[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.77,0:00:02.52,Default,,0000,0000,0000,,Op dit moment Dialogue: 0,0:00:02.52,0:00:05.99,Default,,0000,0000,0000,,speelt er een film in je hoofd, Dialogue: 0,0:00:05.99,0:00:08.52,Default,,0000,0000,0000,,een wonderbaarlijke multi-track film Dialogue: 0,0:00:08.52,0:00:11.84,Default,,0000,0000,0000,,met 3D-beelden en surround sound Dialogue: 0,0:00:11.84,0:00:14.48,Default,,0000,0000,0000,,van wat je op dit moment ziet en hoort, Dialogue: 0,0:00:14.48,0:00:16.80,Default,,0000,0000,0000,,en dat is nog maar het begin. Dialogue: 0,0:00:16.80,0:00:21.98,Default,,0000,0000,0000,,Jouw film heeft geur en smaak en tastzin. Dialogue: 0,0:00:21.98,0:00:24.53,Default,,0000,0000,0000,,Hij heeft lichaamsbewustzijn, Dialogue: 0,0:00:24.53,0:00:28.85,Default,,0000,0000,0000,,met pijn, honger en orgasmes. Dialogue: 0,0:00:28.85,0:00:30.89,Default,,0000,0000,0000,,Je film heeft emoties, Dialogue: 0,0:00:30.89,0:00:34.43,Default,,0000,0000,0000,,boosheid en geluk. Dialogue: 0,0:00:34.43,0:00:38.22,Default,,0000,0000,0000,,Hij heeft herinneringen,\Nzoals momenten uit je jeugd, Dialogue: 0,0:00:38.22,0:00:40.92,Default,,0000,0000,0000,,die zich zo voor je afspelen. Dialogue: 0,0:00:40.92,0:00:45.38,Default,,0000,0000,0000,,En dan is er dat voortdurende commentaar Dialogue: 0,0:00:45.38,0:00:49.75,Default,,0000,0000,0000,,in je gedachtenstroom. Dialogue: 0,0:00:49.75,0:00:54.82,Default,,0000,0000,0000,,In het middelpunt van die film sta jij, Dialogue: 0,0:00:54.82,0:00:59.19,Default,,0000,0000,0000,,die je direct van dit alles bewust bent. Dialogue: 0,0:00:59.19,0:01:04.88,Default,,0000,0000,0000,,Deze film is je bewustzijnsstroom, Dialogue: 0,0:01:04.88,0:01:11.32,Default,,0000,0000,0000,,het onderwerp van de ervaring\Nvan je geest en van de wereld. Dialogue: 0,0:01:11.33,0:01:13.63,Default,,0000,0000,0000,,Het bewustzijn is één\Nvan de fundamentele feiten Dialogue: 0,0:01:13.63,0:01:15.65,Default,,0000,0000,0000,,van de menselijke ervaring. Dialogue: 0,0:01:15.65,0:01:18.58,Default,,0000,0000,0000,,Ieder van ons heeft bewustzijn. Dialogue: 0,0:01:18.58,0:01:21.31,Default,,0000,0000,0000,,We hebben allemaal onze innerlijke film, Dialogue: 0,0:01:21.31,0:01:24.04,Default,,0000,0000,0000,,jij en jij en jij. Dialogue: 0,0:01:24.04,0:01:27.76,Default,,0000,0000,0000,,Er is niets wat we directer ervaren. Dialogue: 0,0:01:27.76,0:01:31.23,Default,,0000,0000,0000,,Tenminste, ik ervaar\Nmijn bewustzijn direct. Dialogue: 0,0:01:31.23,0:01:35.23,Default,,0000,0000,0000,,Ik kan er niet zeker van zijn\Ndat jullie datzelfde hebben. Dialogue: 0,0:01:35.23,0:01:38.66,Default,,0000,0000,0000,,Door het bewustzijn\Nis het leven de moeite waard. Dialogue: 0,0:01:38.66,0:01:42.36,Default,,0000,0000,0000,,Als we ons niet bewust waren,\Nhad niets in ons leven Dialogue: 0,0:01:42.36,0:01:45.72,Default,,0000,0000,0000,,enige waarde of betekenis. Dialogue: 0,0:01:45.72,0:01:51.06,Default,,0000,0000,0000,,Maar tegelijkertijd bestaat er niets\Nwat mysterieuzer is. Dialogue: 0,0:01:51.06,0:01:54.43,Default,,0000,0000,0000,,Waarom zijn we ons bewust? Dialogue: 0,0:01:54.43,0:01:55.97,Default,,0000,0000,0000,,Waarom zien we die film? Dialogue: 0,0:01:55.97,0:01:58.23,Default,,0000,0000,0000,,Waarom zijn we niet gewoon robots Dialogue: 0,0:01:58.23,0:02:00.47,Default,,0000,0000,0000,,die alle input verwerken Dialogue: 0,0:02:00.47,0:02:02.49,Default,,0000,0000,0000,,en daarmee resultaten produceren? Dialogue: 0,0:02:02.49,0:02:06.34,Default,,0000,0000,0000,,Waarom überhaupt die innerlijke film? Dialogue: 0,0:02:06.34,0:02:10.59,Default,,0000,0000,0000,,Op dit moment weet niemand\Nhet antwoord op die vragen. Dialogue: 0,0:02:10.60,0:02:15.44,Default,,0000,0000,0000,,Om het bewustzijn te integreren\Nin de wetenschap, Dialogue: 0,0:02:15.44,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,zullen we radicale ideeën nodig hebben. Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:21.97,Default,,0000,0000,0000,,Sommige mensen zeggen dat\Neen wetenschap van het bewustzijn Dialogue: 0,0:02:21.97,0:02:23.92,Default,,0000,0000,0000,,onmogelijk is. Dialogue: 0,0:02:23.92,0:02:27.69,Default,,0000,0000,0000,,Wetenschap is per definitie objectief. Dialogue: 0,0:02:27.69,0:02:31.11,Default,,0000,0000,0000,,Bewustzijn is per definitie subjectief. Dialogue: 0,0:02:31.11,0:02:35.56,Default,,0000,0000,0000,,Een wetenschap van het bewustzijn\Nis dus onmogelijk. Dialogue: 0,0:02:35.56,0:02:38.78,Default,,0000,0000,0000,,Zo werd er over gedacht\Nvoor het grootste deel van de 20ste eeuw. Dialogue: 0,0:02:38.78,0:02:42.60,Default,,0000,0000,0000,,Psychologen bestudeerden\Nhet gedrag objectief, Dialogue: 0,0:02:42.60,0:02:46.66,Default,,0000,0000,0000,,neurologen bestudeerden\Nde hersenen objectief , Dialogue: 0,0:02:46.66,0:02:50.21,Default,,0000,0000,0000,,en niemand had het over het bewustzijn. Dialogue: 0,0:02:50.21,0:02:52.97,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs tot 30 jaar geleden,\Ntoen TED startte, Dialogue: 0,0:02:52.97,0:02:55.35,Default,,0000,0000,0000,,gebeurde er weinig wetenschappelijk werk Dialogue: 0,0:02:55.35,0:02:57.90,Default,,0000,0000,0000,,op het gebied van het bewustzijn. Dialogue: 0,0:02:57.90,0:02:59.60,Default,,0000,0000,0000,,Maar een jaar of 20 geleden Dialogue: 0,0:02:59.60,0:03:02.58,Default,,0000,0000,0000,,begon dat te veranderen. Dialogue: 0,0:03:02.58,0:03:05.36,Default,,0000,0000,0000,,Neurologen zoals Francis Crick Dialogue: 0,0:03:05.36,0:03:08.11,Default,,0000,0000,0000,,en natuurkundigen zoals Roger Penrose Dialogue: 0,0:03:08.11,0:03:10.35,Default,,0000,0000,0000,,besloten toen dat het tijd was Dialogue: 0,0:03:10.35,0:03:13.13,Default,,0000,0000,0000,,om het bewustzijn\Nwetenschappelijk te benaderen. Dialogue: 0,0:03:13.13,0:03:15.45,Default,,0000,0000,0000,,Het was het begin van een ware explosie, Dialogue: 0,0:03:15.45,0:03:18.58,Default,,0000,0000,0000,,wetenschappelijk werk over het bewustzijn\Nbloeide helemaal op. Dialogue: 0,0:03:19.05,0:03:21.09,Default,,0000,0000,0000,,Er is veel belangrijk werk gedaan. Dialogue: 0,0:03:21.09,0:03:26.100,Default,,0000,0000,0000,,Maar het heeft tot dusver ook\Nfundamentele beperkingen. Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:28.66,Default,,0000,0000,0000,,Tot nu toe Dialogue: 0,0:03:28.66,0:03:31.48,Default,,0000,0000,0000,,heeft de wetenschap van het bewustzijn Dialogue: 0,0:03:31.48,0:03:33.97,Default,,0000,0000,0000,,met name gezocht naar correlaties, Dialogue: 0,0:03:33.97,0:03:37.10,Default,,0000,0000,0000,,correlaties tussen bepaalde\Ngebieden in de hersenen Dialogue: 0,0:03:37.10,0:03:41.12,Default,,0000,0000,0000,,en bepaalde bewustzijnstoestanden. Dialogue: 0,0:03:41.12,0:03:45.11,Default,,0000,0000,0000,,Het prachtige werk wat \NNancy Kanwisher zojuist presenteerde Dialogue: 0,0:03:45.11,0:03:47.25,Default,,0000,0000,0000,,valt ook in die categorie. Dialogue: 0,0:03:47.25,0:03:50.81,Default,,0000,0000,0000,,Nu begrijpen we bijvoorbeeld veel beter Dialogue: 0,0:03:50.81,0:03:53.13,Default,,0000,0000,0000,,welke delen van de hersenen betrokken zijn Dialogue: 0,0:03:53.13,0:03:56.50,Default,,0000,0000,0000,,bij het ons bewust zijn van gezichten, Dialogue: 0,0:03:56.50,0:03:59.62,Default,,0000,0000,0000,,of het voelen van pijn, Dialogue: 0,0:03:59.62,0:04:02.11,Default,,0000,0000,0000,,of geluk. Dialogue: 0,0:04:02.11,0:04:04.92,Default,,0000,0000,0000,,Maar het blijft beperkt tot correlaties. Dialogue: 0,0:04:04.92,0:04:08.28,Default,,0000,0000,0000,,Het verklaart nog niets. Dialogue: 0,0:04:08.28,0:04:10.90,Default,,0000,0000,0000,,We weten dat deze gebieden in de hersenen Dialogue: 0,0:04:10.90,0:04:14.82,Default,,0000,0000,0000,,zijn betrokken bij bepaalde\Nbewuste ervaringen, Dialogue: 0,0:04:14.82,0:04:18.46,Default,,0000,0000,0000,,maar we weten niet waarom. Dialogue: 0,0:04:18.46,0:04:20.79,Default,,0000,0000,0000,,Laat ik het zo zeggen: Dialogue: 0,0:04:20.79,0:04:24.18,Default,,0000,0000,0000,,dit soort neurologisch onderzoek Dialogue: 0,0:04:24.18,0:04:25.93,Default,,0000,0000,0000,,beantwoordt bepaalde vragen Dialogue: 0,0:04:25.93,0:04:27.73,Default,,0000,0000,0000,,die we hadden over het bewustzijn, Dialogue: 0,0:04:27.73,0:04:31.51,Default,,0000,0000,0000,,de vragen over wat\Nbepaalde hersengebieden doen Dialogue: 0,0:04:31.51,0:04:33.62,Default,,0000,0000,0000,,en waar ze mee samenhangen. Dialogue: 0,0:04:33.62,0:04:36.77,Default,,0000,0000,0000,,Maar dit zijn niet de lastigste vragen. Dialogue: 0,0:04:36.77,0:04:39.21,Default,,0000,0000,0000,,Met alle respect voor de neurologie. Dialogue: 0,0:04:39.21,0:04:41.83,Default,,0000,0000,0000,,Er bestaan op dit vlak\Ngeen echt eenvoudige problemen. Dialogue: 0,0:04:41.83,0:04:46.42,Default,,0000,0000,0000,,Maar het richt zich niet echt Dialogue: 0,0:04:46.42,0:04:48.36,Default,,0000,0000,0000,,op de kern van dit mysterie: Dialogue: 0,0:04:48.36,0:04:52.58,Default,,0000,0000,0000,,waarom zou al die hersenactiviteit Dialogue: 0,0:04:52.58,0:04:55.50,Default,,0000,0000,0000,,überhaupt gepaard moeten gaan\Nmet bewustzijn? Dialogue: 0,0:04:55.50,0:04:58.71,Default,,0000,0000,0000,,Waarom hebben we die innerlijke film? Dialogue: 0,0:04:58.71,0:05:01.96,Default,,0000,0000,0000,,Op dit moment hebben we\Ndaar nog niet echt een idee van. Dialogue: 0,0:05:01.96,0:05:03.99,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt wel zeggen, Dialogue: 0,0:05:03.99,0:05:07.55,Default,,0000,0000,0000,,geef de neurologie nog een paar jaar. Dialogue: 0,0:05:07.55,0:05:11.33,Default,,0000,0000,0000,,Dan blijkt het gewoon\Neen opkomend verschijnsel Dialogue: 0,0:05:11.33,0:05:16.21,Default,,0000,0000,0000,,zoals files en tornado's Dialogue: 0,0:05:16.21,0:05:18.94,Default,,0000,0000,0000,,en het leven, en dan weten we het. Dialogue: 0,0:05:18.94,0:05:20.90,Default,,0000,0000,0000,,De klassieke gevallen van emergentie Dialogue: 0,0:05:20.90,0:05:24.28,Default,,0000,0000,0000,,betreffen allemaal gedrag, Dialogue: 0,0:05:24.28,0:05:26.63,Default,,0000,0000,0000,,hoe een file zich gedraagt, Dialogue: 0,0:05:26.63,0:05:28.12,Default,,0000,0000,0000,,hoe een tornado functioneert, Dialogue: 0,0:05:28.12,0:05:30.32,Default,,0000,0000,0000,,hoe een levend wezen zich vermenigvuldigt, Dialogue: 0,0:05:30.32,0:05:33.90,Default,,0000,0000,0000,,hoe het zich aanpast,\Nhoe de stofwisseling werkt, Dialogue: 0,0:05:33.90,0:05:36.19,Default,,0000,0000,0000,,allemaal vragen over\Nobjectief functioneren. Dialogue: 0,0:05:36.19,0:05:39.01,Default,,0000,0000,0000,,Dat kun je ook toepassen\Nop de menselijke hersenen Dialogue: 0,0:05:39.01,0:05:40.52,Default,,0000,0000,0000,,door bepaald gedrag en functies Dialogue: 0,0:05:40.52,0:05:42.69,Default,,0000,0000,0000,,van dat menselijk brein te verklaren Dialogue: 0,0:05:42.69,0:05:44.09,Default,,0000,0000,0000,,als opkomende verschijnselen: Dialogue: 0,0:05:44.09,0:05:48.35,Default,,0000,0000,0000,,hoe we lopen, hoe we praten,\Nhoe we schaken, Dialogue: 0,0:05:48.35,0:05:50.24,Default,,0000,0000,0000,,al die vragen over het gedrag. Dialogue: 0,0:05:50.24,0:05:52.37,Default,,0000,0000,0000,,Maar als het gaat om het bewustzijn Dialogue: 0,0:05:52.37,0:05:54.26,Default,,0000,0000,0000,,dan zijn de vragen over het gedrag Dialogue: 0,0:05:54.26,0:05:57.18,Default,,0000,0000,0000,,nog de meest eenvoudige. Dialogue: 0,0:05:57.18,0:05:58.78,Default,,0000,0000,0000,,Veel moeilijker te verklaren Dialogue: 0,0:05:58.78,0:06:02.96,Default,,0000,0000,0000,,is waarom al dat gedrag Dialogue: 0,0:06:02.96,0:06:05.81,Default,,0000,0000,0000,,gepaard moet gaan\Nmet subjectieve ervaring? Dialogue: 0,0:06:05.82,0:06:09.41,Default,,0000,0000,0000,,En hier heeft het standaard\Nparadigma van emergentie, Dialogue: 0,0:06:09.41,0:06:12.36,Default,,0000,0000,0000,,ja, hebben zelfs de standaard\Nparadigma's van de neurologie, Dialogue: 0,0:06:12.36,0:06:16.80,Default,,0000,0000,0000,,tot nu toe weinig antwoorden. Dialogue: 0,0:06:16.80,0:06:20.45,Default,,0000,0000,0000,,Ik zie mezelf als een\Nmaterialistisch wetenschapper. Dialogue: 0,0:06:20.45,0:06:24.47,Default,,0000,0000,0000,,Ik zoek een theorie van het bewustzijn Dialogue: 0,0:06:24.47,0:06:26.80,Default,,0000,0000,0000,,die werkt, Dialogue: 0,0:06:26.80,0:06:30.65,Default,,0000,0000,0000,,en lange tijd brak ik mij het hoofd Dialogue: 0,0:06:30.65,0:06:32.79,Default,,0000,0000,0000,,op zoek naar een werkbare \Ntheorie over het bewustzijn Dialogue: 0,0:06:32.79,0:06:35.87,Default,,0000,0000,0000,,in zuiver fysieke termen. Dialogue: 0,0:06:35.87,0:06:37.61,Default,,0000,0000,0000,,Maar ik ben tot de conclusie gekomen Dialogue: 0,0:06:37.61,0:06:41.80,Default,,0000,0000,0000,,dat dat logisch gezien gewoon niet kan. Dialogue: 0,0:06:41.80,0:06:43.73,Default,,0000,0000,0000,,Het is een lang verhaal, Dialogue: 0,0:06:43.73,0:06:46.45,Default,,0000,0000,0000,,maar de essentie is\Ndat het enige dat je mag verwachten Dialogue: 0,0:06:46.45,0:06:48.79,Default,,0000,0000,0000,,op basis van puur\Nreductionistische verklaringen Dialogue: 0,0:06:48.79,0:06:51.43,Default,,0000,0000,0000,,in fysieke termen,\Nin termen van hersenfuncties, Dialogue: 0,0:06:51.43,0:06:53.67,Default,,0000,0000,0000,,is inzicht in het functioneren\Nvan een systeem Dialogue: 0,0:06:53.67,0:06:55.68,Default,,0000,0000,0000,,zijn structuur, zijn dynamiek Dialogue: 0,0:06:55.68,0:06:57.67,Default,,0000,0000,0000,,en hoe het zich gedraagt. Dialogue: 0,0:06:57.67,0:07:00.11,Default,,0000,0000,0000,,Daarmee los je de eenvoudige kwesties op: Dialogue: 0,0:07:00.11,0:07:02.28,Default,,0000,0000,0000,,hoe we ons gedragen, hoe we functioneren. Dialogue: 0,0:07:02.28,0:07:05.70,Default,,0000,0000,0000,,Maar subjectieve ervaring op zich — Dialogue: 0,0:07:05.70,0:07:09.26,Default,,0000,0000,0000,,waarom lijkt het alsof ik\Ndeze ervaring van binnenuit heb? — Dialogue: 0,0:07:09.26,0:07:11.33,Default,,0000,0000,0000,,dat is iets fundamenteel nieuws, Dialogue: 0,0:07:11.33,0:07:15.23,Default,,0000,0000,0000,,en die vraag blijft onbeantwoord. Dialogue: 0,0:07:15.23,0:07:20.64,Default,,0000,0000,0000,,Dus zo komen we in een impasse. Dialogue: 0,0:07:20.64,0:07:23.86,Default,,0000,0000,0000,,We hebben onze grote verklaringsketen, Dialogue: 0,0:07:23.86,0:07:27.46,Default,,0000,0000,0000,,daar zijn we zo aan gewend,\Nde natuurkunde verklaart de scheikunde, Dialogue: 0,0:07:27.46,0:07:30.70,Default,,0000,0000,0000,,de scheikunde verklaart de biologie Dialogue: 0,0:07:30.70,0:07:34.54,Default,,0000,0000,0000,,en de biologie verklaart\Neen deel van de psychologie. Dialogue: 0,0:07:34.54,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar het bewustzijn Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:38.77,Default,,0000,0000,0000,,lijkt niet in dit plaatje te passen. Dialogue: 0,0:07:38.77,0:07:40.66,Default,,0000,0000,0000,,Het staat buiten kijf Dialogue: 0,0:07:40.66,0:07:42.63,Default,,0000,0000,0000,,dat we ons bewust zijn. Dialogue: 0,0:07:42.63,0:07:44.90,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe plaatsen we het Dialogue: 0,0:07:44.90,0:07:47.89,Default,,0000,0000,0000,,in de wetenschappelijk beeld\Nvan de werkelijkheid? Dialogue: 0,0:07:47.89,0:07:50.40,Default,,0000,0000,0000,,Dus het bewustzijn is op dit moment Dialogue: 0,0:07:50.40,0:07:52.30,Default,,0000,0000,0000,,een soort anomalie, Dialogue: 0,0:07:52.30,0:07:54.34,Default,,0000,0000,0000,,een die we zullen moeten integreren Dialogue: 0,0:07:54.34,0:07:58.24,Default,,0000,0000,0000,,in onze kijk op de werkelijkheid,\Nmaar voorlopig zien we nog niet hoe. Dialogue: 0,0:07:58.24,0:08:00.17,Default,,0000,0000,0000,,Voor een dergelijke anomalie Dialogue: 0,0:08:00.17,0:08:03.41,Default,,0000,0000,0000,,zijn wellicht radicale ideeën nodig. Dialogue: 0,0:08:03.41,0:08:06.41,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat we er misschien wel \Neen paar nodig hebben Dialogue: 0,0:08:06.41,0:08:08.85,Default,,0000,0000,0000,,die in eerste instantie heel gek lijken Dialogue: 0,0:08:08.85,0:08:11.79,Default,,0000,0000,0000,,voordat we het bewustzijn Dialogue: 0,0:08:11.79,0:08:13.88,Default,,0000,0000,0000,,wetenschappelijk kunnen onderbouwen. Dialogue: 0,0:08:13.88,0:08:15.48,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn wel een paar kandidaten Dialogue: 0,0:08:15.48,0:08:17.98,Default,,0000,0000,0000,,voor dat soort wilde ideeën. Dialogue: 0,0:08:17.98,0:08:22.32,Default,,0000,0000,0000,,Een ervan is van mijn vriend\NDan Dennett, ook hier aanwezig. Dialogue: 0,0:08:22.32,0:08:24.71,Default,,0000,0000,0000,,Volgens hem is er niet echt een probleem Dialogue: 0,0:08:24.71,0:08:26.46,Default,,0000,0000,0000,,met het bewustzijn. Dialogue: 0,0:08:26.46,0:08:29.82,Default,,0000,0000,0000,,Het hele idee van die innerlijke film Dialogue: 0,0:08:29.82,0:08:34.32,Default,,0000,0000,0000,,zou een soort illusie of verwarring zijn. Dialogue: 0,0:08:34.32,0:08:37.40,Default,,0000,0000,0000,,Feitelijk zouden we alleen maar\Nde objectieve functies, Dialogue: 0,0:08:37.40,0:08:41.36,Default,,0000,0000,0000,,de hersenactiviteit hoeven te verklaren Dialogue: 0,0:08:41.36,0:08:43.84,Default,,0000,0000,0000,,en daarmee zouden we klaar zijn. Dialogue: 0,0:08:43.84,0:08:46.45,Default,,0000,0000,0000,,En ik juich zijn gedachten toe! Dialogue: 0,0:08:46.45,0:08:48.46,Default,,0000,0000,0000,,Het zijn dergelijke ideeën Dialogue: 0,0:08:48.46,0:08:50.38,Default,,0000,0000,0000,,die we zullen moeten onderzoeken Dialogue: 0,0:08:50.38,0:08:52.72,Default,,0000,0000,0000,,als we een puur reductionistisch, Dialogue: 0,0:08:52.72,0:08:56.27,Default,,0000,0000,0000,,op hersenactiviteit gebaseerde\Ntheorie van het bewustzijn willen. Dialogue: 0,0:08:56.27,0:08:58.34,Default,,0000,0000,0000,,Voor mij en velen met mij echter, Dialogue: 0,0:08:58.34,0:09:00.17,Default,,0000,0000,0000,,staat dat een beetje te dicht Dialogue: 0,0:09:00.17,0:09:03.69,Default,,0000,0000,0000,,bij het eenvoudigweg\Nontkennen van het bewustzijn. Dialogue: 0,0:09:03.70,0:09:06.76,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dus in een andere richting. Dialogue: 0,0:09:06.76,0:09:07.95,Default,,0000,0000,0000,,In de tijd die mij rest Dialogue: 0,0:09:07.95,0:09:10.95,Default,,0000,0000,0000,,wil ik twee wilde ideeën doornemen Dialogue: 0,0:09:10.95,0:09:14.66,Default,,0000,0000,0000,,waarvan ik denk dat ze potentieel hebben. Dialogue: 0,0:09:14.66,0:09:16.28,Default,,0000,0000,0000,,Het eerste wilde idee is Dialogue: 0,0:09:16.28,0:09:20.91,Default,,0000,0000,0000,,dat het bewustzijn\Neen fundamentele waarde zou zijn. Dialogue: 0,0:09:20.91,0:09:23.75,Default,,0000,0000,0000,,Natuurkundigen nemen\Nsommige aspecten in het universum Dialogue: 0,0:09:23.75,0:09:25.91,Default,,0000,0000,0000,,soms aan als fundamentele bouwstenen: Dialogue: 0,0:09:25.91,0:09:29.66,Default,,0000,0000,0000,,ruimte, tijd en massa. Dialogue: 0,0:09:29.66,0:09:33.27,Default,,0000,0000,0000,,Die zouden onderworpen zijn aan\Neen aantal fundamentele wetten, Dialogue: 0,0:09:33.27,0:09:37.16,Default,,0000,0000,0000,,zoals de zwaartekracht\Nof quantummechanica. Dialogue: 0,0:09:37.16,0:09:39.47,Default,,0000,0000,0000,,Die fundamentele eigenschappen en wetten Dialogue: 0,0:09:39.47,0:09:42.69,Default,,0000,0000,0000,,worden dan niet verder verklaard\Nin simpeler termen. Dialogue: 0,0:09:42.69,0:09:45.43,Default,,0000,0000,0000,,Ze worden juist verondersteld\Noorspronkelijk te zijn Dialogue: 0,0:09:45.43,0:09:48.81,Default,,0000,0000,0000,,en van daaruit bouw je\Nde werkelijkheid verder op. Dialogue: 0,0:09:48.81,0:09:53.90,Default,,0000,0000,0000,,Soms is er een toevoeging\Naan die lijst bouwstenen. Dialogue: 0,0:09:53.90,0:09:56.36,Default,,0000,0000,0000,,In de 19e eeuw ontdekte Maxwell Dialogue: 0,0:09:56.36,0:09:59.09,Default,,0000,0000,0000,,dat je elektro-magnetische verschijnselen Dialogue: 0,0:09:59.09,0:10:01.88,Default,,0000,0000,0000,,niet kunt verklaren in termen van\Nde bestaande bouwstenen — Dialogue: 0,0:10:01.88,0:10:04.95,Default,,0000,0000,0000,,ruimte, tijd, massa,\Nde wetten van Newton — Dialogue: 0,0:10:04.95,0:10:07.52,Default,,0000,0000,0000,,dus postuleerde hij fundamentele wetten Dialogue: 0,0:10:07.52,0:10:09.34,Default,,0000,0000,0000,,voor het elektro-magnetisme Dialogue: 0,0:10:09.34,0:10:11.75,Default,,0000,0000,0000,,en hij postuleerde elektrische lading Dialogue: 0,0:10:11.75,0:10:13.51,Default,,0000,0000,0000,,als een fundamenteel element Dialogue: 0,0:10:13.51,0:10:16.47,Default,,0000,0000,0000,,dat zich aan die wetten onderwerpt. Dialogue: 0,0:10:16.47,0:10:19.76,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat we met het bewustzijn Dialogue: 0,0:10:19.76,0:10:21.37,Default,,0000,0000,0000,,ook op dat punt staan. Dialogue: 0,0:10:21.37,0:10:23.85,Default,,0000,0000,0000,,Als je het bewustzijn niet kunt verklaren Dialogue: 0,0:10:23.85,0:10:26.27,Default,,0000,0000,0000,,in termen van de bestaande bouwstenen — Dialogue: 0,0:10:26.27,0:10:28.94,Default,,0000,0000,0000,,tijd, ruimte, massa, lading — Dialogue: 0,0:10:28.94,0:10:32.37,Default,,0000,0000,0000,,dan moet je die lijst\Nlogischerwijs aanvullen. Dialogue: 0,0:10:32.37,0:10:34.85,Default,,0000,0000,0000,,Het ligt dan voor de hand het bewustzijn Dialogue: 0,0:10:34.85,0:10:38.10,Default,,0000,0000,0000,,ook als bouwsteen te veronderstellen, Dialogue: 0,0:10:38.10,0:10:41.13,Default,,0000,0000,0000,,een fundamentele bouwsteen van de natuur. Dialogue: 0,0:10:41.13,0:10:44.19,Default,,0000,0000,0000,,Het is niet zo dat je er dan geen\Nonderzoek meer naar kunt doen. Dialogue: 0,0:10:44.19,0:10:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Het tegendeel is waar. Dialogue: 0,0:10:47.70,0:10:49.60,Default,,0000,0000,0000,,We zullen dan moeten bestuderen Dialogue: 0,0:10:49.60,0:10:52.56,Default,,0000,0000,0000,,welke fundamentele wetten\Nover dat bewustzijn regeren, Dialogue: 0,0:10:52.56,0:10:54.94,Default,,0000,0000,0000,,de wetten die het bewustzijn verbinden Dialogue: 0,0:10:54.94,0:10:57.74,Default,,0000,0000,0000,,met de andere bouwstenen:\Nruimte, tijd, massa, Dialogue: 0,0:10:57.74,0:11:00.67,Default,,0000,0000,0000,,fysieke processen. Dialogue: 0,0:11:00.67,0:11:02.86,Default,,0000,0000,0000,,Natuurkundigen zeggen soms Dialogue: 0,0:11:02.86,0:11:05.74,Default,,0000,0000,0000,,dat we de fundamentele wetten\Nzo simpel willen hebben Dialogue: 0,0:11:05.74,0:11:09.54,Default,,0000,0000,0000,,dat we ze op een T-shirt kunnen afdrukken. Dialogue: 0,0:11:09.54,0:11:13.12,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat we ongeveer op dat punt staan\Nals het gaat om het bewustzijn. Dialogue: 0,0:11:13.13,0:11:15.88,Default,,0000,0000,0000,,We willen fundamentele wetten, zo simpel Dialogue: 0,0:11:15.88,0:11:17.96,Default,,0000,0000,0000,,dat we ze op een T-shirt kunnen printen. Dialogue: 0,0:11:17.96,0:11:19.54,Default,,0000,0000,0000,,We kennen die wetten nu nog niet, Dialogue: 0,0:11:19.54,0:11:23.57,Default,,0000,0000,0000,,maar daar moeten we naar op zoek. Dialogue: 0,0:11:23.57,0:11:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Het tweede wilde idee Dialogue: 0,0:11:25.98,0:11:29.46,Default,,0000,0000,0000,,is dat het bewustzijn universeel zou zijn. Dialogue: 0,0:11:29.46,0:11:32.52,Default,,0000,0000,0000,,Ieder systeem zou een bepaald niveau Dialogue: 0,0:11:32.52,0:11:36.25,Default,,0000,0000,0000,,van bewustzijn hebben. Dialogue: 0,0:11:36.25,0:11:39.21,Default,,0000,0000,0000,,Dit wordt soms panpsychisme genoemd: Dialogue: 0,0:11:39.21,0:11:42.21,Default,,0000,0000,0000,,'pan' staat voor alles,\N'psych' voor psyche, Dialogue: 0,0:11:42.21,0:11:43.98,Default,,0000,0000,0000,,ieder systeem heeft bewustzijn, Dialogue: 0,0:11:43.98,0:11:48.23,Default,,0000,0000,0000,,niet alleen mensen, honden,\Nmuizen en vliegen Dialogue: 0,0:11:48.23,0:11:50.80,Default,,0000,0000,0000,,maar zelfs de microbes van Rob Knight, Dialogue: 0,0:11:50.80,0:11:52.99,Default,,0000,0000,0000,,en elementaire deeltjes. Dialogue: 0,0:11:52.99,0:11:55.70,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs een foton heeft\Neen bepaald niveau van bewustzijn. Dialogue: 0,0:11:55.70,0:11:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Het idee is niet \Ndat fotons intelligent zijn Dialogue: 0,0:11:59.48,0:12:00.56,Default,,0000,0000,0000,,of kunnen denken. Dialogue: 0,0:12:00.56,0:12:01.99,Default,,0000,0000,0000,,Het is niet zo dat een foton Dialogue: 0,0:12:01.99,0:12:03.44,Default,,0000,0000,0000,,zich ongerust maakt Dialogue: 0,0:12:03.44,0:12:06.87,Default,,0000,0000,0000,,omdat hij denkt: "Oh, ik vlieg maar rond\Nmet de snelheid van het licht, Dialogue: 0,0:12:06.87,0:12:09.72,Default,,0000,0000,0000,,hoe kan ik ooit de rozen ruiken?" Dialogue: 0,0:12:09.72,0:12:11.86,Default,,0000,0000,0000,,Zo is het niet. Dialogue: 0,0:12:11.86,0:12:14.91,Default,,0000,0000,0000,,De gedachte is dat fotons misschien toch Dialogue: 0,0:12:14.91,0:12:17.54,Default,,0000,0000,0000,,een ruwe vorm van\Neen subjectief gevoel hebben, Dialogue: 0,0:12:17.54,0:12:21.69,Default,,0000,0000,0000,,een soort primitieve voorloper\Nvan het bewustzijn. Dialogue: 0,0:12:21.69,0:12:24.54,Default,,0000,0000,0000,,Dit gaat je misschien wel erg ver. Dialogue: 0,0:12:24.54,0:12:27.32,Default,,0000,0000,0000,,Ik bedoel, hoe komt iemand\Nop zo'n idioot idee? Dialogue: 0,0:12:27.32,0:12:30.88,Default,,0000,0000,0000,,Eén reden om dit te denken komt\Nvan dat eerste wilde idee, Dialogue: 0,0:12:30.88,0:12:33.03,Default,,0000,0000,0000,,dat het bewustzijn fundamenteel zou zijn. Dialogue: 0,0:12:33.03,0:12:37.40,Default,,0000,0000,0000,,Als het fundamenteel is,\Nzoals ruimte, tijd en massa, Dialogue: 0,0:12:37.40,0:12:40.07,Default,,0000,0000,0000,,ligt het voor de hand\Ndat het ook universeel zou zijn, Dialogue: 0,0:12:40.07,0:12:41.97,Default,,0000,0000,0000,,precies zoals ruimte, tijd en massa. Dialogue: 0,0:12:41.97,0:12:43.92,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil wel opmerken dat het idee Dialogue: 0,0:12:43.92,0:12:45.94,Default,,0000,0000,0000,,misschien tegen ons gevoel ingaat, Dialogue: 0,0:12:45.94,0:12:48.69,Default,,0000,0000,0000,,maar dat dat veel minder het geval is Dialogue: 0,0:12:48.69,0:12:50.42,Default,,0000,0000,0000,,bij mensen in andere culturen, Dialogue: 0,0:12:50.42,0:12:51.94,Default,,0000,0000,0000,,waar de menselijke geest Dialogue: 0,0:12:51.94,0:12:55.01,Default,,0000,0000,0000,,meer gezien wordt\Nals zijnde een met de natuur. Dialogue: 0,0:12:55.01,0:12:58.74,Default,,0000,0000,0000,,Een diepere drijfveer stamt uit het idee Dialogue: 0,0:12:58.74,0:13:00.75,Default,,0000,0000,0000,,dat misschien de krachtigste manier Dialogue: 0,0:13:00.75,0:13:02.60,Default,,0000,0000,0000,,om fundamentele wetten te vinden Dialogue: 0,0:13:02.60,0:13:04.97,Default,,0000,0000,0000,,die het bewustzijn relateren\Naan fysieke processen Dialogue: 0,0:13:04.97,0:13:08.06,Default,,0000,0000,0000,,is om het bewustzijn\Nte koppelen aan informatie. Dialogue: 0,0:13:08.06,0:13:11.12,Default,,0000,0000,0000,,Overal waar informatie \Nwordt verwerkt is bewustzijn. Dialogue: 0,0:13:11.14,0:13:13.68,Default,,0000,0000,0000,,Complexe informatieverwerking,\Nzoals bij mensen, Dialogue: 0,0:13:13.69,0:13:15.22,Default,,0000,0000,0000,,complex bewustzijn. Dialogue: 0,0:13:15.22,0:13:17.35,Default,,0000,0000,0000,,Simpele informatieverwerking, Dialogue: 0,0:13:17.35,0:13:19.31,Default,,0000,0000,0000,,simpel bewustzijn. Dialogue: 0,0:13:19.31,0:13:21.64,Default,,0000,0000,0000,,Een opwindende ontwikkeling\Nvan de laatste jaren Dialogue: 0,0:13:21.64,0:13:24.90,Default,,0000,0000,0000,,is dat een neuroloog, Giulio Tononi, Dialogue: 0,0:13:24.90,0:13:28.22,Default,,0000,0000,0000,,een dergelijke theorie\Nrigoureus heeft ontwikkeld Dialogue: 0,0:13:28.22,0:13:30.07,Default,,0000,0000,0000,,met een wiskundige theorie. Dialogue: 0,0:13:30.07,0:13:31.59,Default,,0000,0000,0000,,Hij heeft een wiskundige maat Dialogue: 0,0:13:31.59,0:13:33.32,Default,,0000,0000,0000,,van informatie-integratie Dialogue: 0,0:13:33.32,0:13:35.24,Default,,0000,0000,0000,,die hij 'phi' noemt, Dialogue: 0,0:13:35.24,0:13:36.84,Default,,0000,0000,0000,,die meet hoeveel informatie Dialogue: 0,0:13:36.84,0:13:38.46,Default,,0000,0000,0000,,in een systeem geïntegreerd is. Dialogue: 0,0:13:38.46,0:13:40.83,Default,,0000,0000,0000,,Hij veronderstelt dat 'phi'\Nrechtevenredig is Dialogue: 0,0:13:40.83,0:13:42.27,Default,,0000,0000,0000,,met bewustzijn. Dialogue: 0,0:13:42.27,0:13:43.59,Default,,0000,0000,0000,,Dus in een menselijk brein, Dialogue: 0,0:13:43.59,0:13:46.11,Default,,0000,0000,0000,,een enorme hoeveelheid\Ngeïntegreerde informatie, Dialogue: 0,0:13:46.11,0:13:48.14,Default,,0000,0000,0000,,hoge mate van phi, Dialogue: 0,0:13:48.14,0:13:49.69,Default,,0000,0000,0000,,heel veel bewustzijn. Dialogue: 0,0:13:49.69,0:13:53.39,Default,,0000,0000,0000,,In een muis, middelmatige hoeveelheid\Ngeïntegreerde informatie, Dialogue: 0,0:13:53.39,0:13:54.40,Default,,0000,0000,0000,,nog relatief veel, Dialogue: 0,0:13:54.40,0:13:56.43,Default,,0000,0000,0000,,behoorlijke mate van bewustzijn. Dialogue: 0,0:13:56.43,0:13:58.70,Default,,0000,0000,0000,,Maar ga je naar wormen, Dialogue: 0,0:13:58.70,0:14:02.17,Default,,0000,0000,0000,,microben, deeltjes, Dialogue: 0,0:14:02.17,0:14:03.71,Default,,0000,0000,0000,,dan daalt de mate van phi. Dialogue: 0,0:14:03.71,0:14:06.14,Default,,0000,0000,0000,,De mate van informatie-integratie daalt, Dialogue: 0,0:14:06.14,0:14:07.59,Default,,0000,0000,0000,,maar niet naar nul. Dialogue: 0,0:14:07.59,0:14:09.53,Default,,0000,0000,0000,,In Tononi's theorie Dialogue: 0,0:14:09.53,0:14:11.73,Default,,0000,0000,0000,,zal er altijd toch enige mate Dialogue: 0,0:14:11.73,0:14:13.56,Default,,0000,0000,0000,,van bewustzijn zijn. Dialogue: 0,0:14:13.56,0:14:17.04,Default,,0000,0000,0000,,Feitelijk stelt hij een fundamentele wet\Nvoor het bewustzijn voor: Dialogue: 0,0:14:17.04,0:14:19.48,Default,,0000,0000,0000,,hoge phi, veel bewustzijn. Dialogue: 0,0:14:19.48,0:14:22.11,Default,,0000,0000,0000,,Nu weet ik niet\Nof deze theorie correct is, Dialogue: 0,0:14:22.11,0:14:25.32,Default,,0000,0000,0000,,maar het is misschien wel\Nde leidende theorie op dit moment, Dialogue: 0,0:14:25.32,0:14:26.70,Default,,0000,0000,0000,,op dit gebied, Dialogue: 0,0:14:26.70,0:14:28.94,Default,,0000,0000,0000,,en ze wordt gebruikt om een breed scala Dialogue: 0,0:14:28.94,0:14:31.32,Default,,0000,0000,0000,,aan wetenschappelijke data te integreren. Dialogue: 0,0:14:31.32,0:14:33.56,Default,,0000,0000,0000,,De theorie heeft het bijkomend voordeel Dialogue: 0,0:14:33.56,0:14:37.06,Default,,0000,0000,0000,,dat je haar op de voorkant\Nvan een T-shirt kunt afdrukken. Dialogue: 0,0:14:37.06,0:14:39.32,Default,,0000,0000,0000,,Een verdere motivatie is Dialogue: 0,0:14:39.32,0:14:41.34,Default,,0000,0000,0000,,dat panpsychisme ons misschien kan helpen Dialogue: 0,0:14:41.34,0:14:44.95,Default,,0000,0000,0000,,het bewustzijn te integreren\Nin de fysieke werkelijkheid. Dialogue: 0,0:14:44.95,0:14:48.13,Default,,0000,0000,0000,,Natuurkundigen en filosofen\Nhebben vaak opgemerkt Dialogue: 0,0:14:48.13,0:14:50.57,Default,,0000,0000,0000,,dat fysica merkwaardig abstract is. Dialogue: 0,0:14:50.57,0:14:52.72,Default,,0000,0000,0000,,Het beschrijft de structuur\Nvan de realiteit Dialogue: 0,0:14:52.72,0:14:54.80,Default,,0000,0000,0000,,met een hoop vergelijkingen, Dialogue: 0,0:14:54.80,0:14:57.16,Default,,0000,0000,0000,,maar het vertelt ons niets Dialogue: 0,0:14:57.16,0:14:59.39,Default,,0000,0000,0000,,over de realiteit die daar onder ligt. Dialogue: 0,0:14:59.39,0:15:01.29,Default,,0000,0000,0000,,Of zoals Stephen Hawking het zegt: Dialogue: 0,0:15:01.29,0:15:05.34,Default,,0000,0000,0000,,wat brengt het vuur in die vergelijkingen? Dialogue: 0,0:15:05.34,0:15:07.96,Default,,0000,0000,0000,,In de panpsychistische visie Dialogue: 0,0:15:07.96,0:15:10.60,Default,,0000,0000,0000,,kun je de vergelijkingen van de fysica Dialogue: 0,0:15:10.60,0:15:13.83,Default,,0000,0000,0000,,lezen als de beschrijving\Nvan de bewustzijnsstroom. Dialogue: 0,0:15:13.84,0:15:15.88,Default,,0000,0000,0000,,Dat is wat de fysica uiteindelijk doet, Dialogue: 0,0:15:15.88,0:15:18.20,Default,,0000,0000,0000,,het beschrijft de bewustzijnsstroom. Dialogue: 0,0:15:18.20,0:15:19.86,Default,,0000,0000,0000,,Zo gezien, brengt het bewustzijn Dialogue: 0,0:15:19.86,0:15:23.90,Default,,0000,0000,0000,,het vuur in die vergelijkingen. Dialogue: 0,0:15:23.90,0:15:25.76,Default,,0000,0000,0000,,Zo gezien, bungelt het bewustzijn niet Dialogue: 0,0:15:25.76,0:15:27.44,Default,,0000,0000,0000,,buiten de fysieke wereld Dialogue: 0,0:15:27.44,0:15:28.86,Default,,0000,0000,0000,,als een soort extraatje. Dialogue: 0,0:15:28.86,0:15:32.31,Default,,0000,0000,0000,,Het is juist het middelpunt. Dialogue: 0,0:15:32.31,0:15:36.16,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat deze panpsychistische visie\Nhet potentieel heeft Dialogue: 0,0:15:36.16,0:15:39.98,Default,,0000,0000,0000,,om onze relatie\Nmet de natuur om te vormen, Dialogue: 0,0:15:39.98,0:15:42.22,Default,,0000,0000,0000,,en het zou wel eens serieuze sociale Dialogue: 0,0:15:42.22,0:15:45.91,Default,,0000,0000,0000,,en ethische consequenties kunnen hebben. Dialogue: 0,0:15:45.91,0:15:48.07,Default,,0000,0000,0000,,Sommige zullen tegen onze intuïtie ingaan. Dialogue: 0,0:15:48.07,0:15:51.14,Default,,0000,0000,0000,,Ik dacht altijd\Ndat ik beter niets kon eten Dialogue: 0,0:15:51.14,0:15:53.60,Default,,0000,0000,0000,,wat bewustzijn had, Dialogue: 0,0:15:53.60,0:15:56.21,Default,,0000,0000,0000,,en dat ik dus vegetariër moest zijn. Dialogue: 0,0:15:56.21,0:15:58.78,Default,,0000,0000,0000,,Nou, als je dat als panpsychist doet, Dialogue: 0,0:15:58.78,0:16:01.50,Default,,0000,0000,0000,,dan zul je dus een hoop honger hebben. Dialogue: 0,0:16:01.50,0:16:02.79,Default,,0000,0000,0000,,Dus als je erover nadenkt, Dialogue: 0,0:16:02.79,0:16:05.33,Default,,0000,0000,0000,,zou dit je zienswijze\Nwel eens kunnen veranderen, Dialogue: 0,0:16:05.33,0:16:08.47,Default,,0000,0000,0000,,als het gaat om wat ethisch\Nen moreel verantwoord is, Dialogue: 0,0:16:08.48,0:16:11.55,Default,,0000,0000,0000,,niet zozeer het feit of iets bewust is Dialogue: 0,0:16:11.55,0:16:15.51,Default,,0000,0000,0000,,maar de mate en complexiteit\Nvan dat bewustzijn. Dialogue: 0,0:16:15.51,0:16:17.45,Default,,0000,0000,0000,,En hoe zit het dan met het bewustzijn Dialogue: 0,0:16:17.45,0:16:20.50,Default,,0000,0000,0000,,in andere systemen, zoals computers? Dialogue: 0,0:16:20.50,0:16:22.29,Default,,0000,0000,0000,,Zoals de kunstmatige intelligentie Dialogue: 0,0:16:22.29,0:16:25.73,Default,,0000,0000,0000,,in de film 'Her', Samantha? Dialogue: 0,0:16:25.73,0:16:27.13,Default,,0000,0000,0000,,Is dat systeem bewust? Dialogue: 0,0:16:27.13,0:16:29.74,Default,,0000,0000,0000,,Het panpsychisme\Nzou vaststellen Dialogue: 0,0:16:29.74,0:16:34.63,Default,,0000,0000,0000,,dat er sprake is van complexe \Ninformatieverwerking en -integratie, Dialogue: 0,0:16:34.63,0:16:37.30,Default,,0000,0000,0000,,dus haar antwoord zou \Nwaarschijnlijk 'ja' zijn. Dialogue: 0,0:16:37.30,0:16:40.24,Default,,0000,0000,0000,,Als dat zo is, dan werpt dat\Nserieuze ethische vragen op Dialogue: 0,0:16:40.24,0:16:42.60,Default,,0000,0000,0000,,over zowel de ethiek Dialogue: 0,0:16:42.60,0:16:46.12,Default,,0000,0000,0000,,van het ontwikkelen van \Nintelligente computersystemen Dialogue: 0,0:16:46.12,0:16:48.86,Default,,0000,0000,0000,,als over het uitschakelen daarvan. Dialogue: 0,0:16:48.86,0:16:53.23,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt je ook nog vragen stellen\Nover het bewustzijn van groepen, Dialogue: 0,0:16:53.24,0:16:55.08,Default,,0000,0000,0000,,van de hele planeet. Dialogue: 0,0:16:55.08,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Heeft Canada zijn eigen bewustzijn? Dialogue: 0,0:16:58.00,0:17:01.29,Default,,0000,0000,0000,,Of op wat kleinere schaal,\Nkijk naar een coherente groep, Dialogue: 0,0:17:01.31,0:17:03.57,Default,,0000,0000,0000,,zoals het publiek op een TED-conferentie, Dialogue: 0,0:17:03.57,0:17:07.02,Default,,0000,0000,0000,,hebben wij op dit moment\Neen collectief TED-bewustzijn, Dialogue: 0,0:17:07.02,0:17:08.51,Default,,0000,0000,0000,,een innerlijke film Dialogue: 0,0:17:08.51,0:17:11.32,Default,,0000,0000,0000,,voor deze TED-groep als collectief, Dialogue: 0,0:17:11.32,0:17:14.09,Default,,0000,0000,0000,,die anders is dan de innerlijke film\Nvan ieder individu? Dialogue: 0,0:17:14.09,0:17:16.24,Default,,0000,0000,0000,,Ik kan geen antwoord geven op die vraag, Dialogue: 0,0:17:16.25,0:17:20.09,Default,,0000,0000,0000,,maar we zouden ze\Nop zijn minst moeten stellen. Dialogue: 0,0:17:20.10,0:17:22.44,Default,,0000,0000,0000,,Dus ja, die panpsychische visie Dialogue: 0,0:17:22.44,0:17:24.25,Default,,0000,0000,0000,,is een radicale, Dialogue: 0,0:17:24.25,0:17:26.46,Default,,0000,0000,0000,,en ik weet niet of zij correct is. Dialogue: 0,0:17:26.46,0:17:28.32,Default,,0000,0000,0000,,Feitelijk heb ik meer vertrouwen Dialogue: 0,0:17:28.32,0:17:29.95,Default,,0000,0000,0000,,in dat eerste wilde idee, Dialogue: 0,0:17:29.95,0:17:32.12,Default,,0000,0000,0000,,dat het bewustzijn fundamenteel is, Dialogue: 0,0:17:32.12,0:17:33.92,Default,,0000,0000,0000,,dan in dat tweede, Dialogue: 0,0:17:33.92,0:17:36.14,Default,,0000,0000,0000,,dat het universeel zou zijn. Dialogue: 0,0:17:36.14,0:17:38.22,Default,,0000,0000,0000,,Ik bedoel, die visie\Nroept zoveel vragen op Dialogue: 0,0:17:38.22,0:17:39.76,Default,,0000,0000,0000,,heeft zoveel open einden, Dialogue: 0,0:17:39.76,0:17:42.86,Default,,0000,0000,0000,,zoals hoe vormen al die \Nkleine stukjes bewustzijn samen Dialogue: 0,0:17:42.86,0:17:47.43,Default,,0000,0000,0000,,het complexe bewustzijn\Nwat we zo goed kennen? Dialogue: 0,0:17:47.43,0:17:50.54,Default,,0000,0000,0000,,Als we die vragen kunnen beantwoorden,\Nzijn we al een eind op weg Dialogue: 0,0:17:50.54,0:17:53.53,Default,,0000,0000,0000,,naar een serieuze theorie\Nvan het bewustzijn. Dialogue: 0,0:17:53.53,0:17:56.92,Default,,0000,0000,0000,,Voorlopig blijft het echter\Nmisschien wel het grootste probleem Dialogue: 0,0:17:56.92,0:17:58.76,Default,,0000,0000,0000,,voor wetenschap en filosofie. Dialogue: 0,0:17:58.76,0:18:02.21,Default,,0000,0000,0000,,Dat is niet zomaar opgelost. Dialogue: 0,0:18:02.21,0:18:05.75,Default,,0000,0000,0000,,Maar ik geloof zeker dat we er\Nop een gegeven moment uitkomen. Dialogue: 0,0:18:05.75,0:18:08.74,Default,,0000,0000,0000,,Het bewustzijn begrijpen\Nis volgens mij de sleutel Dialogue: 0,0:18:08.74,0:18:11.19,Default,,0000,0000,0000,,zowel voor het begrijpen van ons universum Dialogue: 0,0:18:11.19,0:18:13.72,Default,,0000,0000,0000,,als voor het begrijpen van onszelf. Dialogue: 0,0:18:13.72,0:18:16.62,Default,,0000,0000,0000,,Misschien is er maar net\Ndat ene juiste wilde idee voor nodig. Dialogue: 0,0:18:16.62,0:18:18.61,Default,,0000,0000,0000,,Dank je wel. Dialogue: 0,0:18:18.61,0:18:20.30,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)