Tanınmış sembollerin bazıları
ürünleri satmak,
diğerleri trafiği düzenlemek
ya da siyasi amaçları
yönlendirmek için vardır.
Ama biri insanlara
yardım etmek için vardır.
Bunu tekerlekli sandalye veya engelli kişi
sembolü olarak biliyorsunuzdur.
Ama ISO'nun sağladığı resmi adı
Uluslararası Erişim Simgesidir.
Bilinmesine rağmen çoğu kişi
aslında bu sembolün ne anlama
geldiğinden emin değildir.
Bunun sebebi sembolün kendisi ve
meydana gelme şeklidir.
1968'de Uluslararası Teknoloji
ve Erişilebilirlik Komisyonu
bir tasarım yarışması düzenledi.
Makul bir mesafeden
kolaylıkla tanımlanabilecek
bir sembol arıyorlardı,
tanımlayıcı,
basit,
kullanışlı
ve diğer sembollerle karıştırılmayacak.
Kazanan tasarımı Danimarkalı
Susanne Koefoed tasarlamıştı.
Bu tasarıma bir kafa çizilmemişti.
Bir yıl sonra kafa çizilmesiyle tasarım
insan vücuduna benzeyen bir şekil aldı.
On yıl içinde hem Birleşmiş Milletler
hem de ISO tarafından kabul edildi.
En az zararla ve telaşla
küresel bir ikon doğdu.
Son yıllarda birkaç yenilik daha yapıldı.
Graphic Artists Guild tasarımı daha
yuvarlak ve insana benzer hale getirdi.
2012'de Erişilebilir Simge Projesi
daha canlı bir görünüm kazandırdı.
Peki aslında bu sembol neyi ifade eder?
Amacı nedir?
Kısacası, engelli tesislerinin olduğu
yerleri gösteren bir işarettir.
Uluslararası tanınan böyle
bir simgenin gücüyle
nereye seyahat ederseniz edin,
oranın dilini konuşmanıza veya bütün
kültürel bilgileri bilmenize gerek yoktur.
Engelli tuvaletine ihtiyaç duyarsanız
işaret size yolu gösterecektir.
Ama karışıklık engellilik teriminden
ve bunun aslında ne anlama
geldiğinden kaynaklanıyor.
Sembol tekerlekli sandalyeyi
betimlediği için
çoğu kişi engelli tesislerini sadece
tekerlekli sandalye kullananların
veya gözle görülen fiziksel hastalıkları
olanların kullanabileceğini düşünüyor.
Ancak engellilik geniş bir kavram.
Birçok farklı hastalık
için kullanılabilir.
Otizm,
görme bozuklukları
ve diğer birçok hastalıkla birlikte
acı ve yorgunluğa sebep olan
deri veremi gibi
doğuştan bağışıklık sistemi
hastalıklarını kapsar.
Aslında Dünya Sağlık Örgütü,
yaklaşık 1 milyar kişinin
bir çeşit engellilik durumu
yaşadığını tahmin ediyor.
Bu da çevrenizdekilerin bu gruba
büyük ihtimalle dahil olması demek,
bir aile üyenizin,
bir sınıf arkadaşınızın
bir arkadaşınızın
ya da bir meslektaşınızın.
Tekerlekli sandalye kullananların sayısı
sadece 65 milyon
ya da nüfusun yüzde 15'i.
Büyük çoğunluk gözle görülmeyen
engellilik yaşıyor.
Engelli park alanları, binaları, girişleri
bu grubu göz önüne alarak tasarlanır.
Bu yüzden son yıllarda insanların
bu sembolün gerçekten anlamına
uygun olup olmadığıyla ilgili soruları
neden sorduğunu anlayabiliriz.
Sorular sadece sembolün
doğruluğuyla ilgili değil.
Engelli tesislerini kullanan ve
görülebilir bir engeli olmayan
birini gördüklerinde,
insanların kızması hatta
kaba davranması yaygındır.
Sembol ne yazık ki yardım etmesi
amaçlanan kişiler ve aileler için
büyük çapta problemler yaratıyor.
Son zamanlarda yeniden yapılan tasarımlar
sembolün son haline ilişkin
endişelerin kabullenilmesi
açısından başarılı oldu.
Ancak bazıları tüm tasarımın
sorunsuz olduğunu düşünüyor.
Ancak bu zor bir iş.
Dünya çapında bilindik bir sembolü
nasıl değiştirirsiniz?
Yerine hangi sembolü kullanırsınız?