WEBVTT

00:00:00.954 --> 00:00:08.319
Veoma je moderno i ispravno
pričati o hrani.

00:00:08.319 --> 00:00:15.529
U svim njenim oblicima, njenim bojama, 
aromama i ukusima.

00:00:15.529 --> 00:00:21.183
Ali kada hrana prođe kroz probavni sistem,

00:00:21.183 --> 00:00:24.429
kada je izbačena napolje kao izmet,

00:00:24.429 --> 00:00:28.026
vise nije moderna tema.

00:00:28.026 --> 00:00:32.685
To je prilično odvratno.

NOTE Paragraph

00:00:33.192 --> 00:00:40.362
Ja sam tip koji je diplomirao od izmeta
do potpunog sranja.

00:00:40.732 --> 00:00:43.801
(Smeh)

00:00:43.801 --> 00:00:50.466
Moja organizacija, Gram Vikas, sto znači
"organizacija za razvoj sela",

00:00:50.466 --> 00:00:53.572
radila je u oblasti obnovljive energije.

00:00:53.572 --> 00:00:57.322
Najvećim delom, proizvodili smo biogas,

00:00:57.322 --> 00:01:01.140
biogas za seoske kuhinje.

00:01:02.257 --> 00:01:08.050
U Indiji proizvodimo biogas
koristeći životinjsko đubrivo,

00:01:08.147 --> 00:01:10.691
koje se uglavnom, u Indiji
naziva kravljom balegom.

00:01:10.691 --> 00:01:14.605
Ali pošto imam obzira prema oba pola,

00:01:14.605 --> 00:01:17.533
ja bih voleo da to zovem sranje.

00:01:17.533 --> 00:01:19.916
Ali shvativši kasnije

00:01:19.916 --> 00:01:27.493
koliko su bitna higijenska sredstva,
i odlaganje izmeta na pravi način,

00:01:27.493 --> 00:01:32.051
mi smo ušli u arenu sanitarnosti.

00:01:33.071 --> 00:01:41.870
Osamdeset procenata svih bolesti u Indiji 
i većini zemalja u razvoju

00:01:41.870 --> 00:01:45.917
potiče od lošeg kvaliteta vode.

00:01:45.917 --> 00:01:49.511
A kada pogledamo sta je uzrok
lošeg kvaliteta vode,

00:01:49.511 --> 00:01:55.309
videćete da je to naš izuzetno loš stav
prema odlaganju ljudskog otpada.

NOTE Paragraph

00:01:56.305 --> 00:02:00.344
Ljudski otpad,
u svojoj najsirovijoj formi,

00:02:00.344 --> 00:02:06.400
nalazi svoj put nazad do vode za piće,
vode za kupanje, vode za pranje,

00:02:06.400 --> 00:02:08.828
vode za navodnjavanje,
bilo koje vode koju vidite.

00:02:10.293 --> 00:02:15.874
I to je uzrok
80% bolesti seoskih područja.

00:02:17.474 --> 00:02:23.695
U indiji, nažalost samo žene nose vodu.

00:02:23.695 --> 00:02:27.303
Za sve kućne potrebe,
žene moraju da nose vodu.

00:02:28.824 --> 00:02:33.098
Tako da je to žalosno stanje stvari.

NOTE Paragraph

00:02:34.178 --> 00:02:36.761
Mala i velika nužda se obavlja svuda.

00:02:36.761 --> 00:02:40.866
70% stanovnika Indije 
vrši nuždu na otvorenom.

00:02:41.713 --> 00:02:44.150
Oni sede napolju,

00:02:44.150 --> 00:02:46.178
sa vetrom u jedrima,

00:02:46.178 --> 00:02:50.021
skrivajući svoja lica,
pokazuju svoje zadnjice,

00:02:50.021 --> 00:02:54.889
sedeći tamo u punom sjaju.

00:02:54.889 --> 00:02:57.195
Sedamdeset procenata Indije.

00:02:57.195 --> 00:03:00.428
A ako pogledate na celokupni svet,

00:03:00.428 --> 00:03:06.963
60 procenata od sveg izmeta
koji se baci na otvoreno, bace Indijci.

00:03:09.153 --> 00:03:11.929
Fantastična odlika.

00:03:11.929 --> 00:03:16.081
Ne znam da li mi Indijci možemo biti 
ponosni na takvu odliku.

00:03:16.081 --> 00:03:17.991
(Smeh)

NOTE Paragraph

00:03:18.096 --> 00:03:20.278
Zato mi, zajedno sa mnogo sela,

00:03:20.278 --> 00:03:25.022
počinjemo da diskutujemo kako se 
pozabaviti ovom higijenskom situacijom.

00:03:25.022 --> 00:03:30.979
Okupili smo se i formirali projekat pod 
imenom MANTRA.

00:03:30.979 --> 00:03:37.836
MANTRA je skraćeno za: mreža za kretanje 
i akciju transformisanja seoskih područja.

00:03:38.256 --> 00:03:44.412
Znači, mi pričamo o transformaciji,
transformaciji u seoskim područjima.

00:03:45.612 --> 00:03:49.224
Sela koja se slože
da usvoje ovaj projekat,

00:03:49.224 --> 00:03:52.087
organizuju pravnu zajednicu

00:03:52.087 --> 00:03:56.453
čiji se generalni odbor sastoji
od svih članova koji biraju

00:03:56.453 --> 00:04:02.336
grupu muškaraca i žena koji će 
sprovoditi projekat u delo,

00:04:02.336 --> 00:04:07.101
koji će se kasnije baviti
rukovanjem i održavanjem.

00:04:07.101 --> 00:04:12.862
Oni su odlučili da izgrade toalet
i sobu za tuširanje.

00:04:12.862 --> 00:04:15.943
I sa zaštićenog izvora vode,

00:04:15.943 --> 00:04:22.862
voda će biti dopremljena na podignut 
rezervoar sa vodom i prosleđena

00:04:22.862 --> 00:04:25.327
do svih domaćinstava kroz tri slavine;

00:04:25.327 --> 00:04:31.629
jedna u toaletu, jedna u tuš kabini, 
jedna u kuhinji, 24 sata dnevno.

00:04:32.769 --> 00:04:36.940
Šteta je što u našim gradovima,
kao što su Nju Delhi i Bombaj

00:04:36.940 --> 00:04:40.371
nije dostupno snabdevanje vodom 
24 sata dnevno.

00:04:40.371 --> 00:04:44.174
Ali u tim selima, mi želimo da to imamo.

NOTE Paragraph

00:04:45.084 --> 00:04:48.568
Postoji velika razlika u kvalitetu.

00:04:49.459 --> 00:04:55.328
U Indiji, imamo teoriju, koja je svuda
vrlo prihvaćena

00:04:55.328 --> 00:04:58.910
od strane vladine birokratije
i svih onih koji su bitni,

00:04:58.910 --> 00:05:03.823
da siromašni zaslužuju siromašna rešenja

00:05:03.823 --> 00:05:10.058
a apsolutno siromašni zaslužuju 
patetična rešenja.

00:05:10.058 --> 00:05:16.503
Ovo, u kombinaciji sa teorijom vrednom 
Nobelove nagrade da je

00:05:16.503 --> 00:05:18.872
najeftinije i najekonomičnije,

00:05:18.872 --> 00:05:23.560
je koktel koji zadaje glavobolju a koji su
siromašni dužni da piju.

00:05:26.091 --> 00:05:28.450
Mi se borimo protiv toga.

00:05:28.450 --> 00:05:34.941
Mi mislimo da su siromašni 
ponižavani vekovima.

00:05:34.941 --> 00:05:37.359
Ali što se higijene tiče,

00:05:37.359 --> 00:05:39.545
oni ne bi trebali biti ponižavani.

00:05:39.545 --> 00:05:42.239
Higijena je više pitanje dostojanstva

00:05:42.239 --> 00:05:44.907
nego otklanjanja ljudskog otpada.

00:05:44.907 --> 00:05:49.236
I tako gradimo toalete i veoma često

00:05:49.236 --> 00:05:55.442
moramo da čujemo kako su toaleti 
bolji nego njihove kuće.

00:05:55.442 --> 00:05:59.323
Ovde možete videti
da su napred dvojne kuće

00:05:59.323 --> 00:06:02.151
a ostalo su toaleti.

NOTE Paragraph

00:06:02.151 --> 00:06:08.799
I onda ti ljudi, bez ijednog izuzetka

00:06:08.799 --> 00:06:11.455
odluče da izgrade toalet, kupaonicu.

00:06:12.598 --> 00:06:18.256
I za to, oni se skupe zajedno,
sakupe sav lokalni materijal,

00:06:18.256 --> 00:06:23.611
lokalni materijal kao što je krš,
pesak, agregati,

00:06:23.611 --> 00:06:26.139
obično postoji subvencija vlade

00:06:26.139 --> 00:06:29.417
da pokrije makar delić spoljnih materijala

00:06:29.417 --> 00:06:32.926
kao što su cement, čelik,
oprema za toalet.

00:06:34.211 --> 00:06:36.598
I oni izrade toalet i kupaonicu.

00:06:38.317 --> 00:06:44.695
Takođe, neobučeni radnici, koji rade
za dnevnicu, uglavnom bez imovine,

00:06:44.695 --> 00:06:51.499
imaju mogućnost da budu obučeni
kao zidari ili vodoinstalateri.

00:06:52.098 --> 00:06:57.175
Dok tim ljudima traje obuka, ostali 
sakupljaju materijale.

00:06:57.175 --> 00:07:02.841
Kada je sve spremno, oni izgrade
toalet, kupaonicu

00:07:02.841 --> 00:07:09.840
i naravno vodotoranj,
uzvišen rezervoar sa vodom.

00:07:09.840 --> 00:07:15.171
Koristimo sistem sa dve septičke jame 
da tretiramo otpad.

00:07:15.171 --> 00:07:19.469
Iz toaleta, prljavština dolazi
u prvu septičku jamu.

00:07:19.469 --> 00:07:24.494
Kada je puna, ona je blokirana
i otpad može da ide u drugu.

00:07:24.494 --> 00:07:29.343
Ali mi smo otkrili da ako posadimo
drvo banane ili papaje

00:07:29.343 --> 00:07:32.726
na periferiji tih septičkih jama,

00:07:32.726 --> 00:07:35.987
one rastu veoma dobro zato 
što upijaju hranljive materije

00:07:35.987 --> 00:07:41.478
i dobijamo veoma ukusne banane, papaje.

00:07:41.478 --> 00:07:44.180
Ako bilo ko od vas dođe u moj dom,

00:07:44.180 --> 00:07:48.293
ja ću biti srećan da podelim te banane
i papaje sa vama.

00:07:49.478 --> 00:07:55.288
Tamo možete videti završene toalete,
vodotornjeve.

NOTE Paragraph

00:07:55.288 --> 00:07:59.378
Sve ovo je u selu gde je većina ljudi
čak nepismeno.

00:08:01.098 --> 00:08:03.508
Snabdevanje vodom je 24 časa dnevno

00:08:03.508 --> 00:08:09.114
jer se voda zagadi veoma često
kada je čuvate nepokretnu,

00:08:09.114 --> 00:08:14.936
dete umoči njegovu ili njenu ruku u 
vodu, nešto upadne u vodu.

00:08:14.936 --> 00:08:19.225
Tako da se voda uopšte ne skladišti.
Uvek je spremna na slavini.

00:08:21.288 --> 00:08:25.416
Tako je uzvišeni rezervoar sa vodom 
konstruktovan.

00:08:25.416 --> 00:08:27.596
Ovo je krajnji proizvod.

00:08:27.596 --> 00:08:32.283
Zato što mora da bude visoko
i ima nešto dostupnog prostora,

00:08:32.283 --> 00:08:35.159
dve ili tri sobe
su napravljene ispod vodotornja,

00:08:35.159 --> 00:08:39.801
koje koriste razni seoski komiteti
za sastanke.

NOTE Paragraph

00:08:39.801 --> 00:08:45.802
Imali smo jasan dokaz ogromnog
uspeha ovog programa.

00:08:46.675 --> 00:08:50.428
Pre nego što smo počeli,
bilo je, kao i obično

00:08:50.428 --> 00:08:55.713
više od 80 procenata ljudi koji boluju 
od bolesti prenosivih vodom.

00:08:55.858 --> 00:09:02.231
Ali posle ovoga, imamo empirijski dokaz 
da 82 procenta, u proseku,

00:09:02.231 --> 00:09:06.686
među svim tim selima,
1200 sela je završeno,

00:09:06.686 --> 00:09:11.823
82 procenta bolesti prenošenih vodom 
je smanjeno.

00:09:11.823 --> 00:09:18.073
(Aplauz)

00:09:18.073 --> 00:09:23.411
Žene su ranije uglavnom trošile
od šest do sedam sati dnevno noseći vodu,

00:09:23.544 --> 00:09:28.615
posebno u letnjim mesecima,

00:09:31.206 --> 00:09:34.890
A kada su išle da donose vodu

00:09:34.890 --> 00:09:40.259
jer, kao što sam rekao ranije,
samo žene donose vodu,

00:09:40.259 --> 00:09:46.834
one su vodile malu decu, žensku decu, 
da nose vodu sa njima,

00:09:46.834 --> 00:09:51.615
ili da ostanu kod kuće
i brinu o braći i sestrama.

00:09:51.615 --> 00:09:55.856
Bilo je manje od devet procenata 
ženske dece koje pohađaju školu,

00:09:55.856 --> 00:09:58.207
čak i ako je bilo škole.

00:09:58.207 --> 00:10:01.179
A dečaka, oko 30 procenata.

00:10:01.179 --> 00:10:08.148
Ali sada je procenat devojčica otišao
na 90 posto a dečaka, skoro 100 posto.

00:10:08.148 --> 00:10:12.795
(Aplauz)

00:10:12.795 --> 00:10:16.027
Najranjiviji deo sela čine

00:10:16.027 --> 00:10:20.086
radnici bez imovine koji rade za dnevnicu.

00:10:20.086 --> 00:10:22.696
Zato što su završili obuku 


00:10:22.696 --> 00:10:26.296
da budu zidari , vodoinstalateri i 
savijači šipki,

00:10:26.296 --> 00:10:32.559
njihova sposobnost da zarađuju porasla je 
od 300 do 400 posto.

NOTE Paragraph

00:10:34.325 --> 00:10:37.765
Ovo je demokratija na delu

00:10:37.765 --> 00:10:41.591
zato što postoji izvršno telo,
upravni odbor, komitet.

00:10:41.591 --> 00:10:44.461
Ljudi se pitaju, ljudi upravljaju sami,

00:10:44.461 --> 00:10:47.110
ljudi uče da rukovode svojim poslovima,

00:10:47.110 --> 00:10:50.167
oni uzimaju budućnost u svoje ruke.

00:10:50.882 --> 00:10:56.731
I ovo je istinska demokratija na delu.

00:10:58.831 --> 00:11:04.005
Više od 1200 sela je ovo uradilo do sada.

00:11:05.035 --> 00:11:10.614
Od ovoga korist ima 400 000 ljudi
i još uvek traje.

00:11:10.614 --> 00:11:15.625
I nadam se da ce nastaviti da traje.

NOTE Paragraph

00:11:17.245 --> 00:11:22.052
Za Indiju i slične zemlje u razvoju,

00:11:22.052 --> 00:11:27.684
vojska i naoružanje,

00:11:27.684 --> 00:11:33.232
softverske kompanije i svemirski brodovi,

00:11:36.486 --> 00:11:42.944
nisu toliko važni kao slavine i toaleti.

NOTE Paragraph

00:11:42.944 --> 00:11:45.366
Hvala vam. Mnogo vam hvala.

NOTE Paragraph

00:11:45.375 --> 00:11:49.897
(Aplauz)

00:11:49.897 --> 00:11:53.803
Hvala vam.