1
00:00:00,954 --> 00:00:08,319
Yiyeceği tüm formlarında, 
renklerinde, aromalarında

2
00:00:08,319 --> 00:00:15,529
ve tatlarında konuşmak fazlasıyla
moda ve doğru bir şey.

3
00:00:15,529 --> 00:00:21,183
Ama yiyecek sindirim 
sisteminden geçtikten sonra,

4
00:00:21,183 --> 00:00:24,429
dışkı olarak atıldığında,

5
00:00:24,429 --> 00:00:28,026
hakkında konuşmak pek de moda değil.

6
00:00:28,026 --> 00:00:31,165
Aslında daha çok iğrendirici.

7
00:00:33,192 --> 00:00:40,362
Saçmalıktan tam saçmalığa
terfi eden bir adamım.

8
00:00:40,732 --> 00:00:43,801
(Gülüşmeler)

9
00:00:43,801 --> 00:00:50,466
"Köy kalkındırma örgütü" anlamına 
gelen organizasyonum, Gram Vikas,

10
00:00:50,466 --> 00:00:53,572
yenilenebilir enerji alanında çalışıyordu.

11
00:00:53,572 --> 00:00:57,322
Çoğunlukla biyogaz, kırsal mutfaklar

12
00:00:57,322 --> 00:01:01,140
için biyogaz üretiyorduk.

13
00:01:02,257 --> 00:01:08,050
Hindistan'da biyogazı hayvan gübresi 
kullanarak üretiriz,

14
00:01:08,147 --> 00:01:10,551
buna Hindistan'da genelde 
inek gübresi denir.

15
00:01:10,551 --> 00:01:14,605
Ancak cinsiyete duyarlı biri olarak

16
00:01:14,605 --> 00:01:17,533
ona öküz dışkısı demek istiyorum.

17
00:01:17,533 --> 00:01:19,916
Sonraları sanitasyonun ve dışkının

18
00:01:19,916 --> 00:01:27,493
uygun şekilde uzaklaştırılmasının ne 
denli önemli olduğunu fark ederek,

19
00:01:27,493 --> 00:01:32,051
sanitasyon alanına girdik.

20
00:01:33,071 --> 00:01:41,870
Hindistan ve çoğu gelişmekte olan ülkede 
hastalıkların yüzde 80'i

21
00:01:41,870 --> 00:01:45,917
kötü su kalitesi yüzünden olmaktadır.

22
00:01:45,917 --> 00:01:49,511
Kötü kalitede suyun 
nedenlerine baktığımızda,

23
00:01:49,511 --> 00:01:55,309
insan dışkısını uzaklaştırmadaki 
yanlış tutumumuz olduğunu görürsünüz.

24
00:01:56,305 --> 00:02:00,344
İnsan dışkısı en saf hâliyle,

25
00:02:00,344 --> 00:02:06,400
içme suyuna, banyo suyuna, yıkama suyuna,

26
00:02:06,400 --> 00:02:09,458
sulama suyuna, gördüğünüz 
her türlü suya geri döner.

27
00:02:10,293 --> 00:02:15,874
Bu durum kırsal alanlardaki hastalıkların 
yüzde 80'inin nedenidir.

28
00:02:17,474 --> 00:02:23,695
Hindistan'da ne yazık ki suyu 
taşıyanlar sadece kadınlardır.

29
00:02:23,695 --> 00:02:27,303
Tüm ev ihtiyaçları için kadınlar 
su taşımak zorundadır.

30
00:02:28,824 --> 00:02:33,098
Yani bu acınacak durumda bir mesele.

31
00:02:34,178 --> 00:02:36,761
Açık alanda tuvalete gitmek çok yaygın.

32
00:02:36,761 --> 00:02:40,866
Hindistan'ın yüzde 70'i açık alanda 
tuvalete gidiyor.

33
00:02:41,713 --> 00:02:44,150
Açık alanda oturuyorlar,

34
00:02:44,150 --> 00:02:46,178
üzerlerinde rüzgâr,

35
00:02:46,178 --> 00:02:50,021
yüzleri saklı, altları açıkta

36
00:02:50,021 --> 00:02:53,899
saf bir gururla oturuyorlar --

37
00:02:54,889 --> 00:02:57,195
Hindistan'ın yüzde 70'i.

38
00:02:57,195 --> 00:03:00,428
Dünyanın tamamına bakarsanız,

39
00:03:00,428 --> 00:03:06,963
açığa bırakılan dışkının yüzde 60'ı 
Hintlilere ait.

40
00:03:09,153 --> 00:03:11,929
Olağanüstü bir özellik.

41
00:03:11,929 --> 00:03:16,081
Biz Hintliler bu özellikle gurur 
duyabilir miyiz bilmiyorum.

42
00:03:16,081 --> 00:03:17,991
(Gülüşmeler)

43
00:03:18,096 --> 00:03:20,278
Biz, birçok köyle beraber,

44
00:03:20,278 --> 00:03:25,022
bu sanitasyon meselesini hakikaten nasıl 
halledebiliriz diye konuşmaya başladık.

45
00:03:25,022 --> 00:03:30,979
Bir araya gelip MANTRA adında 
bir proje oluşturduk.

46
00:03:30,979 --> 00:03:37,836
MANTRA, Kırsal Alanların Dönüştürülmesi 
için Hareket ve Eylem Ağı demek.

47
00:03:38,256 --> 00:03:44,412
Yani dönüşüm hakkında konuşuyoruz, 
kırsal alanların dönüşümü.

48
00:03:45,612 --> 00:03:49,224
Bu projeyi uygulamaya karar veren köyler,

49
00:03:49,224 --> 00:03:52,087
yasal bir topluluk organize ederler.

50
00:03:52,087 --> 00:03:56,453
Genel kurul tüm üyelerden oluşur, 
projeyi uygulayacak,

51
00:03:56,453 --> 00:04:02,336
daha sonra operasyon 
ve bakımla ilgilenecek

52
00:04:02,336 --> 00:04:07,101
bir grup erkek ve kadını seçerler.

53
00:04:07,101 --> 00:04:12,862
Bir tuvalet ve duş odası inşa 
etmeye karar verirler.

54
00:04:12,862 --> 00:04:15,943
Su, korunan bir su kaynağından

55
00:04:15,943 --> 00:04:22,862
yüksek bir su deposuna 
getirilerek, üç musluk

56
00:04:22,862 --> 00:04:25,327
sayesinde bütün hanelere taşınacak:

57
00:04:25,327 --> 00:04:31,629
Biri tuvalette, biri duşta, 
biri mutfakta, günün 24 saati.

58
00:04:32,769 --> 00:04:36,940
Ne yazık ki Yeni Delhi ve Bombay 
gibi şehirlerimizin

59
00:04:36,940 --> 00:04:40,371
24 saat su arzı yok.

60
00:04:40,371 --> 00:04:44,174
Ancak bu köylerimizde olmasını istiyoruz.

61
00:04:45,084 --> 00:04:48,568
Kalitede bariz bir fark var.

62
00:04:49,459 --> 00:04:55,328
Hindistan'da bir teorimiz var, 
devlet bürokrasisi

63
00:04:55,328 --> 00:04:58,910
ve diğer tüm önemli olanlar tarafından 
hemen hemen kabul ediliyor.

64
00:04:58,910 --> 00:05:03,823
O da fakir insanların
kötü çözümleri hak ettiği

65
00:05:03,823 --> 00:05:10,058
ve çok fakir insanların acınacak
çözümleri hak ettiği düşüncesidir.

66
00:05:10,058 --> 00:05:16,503
Bununla beraber Nobel 
ödülüne layık olan,

67
00:05:16,503 --> 00:05:18,872
en ucuz olanın en ekonomik olduğu teorisi,

68
00:05:18,872 --> 00:05:23,820
fakir insanlara zorla içirilmeye çalışılan
sarhoş eden bir kokteyl.

69
00:05:26,091 --> 00:05:28,450
Buna karşı savaşıyoruz.

70
00:05:28,450 --> 00:05:34,941
Fakirlerin yüzyıllardır 
aşağılandığına inanıyoruz.

71
00:05:34,941 --> 00:05:37,359
Sanitasyonda bile

72
00:05:37,359 --> 00:05:39,545
aşağılanmamaları lazım.

73
00:05:39,545 --> 00:05:42,239
Sanitasyon insan atığının 
dışarı atılmasından

74
00:05:42,239 --> 00:05:44,907
çok saygınlıkla ilgili.

75
00:05:44,907 --> 00:05:48,086
Bu tuvaletleri inşa ediyorsunuz

76
00:05:48,086 --> 00:05:55,442
ve sıklıkla tuvaletlerin kendi evlerinden 
daha iyi olduğunu duyuyoruz.

77
00:05:55,442 --> 00:05:59,323
Görüyorsunuz öndekiler, bitişik evler

78
00:05:59,323 --> 00:06:02,151
ve diğerleri de tuvaletler.

79
00:06:02,151 --> 00:06:08,799
Sonuçta bu insanlar, köyde tek bir aile 
bile istisnasız olarak

80
00:06:08,799 --> 00:06:11,935
bir tuvalet ve bir duş odası 
yapmaya karar veriyorlar.

81
00:06:12,598 --> 00:06:18,256
Bunun için bir araya geliyorlar, 
tüm yerel malzemeleri topluyorlar,

82
00:06:18,256 --> 00:06:23,611
çakıl, kum, agrega gibi yerel malzemeler;

83
00:06:23,611 --> 00:06:26,139
çimento, çelik, tuvalet klozeti gibi

84
00:06:26,139 --> 00:06:29,417
dışarıdan gelen malzemelerin 
maliyetinin en azından bir kısmını

85
00:06:29,417 --> 00:06:32,926
karşılamak için genelde 
devlet desteği mevcut.

86
00:06:34,211 --> 00:06:36,598
Bir tuvalet ve duş odası inşa ediyorlar.

87
00:06:38,317 --> 00:06:44,695
Bütün vasıfsız işçilerin, yani günlük ücret 
kazananların, çoğunlukla arsası olmayanların,

88
00:06:44,695 --> 00:06:51,499
duvarcı ve tesisatçı olarak eğitim 
görme olanağı oluyor.

89
00:06:52,098 --> 00:06:57,175
Bu insanlar eğitim görürken, 
diğerleri malzemeleri topluyorlar.

90
00:06:57,175 --> 00:07:02,841
Her ikisi de hazır olunca, bir tuvalet, 
bir duş odası inşa ediyorlar

91
00:07:02,841 --> 00:07:09,840
ve elbette bir su kulesi, 
yüksekte bir su deposu.

92
00:07:09,840 --> 00:07:15,171
Atığa müdahale etmek için iki süzme 
kuyusu olan bir sistem kullanıyoruz.

93
00:07:15,171 --> 00:07:19,469
Tuvaletten pislik ilk süzme 
kuyusuna geliyor.

94
00:07:19,469 --> 00:07:24,494
Dolunca bloke oluyor 
ve sonrakine gidiyor.

95
00:07:24,494 --> 00:07:29,343
Bu süzme kuyularının çevresine 
muz ağaçları, papaya ağaçları

96
00:07:29,343 --> 00:07:32,726
diktiğinizde, çok iyi bir şekilde

97
00:07:32,726 --> 00:07:35,987
büyüdüklerini keşfettik, 
çünkü bütün besini emiyorlar

98
00:07:35,987 --> 00:07:41,478
ve çok lezzetli muzlarınız, 
papayalarınız oluyor.

99
00:07:41,478 --> 00:07:44,180
Eğer evime gelirseniz,

100
00:07:44,180 --> 00:07:48,563
bu muzları ve papayaları sizinle 
paylaşmaktan mutluluk duyarım.

101
00:07:49,478 --> 00:07:55,288
Burada tamamlanmış tuvaletleri, 
su kulelerini görebilirsiniz.

102
00:07:55,288 --> 00:07:59,558
Burası ise çoğu insanın okur yazar 
olmadığı bir köy.

103
00:08:01,098 --> 00:08:03,508
Her zaman 24 saat su arzı var,

104
00:08:03,508 --> 00:08:09,114
çünkü eğer depolarsanız, 
çoğunlukla su kirleniyor,

105
00:08:09,114 --> 00:08:14,936
bir çocuk elini içine sokuyor,
içine bir şeyler düşüyor.

106
00:08:14,936 --> 00:08:19,225
Bu yüzden su depolanmıyor. 
Her zaman çeşmede.

107
00:08:21,288 --> 00:08:25,416
Burada yüksek su deposunun 
nasıl inşa edildiğini görüyorsunuz.

108
00:08:25,416 --> 00:08:27,596
Buradaki ise tamamlanmış hâli.

109
00:08:27,596 --> 00:08:32,283
Yüksekte olması gerektiği için, 
biraz yer mevcut;

110
00:08:32,283 --> 00:08:35,159
su kulesinin altına, köy 
tarafından farklı

111
00:08:35,159 --> 00:08:39,801
komite toplantıları için kullanılan 
iki veya üç oda yapılıyor.

112
00:08:39,801 --> 00:08:45,802
Bu programın büyük etkisini gösteren
açık kanıtlarımız var.

113
00:08:46,675 --> 00:08:50,428
Başlamadan önce, her zamanki gibi, 
insanların yüzde 80'inden

114
00:08:50,428 --> 00:08:55,713
fazlası sudan kaynaklanan 
hastalıklardan muzdaripti.

115
00:08:55,858 --> 00:09:02,231
Bunun ardından ise, bu köylerin tamamında 
ortalama yüzde 82 oranında --

116
00:09:02,231 --> 00:09:06,686
1.200 köy bunu tamamladı -- 
sudan kaynaklı hastalıkların

117
00:09:06,686 --> 00:09:11,823
yüzde 82 oranında azaldığına 
dair görgül kanıtımız var.

118
00:09:11,823 --> 00:09:18,073
(Alkış)

119
00:09:18,073 --> 00:09:23,411
Kadınlar, özellikle yaz aylarında 
günde yaklaşık altı ila yedi saatlerini

120
00:09:23,544 --> 00:09:30,295
su taşımak için harcıyorlardı.

121
00:09:31,206 --> 00:09:34,890
Su taşıdıklarında,

122
00:09:34,890 --> 00:09:40,259
daha önce söylediğim gibi 
sadece kadınlar su taşır,

123
00:09:40,259 --> 00:09:46,834
küçük çocuklarını, kız çocuklarını da su 
taşımaları için yanlarına alırlardı,

124
00:09:46,834 --> 00:09:51,615
aksi taktirde evde 
kardeşlerine bakarlardı.

125
00:09:51,615 --> 00:09:55,856
Bu sebeple okul olsa dahi, 
kız çocuklarının yüzde 9'undan

126
00:09:55,856 --> 00:09:58,207
azı okula gidiyordu.

127
00:09:58,207 --> 00:10:01,179
Erkeklerde ise yüzde 30 civarı.

128
00:10:01,179 --> 00:10:08,148
Ancak kızlarda yüzde 90 civarına ve 
erkeklerde yaklaşık yüzde 100'e çıktı.

129
00:10:08,148 --> 00:10:12,795
(Alkış)

130
00:10:12,795 --> 00:10:16,027
Bir köyün en hassas olanları,

131
00:10:16,027 --> 00:10:20,086
günlük ücret kazanan, 
arazisi olmayan işçilerdir.

132
00:10:20,086 --> 00:10:22,696
Duvarcı, tesisatçı ve demir 
bükücü olmak üzere

133
00:10:22,696 --> 00:10:26,296
bu eğitimi alanların

134
00:10:26,296 --> 00:10:32,559
kazanma gücü yüzde 300 ila 
400 oranında arttı.

135
00:10:34,325 --> 00:10:37,765
Bu yüzden bu bir eyleme 
geçmiş demokrasidir,

136
00:10:37,765 --> 00:10:41,591
çünkü bir genel kurul, 
yönetim kurulu ve komite var.

137
00:10:41,591 --> 00:10:44,461
İnsanlar sorguluyorlar, insanlar 
kendilerini idare ediyorlar,

138
00:10:44,461 --> 00:10:47,110
kendi işlerini yönetmeyi öğreniyorlar,

139
00:10:47,110 --> 00:10:50,167
geleceklerini kendi ellerine alıyorlar.

140
00:10:50,882 --> 00:10:56,731
Bu tabandan eyleme geçmiş demokrasidir.

141
00:10:58,831 --> 00:11:04,005
Şimdiye dek 1.200'den fazla 
köy bunu yaptı.

142
00:11:05,035 --> 00:11:10,614
400.000 insana yarar sağladı 
ve hâlâ devam ediyor.

143
00:11:10,614 --> 00:11:15,625
Umarım ki bu şekilde devamı gelir.

144
00:11:17,245 --> 00:11:22,052
Hindistan ve buna benzer 
gelişmekte olan ülkelerde

145
00:11:22,052 --> 00:11:25,574
ordular ve silahlı kuvvetler,

146
00:11:27,684 --> 00:11:33,232
yazılım şirketleri ve uzay gemileri,

147
00:11:36,486 --> 00:11:42,944
çeşmeler ve tuvaletler 
kadar önemli olmayabilir.

148
00:11:42,944 --> 00:11:45,366
Teşekkürler. Çok teşekkürler.

149
00:11:45,375 --> 00:11:49,897
(Alkış)

150
00:11:49,897 --> 00:11:53,803
Teşekkürler.