> 00:15:43,342
Và khi hai người đến với nhau

321
00:15:43,342 --> 00:15:45,312
khi hai chuyên gia đến với nhau

322
00:15:45,312 --> 00:15:48,107
hai người sẽ có khả năng 
đưa ra quyết định tốt hơn

323
00:15:48,107 --> 00:15:50,107
hơn là chỉ một mình bác sỹ của bạn.

324
00:15:50,107 --> 00:15:53,874
Giờ bạn đã hiểu sức mạnh của thông tin

325
00:15:53,874 --> 00:15:55,965
bạn có thể thu thập từ dữ liệu cá nhân

326
00:15:55,965 --> 00:15:59,414
Tôi muốn mời các bạn đứng dậy
và giơ tay phải lên

327
00:15:59,414 --> 00:16:01,973
(Cười)

328
00:16:01,973 --> 00:16:04,093
Vâng, xin mời đứng lên.

329
00:16:06,771 --> 00:16:13,679
Tôi tuyên bố bạn làm chủ 
dữ liệu về chính bạn

330
00:16:13,679 --> 00:16:17,241
và hôm nay, tôi hân hạnh trao cho bạn

331
00:16:17,241 --> 00:16:21,586
bằng thống kê cơ sở của hiệp hội TEDx

332
00:16:21,586 --> 00:16:26,030
tập trung vào phân tích dữ liệu 
theo thời gian

333
00:16:26,030 --> 00:16:29,743
với tất cả quyền và đặc quyền có liên quan

334
00:16:29,743 --> 00:16:33,219
Vậy lần sau, khi bạn đến phòng khám bác sỹ

335
00:16:33,219 --> 00:16:36,410
với tư cách là một nhà thống kê mới 
do được xui khiến

336
00:16:36,410 --> 00:16:38,920
Phản ứng của bạn phải luôn là gì?

337
00:16:38,920 --> 00:16:41,402
Khán giả: Cho tôi xem số liệu
TW: Tôi chưa nghe rõ!

338
00:16:41,402 --> 00:16:43,000
Khán giả: Cho tôi xem số liệu!

339
00:16:43,000 --> 00:16:43,828
TW: Một lần nữa!

340
00:16:43,828 --> 00:16:45,317
Khán giả: Cho tôi xem số liệu!

341
00:16:45,317 --> 00:16:46,549
TW: Cho tôi xem số liệu

342
00:16:46,549 --> 00:16:48,060
Cảm ơn

343
00:16:48,060 --> 00:16:49,760
(Vỗ tay)