WEBVTT 00:00:00.736 --> 00:00:08.985 Het is nogal verwarrend om de etnische en religieuze gelijkenissen en verschillen te begrijpen in de voormalige staat of regio van Joegoslavië. 00:00:08.985 --> 00:00:11.106 Deze video wil dit begrijpelijk maken. 00:00:11.106 --> 00:00:18.907 Deze materie is van belang om enkele oorzaken te begrijpen van WOI en uiteraard ook om de - problematische - splitsing van Joegoslavië te begrijpen 00:00:18.907 --> 00:00:24.437 tijdens de val van het communisme in de late jaren 80 en vroege jaren 90. 00:00:24.437 --> 00:00:31.181 Om te beginnen is goed om te weten waar het woord 'Joegoslavië' vandaan komt. 00:00:31.181 --> 00:00:34.811 Het verwijst letterlijk naar de zuidelijke Slavische staten. 00:00:34.811 --> 00:00:39.156 "Yugo" verwijst naar het zuiden en "slavië" verwijst naar de Slavische staten. 00:00:39.156 --> 00:00:44.183 Wanneer mensen het hebben over Slavische talen, spreken ze over de talen die in die regio worden gesproken, 00:00:44.183 --> 00:00:49.735 maar ook over een een groot deel van Oost-Europa en het huidige Rusland. 00:00:49.735 --> 00:00:59.487 Dit blauwe gedeelte duidt aan waar er Servo-Kroatisch wordt gesproken. 00:00:59.487 --> 00:01:06.841 Dit is de dominante Slavische taal in dit gebied. 00:01:06.841 --> 00:01:12.636 Er zijn verschillende dialecten, zoals Kroatisch, Montenegrijns en Servisch. 00:01:12.636 --> 00:01:21.399 Volgens de meeste taalkundigen zijn ze erg gelijkaardig. Je kunt ze als één taal beschouwen, nl. het Servo-Kroatisch. 00:01:21.399 --> 00:01:28.913 Deze taal wordt vandaag gesproken in het huidige Kroatië, Bosnië-Herzegovina, Servië en Montenegro. 00:01:28.913 --> 00:01:34.114 Dat is het gemeenschappelijk kenmerk dat deze regio verbindt. 00:01:34.114 --> 00:01:40.973 Daarenboven is de Sloveense taal ook Slavisch. Het is verwant met het Servo-Kroatisch. 00:01:40.973 --> 00:01:49.313 In Macedonië spreken ze ook een Slavische taal. Het ligt dichter bij het Bulgaars, maar het is ook verwant met het Servo-Kroatisch. 00:01:49.313 --> 00:01:53.453 Er is dus een taalkundige connectie doorheen dit gebied. 00:01:53.453 --> 00:01:57.912 De verschilpunten zijn religie en geschiedenis. 00:01:57.912 --> 00:02:03.635 Dit gebied was eeuwen geleden onder controle van verschillende rijken: 00:02:03.635 --> 00:02:06.314 Het Oostenrijks-Hongaars Rijk en het Ottomaanse Rijk. 00:02:06.314 --> 00:02:11.063 Het Oostenrijks-Hongaars Rijk is een rooms-katholiek rijk. 00:02:11.063 --> 00:02:14.216 Het Ottomaanse Rijk is een islamitisch rijk. 00:02:14.216 --> 00:02:18.719 Deze rijken hadden gedurende honderden jaren de controle over verschillende delen van dit gebied. 00:02:18.719 --> 00:02:22.714 Er is dus een mix van religies. 00:02:22.714 --> 00:02:28.634 Deze religies worden door mensen verbonden met hun etniciteit. 00:02:28.634 --> 00:02:36.839 Hier is een religieuze opdeling van de voormalige staat Joegoslavië. 00:02:36.839 --> 00:02:45.063 De roze kleur duidt de gebieden aan die vooral rooms-katholiek zijn. Ik zeg 'vooral' omdat het gemixt is. 00:02:45.063 --> 00:02:49.633 Slovenië en Kroatië zijn dus hoofdzakelijk rooms-katholiek. 00:02:49.633 --> 00:02:54.245 Servië en Montenegro zijn vooral oosters-orthodox. 00:02:54.245 --> 00:03:02.245 In Kosovo is er een grote islamitische meerderheid. 00:03:02.245 --> 00:03:10.898 Kosovo was - voor de splitsing - in feite een deel van Servië en Montenegro, hoewel ze verschillende religieuze samenstellingen hebben. 00:03:10.898 --> 00:03:14.879 In Bosnië-Herzegovina wordt het een echte soep. 00:03:14.879 --> 00:03:23.573 Ongeveer de helft van de bevolking - die veel zijn verhuisd doorheen de eeuwen - is islamitisch. 00:03:23.573 --> 00:03:26.060 Dit kan verwarrend zijn. 00:03:26.060 --> 00:03:37.514 Wanneer men het heeft over een "Bosniak", dan bedoelt men een Bosnische moslim. 00:03:37.514 --> 00:03:44.803 Bosnië-Herzegovina heeft ook grote groepen Serviërs die oosters-orthodox zijn. 00:03:44.803 --> 00:03:47.712 Dat is het bruine deel. Het gaat over een derde van de bevolking. 00:03:47.712 --> 00:03:53.745 Het heeft ook een vrij grote groep rooms-katholieken. We kunnen ook Bosnische Kroaten zeggen. 00:03:53.745 --> 00:03:59.135 Het is dus duidelijk dat het zeer verwarrend kan zijn, zelfs wanneer je de geschiedenis of het nieuws ervan hoort. 00:03:59.135 --> 00:04:02.378 Ik herinner me dat ik verward raakte toen ik naar het nieuws luisterde in de jaren 90. 00:04:02.378 --> 00:04:09.305 Als iemand het heeft over een Bosnische moslim (een Bosniak), een moslim die in Bosnië leeft, dan wordt dat daarmee bedoeld. 00:04:09.305 --> 00:04:24.710 Als er wordt gesproken over een Bosnische Kroaat, dan is dit een etnische Kroaat die in Bosnië leeft en hoogstwaarschijnlijk rooms-katholiek is. 00:04:24.710 --> 00:04:38.716 Een Bosnische Serviër is iemand die zich etnisch beschouwt als een Serviër en die in Bosnië-Herzegovina leeft. 00:04:38.716 --> 00:04:42.465 Die is hoogstwaarschijnlijk oosters-orthodox. 00:04:42.465 --> 00:04:47.711 Er waren dus duidelijke taalkundige en zelfs etnische overeenkomsten, 00:04:47.711 --> 00:04:55.616 maar er waren ook grote verschillen vanwege religie en ook veranderingen van dialecten. 00:04:55.616 --> 00:04:59.591 Deze veranderingen traden vooral op de voorgrond met de val van het communisme. 00:04:59.591 --> 00:05:03.547 Hopelijk heb je nu een overzicht van de overeenkomsten en verschillen. 00:05:03.547 --> 00:05:12.906 Dit zal ons helpen om verschillende dingen te begrijpen, nl. de oorzaken van WOI en ook de problemen tijdens de vroege jaren 90. 00:05:12.906 --> 00:05:15.397 Om af te sluiten volgt hier nog een beetje context. 00:05:15.397 --> 00:05:19.138 Dit gebied was geen eengemaakte staat tot na WOI. 00:05:19.138 --> 00:05:23.576 WOI werd deels aangewakkerd vanwege de wens om van dit gebied een eengemaakte staat te maken. 00:05:23.576 --> 00:05:32.967 Deze etnische en taalkundige groep neigde opgesplitst te worden binnen het Oostenrijks-Hongaars Rijk en het Ottomaanse Rijk. 00:05:32.967 --> 00:05:44.309 Aan het begin van WOI was er de neergang van het Ottomaanse Rijk, waardoor de drang naar een eengemaakte staat van deze mensen kon opflakkeren. 00:05:44.309 --> 00:05:50.047 WOI was in feite de katalysator die er voor zorgde dat Joegoslavië verenigd kon worden. 00:05:50.047 --> 00:05:54.797 Het bleef verenigd - in verschillende vormen - tot de val van het communisme. 00:05:54.797 --> 00:06:04.646 Ondanks dat het een socialistische, communistische staat was tijdens de Koude Oorlog, bleef het een vreemde en koele relatie hebben met de Sovjetunie. 00:06:04.646 --> 00:06:08.646 Toen het communisme - dat de etnische en religieuze verschillen oversteeg - viel, betekende dat het einde van deze vereniging.