1
00:00:01,580 --> 00:00:05,261
[3 Prill 2016 ne përjetuam rrjedhjen më 
të madhe të dokumenteve në histori.]

2
00:00:06,061 --> 00:00:08,892
"Panama Papers" ka ekspozuar persona
të pasur e të fuqishëm

3
00:00:08,932 --> 00:00:11,382
duke fshehur shuma të mëdha parash 
në llogari "offshore" jashte vendit.

4
00:00:11,828 --> 00:00:14,338
[Çfarë do të thotë kjo?]

5
00:00:15,312 --> 00:00:18,212
Ne ftuam Robert Palmer të 
Global Witness për të na shpjeguar.

6
00:00:20,852 --> 00:00:25,804
Këtë javë, ka pasur një përmbytje
ngjarjesh të panumërta

7
00:00:25,828 --> 00:00:29,124
të cilat vijnë nga rrjedhja e 11 milion 
doumenteve

8
00:00:29,148 --> 00:00:33,572
nga një firmë ligjore Panameze,
Mossack Fonseca.

9
00:00:33,596 --> 00:00:39,378
Shpërndarja e këtyre dokumentave
zbulon vetëm një pjese të vogël

10
00:00:39,402 --> 00:00:41,640
të botës sekrete të llogarive 
jashtë vendit.

11
00:00:41,664 --> 00:00:46,972
Ne marrim një pasqyrë se si klientët, 
bankat dhe avokatët

12
00:00:46,996 --> 00:00:49,024
shkojnë tek firmat si Mossack Fonseca

13
00:00:49,048 --> 00:00:51,555
dhe i thonë, "Duam një kompani anonime,

14
00:00:51,579 --> 00:00:52,971
a mund të na japësh një?"

15
00:00:52,995 --> 00:00:54,805
Në fakt ju mund ti lexoni këto emaile,

16
00:00:54,829 --> 00:00:56,792
shkëmbimet e mesazheve,

17
00:00:56,816 --> 00:00:59,891
dhe do të shihni mekanizmin se si punon,

18
00:00:59,915 --> 00:01:01,316
se si kjo funksionon.

19
00:01:01,340 --> 00:01:05,393
Kjo ka pasur pasoja të menjëhershme.

20
00:01:05,417 --> 00:01:08,018
Kryeministri i Islandës ka dhënë
dorëheqjen.

21
00:01:08,042 --> 00:01:09,257
Po ashtu kemi marrë lajme

22
00:01:09,281 --> 00:01:14,324
se një aleat i diktatorit brutal sirian
Bashar Al-Assad

23
00:01:14,348 --> 00:01:16,903
ka kompani jashtë vendit.

24
00:01:16,927 --> 00:01:22,156
Ka pasur akuza të një për 
një lëvizje parash prej 2 miliardë dollarë

25
00:01:22,180 --> 00:01:26,083
që e ka burimin te Presidenti i Rusisë 
Vadimir Putin

26
00:01:26,107 --> 00:01:28,568
nëpërmjet shokut të tij të fëmijërisë,

27
00:01:28,592 --> 00:01:30,820
i cili është një violinçelist i famshëm.

28
00:01:30,844 --> 00:01:33,444
Dhe do të ketë shumë persona të pasur

29
00:01:33,468 --> 00:01:37,786
dhe të tjerë që do të jenë shumë nervoz 
për ngjarjet e rradhës

30
00:01:37,810 --> 00:01:40,363
dhe për rrjedhjen e ardhshme të
dokumenteve.

31
00:01:40,387 --> 00:01:44,573
Tani, kjo tingëllon si skenari i një 
filmi me spiunazh

32
00:01:44,597 --> 00:01:46,260
apo një novelë e John Grisham-it.

33
00:01:46,284 --> 00:01:50,300
Duket shumë larg nga unë, ti, 
njerëzit e thjeshtë.

34
00:01:50,324 --> 00:01:52,832
Pse duhet të brengosemi për këtë?

35
00:01:52,856 --> 00:01:57,099
Por e vërteta është se nëse këta persona 
të pasur e të fuqishëm

36
00:01:57,123 --> 00:01:59,777
janë në gjendje ti mbajnë paratë e tyre
jashtë vendit

37
00:01:59,801 --> 00:02:02,288
dhe të mos paguajnë detyrimet e taksave,

38
00:02:02,312 --> 00:02:06,406
do të ketë më pak para për 
shërbimet publike më jetike

39
00:02:06,430 --> 00:02:09,783
si shëndetësia, edukimi, rrugët.

40
00:02:09,807 --> 00:02:12,128
Dhe kjo na prek të gjithëve.

41
00:02:12,152 --> 00:02:14,868
Tani, për organizatën time Global Witness,

42
00:02:14,892 --> 00:02:18,954
ky ekspozim ka qenë fenomenal.

43
00:02:18,978 --> 00:02:23,466
Ne i kemi bërë mediat botërore 
dhe liderët politikë

44
00:02:23,490 --> 00:02:28,145
të flasin se si personat mund 
të përdorin konfidencën "offshore"

45
00:02:28,169 --> 00:02:30,564
që të fshehin dhe maskojnë asetet e tyre -


46
00:02:30,588 --> 00:02:35,372
diqka që ne jemi duke e thënë e duke 
e ekspozuar pothuajse për një dekadë.

47
00:02:35,396 --> 00:02:40,031
Tani, unë mendoj se për shumë njerëz kjo 
botë duket enigmatike dhe e ngatërruar,

48
00:02:40,055 --> 00:02:44,520
dhe shumë shumë e vështirë të kuptohet se
si funksionon kjo lloj bote "offshore".

49
00:02:44,544 --> 00:02:47,376
Unë do ta përshkruaja si Kukulla Ruse.

50
00:02:47,400 --> 00:02:50,859
Ti mund ta kesh një kompani, të futur 
brenda një kompanie tjetër,

51
00:02:50,883 --> 00:02:52,994
të futur brenda një kompanie tjetër,

52
00:02:53,018 --> 00:02:57,429
duke e bërë pothuajse të pamundur 
për tu kuptuar

53
00:02:57,453 --> 00:02:59,680
kush është prapa këtyre strukturave.

54
00:02:59,704 --> 00:03:02,617
Mund të jetë shumë e vështirë për
ligjvënësit

55
00:03:02,641 --> 00:03:05,604
apo autoritetet e taksave, gazetarët,
shoqërinë civile

56
00:03:05,628 --> 00:03:07,890
për të kuptuar se çfarë po ndodh.

57
00:03:08,318 --> 00:03:09,755
Mendoj se është interesante

58
00:03:09,779 --> 00:03:12,986
që në SH.B.A. ka pasur një mungesë
të trajtimit të këtij problemi.

59
00:03:13,010 --> 00:03:16,773
Kjo për shkak se ndoshta disa persona të 
mirënjohur nga SH.B.A.

60
00:03:16,797 --> 00:03:21,335
nuk kanë qenë pjesë e këtij zbulimi,
këtij skandali.

61
00:03:21,359 --> 00:03:25,294
Kjo nuk ka ndodhur për shkak se
nuk ka amerikanë të pasur

62
00:03:25,318 --> 00:03:28,128
që janë duke fshehur pronat e tyre
jashtë vendit.

63
00:03:28,152 --> 00:03:31,974
Kjo ndodh për shkak të asaj se si 
"offshore" funksionon,

64
00:03:31,998 --> 00:03:35,488
Mossack Fonseca ka më pak 
klientë nga Amerika.

65
00:03:35,512 --> 00:03:38,768
Mendoj se nëse do të kishim parë 
rrjedhje ngjarjesh nga Ishujt Cayman

66
00:03:38,792 --> 00:03:42,443
ose nga Delaware,
apo Wyoming e Nevada,

67
00:03:42,467 --> 00:03:48,259
do të shihnit më shumë raste dhe shembuj
të lidhura me amerikanët.

68
00:03:48,283 --> 00:03:54,201
Në fakt, në disa shtete të SH.B.A.
duhet më pak informacion,

69
00:03:54,225 --> 00:03:58,399
duhet të japësh më pak informacion
për blerjen e një kompanie

70
00:03:58,423 --> 00:04:01,216
se sa për të marrë një kartë bibloteke.

71
00:04:01,240 --> 00:04:07,022
Ky lloj fshehtësie në Amerikë i ka
mundësuar punonjësve të shkollave

72
00:04:07,046 --> 00:04:08,952
të mashtrojnë nxënësit.

73
00:04:08,976 --> 00:04:13,872
I ka mundësuar mashtruesve grabitjen
e investitorëve të dobët.

74
00:04:14,452 --> 00:04:18,142
Kjo është një lloj sjellje që na ndikon 
të gjithëve.

75
00:04:18,166 --> 00:04:20,037
Këtu në Global Witness,

76
00:04:20,061 --> 00:04:23,322
ne dëshiruam ta shohim 
se si kjo dukej në praktikë.

77
00:04:23,346 --> 00:04:25,759
Si funksionon kjo gjë?

78
00:04:25,783 --> 00:04:26,958
Ne dërguam një hetues 


79
00:04:26,982 --> 00:04:33,219
te 13 studio ligjore në Manhattan.

80
00:04:33,763 --> 00:04:37,537
Hetuesi ynë u paraqit si një ministër 
Afrikan

81
00:04:37,561 --> 00:04:41,688
i cili dëshironte të sillte disa fonde 
të dyshimta në Amerikë

82
00:04:41,712 --> 00:04:44,851
për të blerë një shtëpi, një jaht, 
një avion.

83
00:04:45,288 --> 00:04:50,349
Shumë tronditës ishte fakti se të
gjithë përveç njërit nga avokatët

84
00:04:50,373 --> 00:04:54,966
i ofruan hetuesit tonë sugjerime

85
00:04:54,990 --> 00:04:56,954
se si ti lëvizë këto fonde të dyshimta.

86
00:04:56,978 --> 00:04:58,790
Të gjitha këto ishin takime paraprake,

87
00:04:58,814 --> 00:05:01,086
dhe asnjë nga këta avokatë 
nuk e mori si klient

88
00:05:01,110 --> 00:05:03,399
dhe sigurisht paratë nuk kaluan,

89
00:05:03,423 --> 00:05:06,881
por që tregoi problemin në këtë sistem.

90
00:05:06,905 --> 00:05:08,824
Po ashtu është e rëndësishme

91
00:05:08,848 --> 00:05:12,214
të mos i mendojmë këto si 
raste individuale.

92
00:05:12,238 --> 00:05:14,451
Kjo nuk është vetëm për njërin nga 
avokatët

93
00:05:14,475 --> 00:05:18,329
i cili ka folur me hetuesin tonë sekret
dhe ka dhënë sugjerime.

94
00:05:18,353 --> 00:05:21,208
Nuk është as vetëm një politikan në
veçanti i cili

95
00:05:21,232 --> 00:05:22,861
është përfshrë në skandal.

96
00:05:22,885 --> 00:05:25,941
Flitet se si funksionon një sistem,

97
00:05:25,965 --> 00:05:31,908
që përforcon korrupsionin, evazimin fiskal,
varfërinë dhe paqëndrueshmërinë.

98
00:05:31,932 --> 00:05:33,747
Për të ndaluar këtë, ne duhet

99
00:05:33,771 --> 00:05:35,442
ta ndryshojmë lojën.

100
00:05:35,466 --> 00:05:37,988
Ne duhet ti ndryshojmë rregullat e lojës

101
00:05:38,012 --> 00:05:40,004
për ta bërë këtë lloj sjellje
më të vështirë.

102
00:05:40,028 --> 00:05:42,972
Kjo mund të duket si e pashpresë,

103
00:05:42,996 --> 00:05:44,917
sikur se ne nuk mund të bëjmë asgjë,

104
00:05:44,941 --> 00:05:46,571
sikur se asgjë nuk ka ndryshuar kurrë,

105
00:05:46,595 --> 00:05:49,931
sikur se gjithmonë do të ketë njerëz 
të pasur dhe të fuqishëm.

106
00:05:49,955 --> 00:05:52,402
Por, si një optimist i lindur,

107
00:05:52,426 --> 00:05:55,904
unë mendoj se jemi duke parë
një ndryshim.

108
00:05:55,928 --> 00:05:57,803
Gjatë viteve të fundit,

109
00:05:57,827 --> 00:06:01,495
ne kemi parë një shtytje drejt një
transparence më të madhe

110
00:06:01,519 --> 00:06:03,353
kur flitet për pronësi të një kompanie.

111
00:06:03,755 --> 00:06:06,092
Problemi është vendosur në 
axhendën politike

112
00:06:06,116 --> 00:06:08,610
nga kryeministri i Britanisë së Madhe 
David Cameroon

113
00:06:08,634 --> 00:06:13,394
në samitin e G8-ës të mbajtur në Irlandën
Veriore në 2013.

114
00:06:13,872 --> 00:06:18,222
Qysh prej atëherë, Bashkimi Evropian
vendosi të krijojë

115
00:06:18,246 --> 00:06:20,403
regjistra qëndror në një nivel shtetëror

116
00:06:20,427 --> 00:06:23,834
se kush i kontrollon kompanitë nëpër
Evropë.

117
00:06:23,858 --> 00:06:28,537
I trishtueshëm është fakti se, SH.B.A.
kanë mbetur mbrapa.

118
00:06:28,958 --> 00:06:31,658
Një legjislacion dypartiak është paraqitur

119
00:06:31,682 --> 00:06:33,585
në Shtëpinë e Bardhë dhe në Senat,

120
00:06:33,609 --> 00:06:36,766
por nuk ka pasur zhvillimin që 
ne e kemi pritur.

121
00:06:36,790 --> 00:06:39,877
Prandaj ne dëshirojmë ti shohim rrjedhjet
e Panamasë,

122
00:06:39,901 --> 00:06:43,695
këtë përgjim në botën e "offshore"-it,

123
00:06:43,719 --> 00:06:48,771
si një mënyrë e hapjes në SH.B.A. 
dhe nëpër botë.

124
00:06:48,795 --> 00:06:53,585
Për ne tek Global Fitness, ky është 
një momenti i ndryshimit.

125
00:06:53,950 --> 00:06:57,698
Na duhet që njerëzit e thjeshtë 
të zemërohen

126
00:06:57,722 --> 00:07:00,975
me mënyrën se si njerëzit mund ta fshehin 
identitetin e tyre

127
00:07:00,999 --> 00:07:02,912
prapa kompanive sekrete.

128
00:07:02,936 --> 00:07:06,523
Na duhet që liderët e bizneseve
të ngrihen dhe të thonë,

129
00:07:06,547 --> 00:07:09,831
"Fshehtësitë si kjo nuk janë të mira për 
biznes."

130
00:07:09,855 --> 00:07:14,235
Na duhet që liderët politikë ta vërejnë 
problemin,

131
00:07:14,259 --> 00:07:19,266
dhe të angazhohen në ndryshimin e ligjit 
për prerjen e këtyre fshehtësive.

132
00:07:19,639 --> 00:07:22,918
Së bashku mund ta mundim këtë 
fshehtësi

133
00:07:22,942 --> 00:07:25,999
që po e lejon zhvillimin e 
evazionit fiskal,

134
00:07:26,023 --> 00:07:29,214
korrupsionit dhe pastrimit të parave.