Khi còn nhỏ, tôi đã luôn thích thông tin
mà tôi có thể rút ra từ số liệu
và những câu chuyện được kể
bằng những con số.
Tôi nhớ, khi lớn lên, tôi đã rất bực bội
với cách ba mẹ nói dối tôi bằng các con số
"Talithia, nếu ba đã nói với con một lần ,
ba đã nói với con một nghìn lần rồi''
Không, ba à, ba mới nói 17 lần thôi
và hai lần thì con không có lỗi (Cười)
Tôi nghĩ đó là một trong các lý do
mà tôi đã lên chức tiến sĩ thống kê
Tôi luôn muốn biết
mọi người có ẩn ý gì qua những con số?
Là một nhà thống kê
tôi muốn mọi người cho tôi xem số liệu
và tôi có thể tự rút ra kết luận
Donald và tôi khi tôi mang bầu lần thứ 3
khoảng tuần thứ 41 rưỡi
thời điểm mà các bạn có thể thấy
là quá hạn sinh nở
Dân thống kê chúng tôi gọi đó là
ở khoảng tin cậy 95%.
(Cười)
Ở thời điểm đó của quá trình
chúng tôi cứ vài ngày
lại đi làm xét nghiệm stress cho em bé
đó là chỉ thủ tục
Xét nghiệm để xem em bé
có bị loại stress nào vì ra đời muộn
Bạn hầu như không gặp bác sĩ thật, nếu có
chỉ là những người tình cờ
hôm đó làm việc ở bệnh viện
Chúng tôi đi làm xét nghiệm stress
và sau 20 phút, bác sĩ đến và ông ấy nói:
"Cháu bé bị stress,
chúng ta cần phải thúc sinh"
Là 1 nhà thống kê, tôi phản ứng thế nào?
Xin cho tôi xem số liệu
Sau đó, ông tiếp tục cho chúng tôi biết
nhịp tim của em bé theo dõi trong 18 phút
nhịp tim của em bé đã ở mức bình thường
và trong vòng hai phút, có vẻ như nó là
vùng nhịp tim của tôi và tôi nói
"Có thể đó là nhịp tim của tôi?"
Tôi đã vận động một chút
thật khó nằm yên
khi mang thai 41 tuần trong vòng 20 phút
Có lẽ có sự chuyển dịch gì đó"
Ông ấy nói:
''Chúng tôi không muốn mạo hiểm''
Tôi nói được thôi.
Tôi nói ''Nếu tôi đang ở tuần thai thứ 36
với các thông số tương tự?
Liệu ông có quyết định thúc sinh không?''
''Không, tôi có lẽ đợi tới lúc ít nhất
cô được 38 tuần, nhưng cô gần 42 tuần rồi,
không có lý do gì để em bé trong bụng cả,
hãy chuẩn bị nhập viện''
Tôi nói ''Tại sao chúng ta không thử lại?
thu thập thêm số liệu
Tôi có thể cố gắng ở yên trong 20 phút
Chúng ta tính trung bình và xem xem
nó có nghĩa ra sao. (Cười)
Và ông ấy nói:
"Thưa cô, tôi chỉ không muốn
cô bị sảy thai''
đó là việc của ba người chúng ta
Rồi ông ấy nói
''Nguy cơ cô bị sảy thai cao gấp đôi
khi quá hạn sinh nở. Xin mời nhập viện''.
Ôi! Là một nhà thống kê,
phản ứng của tôi là gì nhỉ?
Xin cho tôi xem số liệu!
Bác sĩ, ông nói về rủi ro
Tôi nói về rủi ro cả ngày,
hãy nói cho tôi nghe về rủi ro nào!
Hãy nói về rủi ro. (Cười)
Hãy nói về rủi ro.
Tôi nói ''Tốt thôi.
Có phải tôi đi từ 30 phần trăm rủi ro
lên 60 phần trăm rủi ro không?
Chúng ta ở đâu trong nguy cơ sảy thai này?
Và ông ấy nói:
''Không hẳn thế, rủi ro là gấp đôi,
và chúng tôi chỉ muốn
những điều tốt nhất cho em bé''
Không nản lòng, tôi thử từ khía cạnh khác
Tôi nói ''Được rồi, trong 1000 phụ nữ
mang thai đủ thời gian
có bao nhiêu trong số đó bị sảy thai
ngay trước kỳ sinh nở?
Ông ấy nhìn tôi rồi nhìn Donald,
và ông nói, khoảng 1 trong 1000
Tôi nói ''Thế thì trong số 1000 người đó,
bao nhiêu người bị sảy thai
ngay trước kỳ sinh nở?''
"Khoảng hai'' (Cười)
Tôi nói "Thế là ông nói về rủi ro của tôi
đi từ 0.1 phần trăm
lên 0.2 phần trăm''
Như vậy, số liệu không đủ thuyết phục
rằng tôi cần thúc sinh
Sau đó chúng tôi tiếp tục tranh luận
về việc thúc sinh dẫn đến tỉ lệ cao
của thủ thuật Xê-da, và ở mức tối đa
chúng tôi muốn tránh điều đó
Rồi tôi nói
''Tôi không nghĩ
ngày dự sinh của tôi là chuẩn xác''
(Cười)
Điều này làm ông ấy rất ngạc nhiên
và trông ông ấy có vẻ bối rối
tôi nói ''Ông có thể không biết điều này
ngày dự sinh được dự tính
dựa trên chu kỳ kinh nguyệt là 28 ngày,
và vòng kinh của tôi lên xuống
đôi khi 27 ngày, đôi khi là 38 ngày ___
tôi có thu thập số liệu
để chứng minh điều đó.
(Cười)
Cuối cùng, chúng tôi rời bệnh viện,
không sử dụng thuốc thúc sinh
Chúng tôi phải ký vào một đơn khước từ
để được ra khỏi bệnh viện
Tôi không khuyến khích bạn
không nghe lời của bác sỹ
vì với ngay cả đứa con đầu
tôi đã bị thúc sinh ở tuần 38,
dịch cổ tử cung ít
Tôi không phải là người chống lại
sự can thiệp của y học
Nhưng tại sao chúng tôi lại tự tin
rời bệnh viện ngày hôm đó?
Chúng tôi có số liệu
mà nói lên 1 câu chuyện khác
Chúng tôi đã thu thập số liệu trong 6 năm
Tôi có số liệu về nhiệt độ cơ thể
và nó nói lên một câu chuyện khác
Thực tế là chúng ta có thể dự tính
khá chính xác thời gian thụ thai
Vâng, đó là chuyện mà bạn muốn kể
vào ngày cưới của con bạn (Cười)
Mẹ còn nhớ rõ như mới hôm qua
nhiệt độ của mẹ sôi lên 97.8 độ
khi mẹ nhìn sâu vào mắt cha con (Cười)
Đúng thế. 20 năm nữa,
chúng ta sẽ kể câu chuyện đó.
Chúng tôi đã tự tin rời bệnh viện
vì chúng tôi đã thu thập những số liệu
Thế những số liệu đó trông thế nào?
Đây là biểu đồ tiêu chuẩn
của nhiệt độ cơ thể một phụ nữ khi thức
trong chu kỳ kinh nguyệt
từ khi bắt đầu vòng kinh
đến khi bắt đầu vòng kế tiếp
Bạn sẽ thấy nhiệt độ không hề ngẫu nhiên
rõ ràng, có phần nhiệt độ thấp
khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt
sau đó bạn thấy nhiệt độ tăng lên
và ở mức cao hơn
ở cuối chu kỳ
Có gì đang diễn ra vậy?
Các số liệu nói với bạn điều gì?
Vâng, thưa các bà, các cô,
ở phần đầu chu kỳ của chúng ta
hóc-môn estrogen chiếm phần lớn
và nó kìm nén nhiệt độ cơ thể
trong kỳ rụng trứng,
cơ thể sản sinh ra trứng
và progesterone chiếm chủ đạo,
chính là tiền thai nghén
do đó nhiệt độ cơ thể tăng lên để chuẩn bị
cho việc làm tổ cho trứng mới
Chính vì thế nhiệt độ cơ thể tăng lên?
Hãy nghĩ đến những con chim ngồi ấp trứng
Tại sao chúng ngồi lên trứng?
Chúng muốn giữ ấm cho trứng
bảo vệ và giữ ấm
Thưa các bà, các cô
đó là điều cơ thể chúng ta làm hàng tháng
nhiệt độ tăng lên dự trước
về việc giữ ấm cho một mầm sống mới
Và nếu không có gì xảy ra,
nếu bạn không mang thai
thì estrogen trở lại vị trí chủ đạo
và chu kỳ lại bắt đầu từ đầu.
Nhưng nếu bạn mang thai, đôi khi
bạn thấy sự thay đổi khác nhiệt độ cơ thể
và nó tăng dần lên trong cả chín tháng
Vì thế bạn thấy những phụ nữ mang thai
chỉ ra mồ hôi và thấy nóng
do nhiệt độ cơ thể họ cao.
Đây là biểu đồ chúng tôi có
từ khoảng ba hay bốn năm trước.
Chúng tôi rất thích thú với nó
Bạn thấy mức nhiệt độ thấp
rồi thay đổi trong khoảng 5 ngày
đây là khoảng thời gian trứng di chuyển
xuống vòi trứng và làm tổ,
sau đó bạn thấy nhiệt độ tăng lên một chút
Thật ra tôi có hai lần thay đổi nhiệt độ
được xác định bởi xét nghiệm
xem tôi có thai thật hay không
đứa con đầu lòng, rất hào hứng
Cho đến vài ngày sau đó
Tôi thấy có một vài giọt máu
và tôi nhận thấy bị chảy máu nhiều
tôi đã bị sảy thai sớm
Nếu như tôi đã không đo nhiệt độ cơ thể
tôi đã có thể chỉ nghĩ rằng
tôi bị trễ kỳ kinh tháng đó
nhưng chúng tôi có số liệu chứng minh
rằng tôi bị sảy thai.
ngay cả khi số liệu thể hiện
một điều thật sự bất hạnh
trong cuộc sống của chúng tôi
Chúng tôi đem số liệu đó tới bác sỹ
nếu có vấn đề gì với khả năng sinh sản
hay gì khác
tôi có số liệu để chứng minh
Đây, tôi mang thai, nhiệt độ cơ thể tăng
tôi đã mất đứa bé.
Chúng ta có thể làm gì để tránh việc này?
Đó không chỉ là nhiệt độ
nó không chỉ là khả năng sinh sản
Chúng ta có thể dùng số liệu về cơ thể
để cho chúng ta biết rất nhiều điều
Ví dụ, bạn có biết đo nhiệt độ cơ thể
có thể nói cho bạn biết rất nhiều
về tình trạng tuyến giáp của bạn?
Tuyến giáp của bạn hoạt động
giống như máy điều nhiệt trong nhà bạn
Bạn muốn có một nhiệt độ vừa phải
trong nhà bạn
bạn cài đặt trong máy điều nhiệt
Khi trong nhà lạnh quá
máy sẽ nhắc nhở bạn
"Này, chúng ta cần 1 chút hơi nóng ở đây"
Hoặc nếu trời nóng quá, cái máy sẽ nói:
"Bật điều hòa lên. Làm mát đi!"
Tuyến giáp của bạn cũng hoạt động
trong cơ thể bạn y hệt như vậy
Tuyến giáp cố gắng giữ một nhiệt độ tối ưu
cho cơ thể bạn
Nếu quá lạnh, tuyết giáp nói
''Này, chúng ta cần làm ấm lên"
Nếu quá nóng, tuyến giáp sẽ làm mát lại
Nhưng cái gì sẽ xảy ra khi
tuyết giáp của bạn không hoạt động tốt?
Khi nó không hoạt động thì nó sẽ thể hiện
qua nhiệt độ cơ thể bạn
nó có xu hướng thấp hơn thông thường
hoặc thay đổi liên tục
Vì thế bằng cách thu thập số liệu này
bạn sẽ có thông tin về tuyến giáp của bạn.
Nào, nếu bạn có vấn đề với tuyến giáp
và bạn đi đến bác sỹ
bác sỹ sẽ thật sự kiểm tra nồng độ hóc môn
do tuyến giáp kích thích trong máu
Tốt thôi. Nhưng vấn đề với xét nghiệm đó
là nó không nói cho bạn mức độ tích cực
của hóc môn trong cơ thể bạn
Nên bạn có thể có nhiều hóc môn
nhưng nó có lẽ không tích cực điều chỉnh
nhiệt độ cơ thể bạn
Vì thế chỉ bằng cách đo nhiệt độ hàng ngày
bạn có thông tin về tình trạng tuyến giáp.
Thế nếu bạn không muốn
đo nhiệt độ cơ thể hàng ngày?
Tôi ủng hộ bạn làm việc đó
nhưng có cả tá thứ khác mà bạn có thể làm
Bạn có thể đo huyết áp
bạn có thể đo cân nặng
Ay, ai mà lại thích thú
với đo cân nặng hàng ngày? (Cười)
Hồi mới cưới, Donald có lần bị tắc mũi
và anh ấy uống cả đống thuốc
để thoát khỏi tình trạng tắc mũi,
chả có ích gì cả
Thế là, đêm đó anh ấy đánh thức tôi dậy
và anh ấy nói:
"Em yêu, anh không thể thở bằng mũi được''
Tôi quay ra, nhìn và nói
"Nhưng anh có thể thở bằng miệng mà?''
(Cười)
Và anh ấy nói thế này:
''Ừ, nhưng anh không thở bằng mũi được!''
Thế là, như một cô vợ hoàn hảo,
tôi đưa anh ấy đến phòng cấp cứu
vào 2 giờ sáng.
Và trong lúc lái xe, tôi nghĩ là
anh không chết bây giờ được
Chúng ta mới cưới
người ta sẽ nghĩ là em giết anh! (Cười)
Rồi chúng tôi vào phòng cấp cứu
cô y tá gặp chúng tôi
và anh ấy không thở bằng mũi được
nên cô ấy đưa chúng tôi ra phía sau
và bác sỹ nói:
''Vấn đề ở đây có thể là gì nhỉ?''
anh ấy nói ''Tôi không thở bằng mũi được''
Bác sỹ nói:
''Anh không thở bằng mũi được à?"
Không nhưng anh ấy có thể thở bằng miệng.
(Cười)
Bác sĩ chững lại và nhìn cả hai chúng tôi
rồi nói: ''Thưa ông,
tôi nghĩ tôi biết có vấn đề gì.
Ông bị đau tim.
Tôi sẽ bố trí làm điện tâm đồ EKG
và chụp Xquang CAT
cho ông ngay lập tức''
Và chúng tôi nghĩ không, không, không.
Đó không phải đau tim.
Anh ấy có thể thở bằng miệng.
Không, không, không thể được
Chúng tôi đi tới đi lui với ông bác sỹ
vì chúng tôi nghĩ đó là
một chẩn đoán không chính xác
còn ông ấy thì nói:
''Thật đấy, mọi việc sẽ ổn, cứ bình tĩnh''
Và tôi nghĩ, làm sao mà bình tĩnh được
nhưng tôi không nghĩ là anh ấy bị đau tim
May mắn cho chúng tôi là
vị bác sỹ này đã hết ca trực
Thế là bác sỹ mới tới,
ông ấy thấy rõ là chúng tôi đang rối trí
với một ông chồng không thể thở được
bằng đường mũi (Cười)
Ông ấy bắt đầu đặt câu hỏi
Ông ấy hỏi: ''Nào,
cả hai vị có tập tành gì không?''
Đôi khi chúng tôi đạp xe đến phòng tập
(Cười)
Chúng tôi đi lại
Ông ấy hỏi ''Thế các vị đã làm gì
ngay trước khi đến đây?''
Tôi nghĩ tôi đã ngủ, thành thật là thế
nhưng Donald đã làm gì trước đó?
Thế là Donald nói về
cái đống thuốc mà anh ấy đã uống
anh ấy kể ra: ''Tôi uống thuốc thông mũi
rồi sau đó tôi dùng thuốc xịt mũi này''
sau đó, bỗng nhiên đèn vụt tắt, ông ấy nói
''Ôi! Anh không bao giờ nên dùng chung
thuốc thông mũi với thuốc xịt mũi này
Nó sẽ luôn làm anh tắc tịt.
Đây, dùng loại này thay thế''
Ông ấy kê đơn cho chúng tôi
Chúng tôi nhìn nhau và tôi nhìn vào bác sỹ
rồi tôi nói: ''Tại sao có vẻ là
ông chẩn đoán chính xác cho chồng tôi,
nhưng ông bác sỹ trước lại muốn làm
điện tâm đồ và Xquang
Ông ấy nhìn chúng tôi và nói
''À, khi một người đàn ông 160 kg
bước vào phòng cấp cứu và không thở được,
bác sỹ sẽ đoán rằng anh ta bị
một cơn đau tim tấn công
sau đó thì bác sỹ mới hỏi han sau.''
Các bác sỹ cấp cứu được huấn luyện
để đưa ra quyết định nhanh chóng
nhưng không phải luôn luôn chính xác.
Nếu chúng tôi đã có chút thông tin
về tình trạng tim để chia sẻ với ông ấy
thì chúng ta đã có thể có
chẩn đoán tốt hơn ngay từ lần đầu
Tôi muốn bạn xem xét biểu đồ sau
cách đo huyết áp tâm thu
từ tháng Mười 2010 đến tháng Bảy 2012
Bạn sẽ thấy đường đo này xuất phát từ
vùng tiền tăng huyết áp / tăng huyết áp
trong vòng một năm rưỡi
nó đi xuống vùng thông thường
Đó là nhịp tim của người 16 tuổi khỏe mạnh
Số liệu này nói cho bạn điều gì?
Rõ ràng, đó là số liệu của một người
mà đã làm được một sự biến đổi mạnh mẽ
và may mắn là người đó
hôm nay có mặt ở đây
Người đàn ông nặng 160 kg
bước vào phòng cấp cứu cùng tôi
giờ đây thậm chí hấp dẫn và khỏe mạnh hơn
chỉ còn 100 kg,
và đây là đường huyết áp của anh ấy
Sau quá trình một năm rưỡi
Thói quen ăn uống của Donald đã thay đổi,
chế độ dinh dưỡng luyện tập của chúng tôi
đã thay đổi
nhịp tim của anh ấy hưởng ứng lại
huyết áp hưởng ứng lại
sự thay đổi đó
anh ấy đã có được thân hình này.
Vậy thì, thông điệp để bạn về nhà suy nghĩ
mà tôi muốn nói với bạn hôm nay?
Bằng cách làm chủ số liệu của bạn
như cách chúng tôi đã làm
chỉ với việc hàng ngày
lấy số liệu từ cơ thể bạn
bạn sẽ trở thành chuyên gia
về chính cơ thể của mình.
Bạn trở thành người làm chủ
Điều đó không khó thực hiện
Bạn không cần phải là tiến sĩ thống kê học
để trở thành chuyên gia về chính bạn
Bạn không cần bằng cấp về y học
để trở thành chuyên gia về cơ thể của bạn
Bác sỹ, họ là chuyên gia của cả cộng đồng
nhưng bạn là chuyên gia của chính bạn.
Và khi hai người đến với nhau
khi hai chuyên gia đến với nhau
hai người sẽ có khả năng
đưa ra quyết định tốt hơn
hơn là chỉ một mình bác sỹ của bạn.
Giờ bạn đã hiểu sức mạnh của thông tin
bạn có thể thu thập từ dữ liệu cá nhân
Tôi muốn mời các bạn đứng dậy
và giơ tay phải lên
(Cười)
Vâng, xin mời đứng lên.
Tôi tuyên bố bạn làm chủ
dữ liệu về chính bạn
và hôm nay, tôi hân hạnh trao cho bạn
bằng thống kê cơ sở của hiệp hội TEDx
tập trung vào phân tích dữ liệu
theo thời gian
với tất cả quyền và đặc quyền có liên quan
Vậy lần sau, khi bạn đến phòng khám bác sỹ
với tư cách là một nhà thống kê mới
do được xui khiến
Phản ứng của bạn phải luôn là gì?
Khán giả: Cho tôi xem số liệu
TW: Tôi chưa nghe rõ!
Khán giả: Cho tôi xem số liệu!
TW: Một lần nữa!
Khán giả: Cho tôi xem số liệu!
TW: Cho tôi xem số liệu
Cảm ơn
(Vỗ tay)