0:00:00.954,0:00:08.319
Yiyeceği tüm formlarında, [br]renklerinde, aromalarında

0:00:08.319,0:00:15.529
ve tatlarında konuşmak fazlasıyla[br]moda ve doğru bir şey.

0:00:15.529,0:00:21.183
Ama yiyecek sindirim [br]sisteminden geçtikten sonra,

0:00:21.183,0:00:24.429
dışkı olarak atıldığında,

0:00:24.429,0:00:28.026
hakkında konuşmak pek de moda değil.

0:00:28.026,0:00:31.165
Aslında daha çok iğrendirici.

0:00:33.192,0:00:40.362
Saçmalıktan tam saçmalığa[br]terfi eden bir adamım.

0:00:40.732,0:00:43.801
(Gülüşmeler)

0:00:43.801,0:00:50.466
"Köy kalkındırma örgütü" anlamına [br]gelen organizasyonum, Gram Vikas,

0:00:50.466,0:00:53.572
yenilenebilir enerji alanında çalışıyordu.

0:00:53.572,0:00:57.322
Çoğunlukla biyogaz, kırsal mutfaklar

0:00:57.322,0:01:01.140
için biyogaz üretiyorduk.

0:01:02.257,0:01:08.050
Hindistan'da biyogazı hayvan gübresi [br]kullanarak üretiriz,

0:01:08.147,0:01:10.551
buna Hindistan'da genelde [br]inek gübresi denir.

0:01:10.551,0:01:14.605
Ancak cinsiyete duyarlı biri olarak

0:01:14.605,0:01:17.533
ona öküz dışkısı demek istiyorum.

0:01:17.533,0:01:19.916
Sonraları sanitasyonun ve dışkının

0:01:19.916,0:01:27.493
uygun şekilde uzaklaştırılmasının ne [br]denli önemli olduğunu fark ederek,

0:01:27.493,0:01:32.051
sanitasyon alanına girdik.

0:01:33.071,0:01:41.870
Hindistan ve çoğu gelişmekte olan ülkede [br]hastalıkların yüzde 80'i

0:01:41.870,0:01:45.917
kötü su kalitesi yüzünden olmaktadır.

0:01:45.917,0:01:49.511
Kötü kalitede suyun [br]nedenlerine baktığımızda,

0:01:49.511,0:01:55.309
insan dışkısını uzaklaştırmadaki [br]yanlış tutumumuz olduğunu görürsünüz.

0:01:56.305,0:02:00.344
İnsan dışkısı en saf hâliyle,

0:02:00.344,0:02:06.400
içme suyuna, banyo suyuna, yıkama suyuna,

0:02:06.400,0:02:09.458
sulama suyuna, gördüğünüz [br]her türlü suya geri döner.

0:02:10.293,0:02:15.874
Bu durum kırsal alanlardaki hastalıkların [br]yüzde 80'inin nedenidir.

0:02:17.474,0:02:23.695
Hindistan'da ne yazık ki suyu [br]taşıyanlar sadece kadınlardır.

0:02:23.695,0:02:27.303
Tüm ev ihtiyaçları için kadınlar [br]su taşımak zorundadır.

0:02:28.824,0:02:33.098
Yani bu acınacak durumda bir mesele.

0:02:34.178,0:02:36.761
Açık alanda tuvalete gitmek çok yaygın.

0:02:36.761,0:02:40.866
Hindistan'ın yüzde 70'i açık alanda [br]tuvalete gidiyor.

0:02:41.713,0:02:44.150
Açık alanda oturuyorlar,

0:02:44.150,0:02:46.178
üzerlerinde rüzgâr,

0:02:46.178,0:02:50.021
yüzleri saklı, altları açıkta

0:02:50.021,0:02:53.899
saf bir gururla oturuyorlar --

0:02:54.889,0:02:57.195
Hindistan'ın yüzde 70'i.

0:02:57.195,0:03:00.428
Dünyanın tamamına bakarsanız,

0:03:00.428,0:03:06.963
açığa bırakılan dışkının yüzde 60'ı [br]Hintlilere ait.

0:03:09.153,0:03:11.929
Olağanüstü bir özellik.

0:03:11.929,0:03:16.081
Biz Hintliler bu özellikle gurur [br]duyabilir miyiz bilmiyorum.

0:03:16.081,0:03:17.991
(Gülüşmeler)

0:03:18.096,0:03:20.278
Biz, birçok köyle beraber,

0:03:20.278,0:03:25.022
bu sanitasyon meselesini hakikaten nasıl [br]halledebiliriz diye konuşmaya başladık.

0:03:25.022,0:03:30.979
Bir araya gelip MANTRA adında [br]bir proje oluşturduk.

0:03:30.979,0:03:37.836
MANTRA, Kırsal Alanların Dönüştürülmesi [br]için Hareket ve Eylem Ağı demek.

0:03:38.256,0:03:44.412
Yani dönüşüm hakkında konuşuyoruz, [br]kırsal alanların dönüşümü.

0:03:45.612,0:03:49.224
Bu projeyi uygulamaya karar veren köyler,

0:03:49.224,0:03:52.087
yasal bir topluluk organize ederler.

0:03:52.087,0:03:56.453
Genel kurul tüm üyelerden oluşur, [br]projeyi uygulayacak,

0:03:56.453,0:04:02.336
daha sonra operasyon [br]ve bakımla ilgilenecek

0:04:02.336,0:04:07.101
bir grup erkek ve kadını seçerler.

0:04:07.101,0:04:12.862
Bir tuvalet ve duş odası inşa [br]etmeye karar verirler.

0:04:12.862,0:04:15.943
Su, korunan bir su kaynağından

0:04:15.943,0:04:22.862
yüksek bir su deposuna [br]getirilerek, üç musluk

0:04:22.862,0:04:25.327
sayesinde bütün hanelere taşınacak:

0:04:25.327,0:04:31.629
Biri tuvalette, biri duşta, [br]biri mutfakta, günün 24 saati.

0:04:32.769,0:04:36.940
Ne yazık ki Yeni Delhi ve Bombay [br]gibi şehirlerimizin

0:04:36.940,0:04:40.371
24 saat su arzı yok.

0:04:40.371,0:04:44.174
Ancak bu köylerimizde olmasını istiyoruz.

0:04:45.084,0:04:48.568
Kalitede bariz bir fark var.

0:04:49.459,0:04:55.328
Hindistan'da bir teorimiz var, [br]devlet bürokrasisi

0:04:55.328,0:04:58.910
ve diğer tüm önemli olanlar tarafından [br]hemen hemen kabul ediliyor.

0:04:58.910,0:05:03.823
O da fakir insanların[br]kötü çözümleri hak ettiği

0:05:03.823,0:05:10.058
ve çok fakir insanların acınacak[br]çözümleri hak ettiği düşüncesidir.

0:05:10.058,0:05:16.503
Bununla beraber Nobel [br]ödülüne layık olan,

0:05:16.503,0:05:18.872
en ucuz olanın en ekonomik olduğu teorisi,

0:05:18.872,0:05:23.820
fakir insanlara zorla içirilmeye çalışılan[br]sarhoş eden bir kokteyl.

0:05:26.091,0:05:28.450
Buna karşı savaşıyoruz.

0:05:28.450,0:05:34.941
Fakirlerin yüzyıllardır [br]aşağılandığına inanıyoruz.

0:05:34.941,0:05:37.359
Sanitasyonda bile

0:05:37.359,0:05:39.545
aşağılanmamaları lazım.

0:05:39.545,0:05:42.239
Sanitasyon insan atığının [br]dışarı atılmasından

0:05:42.239,0:05:44.907
çok saygınlıkla ilgili.

0:05:44.907,0:05:48.086
Bu tuvaletleri inşa ediyorsunuz

0:05:48.086,0:05:55.442
ve sıklıkla tuvaletlerin kendi evlerinden [br]daha iyi olduğunu duyuyoruz.

0:05:55.442,0:05:59.323
Görüyorsunuz öndekiler, bitişik evler

0:05:59.323,0:06:02.151
ve diğerleri de tuvaletler.

0:06:02.151,0:06:08.799
Sonuçta bu insanlar, köyde tek bir aile [br]bile istisnasız olarak

0:06:08.799,0:06:11.935
bir tuvalet ve bir duş odası [br]yapmaya karar veriyorlar.

0:06:12.598,0:06:18.256
Bunun için bir araya geliyorlar, [br]tüm yerel malzemeleri topluyorlar,

0:06:18.256,0:06:23.611
çakıl, kum, agrega gibi yerel malzemeler;

0:06:23.611,0:06:26.139
çimento, çelik, tuvalet klozeti gibi

0:06:26.139,0:06:29.417
dışarıdan gelen malzemelerin [br]maliyetinin en azından bir kısmını

0:06:29.417,0:06:32.926
karşılamak için genelde [br]devlet desteği mevcut.

0:06:34.211,0:06:36.598
Bir tuvalet ve duş odası inşa ediyorlar.

0:06:38.317,0:06:44.695
Bütün vasıfsız işçilerin, yani günlük ücret [br]kazananların, çoğunlukla arsası olmayanların,

0:06:44.695,0:06:51.499
duvarcı ve tesisatçı olarak eğitim [br]görme olanağı oluyor.

0:06:52.098,0:06:57.175
Bu insanlar eğitim görürken, [br]diğerleri malzemeleri topluyorlar.

0:06:57.175,0:07:02.841
Her ikisi de hazır olunca, bir tuvalet, [br]bir duş odası inşa ediyorlar

0:07:02.841,0:07:09.840
ve elbette bir su kulesi, [br]yüksekte bir su deposu.

0:07:09.840,0:07:15.171
Atığa müdahale etmek için iki süzme [br]kuyusu olan bir sistem kullanıyoruz.

0:07:15.171,0:07:19.469
Tuvaletten pislik ilk süzme [br]kuyusuna geliyor.

0:07:19.469,0:07:24.494
Dolunca bloke oluyor [br]ve sonrakine gidiyor.

0:07:24.494,0:07:29.343
Bu süzme kuyularının çevresine [br]muz ağaçları, papaya ağaçları

0:07:29.343,0:07:32.726
diktiğinizde, çok iyi bir şekilde

0:07:32.726,0:07:35.987
büyüdüklerini keşfettik, [br]çünkü bütün besini emiyorlar

0:07:35.987,0:07:41.478
ve çok lezzetli muzlarınız, [br]papayalarınız oluyor.

0:07:41.478,0:07:44.180
Eğer evime gelirseniz,

0:07:44.180,0:07:48.563
bu muzları ve papayaları sizinle [br]paylaşmaktan mutluluk duyarım.

0:07:49.478,0:07:55.288
Burada tamamlanmış tuvaletleri, [br]su kulelerini görebilirsiniz.

0:07:55.288,0:07:59.558
Burası ise çoğu insanın okur yazar [br]olmadığı bir köy.

0:08:01.098,0:08:03.508
Her zaman 24 saat su arzı var,

0:08:03.508,0:08:09.114
çünkü eğer depolarsanız, [br]çoğunlukla su kirleniyor,

0:08:09.114,0:08:14.936
bir çocuk elini içine sokuyor,[br]içine bir şeyler düşüyor.

0:08:14.936,0:08:19.225
Bu yüzden su depolanmıyor. [br]Her zaman çeşmede.

0:08:21.288,0:08:25.416
Burada yüksek su deposunun [br]nasıl inşa edildiğini görüyorsunuz.

0:08:25.416,0:08:27.596
Buradaki ise tamamlanmış hâli.

0:08:27.596,0:08:32.283
Yüksekte olması gerektiği için, [br]biraz yer mevcut;

0:08:32.283,0:08:35.159
su kulesinin altına, köy [br]tarafından farklı

0:08:35.159,0:08:39.801
komite toplantıları için kullanılan [br]iki veya üç oda yapılıyor.

0:08:39.801,0:08:45.802
Bu programın büyük etkisini gösteren[br]açık kanıtlarımız var.

0:08:46.675,0:08:50.428
Başlamadan önce, her zamanki gibi, [br]insanların yüzde 80'inden

0:08:50.428,0:08:55.713
fazlası sudan kaynaklanan [br]hastalıklardan muzdaripti.

0:08:55.858,0:09:02.231
Bunun ardından ise, bu köylerin tamamında [br]ortalama yüzde 82 oranında --

0:09:02.231,0:09:06.686
1.200 köy bunu tamamladı -- [br]sudan kaynaklı hastalıkların

0:09:06.686,0:09:11.823
yüzde 82 oranında azaldığına [br]dair görgül kanıtımız var.

0:09:11.823,0:09:18.073
(Alkış)

0:09:18.073,0:09:23.411
Kadınlar, özellikle yaz aylarında [br]günde yaklaşık altı ila yedi saatlerini

0:09:23.544,0:09:30.295
su taşımak için harcıyorlardı.

0:09:31.206,0:09:34.890
Su taşıdıklarında,

0:09:34.890,0:09:40.259
daha önce söylediğim gibi [br]sadece kadınlar su taşır,

0:09:40.259,0:09:46.834
küçük çocuklarını, kız çocuklarını da su [br]taşımaları için yanlarına alırlardı,

0:09:46.834,0:09:51.615
aksi taktirde evde [br]kardeşlerine bakarlardı.

0:09:51.615,0:09:55.856
Bu sebeple okul olsa dahi, [br]kız çocuklarının yüzde 9'undan

0:09:55.856,0:09:58.207
azı okula gidiyordu.

0:09:58.207,0:10:01.179
Erkeklerde ise yüzde 30 civarı.

0:10:01.179,0:10:08.148
Ancak kızlarda yüzde 90 civarına ve [br]erkeklerde yaklaşık yüzde 100'e çıktı.

0:10:08.148,0:10:12.795
(Alkış)

0:10:12.795,0:10:16.027
Bir köyün en hassas olanları,

0:10:16.027,0:10:20.086
günlük ücret kazanan, [br]arazisi olmayan işçilerdir.

0:10:20.086,0:10:22.696
Duvarcı, tesisatçı ve demir [br]bükücü olmak üzere

0:10:22.696,0:10:26.296
bu eğitimi alanların

0:10:26.296,0:10:32.559
kazanma gücü yüzde 300 ila [br]400 oranında arttı.

0:10:34.325,0:10:37.765
Bu yüzden bu bir eyleme [br]geçmiş demokrasidir,

0:10:37.765,0:10:41.591
çünkü bir genel kurul, [br]yönetim kurulu ve komite var.

0:10:41.591,0:10:44.461
İnsanlar sorguluyorlar, insanlar [br]kendilerini idare ediyorlar,

0:10:44.461,0:10:47.110
kendi işlerini yönetmeyi öğreniyorlar,

0:10:47.110,0:10:50.167
geleceklerini kendi ellerine alıyorlar.

0:10:50.882,0:10:56.731
Bu tabandan eyleme geçmiş demokrasidir.

0:10:58.831,0:11:04.005
Şimdiye dek 1.200'den fazla [br]köy bunu yaptı.

0:11:05.035,0:11:10.614
400.000 insana yarar sağladı [br]ve hâlâ devam ediyor.

0:11:10.614,0:11:15.625
Umarım ki bu şekilde devamı gelir.

0:11:17.245,0:11:22.052
Hindistan ve buna benzer [br]gelişmekte olan ülkelerde

0:11:22.052,0:11:25.574
ordular ve silahlı kuvvetler,

0:11:27.684,0:11:33.232
yazılım şirketleri ve uzay gemileri,

0:11:36.486,0:11:42.944
çeşmeler ve tuvaletler [br]kadar önemli olmayabilir.

0:11:42.944,0:11:45.366
Teşekkürler. Çok teşekkürler.

0:11:45.375,0:11:49.897
(Alkış)

0:11:49.897,0:11:53.803
Teşekkürler.