1
00:00:09,367 --> 00:00:12,197
Rozważasz przeprowadzkę na Marsa?

2
00:00:12,197 --> 00:00:15,978
Wybrałeś już lokalizację nowego domu?

3
00:00:15,978 --> 00:00:19,164
Nie? W takim razie coś doradzimy.

4
00:00:19,164 --> 00:00:20,488
Zacznijmy od początku.

5
00:00:20,488 --> 00:00:23,883
Oto lista rzeczy potrzebnych
na Czerwonej Planecie:

6
00:00:23,883 --> 00:00:29,320
wysoka odporność na zimno,
samotność i promieniowanie;

7
00:00:29,320 --> 00:00:32,938
zapas powietrza 
i jedzenia na całe życie;

8
00:00:32,938 --> 00:00:35,321
statek kosmiczny wart miliardy dolarów;

9
00:00:35,321 --> 00:00:37,927
chęć ucieczki od wszystkiego;

10
00:00:37,927 --> 00:00:39,367
i oczywiście woda.

11
00:00:39,367 --> 00:00:43,642
Z pewnością będziesz jej potrzebować.

12
00:00:43,642 --> 00:00:46,182
Jakiego rodzaju posiadłości szukasz?

13
00:00:46,182 --> 00:00:50,051
Rezydencji w tajemniczym 
Labiryncie Noctis?

14
00:00:50,051 --> 00:00:52,687
Zacisznej kryjówki
w Kraterze Uśmiechniętej Twarzy?

15
00:00:52,687 --> 00:00:56,225
Twierdzy przy słynnej Marsjańskiej Twarzy?

16
00:00:56,225 --> 00:00:57,958
Widoku na ocean?

17
00:00:57,958 --> 00:01:00,788
Niestety, nie mamy dobrych wiadomości.

18
00:01:00,788 --> 00:01:04,311
Spóźniłeś się o cztery miliardy lat.

19
00:01:04,311 --> 00:01:07,948
Jesteśmy przekonani, że kiedyś 
były tu oceany, jeziora i rzeki,

20
00:01:07,948 --> 00:01:09,970
czego dusza zapragnie.

21
00:01:09,970 --> 00:01:13,695
Ale z czasem większość 
zamarzła pod powierzchnią

22
00:01:13,695 --> 00:01:16,582
albo wyparowała.

23
00:01:16,582 --> 00:01:19,182
Część jest być może wciąż uwięziona

24
00:01:19,182 --> 00:01:25,062
pod okresowo zmieniającymi kształt
czapami suchego lodu na biegunach.

25
00:01:25,062 --> 00:01:29,337
Jak wyglądałby Mars,
gdyby była na nim woda?

26
00:01:29,337 --> 00:01:32,131
To zależy oczywiście od jej ilości,

27
00:01:32,131 --> 00:01:34,573
ale może wyglądałby tak.

28
00:01:34,573 --> 00:01:39,064
Stosunkowo płaska północna półkula
jest poniżej średniego poziomu gruntu,

29
00:01:39,064 --> 00:01:41,666
stałaby się więc jednym wielkim oceanem.

30
00:01:41,666 --> 00:01:44,262
Z kolei poprzecinana katerami 
południowa półkula

31
00:01:44,262 --> 00:01:47,089
pozostałaby sucha ponad poziomem morza.

32
00:01:47,089 --> 00:01:50,497
Taka różnica pomiędzy półkulami
jest dość nietypowa.

33
00:01:50,497 --> 00:01:52,650
Nie wiemy, dlaczego tak jest.

34
00:01:52,650 --> 00:01:55,101
Może południowa cześć jest dużo starsza,

35
00:01:55,101 --> 00:01:57,432
sądząc po ilości kraterów

36
00:01:57,432 --> 00:02:02,756
czy śladach zwiększonej 
aktywności wulkanicznej na północy.

37
00:02:02,756 --> 00:02:04,140
Kto wie?

38
00:02:04,140 --> 00:02:06,842
Może kiedyś Mars znów będzie miał oceany?

39
00:02:06,842 --> 00:02:11,749
Ale na razie to głównie
ogromna, piaszczysta pustynia.

40
00:02:11,749 --> 00:02:14,611
Jest dość podobna do pustyń na Ziemi,

41
00:02:14,611 --> 00:02:19,239
więc można dowiedzieć się dużo
o Marsie na naszej planecie.

42
00:02:19,239 --> 00:02:22,321
Na przykład, marsjański piach
zachowuje się podobnie

43
00:02:22,321 --> 00:02:24,663
do wydm na Ziemi,

44
00:02:24,663 --> 00:02:28,007
choć te marsjańskie bywają
dwukrotnie większe,

45
00:02:28,007 --> 00:02:33,306
bo marsjańska grawitacja 
to tylko 1/3 grawitacji Ziemi.

46
00:02:33,306 --> 00:02:36,227
Na Marsie są też obiekty
niespotykane na Ziemi,

47
00:02:36,227 --> 00:02:41,363
jak płasko ścięte formacje z piasku,
mierzące nawet 15 metrów wysokości.

48
00:02:41,363 --> 00:02:44,803
Nie wiemy jeszcze, jak powstają.

49
00:02:44,803 --> 00:02:46,057
Zastanawiasz się zapewne,

50
00:02:46,057 --> 00:02:48,819
Jak wygląda pustynna planeta

51
00:02:48,819 --> 00:02:51,064
z atmosferą, która podobnie jak nasza,

52
00:02:51,064 --> 00:02:56,493
tworzy różnice w ciśnieniu,
wywołujące wiatr i burze piaskowe?

53
00:02:56,493 --> 00:02:59,422
To właśnie najgroźniejsze
zjawiska pogodowe Marsa.

54
00:02:59,422 --> 00:03:02,240
Odgrywają dużą rolę 
w czerwonym kolorze planety,

55
00:03:02,240 --> 00:03:07,644
przenosząc cząsteczki żelaza
na powierzchni i w powietrzu.

56
00:03:07,644 --> 00:03:09,920
Przez słabą grawitację i brak wilgoci

57
00:03:09,920 --> 00:03:14,964
burze piaskowe mogą trwać miesiącami
i obejmować całą planetę.

58
00:03:14,964 --> 00:03:19,779
Może więc lepiej zbudować 
dom najwyżej jak się da?

59
00:03:19,779 --> 00:03:21,481
Nie szukaj daleko.

60
00:03:21,481 --> 00:03:27,195
Oto Olimpus Mons, 
największy wulkan Układu Słonecznego.

61
00:03:27,195 --> 00:03:29,323
Nawet gdyby na Marsie dało się oddychać,

62
00:03:29,323 --> 00:03:34,556
widok z 25-kilometrowego szczytu
zaparłby ci dech w piersi.

63
00:03:34,556 --> 00:03:36,523
A może nie kręcą cię wulkany?

64
00:03:36,523 --> 00:03:41,919
To co powiesz na Valles Marineris,
największy kanion Układu Słonecznego?

65
00:03:41,919 --> 00:03:44,061
Jest on tak szeroki,

66
00:03:44,061 --> 00:03:48,182
że jego drugi brzeg
kryłby się daleko za horyzontem.

67
00:03:48,182 --> 00:03:53,694
Ujrzysz za to błękitne zachody słońca 
na zazwyczaj czerwonym niebie,

68
00:03:53,694 --> 00:03:57,136
które zawdzięczają kolor pyłowi,
pochłaniającemu niebieskie światło

69
00:03:57,136 --> 00:04:01,630
i rozproszeniu światła 
słonecznego w atmosferze.

70
00:04:01,630 --> 00:04:06,482
Masz w sobie zapał, jesteś ciekawy
a może szukasz nowych możliwości?

71
00:04:06,482 --> 00:04:10,908
Nie zastanawiaj się dłużej
i ruszaj na Marsa już dzisiaj!

72
00:04:10,908 --> 00:04:14,215
Mars: Czerwieńszy niż kiedykolwiek.