1
00:00:00,880 --> 00:00:03,310
Birimler hakkındaki sunuma hoş geldiniz.

2
00:00:03,310 --> 00:00:05,390
Hadi başlayalım.

3
00:00:05,390 --> 00:00:12,770
Şimdi size sorsaydım, yada söyleseydim: Ben..

4
00:00:12,770 --> 00:00:20,910
..0.05 kilometre seyahat ettim - bazıları KİL-ometre diye telaffuz ediyor,

5
00:00:20,910 --> 00:00:22,020
yada kil-O-metre.

6
00:00:22,020 --> 00:00:23,435
.

7
00:00:23,435 --> 00:00:24,850
Eğer 0.05 kilometre yol aldıysam, kaç..

8
00:00:28,250 --> 00:00:30,865
..santimetre gitmiş olurum?

9
00:00:30,865 --> 00:00:32,590
Bu soru işareti kadar santimetre.

10
00:00:32,590 --> 00:00:35,880
İşin matematik kısmına girmeden önce, önemli olan bir şey de..

11
00:00:38,390 --> 00:00:41,730
.."santi" ve "kilo" ön eklerinin ne anlama geldiğini bilmek.

12
00:00:41,730 --> 00:00:44,650
Bunları ezberlemek iyi bir fikir, yada yeni başlamışsanız...

13
00:00:44,650 --> 00:00:46,130
..bu gibi sorulara, sadece bir kağıda yazabilirsiniz,..

14
00:00:46,130 --> 00:00:48,080
..daha sonra başvurabileceğiniz bir kaynak olsun diye.

15
00:00:48,080 --> 00:01:06,460
"Kilo" 1000, "hekto" 100,"deka" da 10 demek.

16
00:01:06,460 --> 00:01:09,840
Bunu on yıl kelimesinden hatırlayabilirsiniz (İngilizce decade "deca" kökünden geliyor ve 10 yıl demek).

17
00:01:09,840 --> 00:01:13,980
Ve tabii ki, hiç bir ön ekiniz yoksa bu 1 demek.

18
00:01:13,980 --> 00:01:15,580
Hiçbir ön ek yok.

19
00:01:15,580 --> 00:01:18,710
Ön ek yoksa 1'e eşit.

20
00:01:18,710 --> 00:01:28,100
"Desi" 0.1'e eşit, yada 1/10'a.

21
00:01:28,100 --> 00:01:32,510
"Senti"-Hep karakterleri değiştiriyorum.

22
00:01:32,510 --> 00:01:38,590
"Senti" 0.01'e eşittir, yada 1/100'e.

23
00:01:38,590 --> 00:01:45,110
Ve "mili" de 0.001'e eşittir, bu da..

24
00:01:45,110 --> 00:01:48,710
..1/1, 000'le aynı şey.

25
00:01:48,710 --> 00:01:52,810
Benim hatırladığım yöntem ise "senti" için: eğer bir..

26
00:01:52,810 --> 00:01:54,740
..kırkayak düşünürseniz, 100 ayağı vardır.

27
00:01:54,740 --> 00:01:58,360
Bir miliped, bir milipedin 1000 ayağı olduğundan emin değilim, ama..

28
00:01:58,360 --> 00:02:00,850
..biri miliped derse ima edilen şey binayaklı olduğudur,..

29
00:02:00,850 --> 00:02:02,550
..çünkü "ped" ayak demek.

30
00:02:02,550 --> 00:02:03,810
Şimdi sorumuza geri dönelim.

31
00:02:03,810 --> 00:02:08,490
Eğer 0.05 kilometrem varsa, kaç santimetrem var?

32
00:02:08,490 --> 00:02:10,350
Ne zaman böyle bir problemim olsa, aslında..

33
00:02:10,350 --> 00:02:12,930
..numaramı metreye çevirmeyi seviyorum, çünkü..

34
00:02:12,930 --> 00:02:14,290
..benim için çok kolay.

35
00:02:14,290 --> 00:02:18,150
Ve aslında, bunu "km" diye kısaltacağım, ve..

36
00:02:18,150 --> 00:02:21,530
..bunu da "cm" olarak kısaltabiliriz, santimetre yerine.

37
00:02:21,530 --> 00:02:28,480
O zaman, 0.05 km diyelim.

38
00:02:28,480 --> 00:02:32,500
Eğer bunu metreye çevirmek istiyorsam,..

39
00:02:32,500 --> 00:02:37,150
..0.05 metreden büyük mü olacak, yoksa 0.05 metreden küçük mü?

40
00:02:37,150 --> 00:02:40,820
Açıkçası, bir kilometre baya büyük bir uzunluk, bu yüzden..

41
00:02:40,820 --> 00:02:43,430
..metre cinsinde çok daha büyük bir sayı olacak.

42
00:02:43,430 --> 00:02:52,600
Yani bunu 1000 metreyle çarpabiliriz, ve de..

43
00:02:52,600 --> 00:02:53,880
bunu 1 kilometreyle bölüp yapacağım.

44
00:02:53,880 --> 00:02:56,490
Ve bu ne sonuç verir?

45
00:02:58,050 --> 00:03:04,890
Eh, 0.05 çarpı 1000 50'ye eşit, değil mi?

46
00:03:04,890 --> 00:03:07,670
Sadece 0.05'i 1000'le çarptım.

47
00:03:07,670 --> 00:03:12,610
Ve birimleri ile, şimdi kilometre çarpı..

48
00:03:12,610 --> 00:03:16,260
..metre bölü kilometrem var.

49
00:03:16,260 --> 00:03:18,290
Ve kilometreler birbirlerini götürüyor.

50
00:03:18,290 --> 00:03:22,260
Ve buna alışın diye, birimlere..

51
00:03:22,260 --> 00:03:24,640
..sayılara davrandığınız gibi davranabilirsiniz,..

52
00:03:24,640 --> 00:03:25,670
..veya değişkenlere.

53
00:03:25,670 --> 00:03:28,990
Payda ve paydada aynı birimleriniz olduğu sürece,..

54
00:03:28,990 --> 00:03:30,970
..bunları sadeleştirebilirsiniz, bunu da..

55
00:03:30,970 --> 00:03:33,490
..birimleri eklemek yerine çarptığınızı düşünerek yapabilirsiniz.

56
00:03:33,490 --> 00:03:36,540
Yani, kilometre çarpı metre bölü kilometreniz var,..

57
00:03:36,540 --> 00:03:40,030
..ve bu da 50 metreye eşit.

58
00:03:40,030 --> 00:03:43,890
Ve her adımdan sonra kontrol etmek her zaman iyi olur.

59
00:03:43,890 --> 00:03:45,700
Genelde bu tip soruları yaparken, şöyle diyebilirsiniz: evet eğer..

60
00:03:45,700 --> 00:03:48,780
..kilometreden metreye geçmek istiyorsam,..

61
00:03:48,780 --> 00:03:51,010
..1000 sayısını kullanacağım, çünkü..

62
00:03:51,010 --> 00:03:52,170
..kilometre ve metre arasındaki ilişki bu.

63
00:03:52,170 --> 00:03:54,830
Ve her zaman şaşırabilirsiniz, peki, 1000'le çarpıyor muydum,..

64
00:03:54,830 --> 00:03:56,250
..yoksa bölüyor muydum?

65
00:03:56,250 --> 00:03:58,720
Ve her zaman şunu demelisiniz, eğer..

66
00:03:58,720 --> 00:04:03,050
..kilometreden metreye geçiyorsam, 1 kilometre..

67
00:04:03,050 --> 00:04:05,550
..1000 metredir, değil mi?

68
00:04:05,550 --> 00:04:07,820
Bu yüzden 1.000 ile çarpma yapacağım.

69
00:04:07,820 --> 00:04:09,130
Daha büyük bir sayı elde edeceğim.

70
00:04:09,130 --> 00:04:12,490
İşte bu yüzden 0.05 ile başlayıp..

71
00:04:12,490 --> 00:04:14,600
..1000'le çarptım ve 50 elde ettim.

72
00:04:14,600 --> 00:04:16,100
Hadi problemimize geri dönelim.

73
00:04:16,100 --> 00:04:19,400
0.05 kilometre 50 metreye eşit.

74
00:04:19,400 --> 00:04:20,210
Ama henüz bitmedi.

75
00:04:20,210 --> 00:04:23,280
Şimdi, bu 50 metreyi santimetreye çevirmeniz gerek.

76
00:04:23,280 --> 00:04:25,540
Şimdi, aynı şeyi yapacağız.

77
00:04:25,540 --> 00:04:32,730
50 metre çarpı-kaç tane-peki..

78
00:04:32,730 --> 00:04:33,740
..metre ve santimetre araşındaki ilişki ne?

79
00:04:33,740 --> 00:04:36,320
Eğer tabloya bakarsak, 100 olduğunu görürüz.

80
00:04:36,320 --> 00:04:38,310
Ve size soracağım soru da, ben..

81
00:04:38,310 --> 00:04:41,580
..100'le çarpacak mıyım, yoksa 100'e bölecek miyim?

82
00:04:41,580 --> 00:04:42,520
Eh, bu da aynı şey.

83
00:04:42,520 --> 00:04:45,320
Daha büyük bir birimden küçüğüne gidiyoruz, bu yüzden..

84
00:04:45,320 --> 00:04:48,240
büyük birimlerden bir tanesi birçok küçük birime eşittir.

85
00:04:48,240 --> 00:04:50,330
Bu yüzden çarpma yapacağız.

86
00:04:50,330 --> 00:04:56,590
Yani her metre için 100 santimetremiz olduğunu söylüyoruz, değil mi?

87
00:04:56,590 --> 00:04:57,330
Ve bu da mantıklı.

88
00:04:57,330 --> 00:04:59,710
Metre başına 100 santimetre var.

89
00:04:59,710 --> 00:05:02,840
Yani 50 metre çarpı metre başına100 santimetre eşittir..

90
00:05:02,840 --> 00:05:12,625
..50 çarpı100, o da 5000 oluyor, sonra da metreler sadeleşiyor..

91
00:05:12,625 --> 00:05:15,260
..ve santimetre kalıyor.

92
00:05:15,260 --> 00:05:21,330
Yani bizim burada elde ettiğimiz sonuç 0.05 kilometre..

93
00:05:21,330 --> 00:05:24,850
..5000 santimetreye eşittir.

94
00:05:24,850 --> 00:05:26,090
Hadi başka bir soru yapalım.

95
00:05:26,090 --> 00:05:28,580
Bence ne kadar çok örnek görürseniz, o kadar..

96
00:05:28,580 --> 00:05:28,940
..mantıklı gelmeye başlar.

97
00:05:28,940 --> 00:05:31,360
Ve her zaman görselleştirmeyi deneyin yaptığımızı, kullandığımız tabloyu.

98
00:05:31,360 --> 00:05:32,830
Aksi takdirde, çarpmanız veya bölmeniz mi gerektiği..

99
00:05:32,830 --> 00:05:36,020
..kafa karıştırıcı gelebilir.

100
00:05:36,020 --> 00:05:41,100
Diyelim ki 422 desigram'ım var.

101
00:05:41,100 --> 00:05:47,110
Gram bir kütle ölçüsüdür.

102
00:05:49,530 --> 00:05:51,470
Bir gram aslında çok küçük bir miktar.

103
00:05:51,470 --> 00:05:53,710
Bu aslında ölçtüğün birim-sanırım metrik..

104
00:05:53,710 --> 00:05:56,770
..sistemde altını gramla ölçüyolar.

105
00:05:56,770 --> 00:06:03,180
Ve ben bunu miligram'a çevirmek istiyorum.

106
00:06:03,180 --> 00:06:07,200
Başlamadan önce, hadi bir kontrol edelim.

107
00:06:07,200 --> 00:06:09,700
Büyük bir birimden küçük bir birime mi gidiyorum, yoksa küçük bir birimden..

108
00:06:09,700 --> 00:06:10,870
..daha büyük bir birime mi?

109
00:06:10,870 --> 00:06:18,870
Desigram gramın onda biri, ve ben de..

110
00:06:18,870 --> 00:06:23,110
.. gramın binde birine gidiyorum.

111
00:06:23,110 --> 00:06:25,750
Bunu yapmanın iki yolu var.

112
00:06:26,960 --> 00:06:29,940
Grama çevirip sonra da diğer birime çevirebiliriz.

113
00:06:29,940 --> 00:06:32,350
Bu bazen işleri kolaylaştırır.

114
00:06:32,350 --> 00:06:35,910
Yada şöyle diyebiliriz, kaç miligram..

115
00:06:35,910 --> 00:06:37,920
..bir desigram'a eşit?

116
00:06:37,920 --> 00:06:42,140
Bir miligram, burada da gördüğümüz gibi 100..

117
00:06:42,140 --> 00:06:43,270
..kat daha küçük, değil mi?

118
00:06:43,270 --> 00:06:47,330
1/10'dan 1/1000'e gitmek için,..

119
00:06:47,330 --> 00:06:48,780
..boyut olarak 100 kat azalmalısınız.

120
00:06:48,780 --> 00:07:02,570
Böylece diyebiliriz ki 422 desigram çarpı her desigram başına 100..

121
00:07:02,570 --> 00:07:08,230
..miligram.

122
00:07:08,230 --> 00:07:12,390
Ve sonra da desigramlar sadeleşir, ve 422..

123
00:07:17,620 --> 00:07:24,405
..çarpı 100, 42,200 miligram eder.

124
00:07:24,405 --> 00:07:29,950
Şimdi, bunu yapmış olmanızın bir başka yolu da..

125
00:07:31,790 --> 00:07:32,810
..bir önceki problemi yaptığımız gibi yapmak.

126
00:07:32,810 --> 00:07:36,880
422 desigram'la başlarız, bunu grama çevirebiliriz.

127
00:07:36,880 --> 00:07:41,620
Biz 422 diyebiliriz-bn dg diyeceğim.

128
00:07:41,620 --> 00:07:45,500
Desigram, aslında bu çok yaygın bir birim değil.

129
00:07:45,500 --> 00:07:48,150
Peki gram başına kaç desigram var?

130
00:07:48,150 --> 00:07:51,260
Eğer gram'a gidiyorsak, 422 daha küçük..

131
00:07:51,260 --> 00:07:53,360
..sayıda gram olacak, değil mi?

132
00:07:53,360 --> 00:07:59,110
Bu yüzden şöyle diyebiliriz, 1 desigram..

133
00:07:59,110 --> 00:08:01,230
..kaç gram'a eşit?

134
00:08:01,230 --> 00:08:07,200
1 desigram şuna eşit-hayır, özür dilerim.

135
00:08:07,200 --> 00:08:09,800
1 gram kaç desigram'a eşit?

136
00:08:09,800 --> 00:08:13,650
1 gram 10 desigram'a eşittir.

137
00:08:13,650 --> 00:08:16,560
Bunun mantıklı olmasının sebebi de eğer pay bölümünde 1 desigramımız varsa..

138
00:08:16,560 --> 00:08:18,290
..paydada da desigramımız olmasını isteriz.

139
00:08:18,290 --> 00:08:19,790
.

140
00:08:19,790 --> 00:08:26,480
Yani eğer desigramları sadeleştirirsek, 422 desigram..

141
00:08:26,480 --> 00:08:33,240
..10 ile böldüğümüz için 42.2 gram'a eşit olur.

142
00:08:33,240 --> 00:08:35,770
Ve şimdi de gram'da miligram'a gidebiliriz.

143
00:08:35,770 --> 00:08:37,120
Aslında bu kolay bir tane.

144
00:08:37,120 --> 00:08:41,150
1 gram 1000 miligram'a eşit, bu yüzden..

145
00:08:41,150 --> 00:08:48,620
..gram başına 1000 miligram diyebiliriz.

146
00:08:48,620 --> 00:08:53,680
Gram'lar sadeleşir, ve biz de 42,200..

147
00:08:53,680 --> 00:08:55,310
..miligram'la kalırız, değil mi?

148
00:08:55,310 --> 00:08:59,380
42.2 çarpı 1000.

149
00:08:59,380 --> 00:09:01,530
Umarım, bu sizin kafanızı çok karıştırmıyordur.

150
00:09:01,530 --> 00:09:04,330
Önemli olan şey her zaman bir adım geri atmak ve..

151
00:09:04,330 --> 00:09:06,960
..gerçekten görselleştirmek ve düşünmek,..

152
00:09:06,960 --> 00:09:09,310
başladığımından daha büyük mü yoksa daha küçük bir sayı mı elde etmem gerek?

153
00:09:09,310 --> 00:09:10,920
.

154
00:09:10,920 --> 00:09:13,840
Bence şimdi bazı soruları denemeye hazırsınız.

155
00:09:13,840 --> 00:09:15,320
İyi eğlenceler!