WEBVTT

00:00:01.580 --> 00:00:05.611
[Op 3 April 2016 waren we getuige van
het grootste datalek in de geschiedenis.]

00:00:06.061 --> 00:00:08.892
[De Panama Papers lieten zien
hoe rijke en machtige mensen]

00:00:08.932 --> 00:00:11.382
[enorme bedragen verbergen
op offshore-rekeningen.]

00:00:11.828 --> 00:00:14.338
[Wat betekent dit?]

00:00:15.312 --> 00:00:18.212
[We vroegen Robert Palmer
van Global Witness om uitleg.]

NOTE Paragraph

00:00:20.852 --> 00:00:25.804
Er is deze week een ware vloedgolf
van verhalen losgekomen

00:00:25.828 --> 00:00:29.124
op basis van 11 miljoen gelekte documenten

00:00:29.148 --> 00:00:33.572
van een advocatenkantoor in Panama
genaamd Mossack Fonseca.

00:00:33.596 --> 00:00:39.378
De publicatie van deze Panamese documenten
geeft ons een kijkje achter de schermen

00:00:39.402 --> 00:00:41.640
van de geheimzinnige offshorewereld.

00:00:41.664 --> 00:00:46.972
We krijgen een idee van hoe klanten,
banken en advocaten

00:00:46.996 --> 00:00:49.024
naar bedrijven als Mossack Fonseca gaan

00:00:49.048 --> 00:00:51.555
en zeggen: "OK,
wij willen een anoniem bedrijf,

00:00:51.579 --> 00:00:52.971
kunt u dat regelen?"

00:00:52.995 --> 00:00:54.805
Je krijgt echt de e-mails te zien,

00:00:54.829 --> 00:00:56.842
je ziet hoe berichten worden uitgewisseld,

00:00:56.872 --> 00:00:59.891
je krijgt te zien
hoe deze processen verlopen,

00:00:59.915 --> 00:01:01.316
hoe dit werkt.

NOTE Paragraph

00:01:01.340 --> 00:01:05.393
Dit heeft direct al
geleid tot concrete gevolgen.

00:01:05.417 --> 00:01:08.018
De premier van IJsland
heeft ontslag genomen.

00:01:08.042 --> 00:01:09.257
We hebben ook vernomen

00:01:09.281 --> 00:01:14.324
dat een bondgenoot van de wrede
Syrische dictator Bashar Al-Assad

00:01:14.348 --> 00:01:16.903
ook offshorebedrijven heeft.

00:01:16.927 --> 00:01:22.156
Ook zou er wellicht sprake zijn
van een geldstroom van 2 miljard dollar

00:01:22.180 --> 00:01:26.083
die leidt naar Vladimir Poetin,
de president van Rusland,

00:01:26.107 --> 00:01:28.568
via zijn jeugdvriend,

00:01:28.592 --> 00:01:30.820
een topcellist.

00:01:30.844 --> 00:01:33.444
Er zullen zeker
een hoop rijke personen zijn

00:01:33.468 --> 00:01:37.786
die met het zweet in de handen
de berichtenstroom

00:01:37.810 --> 00:01:40.363
en de volgende serie
gelekte documenten zullen volgen.

NOTE Paragraph

00:01:40.387 --> 00:01:44.573
Het lijkt wel het plot
van een spionagethriller

00:01:44.597 --> 00:01:46.260
of een roman van John Grisham.

00:01:46.284 --> 00:01:50.300
Het lijkt zo'n ver-van-m'n-bed-show
voor jou, mij, gewone mensen.

00:01:50.324 --> 00:01:52.832
Wat kan het ons verder schelen?

00:01:52.856 --> 00:01:57.099
Het punt is dat als machtige individuen

00:01:57.123 --> 00:01:59.777
hun geld offshore kunnen parkeren,

00:01:59.801 --> 00:02:02.288
in plaats van te belasting betalen
zoals zou moeten,

00:02:02.312 --> 00:02:06.406
er minder geld beschikbaar is
voor essentiële openbare diensten

00:02:06.430 --> 00:02:09.783
zoals gezondheidszorg, scholen en wegen.

00:02:09.807 --> 00:02:12.128
Dat raakt ons allemaal.

NOTE Paragraph

00:02:12.152 --> 00:02:14.868
Voor mijn organisatie, Global Witness,

00:02:14.892 --> 00:02:18.954
is dit soort ontmaskering
natuurlijk fantastisch.

00:02:18.978 --> 00:02:23.466
De media en de politieke leiders
in de hele wereld praten nu

00:02:23.490 --> 00:02:28.145
over hoe individuen
de offshoregeheimhouding gebruiken

00:02:28.169 --> 00:02:30.564
om hun bezittingen te verbergen --

00:02:30.588 --> 00:02:35.372
iets waar wij al tien jaar over praten
en iets aan proberen te doen.

NOTE Paragraph

00:02:35.396 --> 00:02:40.031
Nu denk ik dat veel mensen die wereld
verwarrend en onduidelijk vinden,

00:02:40.055 --> 00:02:44.520
en dat het lastig is om te begrijpen
hoe die offshore-industrie werkt.

00:02:44.544 --> 00:02:47.376
Ik vergelijk het graag
met een set Russische poppetjes.

00:02:47.400 --> 00:02:50.859
Je hebt een bedrijf dat zit
verborgen in een ander bedrijf,

00:02:50.883 --> 00:02:52.994
dat weer verborgen zit
in een derde bedrijf.

00:02:53.018 --> 00:02:57.429
Zo wordt het bijna onmogelijk te begrijpen

00:02:57.453 --> 00:02:59.680
wie er achter die constructies zit.

00:02:59.704 --> 00:03:02.617
Het kan heel moeilijk zijn
voor rechtshandhavers

00:03:02.641 --> 00:03:05.604
of belastingdiensten, journalisten
of de burgermaatschappij,

00:03:05.628 --> 00:03:07.890
om er echt de vinger achter te krijgen.

NOTE Paragraph

00:03:08.318 --> 00:03:09.755
Het is interessant om te zien

00:03:09.779 --> 00:03:12.986
dat hier in de Verenigde Staten
minder aandacht voor is.

00:03:13.010 --> 00:03:16.773
Misschien is dat omdat er nog geen
prominente mensen uit de VS

00:03:16.797 --> 00:03:21.335
een rol hebben gespeeld
in deze ontmaskering, in dit schandaal.

00:03:21.359 --> 00:03:25.294
Nu is dat niet omdat rijke Amerikanen

00:03:25.318 --> 00:03:28.128
hun geld niet offshore verbergen.

00:03:28.152 --> 00:03:31.974
Dat zit hem gewoon in de manier
waarop offshore werkt.

00:03:31.998 --> 00:03:35.488
Mossack Fonseca heeft
minder Amerikaanse klanten.

00:03:35.512 --> 00:03:38.768
Ik denk dat als we lekken
uit de Kaaimaneilanden zouden zien,

00:03:38.792 --> 00:03:42.443
of zelfs uit Delaware, Wyoming of Nevada,

00:03:42.467 --> 00:03:48.259
we veel meer gevallen
van betrokken Amerikanen zouden zien.

NOTE Paragraph

00:03:48.283 --> 00:03:54.201
In een aantal staten in de VS
heb je zelfs minder informatie nodig,

00:03:54.225 --> 00:03:58.399
hoef je minder informatie te verschaffen
om een bedrijf op te richten

00:03:58.423 --> 00:04:01.216
dan om een bibliotheekkaart te krijgen.

00:04:01.240 --> 00:04:07.022
Dat soort geheimhouding zorgt ervoor
dat personeel van schooldistricten

00:04:07.046 --> 00:04:08.952
schoolkinderen kan oplichten.

00:04:08.976 --> 00:04:13.872
Daardoor hebben oplichters
kwetsbare investeerders kunnen bestelen.

00:04:14.452 --> 00:04:18.142
Dit soort gedrag raakt ons allemaal.

NOTE Paragraph

00:04:18.166 --> 00:04:20.037
Hier bij Global Witness

00:04:20.061 --> 00:04:23.322
wilden we wel eens zien
hoe dat er in de praktijk uitzag.

00:04:23.346 --> 00:04:25.759
Hoe gaat dat feitelijk in zijn werk?

00:04:25.783 --> 00:04:26.958
Dus stuurden we

00:04:26.982 --> 00:04:33.219
een undercoveronderzoeker
naar 13 advocatenkantoren in Manhattan.

00:04:33.763 --> 00:04:37.537
Onze onderzoeker deed zich voor
als een Afrikaanse minister

00:04:37.561 --> 00:04:41.688
die verdachte gelden de VS in wou loodsen

00:04:41.712 --> 00:04:44.851
om een huis, een jacht,
een vliegtuig mee te kopen.

00:04:45.288 --> 00:04:50.349
Het was schokkend om te zien
dat al die advocaten, op één na,

00:04:50.373 --> 00:04:54.966
onze onderzoeker suggesties deden

00:04:54.990 --> 00:04:56.954
over hoe die gelden de VS in te krijgen.

00:04:56.978 --> 00:04:59.000
Het ging altijd om oriënterende gesprekken

00:04:59.020 --> 00:05:01.086
en we zijn niet echt klant geworden,

00:05:01.110 --> 00:05:03.399
laat staan dat er echt
geld werd overgemaakt,

00:05:03.423 --> 00:05:06.881
maar het toont wel
het probleem in het systeem.

NOTE Paragraph

00:05:06.905 --> 00:05:08.824
Het is ook belangrijk

00:05:08.848 --> 00:05:12.214
dit niet als individuele gevallen te zien.

00:05:12.238 --> 00:05:14.451
Dit gaat niet over één specifieke advocaat

00:05:14.475 --> 00:05:18.329
die met onze onderzoeker sprak
en suggesties deed.

00:05:18.353 --> 00:05:21.208
Dit gaat niet over één politicus
in het bijzonder

00:05:21.232 --> 00:05:23.001
die betrokken raakt in een schandaal.

00:05:23.021 --> 00:05:25.941
Dit gaat over hoe een systeem werkt

00:05:25.965 --> 00:05:31.908
waarin corruptie, belastingontduiking,
armoede en instabiliteit zijn verankerd.

00:05:31.932 --> 00:05:33.747
Om dit aan te pakken

00:05:33.771 --> 00:05:35.502
moet er iets structureel veranderen.

00:05:35.522 --> 00:05:37.988
We zullen de regels
van het spel moeten veranderen

00:05:38.012 --> 00:05:40.004
om dit soort gedrag te bemoeilijken.

NOTE Paragraph

00:05:40.028 --> 00:05:42.972
Dit mag allemaal heel somber lijken,

00:05:42.996 --> 00:05:44.917
alsof we er niets aan kunnen doen,

00:05:44.941 --> 00:05:46.621
alsof er toch nooit iets veranderd,

00:05:46.651 --> 00:05:49.931
want er zullen toch altijd rijke,
machtige personen zijn.

00:05:49.955 --> 00:05:52.402
Maar als geboren optimist

00:05:52.426 --> 00:05:55.904
zie ik signalen die duiden
op het begin van verandering.

NOTE Paragraph

00:05:55.928 --> 00:05:57.803
De laatste paar jaar

00:05:57.827 --> 00:06:01.495
zien we echt een beweging
richting meer tranparantie

00:06:01.519 --> 00:06:03.353
waar het gaat om eigendomsstructuur.

00:06:03.755 --> 00:06:06.092
Het werd echt op de politieke agenda gezet

00:06:06.116 --> 00:06:08.610
door premier David Cameron
van Groot-Brittannië

00:06:08.634 --> 00:06:13.394
op een grote G8-conferentie
in Noord-Ierland in 2013.

00:06:13.872 --> 00:06:18.222
Sinds toen is de Europese Unie bezig

00:06:18.246 --> 00:06:20.493
om in ieder land
centrale registers op te zetten

00:06:20.513 --> 00:06:23.834
over wie nu precies de bedrijven
in Europa bezit en aanstuurt.

NOTE Paragraph

00:06:23.858 --> 00:06:28.537
Eigenlijk is het heel triest
dat de VS hierin achterloopt.

00:06:28.858 --> 00:06:31.678
Er is breed ondersteunde
wetgeving geïntroduceerd

00:06:31.702 --> 00:06:33.585
in het Congres en de Senaat,

00:06:33.609 --> 00:06:36.766
maar die maakt nog niet
de vorderingen die we graag willen zien.

00:06:36.790 --> 00:06:39.877
We zouden dus graag zien
dat de Panamalekken,

00:06:39.901 --> 00:06:43.695
dit buitengewone inkijkje
in de offshorewereld,

00:06:43.719 --> 00:06:48.771
zorgen voor meer openheid
in de VS en de hele wereld.

NOTE Paragraph

00:06:48.795 --> 00:06:53.585
Voor ons bij Global Witness
is dit een moment voor verandering.

00:06:53.950 --> 00:06:57.698
De gewone mensen zullen boos moeten worden

00:06:57.722 --> 00:07:00.975
over de manier waarop de rijken
hun identiteit kunnen verstoppen

00:07:00.999 --> 00:07:02.912
achter geheime bedrijven.

00:07:02.936 --> 00:07:06.523
Leidende zakenlui zullen
moeten ingrijpen en zeggen:

00:07:06.547 --> 00:07:09.831
"Geheimhouding is niet goed
voor onze bedrijven."

00:07:09.855 --> 00:07:14.235
Onze politieke leiders zullen
het probleem moeten onderkennen

00:07:14.259 --> 00:07:19.266
en zich verplichten tot wetsveranderingen
die dit soort geheimhouding tegengaan.

NOTE Paragraph

00:07:19.639 --> 00:07:22.918
Samen kunnen we de verbergcultuur
een halt toeroepen

00:07:22.942 --> 00:07:25.999
die op dit moment gelegenheid geeft
tot belastingontduiking,

00:07:26.023 --> 00:07:29.214
corruptie en witwaspraktijken.