[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.11,0:00:04.51,Default,,0000,0000,0000,,Të kuptosh ngjajshmëritë dhe dallimet etnike dhe fetare
Dialogue: 0,0:00:04.54,0:00:08.26,Default,,0000,0000,0000,,në shtetin apo regjionin që dikurë quhej Jugosllavi\Nmund të jetë mjaft konfuze.
Dialogue: 0,0:00:08.27,0:00:11.32,Default,,0000,0000,0000,,Por, ajo që dua të bëjë në këtë video është të mundohem të jap një lloj hyrjeje .
Dialogue: 0,0:00:11.32,0:00:14.53,Default,,0000,0000,0000,,Është në të vërtetë qelësi për të kuptuar disa nga shkaktarët e Luftës së Parë Botërore
Dialogue: 0,0:00:14.53,0:00:19.20,Default,,0000,0000,0000,,dhe natyrisht, të kuptojmë shpërbërjen e Jugosllavisë, që ishte mjaftë e shëmtuar
Dialogue: 0,0:00:19.23,0:00:24.53,Default,,0000,0000,0000,,gjatë rënies së komunizmit në fund të 80-ve dhe në fillim të 90-ve.
Dialogue: 0,0:00:24.53,0:00:26.70,Default,,0000,0000,0000,,Para së gjithash, është një ide e mirë ta kuptojmë
Dialogue: 0,0:00:26.70,0:00:30.44,Default,,0000,0000,0000,,prej nga rrjedh fjala Jugosllavi.
Dialogue: 0,0:00:30.44,0:00:33.87,Default,,0000,0000,0000,,Në të vërtetë iu referohet shteteve Sllave të Jugut
Dialogue: 0,0:00:33.87,0:00:35.97,Default,,0000,0000,0000,,Pra "Jugo" nënkupton Jugun
Dialogue: 0,0:00:35.97,0:00:38.64,Default,,0000,0000,0000,,dhe "slavia" flet për shtetet sllave.
Dialogue: 0,0:00:38.64,0:00:41.28,Default,,0000,0000,0000,,Kur njerëzit flasin për gjuhët sllave, ata flasin për
Dialogue: 0,0:00:41.28,0:00:43.61,Default,,0000,0000,0000,,gjuhët që fliten në këtë regjion, por gjithashtu
Dialogue: 0,0:00:43.61,0:00:48.78,Default,,0000,0000,0000,,edhe në pjesën më të madhe të Evropës Lindore dhe Rusinë.
Dialogue: 0,0:00:48.78,0:00:54.30,Default,,0000,0000,0000,,Tani, këtu me të kaltër kemi hijëzuar vendet ku
Dialogue: 0,0:00:54.30,0:00:58.98,Default,,0000,0000,0000,,flitet gjuha serbo-kroate.
Dialogue: 0,0:00:58.98,0:01:05.30,Default,,0000,0000,0000,,që është gjuha që dominon në këtë regjion.
Dialogue: 0,0:01:05.30,0:01:08.16,Default,,0000,0000,0000,,Dhe, ekzistojnë disa dialekte, disa njerëz do të thonin
Dialogue: 0,0:01:08.16,0:01:12.31,Default,,0000,0000,0000,," kjo është kroatishte, malazeze, apo serbishte" apo qfardo qoftë.
Dialogue: 0,0:01:12.31,0:01:15.31,Default,,0000,0000,0000,,Por, shumica e gjuhëtarëve thonë që ato janë mjaft të përafërta njëra me tjetrën.
Dialogue: 0,0:01:15.31,0:01:17.82,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ju mund ti kategorizoni ato disi si një gjuhë e vetme,
Dialogue: 0,0:01:17.82,0:01:20.82,Default,,0000,0000,0000,,si serbo-kroatishte.
Dialogue: 0,0:01:20.82,0:01:22.98,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ju e shihni që ajo flitet tani në kohën moderne në
Dialogue: 0,0:01:22.98,0:01:28.16,Default,,0000,0000,0000,,Kroaci, Bosnie e Hercegovinë, Serbi dhe Mal të Zi.
Dialogue: 0,0:01:28.16,0:01:33.65,Default,,0000,0000,0000,,Kjo këtu është ngjajshmëria, ajo që e mbanë të lidhur këtë regjion.
Dialogue: 0,0:01:33.65,0:01:37.49,Default,,0000,0000,0000,,Tani në krye të kësajë, gjuha sllovene poashtu është sllave
Dialogue: 0,0:01:37.49,0:01:40.76,Default,,0000,0000,0000,,është ngusht e lidhur me serbo-kroatishten.
Dialogue: 0,0:01:40.76,0:01:43.22,Default,,0000,0000,0000,,Në Maqedoni poashtu flitet një gjuhë sllave.
Dialogue: 0,0:01:43.22,0:01:46.31,Default,,0000,0000,0000,,që është e përafërt me bullgarishten, por i ka ca lidhje të ngushta,
Dialogue: 0,0:01:46.31,0:01:48.90,Default,,0000,0000,0000,,nuk është krejtësisht e ndryshme nga serbo-kroatishtja.
Dialogue: 0,0:01:48.90,0:01:52.43,Default,,0000,0000,0000,,Pra ju keni këtë lidhje gjuhësore përgjatë kësaj zone.
Dialogue: 0,0:01:52.43,0:01:57.82,Default,,0000,0000,0000,,Tani, ajo që e ndanë këtë zonë në të vërtetë është religjioni dhe historia.
Dialogue: 0,0:01:57.82,0:02:00.42,Default,,0000,0000,0000,,Pra, kjo zonë, nëse kthehemi qindra vite pas,
Dialogue: 0,0:02:00.42,0:02:03.56,Default,,0000,0000,0000,,ishte nën kontrollin e peranorive të ndryshme.
Dialogue: 0,0:02:03.56,0:02:06.09,Default,,0000,0000,0000,,Perandoria Austro-Hungareze, Perandoria Osmane.
Dialogue: 0,0:02:06.09,0:02:09.40,Default,,0000,0000,0000,,Me Perandorinë Austro-Hungareze ju nënkuptoni
Dialogue: 0,0:02:09.40,0:02:10.56,Default,,0000,0000,0000,,një Perandori Romano Katolike.
Dialogue: 0,0:02:10.56,0:02:12.22,Default,,0000,0000,0000,,Kur ju flisni për Osmanët,
Dialogue: 0,0:02:12.22,0:02:13.48,Default,,0000,0000,0000,,ju keni të bëni me Perandori Muslimane.
Dialogue: 0,0:02:13.48,0:02:17.90,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ata zotëruan pjesë të ndryshme të këtij territori për qindra vite me rradhë.
Dialogue: 0,0:02:17.90,0:02:22.29,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ajo që mbetet pas është një përzierje e vërtetë e religjioneve,
Dialogue: 0,0:02:22.29,0:02:27.76,Default,,0000,0000,0000,,dhe kjo shpesh lidhet me atë që njerëzit e perceptojnë si përkatësi etnike.
Dialogue: 0,0:02:27.76,0:02:32.31,Default,,0000,0000,0000,,Dhe kjo që unë kam këtu është një lloj ndarje fetare
Dialogue: 0,0:02:32.31,0:02:36.22,Default,,0000,0000,0000,,e ish Jugosllavisës.
Dialogue: 0,0:02:36.22,0:02:39.49,Default,,0000,0000,0000,,Pra, me ngjyrë të purpurt këtu, kemi zonat që janë të
Dialogue: 0,0:02:39.49,0:02:41.48,Default,,0000,0000,0000,,banuara kryesisht me të krishterë romak.
Dialogue: 0,0:02:41.48,0:02:43.15,Default,,0000,0000,0000,,Dhe unë po them kryesisht sepse me të vërtetë janë
Dialogue: 0,0:02:43.15,0:02:44.97,Default,,0000,0000,0000,,të gjitha të përziera.
Dialogue: 0,0:02:44.97,0:02:47.82,Default,,0000,0000,0000,,Pra, Sllovenia, Kroacia, kryesisht të krishterë romak.
Dialogue: 0,0:02:47.82,0:02:53.64,Default,,0000,0000,0000,,Nëse e shikoni Serbinë, dhe Malin e Zi, kryesishtë ortodoksë lindorë.
Dialogue: 0,0:02:53.64,0:03:00.49,Default,,0000,0000,0000,,Në Kosovë, kemi një shumicë të fortë muslimane, mu aty.
Dialogue: 0,0:03:00.49,0:03:05.02,Default,,0000,0000,0000,,Dhe Kosova, para shpërbërjes ishte disi pjesë e
Dialogue: 0,0:03:05.02,0:03:10.36,Default,,0000,0000,0000,,Serbisë dhe Malit të Zi, pavarësisht kësaj ngjyre krejt të ndryshme religjioze.
Dialogue: 0,0:03:10.36,0:03:14.29,Default,,0000,0000,0000,,Dhe pastaj Bosnja dhe Hercegovina është vendi ku me të vërtetë gjërat përzihen.
Dialogue: 0,0:03:14.29,0:03:19.16,Default,,0000,0000,0000,,Afërsisht gjysma e popullsisë, dhe ka lëvizur gjatë shekujve,
Dialogue: 0,0:03:19.16,0:03:23.23,Default,,0000,0000,0000,,por feja që dominon atje është Islami.
Dialogue: 0,0:03:23.23,0:03:25.42,Default,,0000,0000,0000,,Dhe, në përgjithësi kjo është pika ku krijohet konfuzion.
Dialogue: 0,0:03:25.42,0:03:30.89,Default,,0000,0000,0000,,Kur njerëzit flasin pë boshnjak, ata flasin për
Dialogue: 0,0:03:30.89,0:03:35.80,Default,,0000,0000,0000,,një musliman boshnjak.
Dialogue: 0,0:03:35.80,0:03:40.57,Default,,0000,0000,0000,,Por, Bosnia dhe Hercegovina ka poashtu fraksione të konsiderueshme të
Dialogue: 0,0:03:40.57,0:03:44.37,Default,,0000,0000,0000,,serbve, që janë ortodoks lindorë, dhe për këtë arsye
Dialogue: 0,0:03:44.37,0:03:46.97,Default,,0000,0000,0000,,po e vë të kaftën edhe këtu, është pothuaj një e treta e popullsisë
Dialogue: 0,0:03:46.97,0:03:50.12,Default,,0000,0000,0000,,dhe poashtu ka një popullsi të konsiderueshmetë krishterëve romak
Dialogue: 0,0:03:50.12,0:03:53.30,Default,,0000,0000,0000,,ose ne mund të themi boshnjak-kroatë.
Dialogue: 0,0:03:53.30,0:03:55.90,Default,,0000,0000,0000,,Pra, sa për ta sqaruar këtu - mund të jetë mjaft e ngatërruar, madje edhe kur dëgjoni
Dialogue: 0,0:03:55.90,0:03:58.24,Default,,0000,0000,0000,,një tregim për të, ose kur e dëgjoni në lajme - më kujtohet në
Dialogue: 0,0:03:58.24,0:04:01.23,Default,,0000,0000,0000,,vitet e 90-ta, kur dëgjoja lajmet dhe ngatërrohesha fare.
Dialogue: 0,0:04:01.23,0:04:04.37,Default,,0000,0000,0000,,Nëse dikush flet për një boshnjak musliman, apo një boshnjak,
Dialogue: 0,0:04:04.37,0:04:07.84,Default,,0000,0000,0000,,fjala është për një musliman që jeton në Bosnjë, këtë e mendojnë ata
Dialogue: 0,0:04:07.84,0:04:10.17,Default,,0000,0000,0000,,kur i referohen atyre. Nëse ata thonë
Dialogue: 0,0:04:10.17,0:04:19.17,Default,,0000,0000,0000,,boshnjak-kroat, ky do të jetë një kroat etnik, i cili
Dialogue: 0,0:04:19.17,0:04:24.24,Default,,0000,0000,0000,,jeton në Bosnjë. Dhe ata zakonisht janë të krishterë romak.
Dialogue: 0,0:04:24.24,0:04:30.10,Default,,0000,0000,0000,,Dhe nëse keni një serb boshnjak, ky është dikush që
Dialogue: 0,0:04:30.10,0:04:34.83,Default,,0000,0000,0000,,etnikisht e identifikon veten si serb,
Dialogue: 0,0:04:34.83,0:04:39.24,Default,,0000,0000,0000,,i cili jeton në Bosnjë dhe Hercegovinë, por që me siguri
Dialogue: 0,0:04:39.24,0:04:42.17,Default,,0000,0000,0000,,është ortodoks lindorë.
Dialogue: 0,0:04:42.17,0:04:44.24,Default,,0000,0000,0000,,Pra, ju mund ta imagjinoni, ju keni këto gjuhë të fuqishme
Dialogue: 0,0:04:44.24,0:04:50.83,Default,,0000,0000,0000,,madje edhe lidhjet etnike, por në njëfar pike, për shkak të religjionit,
Dialogue: 0,0:04:50.83,0:04:53.98,Default,,0000,0000,0000,,dhe ndryshimeve në dialekt, ekziston edhe një numër i
Dialogue: 0,0:04:53.98,0:04:56.63,Default,,0000,0000,0000,,konsiderueshëm i dallimeve këtu, sidomos kur gjërat shkuan keq,
Dialogue: 0,0:04:56.63,0:04:59.12,Default,,0000,0000,0000,,siq ishte rënia e komunizmit.
Dialogue: 0,0:04:59.12,0:05:01.37,Default,,0000,0000,0000,,Pra, të shpresojmë që kjo bazë të paraqes ngjajshmërit
Dialogue: 0,0:05:01.37,0:05:03.17,Default,,0000,0000,0000,,dhe dallimet këtu.
Dialogue: 0,0:05:03.17,0:05:06.30,Default,,0000,0000,0000,,Dhe do të na ndihmojë të kuptojmë çka na futi në Luftën e Parë Botërore,
Dialogue: 0,0:05:06.30,0:05:08.43,Default,,0000,0000,0000,,apo çka e shkaktoi Luftën e Parë Botërore, dhe gjithashtu disa
Dialogue: 0,0:05:08.43,0:05:11.78,Default,,0000,0000,0000,,shëmti që janë parë në fillim të 90-ve.
Dialogue: 0,0:05:11.78,0:05:14.90,Default,,0000,0000,0000,,Dhe për ta përmbledhur, me vetëm pakëz kontest,
Dialogue: 0,0:05:14.90,0:05:19.63,Default,,0000,0000,0000,,ky nuk ishte një shtet i unifikuar deri në Luftën e Parë Botërore,
Dialogue: 0,0:05:19.63,0:05:22.70,Default,,0000,0000,0000,,në njëfar mase kjo u përshpejtua nga dëshira për të krijuar këtë shtet të unifikuar.
Dialogue: 0,0:05:22.70,0:05:28.91,Default,,0000,0000,0000,,Ky grupim etnik, ky grupim gjuhësorë, ishte i prirur për tu
Dialogue: 0,0:05:28.91,0:05:31.92,Default,,0000,0000,0000,,shkëputur nga Perandoria Austro-Hungareze, nga Perandoria Osmane,
Dialogue: 0,0:05:31.92,0:05:34.70,Default,,0000,0000,0000,,duke hyrë në Luftën e Parë Botërore kemi një rënie të
Dialogue: 0,0:05:34.70,0:05:38.92,Default,,0000,0000,0000,,Perandorisë Osmane e cila filloi ti lejojë këta njerëz
Dialogue: 0,0:05:38.92,0:05:43.70,Default,,0000,0000,0000,,të kenë më shumë energji për realizimin e dëshirës së tyre për krijimin e shtetit të unifikuar.
Dialogue: 0,0:05:43.70,0:05:46.04,Default,,0000,0000,0000,,Lufta e Parë Botërore ishte në thelb katalizatori që lejoi
Dialogue: 0,0:05:46.04,0:05:49.50,Default,,0000,0000,0000,,unifikimin e shtetit të Jugosllavisë.
Dialogue: 0,0:05:49.50,0:05:53.77,Default,,0000,0000,0000,,Dhe, në forma të ndryshme, qëndroi i unifikuar deri në rënien e komunizmit.
Dialogue: 0,0:05:53.77,0:05:57.51,Default,,0000,0000,0000,,Dhe, edhe pse ishte një shtet socialist, një shtet komunist,
Dialogue: 0,0:05:57.51,0:06:01.59,Default,,0000,0000,0000,,gjatë Luftës së Ftohtë, në të vërtetë gjithmonë ka pasur një
Dialogue: 0,0:06:01.59,0:06:04.44,Default,,0000,0000,0000,,lidhje të çuditshme dhe të largët me Bashkimin Sovjetik
Dialogue: 0,0:06:04.44,0:06:07.70,Default,,0000,0000,0000,,Por, pas rënies së komunizmit, gjë që e mbante disi të bashkuar,
Dialogue: 0,0:06:07.70,0:06:10.37,Default,,0000,0000,0000,,sidomos këto dallime fetare,
Dialogue: 0,0:06:10.37,0:06:14.98,Default,,0000,0000,0000,,dhe këto dallime etnike dhe religjioze e shpërbënë atë.