1
00:00:00,000 --> 00:00:00,250
Ngay lúc này

2
00:00:02,515 --> 00:00:05,989
Một bộ phim đang phát
ngay trong đầu các bạn.

3
00:00:05,989 --> 00:00:08,516
Đó là một bộ phim nhiều phần tuyệt vời

4
00:00:08,516 --> 00:00:11,840
Nó có hình ảnh 3D và âm thanh nổi

5
00:00:11,840 --> 00:00:14,476
cho những thứ mà các bạn đang 
nhìn và nghe thấy ngay lúc này,

6
00:00:14,476 --> 00:00:16,795
nhưng đó mới chỉ là bắt đầu.

7
00:00:16,795 --> 00:00:21,978
Bộ phim đó có cả mùi, vị và xúc giác.

8
00:00:21,978 --> 00:00:24,530
Nó có cảm giác của cơ thể,

9
00:00:24,530 --> 00:00:28,849
đau đớn, đói khát, khoái cảm.

10
00:00:28,849 --> 00:00:30,890
Nó có những cảm xúc.

11
00:00:30,890 --> 00:00:34,426
giận dữ và hạnh phúc.

12
00:00:34,426 --> 00:00:38,220
Nó có những ký ức, giống như 
những kỷ niệm thời thơ ấu

13
00:00:38,220 --> 00:00:40,920
đang phát trước mắt bạn.

14
00:00:40,920 --> 00:00:45,375
Và nó có những giọng nói liên tục
thuyết minh trực tiếp

15
00:00:45,375 --> 00:00:49,751
trong dòng suy nghĩ của các bạn.

16
00:00:49,751 --> 00:00:54,824
Trung tâm của bộ phim chính là bạn.

17
00:00:54,824 --> 00:00:59,189
đang trực tiếp trải qua 
tất cả những thứ đó.

18
00:00:59,189 --> 00:01:04,881
Bộ phim này là dòng ý thức của các bạn

19
00:01:04,881 --> 00:01:06,188
là đối tượng của trải nghiệm

20
00:01:06,188 --> 00:01:11,326
tâm trí và cả thế giới,

21
00:01:11,326 --> 00:01:13,631
Ý thức là một trong những
bằng chứng cơ bản nhất

22
00:01:13,631 --> 00:01:15,648
về sự tồn tại của con người.

23
00:01:15,648 --> 00:01:18,580
ai cũng có nhận thức

24
00:01:18,580 --> 00:01:21,309
Chúng ta đều có bộ phim của riêng mình,

25
00:01:21,309 --> 00:01:24,040
bạn, bạn và cả bạn.

26
00:01:24,040 --> 00:01:27,760
chúng ta không biết gì khác trực tiếp hơn

27
00:01:27,760 --> 00:01:31,232
Ít nhất, tôi biết ý thức của bản thân
một cách trực tiếp

28
00:01:31,232 --> 00:01:35,230
Tôi không thể chắc chắn rằng
các bạn ý thức được

29
00:01:35,230 --> 00:01:38,658
Nhận thức cũng là cái làm cho cuộc sống đáng sống.

30
00:01:38,658 --> 00:01:42,358
Nếu chúng ta không có nhận thức,
mọi thứ trong cuộc sông trở nên

31
00:01:42,358 --> 00:01:45,723
vô nghĩa và vô giá trị

32
00:01:45,723 --> 00:01:46,889
Nhưng đồng thời, chính nhận thức

33
00:01:46,889 --> 00:01:51,059
là hiện tượng bí ẩn nhất trong vũ trụ

34
00:01:51,059 --> 00:01:54,432
Tại sao chúng ta có nhận thức?

35
00:01:54,432 --> 00:01:55,973
Tại sao chúng ta có những bộ phim trong đầu?

36
00:01:55,973 --> 00:01:58,226
Tại chúng ta không đơn giản chỉ là những robot

37
00:01:58,226 --> 00:02:00,469
những thứ có thể 
xử lý tất cả những dữ kiện

38
00:02:00,469 --> 00:02:02,486
và đưa ra các phản ứng,

39
00:02:02,486 --> 00:02:06,341
mà không trải nghiệm bộ phim bên trong đó?

40
00:02:06,341 --> 00:02:08,850
Hiện nay, chưa có ai biết câu trả lời

41
00:02:08,850 --> 00:02:10,596
cho những câu hỏi trên.

42
00:02:10,596 --> 00:02:14,305
Tôi cho rằng để đưa nhận thức

43
00:02:14,305 --> 00:02:19,000
vào nghiên cứu, sẽ cần có nhiều
ý tưởng cấp tiến mới.

44
00:02:19,000 --> 00:02:21,966
Có người nói rằng nghiên cứu về nhận thức

45
00:02:21,966 --> 00:02:23,918
là bất khả thi.

46
00:02:23,918 --> 00:02:27,686
bởi vì, bản thân khoa học 
là sự khách quan.

47
00:02:27,686 --> 00:02:31,111
còn nhận thức, bản chất 
là sự chủ quan.

48
00:02:31,111 --> 00:02:35,560
Do đó không bao giờ có một 
môn khoa học của nhận thức.

49
00:02:35,560 --> 00:02:38,780
Quan điểm đó thống trị suốt thế kỷ 20

50
00:02:38,780 --> 00:02:42,598
Các nhà tâm lý học 
nghiên cứu hành vi một cách khách quan,

51
00:02:42,598 --> 00:02:46,660
các nhà thần kinh học nghiên cứu não bộ 
cũng vậy.

52
00:02:46,660 --> 00:02:50,210
và không một ai nhắc gì tới nhận thức.

53
00:02:50,210 --> 00:02:52,966
Thậm chí 30 năm trước, khi TED bắt đầu,

54
00:02:52,966 --> 00:02:55,348
có rất ít nghiên cứu khoa học

55
00:02:55,348 --> 00:02:57,900
về nhận thức.

56
00:02:57,900 --> 00:02:59,605
Bây giờ, khoảng 20 về năm trước,

57
00:02:59,605 --> 00:03:02,578
Mọi thứ bắt đầu thay đổi.

58
00:03:02,578 --> 00:03:05,355
Các nhà thần kinh học như Francis Crick

59
00:03:05,355 --> 00:03:08,111
và các nhà vật lý như Roger Penrose

60
00:03:08,111 --> 00:03:10,351
nói rằng bây giờ là thời điểm để cho khoa học

61
00:03:10,351 --> 00:03:13,127
tấn công vào nhận thức.

62
00:03:13,127 --> 00:03:15,447
Kể từ đó, 
đã có một sự bùng nổ thật sự,

63
00:03:15,447 --> 00:03:17,784
nở rộ các công trình khao học

64
00:03:17,784 --> 00:03:19,048
trong lĩnh vực này.

65
00:03:19,048 --> 00:03:21,087
Các công trình này thật tuyệt vời. 
thật sự rất tuyệt.

66
00:03:21,087 --> 00:03:23,175
Tuy nhiên, cho đến nay

67
00:03:23,175 --> 00:03:27,000
vẫn còn những giới hạn cơ bản

68
00:03:27,000 --> 00:03:28,658
Tâm điểm của

69
00:03:28,658 --> 00:03:31,478
khoa học về nhận thức trong những năm gần đây

70
00:03:31,478 --> 00:03:33,973
đó là tìm kiếm các mối tương quan,

71
00:03:33,973 --> 00:03:37,102
sự liên hệ giữa các vùng của bộ não

72
00:03:37,102 --> 00:03:41,120
và các trạng thái nhất định của nhận thức.

73
00:03:41,120 --> 00:03:42,210
Chúng ta đã thấy được nghiên cứu này

74
00:03:42,210 --> 00:03:43,970
của Nancy Kanwisher, chúng thật tuyệt vời

75
00:03:43,970 --> 00:03:47,246
cô ấy mời thuyết trình cách đây ít phút.

76
00:03:47,246 --> 00:03:50,809
Hiện nay, chúng ta có một hiểu biết tốt hơn, ví dụ,

77
00:03:50,809 --> 00:03:53,126
Những vùng của não bộ liên quan tới

78
00:03:53,126 --> 00:03:56,497
trải nghiệm ý thức về nhận ra các gương mặt

79
00:03:56,497 --> 00:03:59,617
hay cảm giác đau,

80
00:03:59,617 --> 00:04:02,106
hoặc cảm giác hạnh phúc.

81
00:04:02,106 --> 00:04:04,922
Nhưng đây mới chỉ là khoa học về các mối tương quan

82
00:04:04,922 --> 00:04:08,278
Nó không phải là khoa học giải thích.

83
00:04:08,278 --> 00:04:10,901
Chúng ta biết rằng những vùng não bộ nào

84
00:04:10,901 --> 00:04:14,825
liên quan tới trải nghiệm nhận thức nào,

85
00:04:14,825 --> 00:04:18,461
nhưng chúng ta không biết
tại sao lại như vậy.

86
00:04:18,461 --> 00:04:20,786
Tôi muốn đưa điều này bằng cách nói rằng

87
00:04:20,786 --> 00:04:24,183
các công trình trong lĩnh vực 
thần kinh học

88
00:04:24,183 --> 00:04:25,929
đang trả lời một số câu hỏi

89
00:04:25,929 --> 00:04:27,734
mà chúng ta muốn biết về nhận thức,

90
00:04:27,734 --> 00:04:31,507
những thắc mắc về các vùng 
của bộ não, chúng làm gì

91
00:04:31,507 --> 00:04:33,616
và chúng liên hệ với cái gì.

92
00:04:33,616 --> 00:04:36,772
Tuy nhiên, theo một nghĩa nào đó,
đó là những câu hỏi dễ dàng.

93
00:04:36,772 --> 00:04:39,213
Không liên quan tới các nhà thần kinh học.

94
00:04:39,213 --> 00:04:41,834
Thực sự, không có câu hỏi nào
là dễ dàng với nhận thức.

95
00:04:41,834 --> 00:04:46,425
Nhưng nó không giải quyết được 
bí ẩn thực sự

96
00:04:46,425 --> 00:04:48,355
ở cốt lõi của vấn đề.

97
00:04:48,355 --> 00:04:52,575
Tại sao tất cả các quá trình vật lý 
xảy ra trong não bộ

98
00:04:52,575 --> 00:04:55,500
lại đi kèm với nhận thức?

99
00:04:55,500 --> 00:04:58,706
Tại sao lại có bộ phim bên trong đó?

100
00:04:58,706 --> 00:05:01,960
Hiện nay, chúng ta thực sự 
không có manh mối nào.

101
00:05:01,960 --> 00:05:03,993
Và các bạn có thể nói rằng,

102
00:05:03,993 --> 00:05:07,548
hãy cho các nhà thần kinh học thêm vài năm nữa.

103
00:05:07,548 --> 00:05:11,328
Nhưng hóa ra đó lại là 
một hiện tượng tự phát khác

104
00:05:11,328 --> 00:05:16,210
như những vụ kẹt xe, những cơn bão,

105
00:05:16,210 --> 00:05:18,831
hay như cuộc sống vậy, 
và chúng ta sẽ đi tìm hiểu nó.

106
00:05:18,831 --> 00:05:20,902
Những trường hợp điển hình
về sự tự phát

107
00:05:20,902 --> 00:05:24,280
là mọi hành vi tự phát,

108
00:05:24,280 --> 00:05:26,627
Một vụ tắc đường diễn biến thế nào

109
00:05:26,627 --> 00:05:28,123
cách mà một cơn bão hoạt động,

110
00:05:28,123 --> 00:05:30,316
một sinh vật sống sinh sôi

111
00:05:30,316 --> 00:05:33,905
thích nghi và trao đổi chất ra sao,

112
00:05:33,905 --> 00:05:36,188
tăt cả câu hỏi về hoạt động khách quan.

113
00:05:36,188 --> 00:05:39,010
Chúng ta có thể áp dụng cho não người

114
00:05:39,010 --> 00:05:40,519
trong việc giải thích 
một số hành vi

115
00:05:40,519 --> 00:05:42,792
và chức năng của nó

116
00:05:42,792 --> 00:05:43,951
như là hiện tượng tự phát:

117
00:05:43,951 --> 00:05:48,349
Cách chúng ta đi lại, nói chuyện, 
cách chúng ta chơi cờ,

118
00:05:48,349 --> 00:05:50,239
và mọi câu hỏi khác về hành vi.

119
00:05:50,239 --> 00:05:52,366
Nhưng khi nói tới nhận thức,

120
00:05:52,366 --> 00:05:54,255
các câu hỏi về hành vi

121
00:05:54,255 --> 00:05:57,180
là một trong trong những vấn đề dễ dàng

122
00:05:57,180 --> 00:05:58,777
Khi nói tới vấn đề khó,

123
00:05:58,777 --> 00:06:01,154
đó là câu hỏi tại sao

124
00:06:01,154 --> 00:06:02,965
mọi hành vi đó

125
00:06:02,965 --> 00:06:05,810
lại đi kèm với cảm giác chủ quan?

126
00:06:05,810 --> 00:06:07,565
Và ở đây, mô hình tiêu chuẩn

127
00:06:07,565 --> 00:06:09,411
của sự tự phát

128
00:06:09,411 --> 00:06:12,358
thậm chí các mô hình chuẩn 
trong thần kinh học

129
00:06:12,358 --> 00:06:16,801
cho đến nay, không có
gì nhiều để nói.

130
00:06:16,801 --> 00:06:20,446
Bây giờ, tôi là một người 
theo chủ nghĩa duy vật

131
00:06:20,446 --> 00:06:24,473
Tôi muốn có một 
lý thuyết khoa học về nhận thức

132
00:06:24,473 --> 00:06:26,802
mà có thể hoạt động.

133
00:06:26,802 --> 00:06:29,209
và trong một thời gian dài, tôi cảm thấy

134
00:06:29,209 --> 00:06:30,650
vô vọng trong việc

135
00:06:30,650 --> 00:06:32,787
tìm kiếm một lý thuyết về
nhận thức

136
00:06:32,787 --> 00:06:33,814
dựa trên các hiện tượng vật lý

137
00:06:34,841 --> 00:06:35,870
mà hoạt động được.

138
00:06:35,870 --> 00:06:37,613
Nhưng cuối cùng tôi có thể 
kết luận rằng

139
00:06:37,613 --> 00:06:41,798
lý thuyết như vậy là không thể
vì những lý do mang tính hệ thống

140
00:06:41,798 --> 00:06:43,733
Đó là cả một câu chuyện dài.

141
00:06:43,733 --> 00:06:46,450
nhưng ý tưởng cốt lõi chỉ 
là cái mà các bạn có được

142
00:06:46,450 --> 00:06:48,790
từ những giải thích giản lược 
dựa trên

143
00:06:48,790 --> 00:06:51,434
các cơ sở của vật lý và não bộ

144
00:06:51,434 --> 00:06:53,549
là câu chuyện về hoạt động của hệ thống,

145
00:06:53,549 --> 00:06:55,675
cấu tạo và động lực của nó,

146
00:06:55,675 --> 00:06:57,667
hành vi mà nó tạo ra,

147
00:06:57,667 --> 00:06:59,747
rất tốt để giải quyết các vấn đề dễ dàng.

148
00:06:59,747 --> 00:07:02,245
cách chúng ta ứng xử, hoạt động.

149
00:07:02,245 --> 00:07:05,698
nhưng khi nhắc tới 
những trải nghiệm chủ quan.

150
00:07:05,698 --> 00:07:09,259
Tại sao tất cả những thứ trên
cảm giác như xuất phát từ bên trong?

151
00:07:09,259 --> 00:07:11,334
Đó là thứ gì đó mới mẻ,

152
00:07:11,334 --> 00:07:15,227
và sẽ còn đó những câu hỏi xa hơn.

153
00:07:15,227 --> 00:07:20,640
Tôi nghĩ chúng ta đang bế tắc 
tại điểm này.

154
00:07:20,640 --> 00:07:23,855
Chúng ta đã có một loạt 
các giải thích tuyệt vời

155
00:07:23,855 --> 00:07:27,455
chúng ta quen với nó, 
Vật lý giải thích Hóa học

156
00:07:27,455 --> 00:07:30,695
hóa học giải thích sinh học

157
00:07:30,695 --> 00:07:34,542
sinh học giải thích 
những khía cạnh của tâm lý

158
00:07:34,542 --> 00:07:36,000
Nhưng nhận thức

159
00:07:36,000 --> 00:07:38,771
có vẻ như không 
phù hợp trong bức tranh này

160
00:07:38,771 --> 00:07:40,661
Một mặt, nó là một dữ kiện

161
00:07:40,661 --> 00:07:42,630
mà chúng ta nhận thức được

162
00:07:42,630 --> 00:07:43,916
Mặt khác, chúng ta không biết cách

163
00:07:43,916 --> 00:07:47,894
để đưa nó vào trong quan điểm 
khoa học về thế giới của chúng ta

164
00:07:47,894 --> 00:07:49,841
Do đó, tôi nghĩ rằng nhận thức

165
00:07:49,841 --> 00:07:52,304
là thứ gì đó dị thường

166
00:07:52,304 --> 00:07:54,340
chúng ta rất muốn lồng ghép nó

167
00:07:54,340 --> 00:07:58,240
vào trong thế giới quan của chúng ta,
nhưng chúng ta vẫn không biết cách.

168
00:07:58,240 --> 00:08:00,168
Đối mặt với một thứ dị thường như thế này,

169
00:08:00,168 --> 00:08:03,407
sẽ cần những ý tường cấp tiến

170
00:08:03,407 --> 00:08:06,412
và thôi nghĩ rằng 
chúng ta sẽ cần một hoặc hai ý tướng

171
00:08:06,412 --> 00:08:08,852
ban đầu , nghe có vẻ điên khùng

172
00:08:08,852 --> 00:08:11,788
trước khi chúng ta hiểu biết

173
00:08:11,788 --> 00:08:13,880
một cách khoa học.

174
00:08:13,880 --> 00:08:15,479
Bây giờ, có vài ứng cử viên

175
00:08:15,479 --> 00:08:17,975
cho ý tưởng điên rồ này.

176
00:08:17,975 --> 00:08:22,317
Bạn tôi Dan Dennett 
người có mặt hôm nay, cũng có ý tưởng đó.

177
00:08:22,317 --> 00:08:24,714
Ý kiến điên rồ của anh ta 
đó là không có gì khó

178
00:08:24,714 --> 00:08:26,457
trong vấn đề nhận thức.

179
00:08:26,457 --> 00:08:29,820
Toàn bộ ý tưởng về bộ phim chủ quan
trong đầu chúng ta

180
00:08:29,820 --> 00:08:34,432
liên quan đến sự ảo tưởng hay sự mơ hồ.

181
00:08:34,432 --> 00:08:36,330
Quả thật,những gì chúng tôi làm 
là để giải thích

182
00:08:36,330 --> 00:08:39,337
chức năng mục tiêu, 
cách thức hoạt động của não,

183
00:08:39,337 --> 00:08:41,362
và sau đó chúng tôi giải thích những thứ

184
00:08:41,362 --> 00:08:43,837
cần được giải thích.

185
00:08:43,837 --> 00:08:46,446
Tôi có thể nói rằng,
anh ấy thật đáng để khích lệ.

186
00:08:46,446 --> 00:08:48,460
Đó là một loại tư tưởng tiến bộ

187
00:08:48,460 --> 00:08:50,384
mà chúng ta cần khám phá

188
00:08:50,384 --> 00:08:52,723
nếu bạn muốn có một lý luận thuần túy

189
00:08:52,723 --> 00:08:56,273
về lý thuyết não bộ cho ý thức.

190
00:08:56,273 --> 00:08:58,344
Cùng thời điểm này,
với tôi cũng như nhiều người khác,

191
00:08:58,344 --> 00:09:00,171
quan điểm này còn khá đơn giản

192
00:09:00,171 --> 00:09:02,192
để phủ nhận những dữ liệu về sự ý thức

193
00:09:02,192 --> 00:09:03,695
một cách thỏa đáng.

194
00:09:03,695 --> 00:09:06,763
Và tôi sẽ đi tiếp vào một luận điểm mới.

195
00:09:06,763 --> 00:09:07,949
Trong thời gian còn lại,

196
00:09:07,949 --> 00:09:10,948
tôi muốn khai thác 2 ý tưởng điên rồ

197
00:09:10,948 --> 00:09:14,665
mà tôi nghĩ là sẽ có vài sự hứa hẹn.

198
00:09:14,665 --> 00:09:16,285
Ý tưởng điên rồ đầu tiên

199
00:09:16,285 --> 00:09:20,910
đó là nhận thức 
là một điều rất cơ bản.

200
00:09:20,910 --> 00:09:23,751
Các nhà vật lý học thường lấy
những khía cạnh của vật lí

201
00:09:23,751 --> 00:09:25,911
để xây dựng nền tảng cho:

202
00:09:25,911 --> 00:09:29,660
không gian, thời gian và khối lượng.

203
00:09:29,660 --> 00:09:33,270
Họ đặt ra những luật cơ bản 
để thực hiện chúng

204
00:09:33,270 --> 00:09:37,160
như trọng lực hay lượng tử cơ học.

205
00:09:37,160 --> 00:09:39,470
những đặc tính và quy luật này

206
00:09:39,470 --> 00:09:42,687
cũng chưa được giải thích
bằng những khái niệm cơ bản hơn

207
00:09:42,687 --> 00:09:45,427
Thay vào đó, họ xem đó là những thứ
căn bản nhất

208
00:09:45,427 --> 00:09:48,806
và định nghĩa mọi thứ từ chúng

209
00:09:48,806 --> 00:09:53,905
Đôi khi, những khái niệm cơ bản 
được phát triển thêm

210
00:09:53,905 --> 00:09:56,362
Trong thế kỉ 19, Maxwell đã cho rằng

211
00:09:56,362 --> 00:09:59,530
bạn không thể giải thích 
hiện tượng điện từ

212
00:09:59,530 --> 00:10:01,881
bằng những khái niệm cơ bản

213
00:10:01,881 --> 00:10:04,950
như không gian, thời gian, khối lượng, 
đinh luật Newton

214
00:10:04,950 --> 00:10:07,521
vì thế ông ấy đã đặt ra định luật cơ bản

215
00:10:07,521 --> 00:10:09,335
về điện từ

216
00:10:09,335 --> 00:10:11,746
và đặt ra sự tích điện

217
00:10:11,746 --> 00:10:13,514
như là một nguyên tố cơ bản

218
00:10:13,514 --> 00:10:16,473
theo những quy luật đã có này.

219
00:10:16,473 --> 00:10:19,756
Tôi nghĩ rằng điều chúng ta đang đề cập

220
00:10:19,756 --> 00:10:21,366
chính là nhận thức.

221
00:10:21,366 --> 00:10:23,851
Nếu bạn không giải thích được sự ý thức

222
00:10:23,851 --> 00:10:26,269
theo những thuật ngữ cơ bản nhất

223
00:10:26,269 --> 00:10:28,940
không gian, thời gian, 
khối lượng, sự tích điện

224
00:10:28,940 --> 00:10:30,908
thì theo logic mà nói,
chúng ta cần mở rộng danh sách đó.

225
00:10:32,876 --> 00:10:34,846
Và điều tự nhiên nhất cần làm là xem

226
00:10:34,846 --> 00:10:38,102
ý thức như một thứ rất căn bản,

227
00:10:38,102 --> 00:10:41,134
như 1 phần căn bản của tự nhiên.

228
00:10:41,134 --> 00:10:44,102
Điều này không có nghĩa là 
bạn không thể nghiên cứu nó.

229
00:10:44,102 --> 00:10:47,700
Điều này sẽ mở ra hướng đi để bạn
có thể nghiên cứu.

230
00:10:47,700 --> 00:10:49,604
Cái chúng ta cần làm đó là học

231
00:10:49,604 --> 00:10:52,557
những quy luật cốt lõi về điều chỉnh ý thức

232
00:10:52,557 --> 00:10:54,937
những quy luật kết nối ý thức

233
00:10:54,937 --> 00:10:57,738
với những thứ khác: không gian, thời gian, khối lượng,

234
00:10:57,738 --> 00:11:00,674
những định luật vật lý.

235
00:11:00,674 --> 00:11:02,856
Các nhà vật lý thường cho rằng

236
00:11:02,856 --> 00:11:05,736
họ muốn những quy luật
cốt yếu thật sự đơn giản

237
00:11:05,736 --> 00:11:09,538
để họ có thể viết nó trên 
mặt trước của của một cái áo.

238
00:11:09,538 --> 00:11:11,259
Tất nhiên tôi cho rằng 
tình huống như thế

239
00:11:11,259 --> 00:11:13,127
liên quan đến ý thức.

240
00:11:13,127 --> 00:11:15,877
Chúng ta muốn tìm ra 
quy luật cốt lõi thật đơn giản

241
00:11:15,877 --> 00:11:17,964
để chúng ta viết chúng lên áo.

242
00:11:17,964 --> 00:11:19,539
Chúng ta không biết 
định luật này có tồn tại hay chưa

243
00:11:19,539 --> 00:11:23,566
nhưng đó lại là điều chúng ta cần làm.

244
00:11:23,566 --> 00:11:25,983
Ý tưởng điên thứ 2

245
00:11:25,983 --> 00:11:29,461
nhận thức mang tính phổ biến.

246
00:11:29,461 --> 00:11:32,522
Mỗi hệ thống có một mức độ riêng

247
00:11:32,522 --> 00:11:36,247
liên quan đến nhận thức.

248
00:11:36,247 --> 00:11:39,208
quan điểm này gọi là panpsychism:

249
00:11:39,208 --> 00:11:42,210
pan cho tất cả, và psych cho tâm trí,

250
00:11:42,210 --> 00:11:43,981
mọi thực thể đều là ý thức,

251
00:11:43,981 --> 00:11:48,228
không chỉ con người, con chó, con chuột, con ruồi,

252
00:11:48,228 --> 00:11:50,805
thậm chí những con vi khuẩn 
của Rob Knight

253
00:11:50,805 --> 00:11:52,992
hay những hạt cơ bản.

254
00:11:52,992 --> 00:11:55,705
Thậm chí 1 hạt photon 
cũng có mức độ nhận thức riêng.

255
00:11:55,705 --> 00:11:59,484
ý tôi không phải là 
những hạt photon này thông minh

256
00:11:59,484 --> 00:12:00,561
hay nó biết suy nghĩ.

257
00:12:00,561 --> 00:12:01,991
Nó không phải hạt photon

258
00:12:01,991 --> 00:12:03,436
đang tàn phá thế giới

259
00:12:03,436 --> 00:12:06,728
bởi vì nó nghĩ, "Aww, tôi luôn bay vòng vòng
với tốc độ ánh sáng.

260
00:12:06,728 --> 00:12:09,720
tôi chưa bao giờ sống chậm và 
ngửi hương thơm hoa hồng"

261
00:12:09,720 --> 00:12:11,864
Không, không phải như vậy.

262
00:12:11,864 --> 00:12:14,912
Nhưng những hạt photon có thể có

263
00:12:14,912 --> 00:12:17,535
một số yếu tố về cảm giác chủ quan,

264
00:12:17,535 --> 00:12:21,687
một số tiền đề nguyên thủy đối với ý thức.

265
00:12:21,687 --> 00:12:24,541
Điều này có lẽ hơi kì cục với bạn.

266
00:12:24,541 --> 00:12:27,324
Ý tôi, tại sao mọi người lại nghĩ 
nó là một thứ điên rồ?

267
00:12:27,324 --> 00:12:30,884
Một vài động lực đến 
từ những ý tưởng điên rồ ban đầu,

268
00:12:30,884 --> 00:12:33,030
mà ý thức đóng vai trò cốt lõi

269
00:12:33,030 --> 00:12:37,405
Nếu nó giữ vai trò cốt lõi, như không gian và thời gian và khối lượng

270
00:12:37,405 --> 00:12:40,070
nó tự nhiên cũng sẽ trở thành phổ biến,

271
00:12:40,070 --> 00:12:41,970
theo cách của chúng.

272
00:12:41,970 --> 00:12:43,919
Nó sẽ không xứng đáng mặc dù ý kiến

273
00:12:43,919 --> 00:12:45,943
dường như phản lại chúng ta,

274
00:12:45,943 --> 00:12:48,687
nó sẽ ít tương phản hơn với những người

275
00:12:48,687 --> 00:12:50,418
từ những nền văn hóa khác nhau,

276
00:12:50,418 --> 00:12:51,938
nơi tâm trí con người dường như 
có nhiều

277
00:12:51,938 --> 00:12:55,010
sự kết nối liên tục với tự nhiên.

278
00:12:55,010 --> 00:12:58,744
Một sự thúc đẩy sâu xa hơn 
đến từ ý tưởng này là

279
00:12:58,744 --> 00:13:00,753
có lẽ những cách đơn giản nhất 
và mạnh mẽ nhất

280
00:13:00,753 --> 00:13:02,987
để tìm ra những quy luật cơ bản liên quan đến ý thức

281
00:13:02,987 --> 00:13:04,967
bằng xử lý vật lý

282
00:13:04,967 --> 00:13:08,062
là sự kết nối ý thức với thông tin.

283
00:13:08,062 --> 00:13:10,073
Bất cứ nơi nào có sự hiện diện
của xử lý thông tin,

284
00:13:10,073 --> 00:13:11,138
nơi đó sẽ có ý thức.

285
00:13:11,138 --> 00:13:13,678
Trong 1 người,việc tiếp nhận những thông tin phức tạp,

286
00:13:13,688 --> 00:13:15,220
thì đòi hỏi ý thức phức tạp.

287
00:13:15,220 --> 00:13:17,349
Sự tiếp nhận những thông tin đơn giản,

288
00:13:17,349 --> 00:13:19,307
cần ý thức đơn giản.

289
00:13:19,307 --> 00:13:21,638
Một điều thú vị là trong những năm gần đây

290
00:13:21,638 --> 00:13:24,903
một nhà thần kinh học, Giulio Tononi

291
00:13:24,903 --> 00:13:26,146
đã dựa trên lý thuyết này

292
00:13:26,146 --> 00:13:28,221
và phát triển nó một cách chặt chẽ

293
00:13:28,221 --> 00:13:30,070
với lý thuyết toán học.

294
00:13:30,070 --> 00:13:31,587
Ông ấy có 1 phép đo lường
toán học

295
00:13:31,587 --> 00:13:33,317
cho việc kết nối thông tin

296
00:13:33,317 --> 00:13:35,236
ông ấy gọi là phi,

297
00:13:35,236 --> 00:13:36,843
thứ giúp đo lường 
lượng thông tin

298
00:13:36,843 --> 00:13:38,463
được tích hợp
trong hệ thống.

299
00:13:38,463 --> 00:13:40,832
Và ông ta cho rằng phi gắn liền với

300
00:13:40,832 --> 00:13:42,270
ý thức

301
00:13:42,270 --> 00:13:43,591
Vì thế trong não con người,

302
00:13:43,591 --> 00:13:46,110
có một số lượng lớn sự
tích hợp thông tin,

303
00:13:46,110 --> 00:13:48,144
ở mức độ cao của phi,

304
00:13:48,144 --> 00:13:49,693
và của ý thức.

305
00:13:49,693 --> 00:13:53,386
Trong một con chuột, ở mức nhập thông tin trung bình

306
00:13:53,386 --> 00:13:54,405
vẫn khá quan trọng,

307
00:13:54,405 --> 00:13:56,430
và cũng liên quan đến sự ý thức.

308
00:13:56,430 --> 00:13:58,695
Nhưng khi bạn hạ xuống
những thứ như sâu bọ

309
00:13:58,695 --> 00:14:02,172
vi khuẩn, hạt vật chất,

310
00:14:02,172 --> 00:14:03,706
số lượng phi giảm mạnh.

311
00:14:03,706 --> 00:14:06,139
Số lượng thông tin nhập vào cũng giảm,

312
00:14:06,139 --> 00:14:07,587
nhưng không phải là về con số 0

313
00:14:07,587 --> 00:14:09,526
Theo định lý của Tononi,

314
00:14:09,526 --> 00:14:11,733
vẫn có thể về không độ

315
00:14:11,733 --> 00:14:13,562
của ý thức.

316
00:14:13,562 --> 00:14:16,101
Trong sự ảnh hưởng này, ông ấy nêu ra quy luật cốt lõi

317
00:14:16,101 --> 00:14:19,485
của ý thức: phi cao, ý thức cao.

318
00:14:19,485 --> 00:14:22,107
Bây giờ, tôi không biết nếu học thuyết này là đúng,

319
00:14:22,107 --> 00:14:25,318
nhưng nó sẽ có thể dẫn đến một học thuyết

320
00:14:25,318 --> 00:14:26,704
trong khoa học về ý thức,

321
00:14:26,704 --> 00:14:28,935
và nó được dùng để nhập những nhánh thông tin

322
00:14:28,935 --> 00:14:31,322
của dữ liệu khoa học,

323
00:14:31,322 --> 00:14:33,565
và nó có một đặc tính tốt thứ mà trên thực tế đủ đơn giản

324
00:14:33,565 --> 00:14:37,060
để bạn có thể viết chúng lên mặt trước của áo

325
00:14:37,060 --> 00:14:39,685
Một động lực cuối cùng khác là

326
00:14:39,685 --> 00:14:41,736
panpsychism có thể giúp bạn nhập

327
00:14:41,736 --> 00:14:44,950
ý thức vào thế giới vật chất.

328
00:14:44,950 --> 00:14:48,127
Những nhà vật lý và nhà tâm lý học thường thừa nhận

329
00:14:48,127 --> 00:14:50,568
rằng vật lí là một thứ gây tò mò.

330
00:14:50,568 --> 00:14:52,716
Nó mô tả cấu trúc thật sự

331
00:14:52,716 --> 00:14:54,800
của một chuỗi phương trình,

332
00:14:54,800 --> 00:14:57,824
nhưng nó không nói rõ về sự thật

333
00:14:57,824 --> 00:14:59,392
ẩn bên trong nó.

334
00:14:59,392 --> 00:15:01,289
Như Stephen Hawking dùng nó,

335
00:15:01,289 --> 00:15:05,343
thế cái gì đã được dùng trong phương trình?

336
00:15:05,343 --> 00:15:07,961
Tốt, theo quan điểm của panpsychist,

337
00:15:07,961 --> 00:15:10,600
bạn có thể để phương trình 
theo cách của chúng

338
00:15:10,600 --> 00:15:12,164
nhưng bạn cũng có thể 
mang chúng ra để miêu tả

339
00:15:12,164 --> 00:15:13,838
như một dòng ý thức.

340
00:15:13,838 --> 00:15:15,876
Cái mà vật lý thực sự đang làm,

341
00:15:15,876 --> 00:15:18,205
đang mô tả dòng ý thức

342
00:15:18,205 --> 00:15:19,858
Theo quan điểm này, 
nó chính là ý thức

343
00:15:19,858 --> 00:15:24,104
thứ được đặt trong 
những phương trình.

344
00:15:24,104 --> 00:15:25,764
Theo đó,
ý thức không bám sát theo

345
00:15:25,764 --> 00:15:27,440
thế giới bên ngoài

346
00:15:27,440 --> 00:15:28,858
giống như được gắn thêm vào.

347
00:15:28,858 --> 00:15:32,314
Nó thực sự đang ở đó

348
00:15:32,314 --> 00:15:35,188
Tôi nghĩ đây là quan điểm panpsychist,

349
00:15:35,188 --> 00:15:38,489
thứ có tiềm năng tôn lên mối quan hệ
của chúng ta

350
00:15:38,489 --> 00:15:39,984
với tự nhiên,

351
00:15:39,984 --> 00:15:42,219
và nó có thể có hàng loạt hệ quả

352
00:15:42,219 --> 00:15:45,912
mang tính đạo đức và xã hội.

353
00:15:45,912 --> 00:15:48,071
Một vài điều có thể đi ngược lại.

354
00:15:48,071 --> 00:15:51,142
Tôi thường nghĩ tôi không nên 
ăn bất cứ thứ gì

355
00:15:51,142 --> 00:15:53,604
những thứ có ý thức,

356
00:15:53,604 --> 00:15:56,208
Thế thì tôi đã thành một người ăn chay trường.

357
00:15:56,208 --> 00:15:58,775
Bây giờ, nếu bạn là panpsychist và bạn cùng quan điểm đó,

358
00:15:58,775 --> 00:16:01,505
Bạn có thể sẽ bị đói dài dài.

359
00:16:01,505 --> 00:16:02,793
Vì thế tôi cho rằng khi bạn 
nghĩ về điều này,

360
00:16:02,793 --> 00:16:04,960
nó sẽ tôn lên những quan điểm của bạn,

361
00:16:04,960 --> 00:16:07,203
trong khi đó vấn đề liên quan 
đến mục đích đạo đức

362
00:16:07,203 --> 00:16:08,477
tôn vinh phẩm hạnh,

363
00:16:08,477 --> 00:16:11,554
thực tế không ảnh hưởng nhiều 
bởi ý thức,

364
00:16:11,554 --> 00:16:15,510
nhưng nó liên quan đến mức độ và sự phức tạp trong ý thức.

365
00:16:15,510 --> 00:16:17,448
Hoàn toàn không gì lạ khi nói về ý thức

366
00:16:17,448 --> 00:16:20,498
trong những hệ thống khác, như máy tính chẳng hạn.

367
00:16:20,498 --> 00:16:22,287
Thế còn hệ thống thông minh nhân tạo

368
00:16:22,287 --> 00:16:25,729
trong bộ phim "Her", Samantha thì sao?

369
00:16:25,729 --> 00:16:27,129
cô ta có ý thức?

370
00:16:27,129 --> 00:16:28,560
Tốt, nếu bạn lấy thông tin

371
00:16:28,560 --> 00:16:29,740
theo quan điểm panpsychist,

372
00:16:29,740 --> 00:16:33,211
cô ấy chắc chắn gặp rắc rối 
trong việc nhập

373
00:16:33,211 --> 00:16:34,632
và mở rộng thông tin,

374
00:16:34,632 --> 00:16:37,299
vì vậy câu trả lời dĩ nhiên là có, 
cô ta có ý thức.

375
00:16:37,299 --> 00:16:40,237
Nếu nó đúng,nó sẽ tạo nên hàng loạt

376
00:16:40,237 --> 00:16:42,602
vấn đề đạo đức cả về đạo đức

377
00:16:42,602 --> 00:16:46,123
của việc phát triển hệ thống 
máy tính thông minh

378
00:16:46,123 --> 00:16:48,859
và đạo đức khi tắt bỏ những
hệ thống đó.

379
00:16:48,859 --> 00:16:51,359
Cuối cùng bạn có thể sẽ hỏi về ý thức

380
00:16:51,359 --> 00:16:53,241
theo cách tổng thể,

381
00:16:53,241 --> 00:16:55,078
hành tinh.

382
00:16:55,078 --> 00:16:58,001
Canada có nhận thức riêng

383
00:16:58,001 --> 00:17:00,100
hay ở một cấp độ cục bộ

384
00:17:00,100 --> 00:17:01,308
là một nhóm tích hợp

385
00:17:01,308 --> 00:17:03,571
như khán giả trong hội nghị TED,

386
00:17:03,571 --> 00:17:07,020
hiện giờ đang có một sự tiếp 
thu ý thức TED,

387
00:17:07,020 --> 00:17:08,513
một bộ phim nội tại

388
00:17:08,513 --> 00:17:11,319
cho nhóm thu thập TED

389
00:17:11,319 --> 00:17:12,999
thứ hoàn toàn khác với những bộ phim nội tại khác

390
00:17:12,999 --> 00:17:14,088
so với những phần khác?

391
00:17:14,088 --> 00:17:16,243
Tôi không biết câu trả lời cho câu hỏi đó,

392
00:17:16,253 --> 00:17:17,624
nhưng tôi nghĩ ít nhất một

393
00:17:17,624 --> 00:17:20,098
trong số chúng ta có câu trả lời một cách đúng đắn.

394
00:17:20,098 --> 00:17:22,435
okay, với cái nhìn theo panpsychist,

395
00:17:22,435 --> 00:17:24,248
nó là một điều hết sức căn bản,

396
00:17:24,248 --> 00:17:26,462
mà tôi không thể tìm ra câu trả lời chính xác nhất.

397
00:17:26,462 --> 00:17:28,315
Tôi hoàn toàn tự tin về

398
00:17:28,315 --> 00:17:29,948
ý tưởng điên rồ đầu tiên,

399
00:17:29,948 --> 00:17:32,117
rằng nhận thức là một 
khái niệm cơ bản,

400
00:17:32,117 --> 00:17:33,920
hơn ý tưởng thứ 2,

401
00:17:33,920 --> 00:17:36,141
nó chỉ mang tính phổ biến.

402
00:17:36,141 --> 00:17:38,219
Theo ý tôi, quan điểm trên
đặt ra nhiều câu hỏi,

403
00:17:38,219 --> 00:17:39,760
nhiều thách thức,

404
00:17:39,760 --> 00:17:41,120
ví dụ như làm sao những ý thức
nhỏ lẻ

405
00:17:41,120 --> 00:17:42,860
có thể gộp lại thành

406
00:17:42,860 --> 00:17:44,400
loại ý thức phức tạp

407
00:17:45,940 --> 00:17:47,480
chúng ta biết và yêu.

408
00:17:47,480 --> 00:17:48,940
Nếu chúng ta có thể trả lời 
cho những câu hỏi đó,

409
00:17:48,940 --> 00:17:50,445
thì tôi nghĩ rằng
chúng ta đang cùng nhau

410
00:17:50,445 --> 00:17:53,532
tạo ra một học thuyết 
mới về ý thức.

411
00:17:53,532 --> 00:17:56,920
Còn nếu không, thì có lẽ chúng ta đang gặp một rắc rối lớn

412
00:17:56,920 --> 00:17:58,764
trong khoa học và tâm lý học.

413
00:17:58,764 --> 00:18:02,209
Chúng ta không thể giải quyết nó
trong một sớm một chiều

414
00:18:02,209 --> 00:18:05,749
nhưng chúng ta chắc chắn có thể tìm ra.

415
00:18:05,749 --> 00:18:08,736
theo tôi, hiểu được ý thức là một chìa khóa thực sự,

416
00:18:08,736 --> 00:18:11,188
để giúp ta hiểu cả về vũ trụ này

417
00:18:11,188 --> 00:18:13,718
và bản thân chúng ta.

418
00:18:13,718 --> 00:18:16,621
Điều này có thể là một ý tưởng điên rồ.

419
00:18:16,621 --> 00:18:18,612
Xin cảm ơn!

420
00:18:18,612 --> 00:18:20,300
(Vỗ tay)