0:00:00.350,0:00:05.941
(3 kwietnia 2016 r. byliśmy świadkami[br]największego w historii wycieku danych).

0:00:06.021,0:00:08.892
(Papiery z Panamy obnażają[br]bogate i wpływowe jednostki).

0:00:08.932,0:00:11.482
(ukrywające za granicą[br]ogromne sumy pieniędzy).

0:00:11.828,0:00:14.338
(Co to oznacza)?

0:00:15.312,0:00:18.502
(Prosimy o wyjaśnienie[br]Roberta Palmera z Global Witness).

0:00:20.852,0:00:25.804
Od tygodnia zalewa nas masa informacji

0:00:25.828,0:00:29.124
z wycieku 11 milionów dokumentów

0:00:29.148,0:00:33.572
z panamskiej kancelarii Mossack Fonseca.

0:00:33.596,0:00:39.378
Ujawnienie dokumentów z Panamy[br]uchyla rąbka tajemnicy

0:00:39.402,0:00:41.640
świata offshore.

0:00:41.654,0:00:46.466
Mamy wgląd w to,[br]jak klienci, banki i prawnicy

0:00:46.466,0:00:49.054
udają się do Mossack Fonseca[br]i im podobnych firm.

0:00:49.078,0:00:51.579
"Potrzebna nam anonimowa spółka,

0:00:51.579,0:00:52.971
możecie nam to załatwić?"

0:00:52.995,0:00:54.805
Widzimy maile,

0:00:54.829,0:00:56.792
całą korespondencję,

0:00:56.816,0:00:59.891
widzimy mechanizm działania,

0:00:59.915,0:01:01.316
jak to wszystko funkcjonuje.

0:01:01.340,0:01:05.393
Reakcje na wyciek były natychmiastowe.

0:01:05.417,0:01:08.018
Premier Islandii podał się do dymisji.

0:01:08.042,0:01:09.257
Otrzymaliśmy informacje,

0:01:09.281,0:01:14.324
że sojusznik brutalnego dyktatora Syrii,[br]Bashara Al-Assada,

0:01:14.348,0:01:16.903
również ma spółki offshore.

0:01:16.927,0:01:22.156
Krążą plotki o szlaku 2 miliardów dolarów,

0:01:22.180,0:01:26.083
prowadzącym do prezydenta Rosji,[br]Władimira Putina,

0:01:26.107,0:01:28.582
przez jego przyjaciela z dzieciństwa,

0:01:28.592,0:01:30.820
uznanego wiolonczelistę.

0:01:30.844,0:01:33.444
Wielu bogatych ludzi

0:01:33.468,0:01:37.786
nerwowo czeka na kolejne doniesienia

0:01:37.810,0:01:40.363
i następne dokumenty z przecieku.

0:01:40.387,0:01:44.573
Przypomina to fabułę filmu szpiegowskiego

0:01:44.597,0:01:46.280
lub powieść Johna Grishama.

0:01:46.280,0:01:50.300
Na pozór jest to obce nam.

0:01:50.324,0:01:52.832
Więc dlaczego powinno nas to obchodzić?

0:01:52.856,0:01:57.099
Prawda jest taka,[br]że jeśli bogate i wpływowe jednostki

0:01:57.123,0:01:59.777
przechowują pieniądze za granicą,

0:01:59.801,0:02:02.288
nie płacąc należnych podatków,

0:02:02.312,0:02:06.406
oznacza to mniej pieniędzy[br]na ważne usługi publiczne,

0:02:06.430,0:02:09.783
jak opieka zdrowotna, edukacja i drogi.

0:02:09.807,0:02:12.128
A to dotyczy nas wszystkich.

0:02:12.152,0:02:14.868
Dla organizacji Global Witness

0:02:14.892,0:02:18.954
ujawnienie kwitów z Panamy jest sensacją.

0:02:18.978,0:02:23.466
Na całym świecie media i czołowi politycy

0:02:23.490,0:02:28.145
mówią teraz o zasłanianiu się[br]tajemnicą firmy offshore

0:02:28.169,0:02:30.564
w celu ukrycia i kamuflowania aktywów,

0:02:30.588,0:02:35.372
a my mówimy o tym od lat dziesięciu.

0:02:35.396,0:02:40.031
Dla wielu świat offshore[br]pozostaje dziwną zagadką,

0:02:40.055,0:02:44.520
o niejasnym sposobie funkcjonowania.

0:02:44.534,0:02:47.376
Trochę przypomina rosyjską matrioszkę.

0:02:47.400,0:02:50.859
Jedna spółka włożona w inną spółkę,

0:02:50.883,0:02:52.994
ukrytą w jeszcze innej spółce,

0:02:53.018,0:02:57.429
co uniemożliwia zorientowanie się,

0:02:57.453,0:02:59.680
kto stoi za całą strukturą.

0:02:59.704,0:03:02.617
Trudno organom ścigania,

0:03:02.641,0:03:05.604
władzom podatkowym, dziennikarzom,[br]społeczeństwu obywatelskiemu

0:03:05.628,0:03:08.070
zrozumieć, co się tu dzieje.

0:03:08.318,0:03:09.755
Ciekawe też,

0:03:09.779,0:03:12.986
że w USA przeciek z Panamy[br]jest mniej nagłośniony.

0:03:13.010,0:03:16.773
Może dlatego, że amerykańskie osobistości

0:03:16.797,0:03:21.335
nie pojawiają się w tym skandalu.

0:03:21.359,0:03:25.294
Nie dlatego,[br]że nie ma bogatych Amerykanów,

0:03:25.318,0:03:28.128
chomikujących aktywa za granicą,

0:03:28.152,0:03:31.974
Powodem jest sposób działania offshore.

0:03:31.998,0:03:35.488
Mossack Fonseca ma mniej[br]amerykańskich klientów.

0:03:35.512,0:03:38.768
Gdybyśmy zobaczyli przecieki[br]z Wysp Kajmańskich,

0:03:38.792,0:03:42.443
czy nawet Delaware, Wyoming lub Nevady,

0:03:42.467,0:03:48.259
zobaczylibyśmy dużo więcej śladów[br]prowadzących do Ameryki.

0:03:48.283,0:03:54.201
W wielu stanach USA[br]potrzeba mniej informacji

0:03:54.225,0:03:58.399
do założenia spółki, mniej danych

0:03:58.423,0:04:01.216
niż do wyrobienia karty bibliotecznej.

0:04:01.240,0:04:07.022
Tajemnica w Ameryce umożliwia[br]pracownikom okręgów szkolnych

0:04:07.046,0:04:08.952
okradanie uczniów.

0:04:08.976,0:04:14.002
Pozwala oszustom okradać[br]podatnych inwestorów.

0:04:14.452,0:04:18.142
Takie działania dotyczą nas wszystkich.

0:04:18.166,0:04:20.037
W Global Witness

0:04:20.061,0:04:23.322
postanowiliśmy sprawdzić,[br]jak to wygląda w praktyce,

0:04:23.346,0:04:25.759
jak to działa.

0:04:25.783,0:04:26.958
W tym celu

0:04:26.982,0:04:33.499
wysłaliśmy dziennikarza w przebraniu[br]do trzynastu kancelarii na Manhattanie.

0:04:33.763,0:04:37.537
Nasz śledczy udawał ministra z Afryki,

0:04:37.561,0:04:41.688
który chce przenieść[br]podejrzane fundusze do USA,

0:04:41.712,0:04:45.001
żeby kupić dom, jacht i odrzutowiec.

0:04:45.288,0:04:50.349
Wynik był szokujący. [br]Wszyscy prawnicy, z wyjątkiem jednego,

0:04:50.373,0:04:54.966
doradzali naszemu agentowi,

0:04:54.990,0:04:56.954
jak przenieść podejrzane fundusze.

0:04:56.978,0:04:58.790
Były to spotkania wstępne.

0:04:58.814,0:05:01.086
Żaden prawnik nie zyskał w nas klienta,

0:05:01.110,0:05:03.399
żadne pieniądze[br]nie przeszły z ręki do ręki,

0:05:03.423,0:05:06.881
ale doskonale widać problem systemu.

0:05:06.905,0:05:08.824
Ważne jest także to,

0:05:08.848,0:05:12.214
że nie są to odosobnione przypadki.

0:05:12.238,0:05:14.451
Nie chodzi o jednego prawnika,

0:05:14.475,0:05:18.329
który udzielił rad naszemu śledczemu.

0:05:18.353,0:05:21.208
Nie chodzi o konkretnego polityka[br]na wysokim szczeblu,

0:05:21.232,0:05:22.861
który uwikłał się w aferę.

0:05:22.885,0:05:25.941
Chodzi o to, jak działa system,

0:05:25.965,0:05:31.908
umacniający korupcję, unikanie podatków,[br]nędzę i brak stabilizacji.

0:05:31.932,0:05:33.747
Żeby się z tym zmierzyć,

0:05:33.771,0:05:35.442
musimy zmienić grę.

0:05:35.466,0:05:37.988
Musimy zmienić reguły gry,

0:05:38.012,0:05:40.004
żeby utrudnić takie działania.

0:05:40.028,0:05:42.972
Może to skłaniać do pesymizmu,

0:05:42.996,0:05:44.917
bo przecież nic się nie da zrobić,

0:05:44.941,0:05:46.571
nic się nigdy zmienia,

0:05:46.595,0:05:49.931
zawsze będą bogate i potężne jednostki.

0:05:49.955,0:05:52.402
Jako optymista z natury

0:05:52.426,0:05:55.904
widzę już pierwsze zmiany.

0:05:55.928,0:05:57.803
Od kilku lat

0:05:57.827,0:06:01.495
widać nacisk na większą przejrzystość

0:06:01.519,0:06:03.503
w kwestii własności spółek.

0:06:03.755,0:06:06.092
Był to punkt programu politycznego

0:06:06.116,0:06:08.610
premiera Wielkiej Brytanii,[br]Davida Camerona,

0:06:08.634,0:06:13.554
na wielkim szczycie G8[br]w Irlandii Północnej w 2013 r.

0:06:13.872,0:06:18.222
Od tamtej pory Unia Europejska

0:06:18.246,0:06:20.403
tworzy centralne rejestry krajowe,

0:06:20.427,0:06:23.834
własności i kontroli spółek w Europie.

0:06:23.858,0:06:28.767
Niestety USA pozostaje daleko w tyle.

0:06:28.958,0:06:31.658
Wprowadzono dwupartyjne ustawodawstwo

0:06:31.682,0:06:33.585
w Izbie i Senacie,

0:06:33.609,0:06:36.766
ale nie ma takiego postępu,[br]jaki chcielibyśmy zobaczyć.

0:06:36.790,0:06:39.877
Dlatego chcielibyśmy bardzo,[br]żeby panamskie przecieki,

0:06:39.901,0:06:43.695
ten gigantyczny podgląd świata offshore,

0:06:43.719,0:06:48.771
wykorzystano do przejrzystości [br]w USA i na całym świecie.

0:06:48.795,0:06:53.725
W Global Witness wierzymy,[br]że czas na zmiany.

0:06:53.950,0:06:57.698
Zwykli ludzie muszą się wkurzyć

0:06:57.722,0:07:00.975
na ukrywanie tożsamości

0:07:00.999,0:07:02.912
za potajemnymi spółkami.

0:07:02.936,0:07:06.523
Liderzy biznesu muszą wstać i powiedzieć

0:07:06.547,0:07:09.831
"Tajemnica nie służy interesom".

0:07:09.855,0:07:14.235
Liderzy polityczni muszą dostrzec problem

0:07:14.259,0:07:19.386
i dążyć do zmiany prawa,[br]która odsłoni potajemne transakcje.

0:07:19.639,0:07:22.918
Razem możemy skończyć z sekretami,

0:07:22.942,0:07:25.999
pozwalającymi uchylanie się od podatków,

0:07:26.023,0:07:29.434
korupcję oraz pranie brudnych pieniędzy.