मेंदू हे गुंतागुंतीचे व विस्मयकारक 
इंद्रिय आहे

खूप लोकांना मेंदू बाबत 
जाणून घेण्यास रस असतो .

पण ते खरेच तुम्हाला नाही सांगू शकत

मेंदूच्या कार्याबाबत

याचे कारण आपण शाळेत न्युरो विज्ञान 
शिकवित नाही

याचे मुख्य कारण त्यासंबंधी
असलेली उपकरणे

जी गुंतागुंतीची व महाग असतात .

मोठ्या संस्थामध्ये व प्रमुख विद्यापीठातच 
याचा अभ्यास होतो.

मेंदूच्या कार्य जाणून
घेण्याची क्षमता येण्यास

तुम्हाला आयुष्यभर अभ्यास करावा लागेल.

साडे सहा वर्ष लागतील पदवीधर होण्यास

पण तेवढ्याने तुम्ही त्यासंबंधीची उपकरणे 
हाताळणारे न्युरो विशारद व्हाल

हे लाजिरवाणे आहे. कारण आपल्यापैकी 
पाचातील एक

म्हणजे जगातील वीस टक्के 
मेंदुविकाराने पिडीत होतील

यातील एकही बरा होणार नाही.

म्हणूनच आपण सुरवात केली पाहिजे.

याचे शिक्षण देण्यास .

या शिक्षणाने भविष्यात ,

न्युरोवैज्ञानिक होण्याची
त्यांना प्रेरणा मिळेल.

मी जेव्हा पदवी प्राप्त करीत होते माझी
प्रयोशाळा सहकारी टीम मार्झुलो व मी

ठरविले हे आमच्याकडील असलेले 
गुंतागुंतीचे उपकरण

मेंदूच्या अभ्यासाचे,ते साधे व कमी 
खर्चाचे कसे करता येईल.

जे कोणीही अगदी शाळेतील नवखा विद्यर्थी ही

त्या योगे मेंदूच्या अभ्यासात सहभागी होऊ शकेल.

आणि आम्ही ते केले.

काही वर्षापूर्वी आम्ही बैकयार्ड ब्रेन्स
नामक कंपनी सुरु केली

आम्ही DIY neuroscience हे उपकरण बनविले 
आणि आज रात्री येथे आणले आहे .

त्याचे प्रात्यक्षिक दाखविणार आहे .

पहाणार ना ,मित्रानो

एक स्वयंसेवक मला हवा आहे .

तुझे नाव काय ?

सैम केली: सैम.

ग्रेग गेज: छान मी आता
तुझ्या मेदूचे चित्रण करते

कधी असे केले आहे

सैम:- नाही

ग्रेग गेज: विज्ञानासाठी तुझा हात पुढे कर

हाताच्या बाह्य वर सावरून घे .

मी तुझ्या हाताला काही विद्युत अग्रे 
बसविणार आहे .

तू बहुदा चकित झाली असशील.

मी नुकतेच म्हटल्याप्रमाणे मी मेंदूचे रेकॉर्डिंग 
करणार आहे या हाता पासून

तुझी मेंदूत आहेत ८० कोटी न्युरोन्स

त्यांचे विद्युत ,रासायनिक संदेशाचे 
मेंदू पासून दळणवळण सुरु असते

काही न्युरोन्स येते स्नायुमय भागात आहेत

ते खाली संदेश पाठवतील
तू हात हलवाशील तेव्हा ,असा

ते खाली काही सन्देश पाठवतील,
हाताच्या मासं पेशीपर्यंत

ते संदेश मज्जारज्जूतून जाऊन
स्नायुंमधील न्युरोन्सपर्यंत पोहचतील

या येथल्या स्नायुन्पर्यंत

ते संदेश पकडणार आहोत

य्र्ते लावलेल्या विद्युत अग्राने

आणि ते ऐकणार आहोत ध्वनीस्वरुपात

तुमचा मेंदू काय कार्य करतो हे जाणावयास

सेकंदभर हे विद्युत अग्रे चालू करेन

मेंदूचा त्याच्या संदेशाचा 
आवाज कधी एकला आहेस ?

सैम: नाही

ग्रेग गेज: सुरवात करू या 
आपला हात आकसून घ्या

((गडगडाट)

जे ऐकत आहात .

ती आहे स्नायूंची संदेश व्यवस्था

जरा नित पाहू या

मी येथे उभा राहून

आमचे साहित्य वापरणार आहे .

हात मोडून घ्या

(गडगडाट)

येथे हालचाल होत आहे स्नायूंची

मज्जारज्जू पासून सुरु होत 
या येथील स्नायुन्पर्यंत .

ती हे करीत असतांना

ही विद्युत प्रक्रिया घडत असताना दिसते .

येथे क्लिक करून तुम्ही पाहू शकता

थोड अ जोर लाऊन करा

आता आपण थांबू या

स्नायूंची ह्ल्चालीची मेंदूतील प्रतिक्रिया

पहायची आहे आणखी

(टाळ्या )

मजेशीर आहे ना ? आणखी चांगल्या 
प्रकारे करू या .

आणखी एक स्वयंसेवक हवा

तुझे नाव काय ?

मिगुएल गोन्कॅल्वेस: मिगुएल.

ग्रे गे: ठीक मिगुएल.

तू येथे उभा राहा

तू असे हात हलवाशील तेव्हा

तुझा मेंदू खाली हात्रातील स्नायूंकडे 
संदेश पाठवेल

तू तुझा हात हलव

म्हणजे तुझा मेंदू खाली स्नायूंकडे 
संदेश पाठवेल

येथे आहे ती नस ही पहा

ती या तीन बोटांपर्यंत पोहचते

ती त्वचेच्या अगदी लागून असल्याने

तिला उत्तेजित करण्यास आहोत

रेकॉर्ड केलेले संदेश तुझ्या हातातून 
जाऊ देणार आहोत .

ते तुझ्या हातात प्रेषित करणार

त्याने तुझा हात हालचाल करेल 
मेंदू आज्ञा देईल तेव्हा

या चा अर्थ तुझ्या इच्छेवर 
तिच्या मेंदूचे नियंत्रण असेल

या हातावर तुझे नियंत्रण असणार नाही

समजले

मी आता संदेश प्रस्थापित करतो

(हशा )

तुझी अल्नार नस शोधू या

ती बहुदा येथे दिसते ,

आपल्यापुढे काय वाढून ठेवले आहे

याचा तुला अंदाज नसेल

मी आता हे दूर करून याचा संपर्क 
करणार आहे.

एका माणसाचा दुसऱ्या माणसाशी या 
साधनाने.

ठीक आहे सैम तू हात मोडता घे

पुन्हा कर .छान

मी तुला आता या प्रणालीशी जोडतो 
ज्यामुळे तुला

सुरवातीस जखडल्यासारखे वाटेल

हे असे वाटेल 
(हशा )

जेव्हा तुम्ही तुमच्या इच्छेचा त्याग करून 
दुसर्यावर तिचे नियंत्रण सोपविता

जरा विचित्र वाटेल

जरा हताला आराम दे .

सैम. मी आहे तुझ्यासोबत ?

तुला हात वाकवायचा आहे

अजून सुरु केले नाही
हात वाकव

मिगेल तू तयार आहेस ?

मिगेल हो अगदी !

GG: मी हे सुरु केले आहे
हात वाकव

जरा विचित्र वाटेल ?
मिगेल :नाही

GG: ठीक पुन्हा करणार ?
MG: थोडेसे.

GG: थोडेसे च (हशा )

जरा विश्रांती घे .

पुन्हा करू या .

(हशा ).

एकदम छान! छान .

पुन्हा विश्रांती घे .

ठीक आहे आता मी येथे ,

मेंदूचे तुझ्या हातावर नियंत्रण आहे 
आणि तो आता याच्या हातावरही नियंत्रण ठेवतो

पुन्हा एकदा हे करा .

अगदी उत्तम .

काय घडेल जेव्हा मी 
तुझ्या हातावर नियंत्रण करू शकेल .

हाताला जरा विश्रांती दे

काय घडले ?

काहच नाही

का काहीच घडले नाही

कारण हे मेंदू करीत असतो

पुन्हा एकदा कर

फारच छान

आभारी आहे दोस्तानो खेळीमेळीने 
हे केल्याबद्दल .

जगभर असेच घडत असते .

इलेक्ट्रो फिजियोलौजि!

न्युरो विज्ञानात आपण क्रांती घडविणार आहोत

आभार.

(टाळ्या )