WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.112
მარტივია დაივივიწყოთ, რომ გასულ ღამეს,

00:00:04.203 --> 00:00:07.902
ერთი მილიარდი ადამიანი ელექტროენერგიის
გარეშე წავიდა დასაძინებლად.

00:00:08.094 --> 00:00:10.224
ერთი მილიარდი.

00:00:10.298 --> 00:00:15.234
ორ-ნახევარ მილიარდ ადამიანს
სამზარეულო საწვავსა,

00:00:15.234 --> 00:00:18.234
ან გათბობაზე წვდომა არ ჰქონდა.

00:00:18.234 --> 00:00:20.966
ეს ის პრობლემებია,
რომლებიც განვითარებად სამყაროს აქვს

00:00:20.982 --> 00:00:23.618
და ჩვენთვის მარტივია არ თანავუგრძნოთ

00:00:23.642 --> 00:00:26.325
იმ ადამიანებს, რომლებიც
თითქოს ჩვენგან ასე შორს არიან.

NOTE Paragraph

00:00:26.331 --> 00:00:29.546
მაგრამ ჩვენ სამყაროშიც,
განვითარებულ სამყაროში,

00:00:29.726 --> 00:00:32.740
ვხედავთ ეკონომიკის სტაგნაციას,

00:00:32.740 --> 00:00:36.389
რომელიც ჩვენს გარშემო მყოფი ადამიანების 
ცხოვრებაზე გავლენას ახდენს.

00:00:36.389 --> 00:00:39.345
ეკონომიკის ყველა დარგში ვხედავთ ამას,

00:00:39.813 --> 00:00:43.182
სადაც ჩართულმა ადამიანებმა
მომავლის იმედი დაკარგეს

00:00:43.220 --> 00:00:45.492
და სასოწარკვეთილები არიან
აწმყოსთან მიმართებით.

00:00:45.492 --> 00:00:47.525
ამის მაჩვენებელია ბრექსიტი.

00:00:47.546 --> 00:00:51.445
ეს ჩანს ჩემ ქვეყანაში, 
სანდერს/ტრამპის კამპანიებში.

00:00:51.667 --> 00:00:54.815
მაგრამ იმ ქვეყნებშიც კი,

00:00:54.815 --> 00:00:58.589
რომლებიც განვითარებად სამყაროს
უახლოვდებიან,

00:00:58.589 --> 00:00:59.703
მაგალითად ჩინეთში,

00:00:59.727 --> 00:01:02.633
ვხედავთ სირთულეებს,
რომელიც პრეზიდენტ შის აქვს

00:01:02.700 --> 00:01:08.096
როცა ის ქვანახშირის ინდუსტრიაში
დასაქმებიდან უამრავ ადამიანს ათავისუფლებს,

00:01:08.214 --> 00:01:11.055
რომლებიც საკუთარ მომავალს ვერ ხედავენ.

00:01:11.123 --> 00:01:14.596
როცა ჩვენ, როგორც საზოგადოება 
ვარკვევთ თუ როგორ მოვაგვაროთ

00:01:14.596 --> 00:01:18.173
განვითარებული და განვითარებადი
სამყაროს პრობლემები,

00:01:18.259 --> 00:01:21.107
ჩვენ წინ უნდა გავიხედოთ

00:01:21.131 --> 00:01:25.631
და გავაკონტროლოთ ჩვენი
გადაწყვეტილებების გავლენა გარემოზე.

NOTE Paragraph

00:01:25.868 --> 00:01:28.967
ჩვენ ამ პრობლემაზე 25 წელია ვმუშაობთ,
რიოს შემდეგ,

00:01:28.991 --> 00:01:31.114
კიოტოს ოქმით.

00:01:31.223 --> 00:01:34.427
ჩვენი უახლესი ნაბიჯი პარიზის ხელშეკრულება

00:01:34.514 --> 00:01:37.088
და შემდგომი კლიმატური შეთანხმებებია,

00:01:37.112 --> 00:01:40.021
რომელთა რატიფიკაციაც
მსოფლიო ერების მიერ ხდება.

00:01:40.045 --> 00:01:42.232
ვფიქრობ, შეგვიძლია იმედიანად ვიყოთ,

00:01:42.256 --> 00:01:45.394
რომ ეს შეთანხმებები, რომლებიც 
ნებაყოფლობით შეზღუდვებზეა,

00:01:45.418 --> 00:01:48.279
სადაც ერებმა თავად თქვეს,
რისი გაკეთება შეუძლიათ,

00:01:48.303 --> 00:01:52.871
მხარეების დიდი უმრავლესობისგან
რეალურია და მოსალოდნელი.

00:01:52.977 --> 00:01:55.185
სამწუხარო არის ის, რომ ახლა,

00:01:55.205 --> 00:01:58.732
ეს კლიმატური შეთანხმებები რა შედეგებზე
უნდა იყოს პასუხისმგებელი,

00:01:58.756 --> 00:02:02.785
ამის დამოუკიდებელ ანალიზს თუ გადავხედავთ,

00:02:03.083 --> 00:02:06.862
პრობლემის მასშტაბები
ჩვენთვის ნათელი ხდება.

NOTE Paragraph

00:02:06.965 --> 00:02:11.355
ეს შეერთებული შტატების ენერგეტიკის 
საინფორმაციო სააგენტოს შეფასებაა,

00:02:11.355 --> 00:02:13.337
თუ რა მოხდება,
ქვეყნებმა პარიზში დადებული

00:02:13.337 --> 00:02:16.337
კლიმატთან დაკავშირებული 
ვალდებულებები რომ განახორციელონ,

00:02:16.337 --> 00:02:21.093
დღევანდელი დღიდან 2040 წლამდე.

00:02:21.221 --> 00:02:25.441
ის მსოფლიოში გამოყოფილი
ნახშირორჟანგის რაოდენობას აჩვენებს

00:02:25.465 --> 00:02:28.066
მომდენო 30 წლის განმავლობაში.

00:02:28.236 --> 00:02:32.092
სამი რამეა, რასაც უნდა შეხედოთ
და შეაფასოთ.

NOTE Paragraph

00:02:32.177 --> 00:02:35.292
პირველი, მომდევნო 30 წლის განმავლობაში

00:02:35.292 --> 00:02:39.231
ნახშირორჟანგის გამოყოფის
ზრდაა მოსალოდნელი.

00:02:39.265 --> 00:02:41.861
კლიმატის კონტროლისთვის,

00:02:42.054 --> 00:02:45.360
ნახშირორჟანგის გამოყოფა
ნულამდე უნდა დავიდეს,

00:02:45.564 --> 00:02:50.258
რადგან მათი დაგროვება იწვევს
პლანეტაზე ტემპერატურის ზრდას.

00:02:50.445 --> 00:02:55.270
ეს აჩვენებს, რომ წიაღისეულ საწვავთან
მარათონს ვაგებთ.

NOTE Paragraph

00:02:55.567 --> 00:02:57.430
მეორე, რაც უნდა შეამჩნიოთ არის ის,

00:02:57.454 --> 00:03:01.747
რომ გამოყოფის ძირითადი ზრდა
განვითარებადი ქვეყნებიდან

00:03:01.771 --> 00:03:04.836
ჩინეთიდან, ინდოეთიდან
და დანარჩენი მსოფლიოდან მომდინარეობს,

00:03:04.860 --> 00:03:08.789
რომელიც სამხრეთ აფრიკას,
ინდონეზიასა და ბრაზილიას მოიცავს,

00:03:09.024 --> 00:03:12.213
რადგან ამ ქვეყნების უმეტესობა
თავიანთ ხალხს

00:03:12.353 --> 00:03:15.264
დაბალი დონის ცხოვრებისკენ მიაქანებს,

00:03:15.288 --> 00:03:20.244
რაც ჩვენ, განვითარებულ ქვეყნებში,
თავისთავად მოცემულობად მიგვაჩნია.

NOTE Paragraph

00:03:20.495 --> 00:03:22.878
და ბოლო, რაც ყურადღება მისაქცევია,

00:03:22.902 --> 00:03:25.391
არის ის, რომ ყოველ წელს

00:03:25.394 --> 00:03:32.354
დაახლოებით 10 გიგატონა ნახშირბადი 
ემატება ატმოსფეროს

00:03:32.994 --> 00:03:35.866
და შემდეგ ოკეანესა და მიწას ერევა.

00:03:36.011 --> 00:03:41.321
ის ემატება 550 გიგატონა 
უკვე არსებულ ნახშირბადს.

00:03:42.062 --> 00:03:43.896
30 წლის შემდეგ,

00:03:43.920 --> 00:03:48.473
ჩვენ ჰაერში 850 გიგატონა
ნახშირბადი გვექნება

00:03:49.171 --> 00:03:51.422
და ალბათ, გრძელი გზის გავლა მოგვიწევს,

00:03:51.446 --> 00:03:57.607
ზედაპირის გლობალური ტემპერატურის ზრდა
2-4 გრადუსამდე რომ შევზღუდოთ,

00:03:58.140 --> 00:04:00.826
შევაჩეროთ ოკეანის დაჟანგვა

00:04:01.227 --> 00:04:03.984
და ზღვის დონის ზრდა.

NOTE Paragraph

00:04:04.379 --> 00:04:07.985
ეს პერსპექტივა,
ადამიანის მიერაა შექმნილი,

00:04:08.197 --> 00:04:10.835
საზოგადოების ქმედებების შედეგია

00:04:10.863 --> 00:04:14.189
და ჩვენვე არ უნდა შევეგუოთ,
არამედ უნდა შევცვალოთ.

00:04:14.189 --> 00:04:18.170
თუმცა, ამ პრობლემის მასშტაბები
უნდა გვესმოდეს.

NOTE Paragraph

00:04:18.428 --> 00:04:21.091
სხვადასხვა ერები ენერგიის 
სხვადასხვა წყაროს ირჩევენ.

00:04:21.115 --> 00:04:23.802
ეს დამოკიდებულია მათ ბუნებრივ რესურსებზე.

00:04:23.802 --> 00:04:25.475
მათ კლიმატზე.

00:04:25.499 --> 00:04:29.981
განვითარების გზაზე, რომელსაც ისინი,
როგორც საზოგადოებები მიჰყვებიან.

00:04:30.664 --> 00:04:34.167
ასევე იმაზე, თუ პლანეტის ზედაპირის
რომელ ნაწილში არიან.

00:04:34.191 --> 00:04:36.911
არიან ისინი იქ,
სადაც უმეტეს დროს სიბნელეა,

00:04:36.911 --> 00:04:38.936
თუ არიან ისინი შუა განედებზე?

00:04:38.989 --> 00:04:42.708
ბევრი რამ დამოკიდებულია
ქვეყნების არჩევანზე

00:04:43.185 --> 00:04:46.772
და თითოეული მათგანი განსხვავებულ 
არჩევანს აკეთებს.

NOTE Paragraph

00:04:46.878 --> 00:04:50.040
უდიდესი რამ, რაც უნდა შევაფასოთ,

00:04:50.064 --> 00:04:52.651
არის ის არჩევანი,
რომელიც ჩინეთმა გააკეთა.

00:04:52.695 --> 00:04:55.289
ჩინეთმა მიიღო გადაწყვეტილება,

00:04:55.313 --> 00:04:58.318
რომ არჩევანს ქვანახშირზე შეაჩერებს.

00:04:58.358 --> 00:05:00.377
შეერთებულ შტატებს აქვს ალტერნატივა.

00:05:00.401 --> 00:05:03.628
ფიქლის გაზის გამოგონების შედეგად,

00:05:03.628 --> 00:05:06.007
რომელიც ჩვენ შტატებში გვაქვს.

00:05:06.031 --> 00:05:07.782
მას შეუძლია ბუნებრივ აირზე იმუშაოს,

00:05:07.782 --> 00:05:09.891
ეს ქმნის ალტერნატივას.

00:05:09.932 --> 00:05:13.863
ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და 
განვითარების ორგანიზაციას არჩევანი აქვს.

00:05:13.893 --> 00:05:17.560
მათ აღდგენადი ენერგიის წყარო აქვთ,
რომელიც გერმანიაში შეუძლიათ განათავსონ,

00:05:17.560 --> 00:05:19.731
რადგან საკმარისად მდიდარია ამისათვის.

00:05:19.731 --> 00:05:25.092
ფრანგები და ბრიტანელები
ატომური ენერგიის მიმართ იჩენენ ინტერესს.

00:05:25.132 --> 00:05:27.831
აღმოსავლეთ ევროპა,
ჯერ კიდევ, ძლიერ ერთგული რჩება

00:05:27.831 --> 00:05:30.331
ბუნებრივი აირის და ქვანახშირის მიმართ

00:05:30.331 --> 00:05:33.059
იმ ბუნებრივი აირის,
რომელიც რუსეთიდან მოდის,

00:05:33.083 --> 00:05:35.063
მთელი მისი პრობლემებით.

00:05:35.558 --> 00:05:38.015
ჩინეთს უფრო ნაკლები არჩევანი აქვს

00:05:38.039 --> 00:05:41.379
და უფრო რთული სიტუაცია
პრობლემის გადასაწყეტად.

NOTE Paragraph

00:05:41.557 --> 00:05:44.589
თუ შეხედავთ ჩინეთს
და ჰკითხავთ საკუთარ თავს,

00:05:44.613 --> 00:05:46.817
რატომ იყო ნახშირი მისთვის 
ასეთი მნიშვნელოვანი,

00:05:46.841 --> 00:05:49.053
უნდა გაიხსენოთ ჩინეთმა რა გააკეთა.

00:05:49.534 --> 00:05:53.241
ჩინეთმა ხალხი მიიყვანა ენერგიამდე,
ენერგია კი არ მიიყვანა ხალხამდე.

00:05:53.380 --> 00:05:56.390
მან სოფლების ელექტროფიკაცია
კი არ მოახდინა,

00:05:56.427 --> 00:05:57.941
არამედ უბრანიზება განიცადა.

00:05:57.954 --> 00:06:02.158
ურბანიზება მოხდა დაბალანაზღაურებადი
მუშახელისა და დაბალფასიანი ენერგიის ხარჯზე

00:06:02.182 --> 00:06:04.099
ექსპორტის ინდუსტრიის შექმნით,

00:06:04.123 --> 00:06:07.400
რომელსაც უდიდესი ზრდა შეუძლია დააფინანსოს.

NOTE Paragraph

00:06:07.535 --> 00:06:09.739
თუ ჩინეთის მაგალითს შევხედავთ,

00:06:09.763 --> 00:06:14.426
ყველამ ვიცით, რომ ჩინეთში კეთილდღეობის 
დონე მკვეთრად გაიზარდა

00:06:14.713 --> 00:06:19.259
1980 წელს ჩინეთის მოსახლეობის 80%

00:06:19.283 --> 00:06:22.397
უკიდურესი სიღარიბის
ზღვარს ქვემოთ ცხოვრობდა,

00:06:22.493 --> 00:06:26.663
იმ ზღვარს ქვემოთ, როცა ადამიანზე
დღეში 1.90$ მოდის.

00:06:26.663 --> 00:06:30.254
2000 წლისთვის კი, ჩინეთის მოსახლეობის

00:06:30.254 --> 00:06:34.688
მხოლოდ 20% ცხოვრებდა
უკიდურესი სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ

00:06:35.498 --> 00:06:37.482
შესანიშნავი მიღწევაა

00:06:37.757 --> 00:06:40.864
და უნდა ვაღიაროთ, რომ გარკეული
სამოქალაქო თავისუფლების ხარჯზე,

00:06:40.864 --> 00:06:43.864
რომელიც რთული მისაღები
იქნებოდა დასავლურ სამყაროში.

00:06:43.979 --> 00:06:47.492
ამ სიმდიდრის გავლენამ,

00:06:47.624 --> 00:06:50.753
ადამიანებს საშუალება მისცა
უკეთესი საკვები მიეღოთ;

00:06:50.753 --> 00:06:53.666
გაეყვანათ წყლის მილები;

00:06:53.666 --> 00:06:56.790
გაეყვანათ კანალიზაციის მილები;

00:06:56.790 --> 00:07:00.480
მკვეთრად შემცირებულიყო 
კუჭ-ნაწლავის დაავადებები,

NOTE Paragraph

00:07:00.480 --> 00:07:03.934
თუმცა გარკვეულწილად
ჰაერის დაბინძურების ხარჯზე.

00:07:03.934 --> 00:07:06.493
მაგრამ 1980 წელს და დღესაც,

00:07:06.493 --> 00:07:11.486
ჩინეთში ნომერ პირველი დამღუპველი 
შენობებს შიგნით დაბინძურებული ჰაერია,

00:07:11.486 --> 00:07:15.744
რადგან ადამიანებს წვდომა არ აქვთ სუფთა 
სამზარეულოსა და სათბურ საწვავზე.

00:07:15.744 --> 00:07:20.233
დათვლილია, რომ 2040 წელს,

00:07:20.233 --> 00:07:24.573
ჩინეთში 200 მილიონ ადამიანს

00:07:24.573 --> 00:07:29.254
სუფთა სამზარეულო საწვავზე 
წვდომა ჯერ კიდევ არ ექნება.

NOTE Paragraph

00:07:29.254 --> 00:07:32.916
მათ სამაგალითო გზა აქვთ გავლილი.

00:07:32.916 --> 00:07:37.835
ინდოეთმა ასევე უნდა გაუსწოროს
ხალხის საჭიროებებს თვალი

00:07:37.835 --> 00:07:40.521
და ის ამის გაკეთებას ქვანახშირის 
დაწვით აპირებს.

00:07:40.521 --> 00:07:46.488
როდესაც ინდოეთში ნახშირის წვის შესახებ,
EIA-ს პროგნოზებს ვუყურებთ,

00:07:46.488 --> 00:07:51.772
ინდოეთი თითქმის 4-ჯერ მეტ ენერგიას 
ქვანახშირისგან მოიმარაგებს,

00:07:51.772 --> 00:07:55.459
ვიდრე აღდგენადი ენერგიისაგან.

00:07:55.459 --> 00:07:58.072
არა იმიტომ, რომ ალტერნატიული
საშუალებები არ იციან,

00:07:58.072 --> 00:08:02.218
არამედ იმიტომ, რომ მდიდარ ქვეყნებს 
არჩვენის საშუალება აქვთ,

NOTE Paragraph

00:08:02.218 --> 00:08:05.719
ღარიბი ქვეყნები კი აკეთებენ,
რაც სავალდებულოა.

00:08:05.719 --> 00:08:10.505
რა შეგვიძლია გავაკეთოთ ნახშირის გამოყოფის
დროზე შესაჩერებლად?

00:08:10.505 --> 00:08:15.814
რა შეგვიძლია გავაკეთოთ,
რომ არსებული პროგნოზი შევცვლოთ?

NOTE Paragraph

00:08:15.814 --> 00:08:20.737
რადგან ეს პროგნოზი შეგვიძლია შევცვალოთ,
თუ ამის სურვილი გვექნება.

00:08:20.737 --> 00:08:24.834
პირველ რიგში, პრობლემის მასშტაბზე
უნდა დავფიქრდეთ.

00:08:24.834 --> 00:08:27.047
მიმდინარე წელსა და 2040 წელს შორის,

00:08:27.107 --> 00:08:33.438
800-დან 1600-მდე ახალი ნახშირის საწარმო
იქნება აშენებული მსოფლიოში.

00:08:33.438 --> 00:08:38.797
ამ კვირაში, ერთიდან სამამდე 1 გიგავატიანი
სიმძლავრის ქვანახშირის საწარმო

00:08:38.797 --> 00:08:42.051
ირთვება მსოფლიოში.

00:08:42.051 --> 00:08:45.933
ეს ხდება, იმის მიუხედავად რა გვინდა,

00:08:45.933 --> 00:08:48.577
რადგან ადამიანები,
რომლებიც საკუთარ ქვეყნებს მართავენ,

00:08:48.577 --> 00:08:51.255
თავისი მოქალაქეების ინტერესებიდან გამოდიან

00:08:51.255 --> 00:08:55.616
და გადაწყვიტეს, რომ ამის გაკეთება 
მათი მოქალაქეების ინტერესებშია

00:08:55.616 --> 00:08:59.887
და ესეც მოხდება
თუ მათ უკეთესი ალტერნატივა არ ექნებათ.

00:08:59.887 --> 00:09:03.212
ყოველი 100 ასეთი ნახშირის საწარმოზე

00:09:03.212 --> 00:09:06.229
დაიხარჯება დედამიწის კლიმატის ბიუჯეტის


00:09:06.229 --> 00:09:09.229
1%-დან 3%-მდე.

NOTE Paragraph

00:09:09.229 --> 00:09:12.794
ასე რომ, ყოველდღე სახლში მისვლისას,
როცა ფიქრობთ რა მოიმოქმედოთ

00:09:12.794 --> 00:09:14.520
გლობალურ დათბობის წინააღმდეგ,

00:09:14.520 --> 00:09:16.487
კვირის ბოლოს გახსოვდეთ,

00:09:16.487 --> 00:09:21.302
რომ ვიღაცამ ნახშირის საწარმო ჩართო, 
რომელიც 50 წელი იმუშავებს

NOTE Paragraph

00:09:21.302 --> 00:09:25.980
და მისი შეცვლის საშუალებას არ მოგცემთ.

00:09:25.980 --> 00:09:29.809
ის, რაც დაგვავიწყდა არის,
რაზეც ვინოდ ხოსლა საუბრობდა.

00:09:29.809 --> 00:09:33.218
ეთნიკურად ინდოელი,
მაგრამ ამერიკელი კაპიტალისტი

00:09:33.218 --> 00:09:36.519
მან ჯერ კიდევ ადრეულ 2000-იანებში თქვა:

00:09:36.519 --> 00:09:40.190
თუ ჩინეთის და ინდოეთის
წიაღისეული საწვავისგან ჩამოშორება გინდოდათ

00:09:40.190 --> 00:09:44.770
უნდა შეგექმნათ ტექნოლოგია,
რომელიც "ჩინდიოეთის" ტესტს ჩააბარებდა.

00:09:44.770 --> 00:09:48.193
"ჩინდოეთი" ორი სიტყვის შეერთებაა.

00:09:48.193 --> 00:09:50.491
პირველ რიგში,
ის შესრულებადი უნდა ყოფილიყო,

00:09:50.491 --> 00:09:54.381
რაც ტექნიკურად ნიშნავს, რომ მათ
ამის დანერგვა თავისთან უნდა შეძლებოდათ

NOTE Paragraph

00:09:54.381 --> 00:09:58.538
და მათ მოსახლეობას ეს უნდა მიეღო.

00:09:58.538 --> 00:10:05.250
მეორე: ტექნოლოგია მასშტაბებში
გაფართოებადი უნდა ყოფილიყო,

00:10:05.250 --> 00:10:10.077
რომ ისეთივე სარგებელი მოეტანა 
და იმავე გრაფიკით,

00:10:10.077 --> 00:10:11.836
როგორც წიაღისეულ საწვავს

NOTE Paragraph

00:10:11.836 --> 00:10:16.189
და შეძლებოდათ იმ ცხოვრებით ტკბობა, 
რომელსაც ჩვენ მოცემულობად მივიჩნევთ.

00:10:16.189 --> 00:10:19.252
მესამე: ის ფინანსურად თვითკმარი
უნდა ყოფილიყო,

00:10:19.252 --> 00:10:21.740
სუბსიდიების გარეშე.

00:10:21.740 --> 00:10:24.483
მას საკუთარი თავის შენახვა უნდა შეძლებოდა,

00:10:24.483 --> 00:10:28.499
ის ვერ იმუშავებდა ამდენი ხალხისთვის,

00:10:28.499 --> 00:10:31.518
თუ ეს ქვეყნები თხოვნას დაუწყებდნენ,

00:10:31.518 --> 00:10:34.988
ან თუ ზოგიერთი ქვეყანა ვაჭრობაზე
უარით დაემუქრებოდა,

NOTE Paragraph

00:10:34.988 --> 00:10:40.248
იმის სანაცვლოდ,
რომ მათ ტექნოლოგია შეეცვალათ.

00:10:40.248 --> 00:10:42.464
თუ "ჩინდიოეთის" ტესტს შეხედავთ,

00:10:42.464 --> 00:10:44.805
ჩვენ უბრალოდ არ მოგვიფიქრებია
ალტერნატივები,

00:10:44.805 --> 00:10:47.225
რომლებიც ამ ტესტს შეესაბამება.

00:10:47.225 --> 00:10:50.976
EIA-ს პროგნოზი შემდეგს გვეუბნება:

00:10:50.976 --> 00:10:54.542
ჩინეთი აშენებს 800 გიგავატ ნახშირის,

00:10:54.542 --> 00:10:57.991
400 გიგავატ ჰიდრო

00:10:57.991 --> 00:11:00.986
და დაახლოებით 200 გიგავატ
სიმძლავრის ატომურ სადგურებს

00:11:00.986 --> 00:11:04.444
ასევე ენერგო ეკვივალენტურად
ჩასანაცვლებლად,

00:11:04.444 --> 00:11:07.771
დაახლოებით 100 გიგავატ 
აღდგენადი ენერგიისას.

00:11:07.771 --> 00:11:09.564
800 გიგავატიანი ნახშირის სადგური.

00:11:09.564 --> 00:11:11.774
ამას აკეთებენ მიუხედავად იმისა,
რომ ამის ხარჯი,

00:11:11.774 --> 00:11:13.535
სხვა ნებისმიერ ქვეყანაზე უკეთ იციან.

00:11:13.535 --> 00:11:16.759
ასევე ყველა სხვა ქვეყანაზე უკეთესად იციან
მათი საჭიროებები,

00:11:16.759 --> 00:11:19.653
მაგრამ ესაა რასაც მიზნად ისახავენ
2040 წლისთვის,

00:11:19.653 --> 00:11:22.508
თუ უკეთეს ალტერნატივას არ შევთავაზებთ.

NOTE Paragraph

00:11:22.508 --> 00:11:24.550
უკეთეს ალტერნატივას,

00:11:24.550 --> 00:11:26.715
რომელიც "ჩინდოეთის" ტესტს ჩააბარებდა.

00:11:26.715 --> 00:11:29.507
თუ ყველა არსებულ ალტერნატივას გადახედავთ,

00:11:29.507 --> 00:11:31.821
ამ ტესტის ჩაბარების
ორი რეალური კანდიდატია.

00:11:31.821 --> 00:11:35.741
პირველი, ახალ ატომურ სადგურებს ეხება,
რომელზეც რამდენიმე წუთში ვიტყვი

00:11:35.741 --> 00:11:39.342
ეს ატომური სადგურების ახალი თაობაა,
რომლებიც შემუშავების პროცესშია

00:11:39.342 --> 00:11:40.442
მთელ მსოფლიოში

00:11:40.442 --> 00:11:43.556
და ადამიანები, ვინც ამას ქმნიან ამბობენ,

00:11:43.556 --> 00:11:47.531
რომ საცდელ მდგომარეობამდე მათი მიყვანა,
2025 წლისათვისაა შესაძლებელი

00:11:47.531 --> 00:11:51.520
და თუ ნება იქნა გაფართოებადია
2030 წლისათვის.

00:11:51.520 --> 00:11:54.728
მეორე ალტერნატივა, რომელიც დროზე მოესწრება

00:11:54.728 --> 00:11:58.299
დიდი ზომის მზის ელექტროსადგურებია,
რომლებიც ბუნებრივი აირითაა დაზღვეული,

NOTE Paragraph

00:11:58.299 --> 00:12:00.476
რომელიც შეგვიძლია დღეს გამოვიყენოთ.

00:12:00.546 --> 00:12:04.091
ბატარეების მაგივრად, რომლებიც
ჯერ კიდევ შემუშავების პროცესშია.

00:12:04.442 --> 00:12:07.847
მაშ, რა აფერხებს ახალ ატომურ სადგურებს?

00:12:07.847 --> 00:12:11.875
მოძველებული რეგულაციები და აზროვნება.

00:12:11.875 --> 00:12:15.881
ჩვენ არ გამოგვიყენებია უახლესი მეცნიერული 
აზროვნება რადიაციულ ჯანმრთელობაზე

00:12:15.881 --> 00:12:19.088
რომ გადავიაზრით როგორ
ვესაუბრებით ამაზე საზოგადოებას

00:12:19.088 --> 00:12:22.068
და როგორ ვმართავთ
ახალი ბირთვული რეაქტორების ტესტირებას.

00:12:22.068 --> 00:12:24.105
ჩვენ ახალი სამიცნიერო ცოდნა გვაქვს,

NOTE Paragraph

00:12:24.105 --> 00:12:30.515
რომელიც ატომური ინდუსტრიის რეგულრების
გასაუმჯობესებლად უნდა გამოვიყენოთ.

00:12:30.591 --> 00:12:33.812
ასევე ჩვენ გვაქვს აზროვნება,

00:12:33.812 --> 00:12:36.117
რომლის თანახმადაც
ატომური სადგურის აგებას,

00:12:36.117 --> 00:12:38.818
25 წელი და 2-დან 5 მილიარდამდე 
დოლარი სჭირდება.

00:12:38.818 --> 00:12:41.897
ეს ისტორიულად,
სამხედრო აზროვნებიდან მომდინარეობს,

00:12:41.897 --> 00:12:45.327
ადგილებიდან სადაც
ატომური ენერგია წარმოიშვა.

00:12:45.327 --> 00:12:47.327
ეს ახალი ატომური საწარმოები ამბობენ,

00:12:47.429 --> 00:12:50.759
რომ შეუძლიათ კილოვატსაათი ენერგია
5 ცენტად მოგვაწოდონ.

00:12:50.818 --> 00:12:54.208
ეს შეუძლიათ 100 გიგავატისთვის წელიწადში.

00:12:54.398 --> 00:12:57.193
მათ საცდელად ამის გაშვება
2025 წლისათვის შეუძლიათ

00:12:57.273 --> 00:13:00.238
და საშუალებას თუ მივცემთ

00:13:00.298 --> 00:13:03.473
შეუძლიათ სრულ მასშტაბებამდე
2030 წლისთვის გააფართოვონ.

NOTE Paragraph

00:13:04.064 --> 00:13:07.547
ამ წუთს ჩვენ ფაქტიურად სასწაულს ველით

00:13:07.718 --> 00:13:09.882
და ის რაც გვჭირდება არჩევანის საშუალებაა.

00:13:09.952 --> 00:13:12.756
თუ ეს ვერ მოხდება უსაფრთხოდ,
თუ ეს ვერ მოხდება იაფად,

00:13:12.780 --> 00:13:14.597
მაშინ ის არ უნდა დაინერგოს.

00:13:14.621 --> 00:13:18.169
ის რაც თქვენგან მინდა
არა იდეის გავრცელებაა,

00:13:18.169 --> 00:13:20.350
არამედ ის, რომ მისწეროთ
თქვენს ლიდერებს,

00:13:20.374 --> 00:13:24.092
მისწეროთ არასამთავრობო ორგანიზაციების 
ხელმძღვანელებს, რომლებსაც მხარს უჭერთ

00:13:24.092 --> 00:13:27.259
და უთხარით რომ თქვენ მოგცენ
არჩევანის საშუალება და არა წარსულს

NOTE Paragraph

00:13:27.295 --> 00:13:28.649
დიდი მადლობა.

NOTE Paragraph

00:13:28.673 --> 00:13:33.465
(აპლოდისმენტები)