1
00:00:00,954 --> 00:00:08,319
Veoma je moderno i ispravno
pričati o hrani.

2
00:00:08,319 --> 00:00:15,529
U svim njenim oblicima, njenim bojama, 
aromama i ukusima.

3
00:00:15,529 --> 00:00:21,183
Ali kada hrana prođe kroz probavni sistem,

4
00:00:21,183 --> 00:00:24,429
kada je izbačena napolje kao izmet,

5
00:00:24,429 --> 00:00:28,026
vise nije moderna tema.

6
00:00:28,026 --> 00:00:32,685
To je prilično odvratno.

7
00:00:33,192 --> 00:00:40,362
Ja sam tip koji je diplomirao od izmeta
do potpunog sranja.

8
00:00:40,732 --> 00:00:43,801
(Smeh)

9
00:00:43,801 --> 00:00:50,466
Moja organizacija, Gram Vikas, sto znači
"organizacija za razvoj sela",

10
00:00:50,466 --> 00:00:53,572
radila je u oblasti obnovljive energije.

11
00:00:53,572 --> 00:00:57,322
Najvećim delom, proizvodili smo biogas,

12
00:00:57,322 --> 00:01:01,140
biogas za seoske kuhinje.

13
00:01:02,257 --> 00:01:08,050
U Indiji proizvodimo biogas
koristeći životinjsko đubrivo,

14
00:01:08,147 --> 00:01:10,691
koje se uglavnom, u Indiji
naziva kravljom balegom.

15
00:01:10,691 --> 00:01:14,605
Ali pošto imam obzira prema oba pola,

16
00:01:14,605 --> 00:01:17,533
ja bih voleo da to zovem sranje.

17
00:01:17,533 --> 00:01:19,916
Ali shvativši kasnije

18
00:01:19,916 --> 00:01:27,493
koliko su bitna higijenska sredstva,
i odlaganje izmeta na pravi način,

19
00:01:27,493 --> 00:01:32,051
mi smo ušli u arenu sanitarnosti.

20
00:01:33,071 --> 00:01:41,870
Osamdeset procenata svih bolesti u Indiji 
i većini zemalja u razvoju

21
00:01:41,870 --> 00:01:45,917
potiče od lošeg kvaliteta vode.

22
00:01:45,917 --> 00:01:49,511
A kada pogledamo sta je uzrok
lošeg kvaliteta vode,

23
00:01:49,511 --> 00:01:55,309
videćete da je to naš izuzetno loš stav
prema odlaganju ljudskog otpada.

24
00:01:56,305 --> 00:02:00,344
Ljudski otpad,
u svojoj najsirovijoj formi,

25
00:02:00,344 --> 00:02:06,400
nalazi svoj put nazad do vode za piće,
vode za kupanje, vode za pranje,

26
00:02:06,400 --> 00:02:08,828
vode za navodnjavanje,
bilo koje vode koju vidite.

27
00:02:10,293 --> 00:02:15,874
I to je uzrok
80% bolesti seoskih područja.

28
00:02:17,474 --> 00:02:23,695
U indiji, nažalost samo žene nose vodu.

29
00:02:23,695 --> 00:02:27,303
Za sve kućne potrebe,
žene moraju da nose vodu.

30
00:02:28,824 --> 00:02:33,098
Tako da je to žalosno stanje stvari.

31
00:02:34,178 --> 00:02:36,761
Mala i velika nužda se obavlja svuda.

32
00:02:36,761 --> 00:02:40,866
70% stanovnika Indije 
vrši nuždu na otvorenom.

33
00:02:41,713 --> 00:02:44,150
Oni sede napolju,

34
00:02:44,150 --> 00:02:46,178
sa vetrom u jedrima,

35
00:02:46,178 --> 00:02:50,021
skrivajući svoja lica,
pokazuju svoje zadnjice,

36
00:02:50,021 --> 00:02:54,889
sedeći tamo u punom sjaju.

37
00:02:54,889 --> 00:02:57,195
Sedamdeset procenata Indije.

38
00:02:57,195 --> 00:03:00,428
A ako pogledate na celokupni svet,

39
00:03:00,428 --> 00:03:06,963
60 procenata od sveg izmeta
koji se baci na otvoreno, bace Indijci.

40
00:03:09,153 --> 00:03:11,929
Fantastična odlika.

41
00:03:11,929 --> 00:03:16,081
Ne znam da li mi Indijci možemo biti 
ponosni na takvu odliku.

42
00:03:16,081 --> 00:03:17,991
(Smeh)

43
00:03:18,096 --> 00:03:20,278
Zato mi, zajedno sa mnogo sela,

44
00:03:20,278 --> 00:03:25,022
počinjemo da diskutujemo kako se 
pozabaviti ovom higijenskom situacijom.

45
00:03:25,022 --> 00:03:30,979
Okupili smo se i formirali projekat pod 
imenom MANTRA.

46
00:03:30,979 --> 00:03:37,836
MANTRA je skraćeno za: mreža za kretanje 
i akciju transformisanja seoskih područja.

47
00:03:38,256 --> 00:03:44,412
Znači, mi pričamo o transformaciji,
transformaciji u seoskim područjima.

48
00:03:45,612 --> 00:03:49,224
Sela koja se slože
da usvoje ovaj projekat,

49
00:03:49,224 --> 00:03:52,087
organizuju pravnu zajednicu

50
00:03:52,087 --> 00:03:56,453
čiji se generalni odbor sastoji
od svih članova koji biraju

51
00:03:56,453 --> 00:04:02,336
grupu muškaraca i žena koji će 
sprovoditi projekat u delo,

52
00:04:02,336 --> 00:04:07,101
koji će se kasnije baviti
rukovanjem i održavanjem.

53
00:04:07,101 --> 00:04:12,862
Oni su odlučili da izgrade toalet
i sobu za tuširanje.

54
00:04:12,862 --> 00:04:15,943
I sa zaštićenog izvora vode,

55
00:04:15,943 --> 00:04:22,862
voda će biti dopremljena na podignut 
rezervoar sa vodom i prosleđena

56
00:04:22,862 --> 00:04:25,327
do svih domaćinstava kroz tri slavine;

57
00:04:25,327 --> 00:04:31,629
jedna u toaletu, jedna u tuš kabini, 
jedna u kuhinji, 24 sata dnevno.

58
00:04:32,769 --> 00:04:36,940
Šteta je što u našim gradovima,
kao što su Nju Delhi i Bombaj

59
00:04:36,940 --> 00:04:40,371
nije dostupno snabdevanje vodom 
24 sata dnevno.

60
00:04:40,371 --> 00:04:44,174
Ali u tim selima, mi želimo da to imamo.

61
00:04:45,084 --> 00:04:48,568
Postoji velika razlika u kvalitetu.

62
00:04:49,459 --> 00:04:55,328
U Indiji, imamo teoriju, koja je svuda
vrlo prihvaćena

63
00:04:55,328 --> 00:04:58,910
od strane vladine birokratije
i svih onih koji su bitni,

64
00:04:58,910 --> 00:05:03,823
da siromašni zaslužuju siromašna rešenja

65
00:05:03,823 --> 00:05:10,058
a apsolutno siromašni zaslužuju 
patetična rešenja.

66
00:05:10,058 --> 00:05:16,503
Ovo, u kombinaciji sa teorijom vrednom 
Nobelove nagrade da je

67
00:05:16,503 --> 00:05:18,872
najeftinije i najekonomičnije,

68
00:05:18,872 --> 00:05:23,560
je koktel koji zadaje glavobolju a koji su
siromašni dužni da piju.

69
00:05:26,091 --> 00:05:28,450
Mi se borimo protiv toga.

70
00:05:28,450 --> 00:05:34,941
Mi mislimo da su siromašni 
ponižavani vekovima.

71
00:05:34,941 --> 00:05:37,359
Ali što se higijene tiče,

72
00:05:37,359 --> 00:05:39,545
oni ne bi trebali biti ponižavani.

73
00:05:39,545 --> 00:05:42,239
Higijena je više pitanje dostojanstva

74
00:05:42,239 --> 00:05:44,907
nego otklanjanja ljudskog otpada.

75
00:05:44,907 --> 00:05:49,236
I tako gradimo toalete i veoma često

76
00:05:49,236 --> 00:05:55,442
moramo da čujemo kako su toaleti 
bolji nego njihove kuće.

77
00:05:55,442 --> 00:05:59,323
Ovde možete videti
da su napred dvojne kuće

78
00:05:59,323 --> 00:06:02,151
a ostalo su toaleti.

79
00:06:02,151 --> 00:06:08,799
I onda ti ljudi, bez ijednog izuzetka

80
00:06:08,799 --> 00:06:11,455
odluče da izgrade toalet, kupaonicu.

81
00:06:12,598 --> 00:06:18,256
I za to, oni se skupe zajedno,
sakupe sav lokalni materijal,

82
00:06:18,256 --> 00:06:23,611
lokalni materijal kao što je krš,
pesak, agregati,

83
00:06:23,611 --> 00:06:26,139
obično postoji subvencija vlade

84
00:06:26,139 --> 00:06:29,417
da pokrije makar delić spoljnih materijala

85
00:06:29,417 --> 00:06:32,926
kao što su cement, čelik,
oprema za toalet.

86
00:06:34,211 --> 00:06:36,598
I oni izrade toalet i kupaonicu.

87
00:06:38,317 --> 00:06:44,695
Takođe, neobučeni radnici, koji rade
za dnevnicu, uglavnom bez imovine,

88
00:06:44,695 --> 00:06:51,499
imaju mogućnost da budu obučeni
kao zidari ili vodoinstalateri.

89
00:06:52,098 --> 00:06:57,175
Dok tim ljudima traje obuka, ostali 
sakupljaju materijale.

90
00:06:57,175 --> 00:07:02,841
Kada je sve spremno, oni izgrade
toalet, kupaonicu

91
00:07:02,841 --> 00:07:09,840
i naravno vodotoranj,
uzvišen rezervoar sa vodom.

92
00:07:09,840 --> 00:07:15,171
Koristimo sistem sa dve septičke jame 
da tretiramo otpad.

93
00:07:15,171 --> 00:07:19,469
Iz toaleta, prljavština dolazi
u prvu septičku jamu.

94
00:07:19,469 --> 00:07:24,494
Kada je puna, ona je blokirana
i otpad može da ide u drugu.

95
00:07:24,494 --> 00:07:29,343
Ali mi smo otkrili da ako posadimo
drvo banane ili papaje

96
00:07:29,343 --> 00:07:32,726
na periferiji tih septičkih jama,

97
00:07:32,726 --> 00:07:35,987
one rastu veoma dobro zato 
što upijaju hranljive materije

98
00:07:35,987 --> 00:07:41,478
i dobijamo veoma ukusne banane, papaje.

99
00:07:41,478 --> 00:07:44,180
Ako bilo ko od vas dođe u moj dom,

100
00:07:44,180 --> 00:07:48,293
ja ću biti srećan da podelim te banane
i papaje sa vama.

101
00:07:49,478 --> 00:07:55,288
Tamo možete videti završene toalete,
vodotornjeve.

102
00:07:55,288 --> 00:07:59,378
Sve ovo je u selu gde je većina ljudi
čak nepismeno.

103
00:08:01,098 --> 00:08:03,508
Snabdevanje vodom je 24 časa dnevno

104
00:08:03,508 --> 00:08:09,114
jer se voda zagadi veoma često
kada je čuvate nepokretnu,

105
00:08:09,114 --> 00:08:14,936
dete umoči njegovu ili njenu ruku u 
vodu, nešto upadne u vodu.

106
00:08:14,936 --> 00:08:19,225
Tako da se voda uopšte ne skladišti.
Uvek je spremna na slavini.

107
00:08:21,288 --> 00:08:25,416
Tako je uzvišeni rezervoar sa vodom 
konstruktovan.

108
00:08:25,416 --> 00:08:27,596
Ovo je krajnji proizvod.

109
00:08:27,596 --> 00:08:32,283
Zato što mora da bude visoko
i ima nešto dostupnog prostora,

110
00:08:32,283 --> 00:08:35,159
dve ili tri sobe
su napravljene ispod vodotornja,

111
00:08:35,159 --> 00:08:39,801
koje koriste razni seoski komiteti
za sastanke.

112
00:08:39,801 --> 00:08:45,802
Imali smo jasan dokaz ogromnog
uspeha ovog programa.

113
00:08:46,675 --> 00:08:50,428
Pre nego što smo počeli,
bilo je, kao i obično

114
00:08:50,428 --> 00:08:55,713
više od 80 procenata ljudi koji boluju 
od bolesti prenosivih vodom.

115
00:08:55,858 --> 00:09:02,231
Ali posle ovoga, imamo empirijski dokaz 
da 82 procenta, u proseku,

116
00:09:02,231 --> 00:09:06,686
među svim tim selima,
1200 sela je završeno,

117
00:09:06,686 --> 00:09:11,823
82 procenta bolesti prenošenih vodom 
je smanjeno.

118
00:09:11,823 --> 00:09:18,073
(Aplauz)

119
00:09:18,073 --> 00:09:23,411
Žene su ranije uglavnom trošile
od šest do sedam sati dnevno noseći vodu,

120
00:09:23,544 --> 00:09:28,615
posebno u letnjim mesecima,

121
00:09:31,206 --> 00:09:34,890
A kada su išle da donose vodu

122
00:09:34,890 --> 00:09:40,259
jer, kao što sam rekao ranije,
samo žene donose vodu,

123
00:09:40,259 --> 00:09:46,834
one su vodile malu decu, žensku decu, 
da nose vodu sa njima,

124
00:09:46,834 --> 00:09:51,615
ili da ostanu kod kuće
i brinu o braći i sestrama.

125
00:09:51,615 --> 00:09:55,856
Bilo je manje od devet procenata 
ženske dece koje pohađaju školu,

126
00:09:55,856 --> 00:09:58,207
čak i ako je bilo škole.

127
00:09:58,207 --> 00:10:01,179
A dečaka, oko 30 procenata.

128
00:10:01,179 --> 00:10:08,148
Ali sada je procenat devojčica otišao
na 90 posto a dečaka, skoro 100 posto.

129
00:10:08,148 --> 00:10:12,795
(Aplauz)

130
00:10:12,795 --> 00:10:16,027
Najranjiviji deo sela čine

131
00:10:16,027 --> 00:10:20,086
radnici bez imovine koji rade za dnevnicu.

132
00:10:20,086 --> 00:10:22,696
Zato što su završili obuku 


133
00:10:22,696 --> 00:10:26,296
da budu zidari , vodoinstalateri i 
savijači šipki,

134
00:10:26,296 --> 00:10:32,559
njihova sposobnost da zarađuju porasla je 
od 300 do 400 posto.

135
00:10:34,325 --> 00:10:37,765
Ovo je demokratija na delu

136
00:10:37,765 --> 00:10:41,591
zato što postoji izvršno telo,
upravni odbor, komitet.

137
00:10:41,591 --> 00:10:44,461
Ljudi se pitaju, ljudi upravljaju sami,

138
00:10:44,461 --> 00:10:47,110
ljudi uče da rukovode svojim poslovima,

139
00:10:47,110 --> 00:10:50,167
oni uzimaju budućnost u svoje ruke.

140
00:10:50,882 --> 00:10:56,731
I ovo je istinska demokratija na delu.

141
00:10:58,831 --> 00:11:04,005
Više od 1200 sela je ovo uradilo do sada.

142
00:11:05,035 --> 00:11:10,614
Od ovoga korist ima 400 000 ljudi
i još uvek traje.

143
00:11:10,614 --> 00:11:15,625
I nadam se da ce nastaviti da traje.

144
00:11:17,245 --> 00:11:22,052
Za Indiju i slične zemlje u razvoju,

145
00:11:22,052 --> 00:11:27,684
vojska i naoružanje,

146
00:11:27,684 --> 00:11:33,232
softverske kompanije i svemirski brodovi,

147
00:11:36,486 --> 00:11:42,944
nisu toliko važni kao slavine i toaleti.

148
00:11:42,944 --> 00:11:45,366
Hvala vam. Mnogo vam hvala.

149
00:11:45,375 --> 00:11:49,897
(Aplauz)

150
00:11:49,897 --> 00:11:53,803
Hvala vam.