WEBVTT

00:00:02.318 --> 00:00:05.270
मस्तिष्क एउटा आश्चर्यजनक तथा जटिल अंग हो ।

00:00:05.627 --> 00:00:08.068
आजकल धेरै मानिसहरु मस्तिष्कको बिषयमा 
आकर्षित छन्,

00:00:08.093 --> 00:00:09.835
तथापि उनीहरु मस्तिस्कको विशेषता, 


00:00:09.865 --> 00:00:12.102
यसको काम गराईको बिषयमा त्यति बर्णन
गर्न सक्दैनन्

00:00:12.142 --> 00:00:14.455
किनकि हामी स्कुलमा 
मस्तिष्कविज्ञान सिकाउदैनौं ।

NOTE Paragraph

00:00:14.455 --> 00:00:16.898
त्यसको एउटा कारण हो - यस बिषयको

NOTE Paragraph

00:00:16.898 --> 00:00:19.557
उपकरण नै यति जटिल र धेरै नै महँगो छ,

00:00:19.557 --> 00:00:23.703
प्रमुख यूनीवर्सिटी वा ठुला संस्थानमा 
मात्रै संचालन गर्न सकिन्छ ।

00:00:23.703 --> 00:00:25.942
मस्तिस्कको बिषयमा प्रवेश पाउन,

00:00:25.942 --> 00:00:27.767
आफ्नो जीवन नै समर्पण गर्न आवश्यक छ ,

00:00:27.767 --> 00:00:30.247
ग्रयाजुएसन् पश्चात ६ १/२ बर्षको 
अध्ययनपछि बल्ल

00:00:30.247 --> 00:00:33.202
मस्तिष्क बैज्ञानिक बनेर ती उपकरण 
चलाउन पाइन्छ ।

NOTE Paragraph

00:00:33.202 --> 00:00:35.539
यो लाजलाग्दो बिषय हो किन कि 
हामी मध्ये ५ मा १ जना

00:00:35.539 --> 00:00:39.365
अर्थात् समग्र विश्वको २०% जनसंख्याको 
मस्तिष्कमा गडबड भैसक्छ।

00:00:39.365 --> 00:00:42.796
यसको कुनै उपचार पनि छैन ।

00:00:42.796 --> 00:00:45.015
यो अवस्था देख्दा लाग्छ, हामीले पहिलेको 
समयमा

00:00:45.015 --> 00:00:47.432
फर्किएर केटा केटीहरुलाई न्युरोविज्ञान

00:00:47.432 --> 00:00:52.009
सिकाउदै गरिनु आवश्यक देखिन्छ, 
ताकी भविष्यमा

00:00:52.009 --> 00:00:55.961
मस्तिष्क बैज्ञानिक बन्ने बिषयमा 
विचार गरुन्

NOTE Paragraph

00:00:56.064 --> 00:00:59.758
म स्नातक पढ्दै गर्दा, म र मेरो साथी 
टीम मार्जुलोले विचार गर्यौं -

00:00:59.758 --> 00:01:03.639
मस्तिष्क बिषय पढ्न प्रयोग हुने 
जटिल उपकरणलाइ

00:01:03.639 --> 00:01:07.038
सहज र सबैको पहुँचमा हुन सक्ने 
बनाउन सक्यौं भने,

00:01:07.038 --> 00:01:10.354
सिकारु वा स्कुल पढ्ने बिद्यार्थी,
वास्तविक रुपमा

00:01:10.354 --> 00:01:13.836
न्युरोसाईन्सको आविस्कारमा 
सहभागी हुन सक्छन्,

NOTE Paragraph

00:01:13.836 --> 00:01:15.573
र हामीले त्यस्तै गर्यौं

00:01:15.573 --> 00:01:18.466
केहि बर्ष अगाडी ब्याकयार्ड ब्रेन
कम्पनी स्थापना गर्यौं

00:01:18.466 --> 00:01:22.871
हामी DIY न्युरोसाईन्स उपकरण 
निर्माण गर्छौं,

00:01:22.871 --> 00:01:25.377
आज हामी त्यसैको एउटा प्रदर्शनी गर्दैछौं

00:01:25.377 --> 00:01:26.811
तपाईंहरुलाई हेर्न मन छ ?

NOTE Paragraph

00:01:26.811 --> 00:01:29.774
कोहि एकजना मद्धत गर्न आउनुहोस त

00:01:29.774 --> 00:01:32.027
तपाईंको शुभ नाम ?
(ताली)

00:01:32.027 --> 00:01:33.070
साम केली:साम

00:01:33.070 --> 00:01:36.095
ग्रेग गज: म तपाईंको दिमागको 
रेकर्ड गर्दै छु

00:01:36.095 --> 00:01:37.849
पहिला यस्तो गर्नुभएको छ ?

00:01:37.849 --> 00:01:38.950
साम: छैन

00:01:38.950 --> 00:01:41.264
ग्रेग: विज्ञानको नाममा तपाईंको 
हात बढाउनुहोस

00:01:41.264 --> 00:01:42.833
बाहुला अलिकति माथि सार्नुस त,

00:01:42.833 --> 00:01:45.713
अब म तपाईंको हातमा Electrodes राख्दैछु

00:01:45.713 --> 00:01:47.202
के हो यो, जस्तो लाग्दै छ होला

00:01:47.202 --> 00:01:50.941
दिमाग रेकर्ड गर्ने भनेर हातमा के गरेको, 
जस्तो लाग्दैछ होला, होइन ?

NOTE Paragraph

00:01:50.941 --> 00:01:54.175
यतिखेर तपाईंको दिमागमा 
८० बिलियन न्युरोन् छन्

00:01:54.175 --> 00:01:57.663
तिनिहरुमार्फत इलेक्ट्रिक र केमिकल संदेश 
प्रबाह भइरहेको छ

00:01:57.663 --> 00:02:00.336
तपाईंले यसरी हात चलाउंदा यहाँ, 
मोटर कोर्टेक्स नजिकका

00:02:00.336 --> 00:02:03.431
न्युरोन्हरुले संदेश तलतर्फ प्रबाह गर्छन्

00:02:03.431 --> 00:02:05.915
मस्तिस्कको बीचभाग हुँदै ती सन्देशहरु

00:02:05.915 --> 00:02:08.449
स्पाईनल कर्ड र तल्लो मोटर कोर्टेक्स हुँदै

00:02:08.449 --> 00:02:09.718
यहाँ मस्सलसम्म आइपुग्छन्

00:02:09.718 --> 00:02:12.327
र यहाँ रहेका Electrodesहरुले

00:02:12.327 --> 00:02:13.861
ती सन्देशहरु पक्रने छन्

00:02:13.861 --> 00:02:15.583
र दिमागले गर्न गइरहेको क्रियाकलाप

00:02:15.583 --> 00:02:17.835
हामी सुन्न सक्नेछौं

00:02:17.835 --> 00:02:19.835
म यो मेसिन अन गर्दैछु

NOTE Paragraph

00:02:19.835 --> 00:02:22.131
कहिले दिमागको आवाज सुन्नुभएको छ ?

00:02:22.131 --> 00:02:23.131
साम: छैन

00:02:23.166 --> 00:02:25.900
ग्रेग: आज प्रयास गरौँ. 
हात खुम्च्याउनुहोस् त

00:02:25.900 --> 00:02:26.972
(आवाज सुनिन्छ)

00:02:26.972 --> 00:02:28.848
अहिले तपाईंले सुनेको आवाज

00:02:28.848 --> 00:02:32.111
भर्खरै यो मोटरमा आएको आवाज हो

00:02:32.111 --> 00:02:34.192
एकपटक फेरी हेरौं

00:02:34.192 --> 00:02:36.961
म यहाँनेरी उभिएर

00:02:37.009 --> 00:02:39.152
र म हाम्रो App खोल्दै छु

00:02:40.028 --> 00:02:41.727
फेरी एकपटक हात खुम्च्याउनुहोस् त

00:02:41.727 --> 00:02:42.727
(आवाज सुनिन्छ)

NOTE Paragraph

00:02:42.816 --> 00:02:45.674
यहाँ, Spinal Cord हुदै मस्सलमा आइपुगेका

00:02:45.674 --> 00:02:48.133
इलेक्ट्रिक संदेशहरुले

00:02:48.133 --> 00:02:49.355
यहाँ, उनले हात चलाउंदा

00:02:49.355 --> 00:02:52.189
यस उपकरणलाइ प्रभावित गर्दैछन्

00:02:52.189 --> 00:02:54.630
यहानिर क्लिक गरेर एउटालाई 
बिशेसरुपमा हेर्न सकिन्छ

00:02:54.630 --> 00:02:56.101
अलि कडासंग हात खुम्च्याउनुस्

00:02:56.101 --> 00:02:57.171
यहाँ रोकेर हेर्दा,

00:02:57.171 --> 00:03:01.451
तपाईंको दिमागमा भैरहेको सम्भावित कार्यलाइ 
यस यन्त्रले देखाउंदैछ

NOTE Paragraph

00:03:01.451 --> 00:03:03.227
अझै अरु हेर्न मन छ?

00:03:03.227 --> 00:03:04.810
(ताली)

00:03:04.810 --> 00:03:06.929
अझ गहिरो अध्यन गरौँ

00:03:06.954 --> 00:03:08.278
अर्को एक स्वयंसेवक चाहियो

00:03:09.857 --> 00:03:11.487
तपाईको नाम के हो?

00:03:12.000 --> 00:03:13.207
मिगेल गोनकल्वेस: मिगेल

00:03:13.269 --> 00:03:14.400
ग्रेग: ठिक छ मिगेल

00:03:14.400 --> 00:03:15.976
तपाईं यहाँनेरी उभिनुहोस

00:03:15.976 --> 00:03:17.968
जब तपाईं यसरी हात चलाउनुहुन्छ,

00:03:17.968 --> 00:03:21.083
तपाईंको दिमागले यहाँनेरी 
संदेश प्रबाह गर्छ

00:03:21.083 --> 00:03:22.857
तपाईंपनि आफ्नो हात चलाउनुहोस त

00:03:22.857 --> 00:03:25.731
अब तपाईंको दिमागले तलतिर संदेश पठाऊदै छ

00:03:25.731 --> 00:03:29.580
ठिक्क यहाँनजिक एउटा नशा छ

00:03:29.580 --> 00:03:32.336
त्यसले यी तिनवोटा औंलाहरू चलाउँछ,

00:03:32.336 --> 00:03:35.012
र यो छालाको यति धेरै नजिक छ, हामी 
त्यो नसालाइ

00:03:35.012 --> 00:03:37.346
उत्तेजित गराएर, दिमागले हात तर्फ 
पठाइरहेको

00:03:37.346 --> 00:03:40.832
संदेशलाइ हामी नक्कल गरेर उसको हातमा 
पठाउन सक्छौं,

00:03:40.832 --> 00:03:42.353
जसको कारण उसले हात चलाउदा,

00:03:42.353 --> 00:03:45.726
उसको हात पनि आफैं चल्ने छ

00:03:45.726 --> 00:03:48.933
अर्को अर्थले, हामी उसको स्वतन्त्रताको 
हरण गर्ने छौं,

00:03:48.933 --> 00:03:51.893
र आफ्नो हातमाथि उसको नियन्त्रण रहने छैन

00:03:51.964 --> 00:03:53.567
बुझ्दै हुनुहुन्छ ?

NOTE Paragraph

00:03:53.567 --> 00:03:55.618
अब तपाईंलाइ तारले जोडदै छु

00:03:55.618 --> 00:03:57.369
(हाँसो)

00:03:57.369 --> 00:03:59.430
म तपाईंको नसाखोज्दै छु,

00:03:59.430 --> 00:04:01.392
सायद यहाँ हुनुपर्छ

00:04:02.630 --> 00:04:04.631
एकछिनपछि के हुदैछ भनेर

00:04:04.631 --> 00:04:05.726
चकित पर्नुहुनेछ

00:04:05.734 --> 00:04:08.499
अब म अलिकति टाढा बसेर मानव मानव

00:04:08.524 --> 00:04:10.575
बीचको तरंग जोड्दै छु

NOTE Paragraph

00:04:12.345 --> 00:04:15.392
साम, हात खुम्च्याउनुहोस् त

00:04:17.194 --> 00:04:19.152
एकपटक फेरी, एकदम ठिक छ .

00:04:19.152 --> 00:04:22.155
अब म तपाईंलाइ तारले जोड्दै छु --

00:04:22.155 --> 00:04:24.399
सुरुमा अलिकति अप्ठ्यारो लाग्नेछ

00:04:24.399 --> 00:04:26.863
यस्तो लाग्नेछ - 
(हाँसो)

00:04:26.863 --> 00:04:30.680
जब तपाई आफ्नो स्वतन्त्रता गुमाउनुहुन्छ र 
अरु कोहि तपाईंको माध्यम बन्छ

00:04:30.680 --> 00:04:32.306
अनौठो लाग्छ नै

NOTE Paragraph

00:04:32.306 --> 00:04:34.208
अब तपाईं आफ्नो हात स्वतन्त्र गर्नुहोस

00:04:34.208 --> 00:04:35.532
साम, कस्तो लाग्दैछ?

00:04:35.532 --> 00:04:36.997
आफ्नो हात चलाउनुहोस

00:04:36.997 --> 00:04:40.284
म अझै यो यन्त्र अन गर्दै छैन . 
त्यसैले हात खुम्च्याउन सक्नुहुन्छ

NOTE Paragraph

00:04:40.284 --> 00:04:42.240
मिगेल, तपाई तयार हुनुहुन्छ?

00:04:42.240 --> 00:04:44.062
मिगेल: एकदम तयार छु

00:04:44.062 --> 00:04:47.265
ग्रेग: मैंले यन्त्र अन गरेको छु . अब हात 
खुम्च्याउनुहोस त

00:04:47.265 --> 00:04:49.298
केहि महसुस भयो? 
मिगेल: अहँ, केहि भएन

00:04:49.298 --> 00:04:51.198
ग्रेग: फेरी गर्नुस त 
मिगेल: अलि अलि भयो

00:04:51.198 --> 00:04:52.884
ग्रेग: अलि अलि ? (हाँसो)

00:04:52.884 --> 00:04:53.909
एकछिन है त

00:04:53.909 --> 00:04:55.325
फेरी गर्नुस त

00:04:55.325 --> 00:04:56.521
(हाँसो)

00:04:56.521 --> 00:04:58.226
ठिक छ ठिक छ

00:04:58.226 --> 00:05:00.110
एकछिनमा फेरी गर्नुस है

NOTE Paragraph

00:05:00.110 --> 00:05:02.878
यहाँ, यतिखेर, तपाईंको दिमागले

00:05:02.878 --> 00:05:07.279
तपाईंको पाखुराको नियन्त्रण गर्दै छ, 
साथ साथमा उसको पनि

00:05:07.279 --> 00:05:09.471
एकपटक फेरी गर्नुस त

00:05:09.471 --> 00:05:11.504
ठिक छ, ठिक छ (हाँसो)

NOTE Paragraph

00:05:11.504 --> 00:05:15.265
मैंले तपाईंको हातको नियन्त्रण लिएँ भने, 
के हुन्छ

00:05:15.265 --> 00:05:17.508
हात खुकुलो गर्न सक्नुहुन्छ

00:05:17.508 --> 00:05:19.726
के भयो?

00:05:19.726 --> 00:05:20.760
केहि पनि भएन

00:05:20.760 --> 00:05:22.298
किन?

00:05:22.298 --> 00:05:23.993
किनकि, यो दिमागले गर्नुपर्छ

00:05:23.993 --> 00:05:25.307
फेरी गर्नुस त

00:05:25.346 --> 00:05:27.780
एकदम ठिक, राम्रो

NOTE Paragraph

00:05:27.780 --> 00:05:30.319
सहभागिताको लागि धन्यवाद

00:05:30.319 --> 00:05:32.575
अहिले संसारभर यहि हुँदैछ -

00:05:32.575 --> 00:05:33.911
Electrophysiology!

00:05:33.911 --> 00:05:36.158
हामी मस्तिस्क क्रान्ति लेराउँदै छौं

NOTE Paragraph

00:05:36.158 --> 00:05:37.175
धन्यवाद

NOTE Paragraph

00:05:37.175 --> 00:05:38.928
(ताली)