1
00:00:01,721 --> 00:00:04,181
Tôi muốn thú nhận một điều.

2
00:00:04,181 --> 00:00:07,420
Tôi ghiền phiêu lưu.

3
00:00:07,420 --> 00:00:09,859
và khi còn bé,

4
00:00:09,859 --> 00:00:12,367
tôi thích nhìn ra ngoài cửa sổ

5
00:00:12,367 --> 00:00:15,101
nhìn lũ chim trên cây và trên bầu trời.

6
00:00:15,101 --> 00:00:17,237
hơn là nhìn bảng đen phấn trắng

7
00:00:17,237 --> 00:00:21,208
vẻn vẹn hai chiều 
và bất động

8
00:00:21,208 --> 00:00:23,953
thậm chí đôi lúc
như là đã chết.

9
00:00:23,953 --> 00:00:25,763
Thầy cô giáo nghĩ rằng

10
00:00:25,763 --> 00:00:29,250
tôi có vấn đề vì 
không bao giờ chú ý nghe giảng.

11
00:00:29,250 --> 00:00:31,600
Họ chẳng tìm ra 
điều gì khác thường ở tôi

12
00:00:31,600 --> 00:00:35,692
ngoài chứng chứng khó đọc viết
bởi tôi thuận tay trái.

13
00:00:35,692 --> 00:00:39,796
Nhưng họ đã không 
tìm ra sự tò mò.

14
00:00:39,807 --> 00:00:42,388
Sự tò mò, với tôi

15
00:00:42,388 --> 00:00:44,361
là mối liên hệ giữa chúng ta

16
00:00:44,361 --> 00:00:47,236
với thế giới và vũ trụ.

17
00:00:47,236 --> 00:00:49,506
Quan sát xem có gì trong 
rạn san hô đó,

18
00:00:49,506 --> 00:00:50,995
hoặc trên cái cây đó,

19
00:00:50,995 --> 00:00:53,534
và tìm hiểu thêm về
không chỉ môi trường

20
00:00:53,534 --> 00:00:55,324
mà còn cả chính bản thân mình.

21
00:00:55,324 --> 00:00:57,854
Hiện tại, ước mơ vĩ đại nhất trong đời tôi

22
00:00:57,854 --> 00:01:01,128
là được đi khám phá đại dương ở sao Hỏa,

23
00:01:01,128 --> 00:01:03,974
nhưng cho đến khi có thể đặt chân lên đó,

24
00:01:03,974 --> 00:01:07,440
tôi nghĩ đại dương này vẫn còn chứa đựng

25
00:01:07,440 --> 00:01:08,879
khá nhiều bí mật.

26
00:01:08,879 --> 00:01:10,243
Thật ra thì,

27
00:01:10,243 --> 00:01:13,798
nếu coi hành tinh này như 
một ốc đảo trong không gian

28
00:01:13,798 --> 00:01:17,429
và gói ghém nó vào một ô vuông

29
00:01:17,429 --> 00:01:20,824
đại dương sẽ chiếm dung tích 
hơn 3.4 tỷ ki lô mét khối

30
00:01:20,824 --> 00:01:22,771
trong đó,

31
00:01:22,771 --> 00:01:27,821
ta chỉ mới khám phá
chưa tới năm phần trăm.

32
00:01:27,821 --> 00:01:30,080
Tôi quan sát và thấy, ồ,

33
00:01:30,080 --> 00:01:33,446
có những công cụ hỗ trợ
lặn xuống sâu hơn, lâu hơn và sâu hơn:

34
00:01:33,446 --> 00:01:38,439
tàu ngầm, các ROV, và cả đồ lặn.

35
00:01:38,439 --> 00:01:41,267
Nhưng nếu muốn thăm dò 
đến giới hạn sâu nhất,

36
00:01:41,267 --> 00:01:44,754
chúng ta phải sống dưới đó,

37
00:01:44,754 --> 00:01:47,352
phải xây một cái chòi sắt,

38
00:01:47,352 --> 00:01:50,412
tận sâu đáy biển.

39
00:01:50,412 --> 00:01:53,378
Và sự tò mò ngày một
lớn thêm trong tôi

40
00:01:53,378 --> 00:01:56,145
khi đến thăm một buổi TED

41
00:01:56,145 --> 00:01:57,580
của tiến sỹ Sylvia Earle.

42
00:01:57,580 --> 00:01:59,064
Có lẽ các bạn biết bà ấy.

43
00:01:59,064 --> 00:02:02,840
Hai năm trước, bà ấy đã nhận

44
00:02:02,840 --> 00:02:05,684
phòng thí nghiệm cuối cùng dưới biển

45
00:02:05,684 --> 00:02:07,667
cố gắng cứu nó,

46
00:02:07,667 --> 00:02:09,355
ra sức thỉnh cầu

47
00:02:09,355 --> 00:02:11,145
chúng ta không phá hủy

48
00:02:11,145 --> 00:02:13,546
và đưa nó trở về mặt đất.

49
00:02:13,546 --> 00:02:15,458
Chúng ta chỉ có khoảng 
chừng một chục

50
00:02:15,458 --> 00:02:17,888
phòng thí nghiệm dưới đáy biển.

51
00:02:17,888 --> 00:02:23,275
Chỉ còn một cái trên thế giới:
Hơn 14km ngoài khơi, và sâu gần 20m,

52
00:02:23,275 --> 00:02:25,010
được gọi là Aquarius.

53
00:02:25,010 --> 00:02:27,382
Aquarius, về khía cạnh nào đó,

54
00:02:27,382 --> 00:02:29,631
là một con khủng long,

55
00:02:29,631 --> 00:02:31,971
một con rô bốt cổ đại
bị xích dưới đáy biển,

56
00:02:31,971 --> 00:02:35,391
quái vật Leviathan này đây.

57
00:02:35,391 --> 00:02:37,276
Nói cách khác, nó là một di sản.

58
00:02:37,276 --> 00:02:40,660
Sau chuyến thăm đó, tôi nhận ra
thời gian của tôi quá ngắn ngủi

59
00:02:40,660 --> 00:02:42,681
nếu muốn trải nghiệm

60
00:02:42,681 --> 00:02:47,708
cảm giác của một nhà thám hiểm
dưới đại dương.

61
00:02:47,708 --> 00:02:51,264
Khi chúng tôi bơi tới nơi này
sau hàng tháng trời bị tra tấn

62
00:02:51,264 --> 00:02:52,940
và hai năm chuẩn bị,

63
00:02:52,940 --> 00:02:57,909
khối sắt này đã mở rộng vòng tay
chào đón chúng tôi

64
00:02:57,909 --> 00:03:00,925
như một ngôi nhà mới vậy.

65
00:03:00,925 --> 00:03:03,120
Ý nghĩa việc lặn xuống

66
00:03:03,120 --> 00:03:06,967
và sống trong ngôi nhà này không chỉ là,
sống bên trong nó.

67
00:03:06,967 --> 00:03:09,566
Không phải chuyện sinh tồn trong
không gian chật hẹp

68
00:03:09,566 --> 00:03:15,781
mà là khoảng thời gian quý báu
để ra ngoài lang thang và khám phá,

69
00:03:15,781 --> 00:03:19,284
để hiểu nhiều hơn về biên giới
chiều sâu của biển cả.

70
00:03:19,284 --> 00:03:22,481
Các loài động vật biển khổng lồ
hay đến chơi nhà chúng tôi.

71
00:03:22,481 --> 00:03:25,551
Con cá đuối đốm này là quan cảnh
khá quen thuộc trong đại dương.

72
00:03:25,551 --> 00:03:28,183
Tại sao nó lại quan trọng thế,

73
00:03:28,183 --> 00:03:29,758
sao tấm hình này được đưa lên,

74
00:03:29,758 --> 00:03:33,223
bởi vì sinh vật đặc biệt này
thường mang theo bạn bè,

75
00:03:33,223 --> 00:03:36,370
và thay vì làm một sinh vật biển
như vốn dĩ,

76
00:03:36,370 --> 00:03:38,500
chúng trở nên tò mò về chúng tôi,

77
00:03:38,500 --> 00:03:41,749
những người lạ mặt cứ
qua lại trong "khu phố" của chúng,

78
00:03:41,749 --> 00:03:44,198
làm quái gì đó với mấy loài phù du.

79
00:03:44,198 --> 00:03:47,010
Trong quá trình nghiên cứu 
các loài sinh vật sống,

80
00:03:47,010 --> 00:03:49,457
chúng lại càng thân thiết 
với chúng tôi hơn.

81
00:03:49,457 --> 00:03:51,239
Trong khoảng thời gian quý báu đó,

82
00:03:51,239 --> 00:03:53,500
những động vật này,
cư dân của rạn san hô

83
00:03:53,500 --> 00:03:55,154
bắt đầu quen với chúng tôi

84
00:03:55,154 --> 00:03:58,491
và các sinh vật biển
thường di chuyển cũng dừng lại.

85
00:03:58,491 --> 00:04:01,184
Con vật đặc biệt này bơi vòng quanh

86
00:04:01,184 --> 00:04:05,335
trong suốt 31 ngày nhiệm vụ của chúng tôi.

87
00:04:05,335 --> 00:04:07,675
Vậy nên, nhiệm vụ 31 ngày

88
00:04:07,675 --> 00:04:09,587
không hẳn là để phá vỡ kỷ lục.

89
00:04:09,587 --> 00:04:13,781
Mà là để kết nối
con người và đại dương.

90
00:04:13,781 --> 00:04:16,425
Nhờ nó, chúng tôi có thể

91
00:04:16,425 --> 00:04:20,134
nghiên cứu các loài động vật
như cá mập và cá mú

92
00:04:20,134 --> 00:04:22,754
sống hòa thuận một cách
không tưởng.

93
00:04:22,754 --> 00:04:26,800
Giống như nhìn thấy chó và mèo
chung sống hòa bình với nhau vậy.

94
00:04:26,800 --> 00:04:30,235
Thậm chí có thể kết thân với 
những loài to hơn ta gấp nhiều lần.

95
00:04:30,235 --> 00:04:32,634
Như với con cá mú khổng lồ 
sắp tuyệt chủng

96
00:04:32,634 --> 00:04:35,896
chỉ sống ở quần đảo Florida này.


97
00:04:35,896 --> 00:04:38,205
Tất nhiên, giống như 
những người hàng xóm,

98
00:04:38,205 --> 00:04:42,235
sau vài chập, nếu thấy mệt mỏi,
nó sẽ táp lại,

99
00:04:42,235 --> 00:04:44,141
cú táp này uy lực đến nỗi

100
00:04:44,141 --> 00:04:46,800
khiến con mồi chết lặng
trước khi nó hít hơi vào

101
00:04:46,800 --> 00:04:48,769
chỉ trong một giây.

102
00:04:48,769 --> 00:04:51,436
Còn ta cần hiểu là
cần quay trở lại

103
00:04:51,436 --> 00:04:54,918
ngôi nhà sắt 
và để chúng yên.

104
00:04:54,918 --> 00:04:58,149
Giờ thì, đây không chỉ là thám hiểm.

105
00:04:58,149 --> 00:04:59,768
Có một ghi chú quan trọng.

106
00:04:59,768 --> 00:05:02,829
Nghiên cứu nhiều rồi nhưng
phải cám ơn khoảng thời gian này

107
00:05:02,839 --> 00:05:06,265
đã giúp chúng tôi làm những công trình
phải mất hơn 3 năm

108
00:05:06,265 --> 00:05:07,996
chỉ trong 31 ngày.

109
00:05:07,996 --> 00:05:10,812
Trong trường hợp đặc biệt này,
chúng tôi sử dụng PAM,

110
00:05:10,812 --> 00:05:12,453
hoặc chính xác hơn là,

111
00:05:12,453 --> 00:05:16,502
một máy điều chế biên độ xung.
(Pulse Amplitude Modulated Fluorometer)

112
00:05:16,502 --> 00:05:21,245
Các nhà khoa học của chúng tôi
từ FIU, MIT, và vùng Đông Bắc

113
00:05:21,245 --> 00:05:24,933
có thể quan sát hoạt động của
quần thể quanh rặng san hô

114
00:05:24,933 --> 00:05:26,301
khi chúng tôi vắng mặt.

115
00:05:26,301 --> 00:05:28,734
Thiết bị điều biến biên độ xung, PAM

116
00:05:28,734 --> 00:05:31,240
đo mức độ phát huỳnh quang của san hô

117
00:05:31,240 --> 00:05:33,717
khi phản ứng với các
chất ô nhiễm trong nước

118
00:05:33,717 --> 00:05:37,103
cũng như những vấn đề liên quan
đến thay đổi khí hậu.

119
00:05:37,103 --> 00:05:40,601
Chúng tôi sử dụng nhiều loại
công cụ tiên tiến nhất

120
00:05:40,601 --> 00:05:43,250
như cái máy dò này, 
à, tôi thích gọi nó là

121
00:05:43,250 --> 00:05:49,084
Bác sỹ nội soi Bọt biển,
nó có thể tự kiểm tra

122
00:05:49,084 --> 00:05:51,887
tỉ lệ trao đổi chất

123
00:05:51,887 --> 00:05:54,987
trong trường hợp này là một ống bọt biển

124
00:05:54,987 --> 00:05:57,338
hay còn gọi là gỗ đỏ của đại dương.

125
00:05:57,338 --> 00:05:59,300
Và cho số liệu đo chính xác hơn

126
00:05:59,300 --> 00:06:01,398
về mọi hoạt động dưới biển

127
00:06:01,398 --> 00:06:03,863
đối với những vấn đề 
về thay đổi khí hậu

128
00:06:03,863 --> 00:06:05,651
và những vận động này

129
00:06:05,651 --> 00:06:07,991
ảnh hưởng tới chúng ta trên mặt đất.

130
00:06:07,991 --> 00:06:11,263
Cuối cùng, chúng tôi quan sát hành vi
của kẻ săn mồi và con mồi.

131
00:06:11,263 --> 00:06:12,671
Một điều rất thú vị,

132
00:06:12,671 --> 00:06:15,318
bởi vì khi chúng tôi lôi kéo
một vài loài săn mồi

133
00:06:15,318 --> 00:06:17,339
trong quần thể san hô này 
đi khắp thế giới

134
00:06:17,339 --> 00:06:20,904
con mồi, hay là cá mồi, có biểu hiện
rất khác thường.

135
00:06:20,904 --> 00:06:22,558
Chúng tôi nhận ra rằng

136
00:06:22,558 --> 00:06:25,741
chúng không chỉ dừng chăm sóc
đám san hô

137
00:06:25,741 --> 00:06:29,044
mà lao vút đi, mang theo một đám tảo
trở về nhà.

138
00:06:29,044 --> 00:06:31,163
Chúng bắt đầu tản ra và biến mất

139
00:06:31,163 --> 00:06:33,278
khỏi những bãi san hô đặc biệt đó.

140
00:06:33,278 --> 00:06:35,606
Chỉ trong vòng 31 ngày,

141
00:06:35,606 --> 00:06:38,295
chúng tôi đã tạo ra 
hơn 10 tài liệu khoa học

142
00:06:38,295 --> 00:06:41,426
trên từng chủ đề một.

143
00:06:41,426 --> 00:06:46,132
Nhưng ý nghĩa của cuộc thám hiểm
không chỉ để nghiên cứu

144
00:06:46,132 --> 00:06:48,855
mà còn là chia sẻ
những kiến thức đó với thế giới.

145
00:06:48,855 --> 00:06:52,037
Nhờ hai kỹ sư ở MIT,

146
00:06:52,037 --> 00:06:55,840
chúng tôi có thể sử dụng
máy ảnh nguyên mẫu gọi là Edgertronic


147
00:06:55,840 --> 00:06:58,901
để quay được những đoạn phim quay chậm

148
00:06:58,901 --> 00:07:01,673
tới tận 20000 hình một giây

149
00:07:01,673 --> 00:07:03,052
trong một chiếc hộp nhỏ xíu

150
00:07:03,052 --> 00:07:04,533
có giá 3000 đô la.

151
00:07:04,533 --> 00:07:06,937
Chúng tôi được trang bị 
mỗi người một cái.

152
00:07:06,937 --> 00:07:08,815
Chiếc máy ảnh đặc biệt này cho phép

153
00:07:08,815 --> 00:07:11,970
nhìn cận cảnh hoạt động
của các sinh vật thông thường

154
00:07:11,970 --> 00:07:14,666
mà mắt thường
không thể nhìn kịp.

155
00:07:14,666 --> 00:07:16,836
Cho phép tôi trình chiếu 
một đoạn phim ngắn

156
00:07:16,836 --> 00:07:18,906
về khả năng của chiếc máy ảnh này.

157
00:07:18,906 --> 00:07:21,741
Các bạn có thể thấy
bong bóng nước thoát ra

158
00:07:21,741 --> 00:07:23,920
từ mũ phòng hộ của chúng tôi.

159
00:07:23,920 --> 00:07:26,252
Cho chúng tôi cái nhìn cận cảnh

160
00:07:26,252 --> 00:07:30,743
về những loài động vật 
mà chúng tôi kề bên suốt 31 ngày

161
00:07:30,743 --> 00:07:33,280
mà thường chẳng bao giờ để ý đến,

162
00:07:33,280 --> 00:07:35,160
ví dụ như con ốc mượn hồn này.

163
00:07:35,160 --> 00:07:38,175
Tuy nhiên, sử dụng những 
công nghệ hàng đầu

164
00:07:38,175 --> 00:07:40,300
vốn không dành cho đại dương

165
00:07:40,300 --> 00:07:42,254
không phải lúc nào cũng dễ dàng.

166
00:07:42,254 --> 00:07:44,992
Chúng tôi thỉnh thoảng phải
đặt ngược máy quay xuống,

167
00:07:44,992 --> 00:07:47,552
điều khiển nó từ phòng thí nghiệm

168
00:07:47,552 --> 00:07:50,073
và để một người cắm chốt

169
00:07:50,073 --> 00:07:52,247
trong phòng thí nghiệm

170
00:07:52,247 --> 00:07:54,441
Nhưng cái chúng đem lại

171
00:07:54,441 --> 00:07:57,275
là cái nhìn xa hơn để
định hướng và phân tích

172
00:07:57,275 --> 00:08:00,482
về khía cạnh khoa học và công nghệ,

173
00:08:00,482 --> 00:08:02,816
những hình ảnh tuyệt vời nhất

174
00:08:02,816 --> 00:08:05,391
mà mắt thường không thể nhìn thấy

175
00:08:05,391 --> 00:08:07,950
chẳng hạn như con tôm Manta này

176
00:08:07,950 --> 00:08:10,688
đột nhiên phóng lên bắt con mồi

177
00:08:10,688 --> 00:08:15,217
trong chưa đầy 0.3 giây.

178
00:08:15,217 --> 00:08:18,312
Cú đớp này mạnh bằng viên đạn nòng 22 li

179
00:08:18,312 --> 00:08:22,997
việc nhìn thấy đường bay của viên đạn 
bằng mắt thường là hoàn toàn không thể.

180
00:08:22,997 --> 00:08:25,268
Nhưng giờ, ta đang được chứng kiến

181
00:08:25,268 --> 00:08:27,648
những con trùng biển 
giống cây giáng sinh này

182
00:08:27,648 --> 00:08:30,809
hút vào và tỏa ra

183
00:08:30,809 --> 00:08:33,845
trên phương thức mà
mắt thường không bắt kịp,

184
00:08:33,845 --> 00:08:35,539
hoặc trong trường hợp này,

185
00:08:35,539 --> 00:08:42,280
một con cá phun ra một nhúm cát.

186
00:08:42,280 --> 00:08:45,070
Đây là chuyển động vẫy vây
của một chú cá bống

187
00:08:45,070 --> 00:08:49,791
và việc nhìn bằng mắt thường
gần như là không thể

188
00:08:49,791 --> 00:08:53,092
bởi vì quá nhanh.

189
00:08:53,092 --> 00:08:56,374
Một trong những món quà quý giá nhất
chúng tôi nhận được

190
00:08:56,384 --> 00:08:57,974
dưới biển, là Wifi,

191
00:08:57,974 --> 00:09:00,190
trong suốt 31 ngày,
chúng tôi có thể

192
00:09:00,190 --> 00:09:02,703
kết nối với thế giới thực
từ sâu dưới đáy biển

193
00:09:02,703 --> 00:09:04,855
và chia sẻ tất cả 
những trải nghiệm này.

194
00:09:04,855 --> 00:09:07,526
Ngay đằng kia,
tôi đang Skype trong lớp học

195
00:09:07,526 --> 00:09:09,494
với một trong sáu lục địa

196
00:09:09,494 --> 00:09:12,280
và chia sẻ với vài 
trong số 70000 học sinh

197
00:09:12,280 --> 00:09:15,070
mỗi ngày về từng trải nghiệm này.

198
00:09:15,070 --> 00:09:17,333
Thực tế là, tôi đang
khoe bức ảnh tôi chụp

199
00:09:17,333 --> 00:09:19,977
bằng chiếc smartphone ở dưới nước

200
00:09:19,977 --> 00:09:22,968
một con cái mú khổng lồ
nằm lăn dưới đáy biển.

201
00:09:22,968 --> 00:09:27,532
Chúng tôi chưa bao giờ nhìn thấy nó.

202
00:09:27,532 --> 00:09:31,744
Và tôi mơ đến ngày ta có được
một thành phố dưới đại dương

203
00:09:31,744 --> 00:09:34,609
và có lẽ, chỉ có lẽ thôi, 
nếu thúc đẩy ranh giới

204
00:09:34,609 --> 00:09:36,343
giữa thám hiểm và tri thức

205
00:09:36,343 --> 00:09:39,584
và chia sẻ những kiến thức đó với
những người khác ngoài kia,

206
00:09:39,584 --> 00:09:42,731
chúng ta có thể giải quyết
tất thảy mọi vấn đề.

207
00:09:42,731 --> 00:09:46,992
Ông ngoại tôi từng nói:
"Con người bảo vệ những gì họ yêu quý."

208
00:09:46,992 --> 00:09:54,495
Còn cha tôi thì: "Làm sao có thể bảo vệ
những gì chúng ta không hiểu?"

209
00:09:54,495 --> 00:09:58,506
Và tôi nghĩ về điều này 
suốt cuộc đời mình.

210
00:09:58,506 --> 00:10:02,024
Không gì là không thể.

211
00:10:02,024 --> 00:10:05,197
Chúng ta cần phải biết mơ ước, 
cần phải sáng tạo

212
00:10:05,197 --> 00:10:07,570
và chúng ta đều cần
một chuyến thám hiểm

213
00:10:07,570 --> 00:10:11,221
để tạo ra kỳ tích 
vào những lúc đen tối nhất.

214
00:10:11,221 --> 00:10:13,858
Có thể là về thay đổi khí hậu

215
00:10:13,858 --> 00:10:16,165
hay xóa đói giảm nghèo

216
00:10:16,165 --> 00:10:18,448
hay trả lại cho thế hệ tương lai

217
00:10:18,448 --> 00:10:20,596
những gì chúng ta đã chiếm đoạt -

218
00:10:20,596 --> 00:10:22,610
Đó là về mặt mạo hiểm.

219
00:10:22,610 --> 00:10:25,518
Ai mà biết được, có lẽ
sẽ có một thành phố dưới biển

220
00:10:25,518 --> 00:10:29,000
và các bạn đây sẽ trở thành 
một nhà thám hiểm đại dương.

221
00:10:29,000 --> 00:10:30,866
Xin cảm ơn!

222
00:10:30,866 --> 00:10:34,717
(Vỗ tay)