[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.74,0:00:08.98,Default,,0000,0000,0000,,Het is nogal verwarrend om de etnische en religieuze gelijkenissen en verschillen te begrijpen in de voormalige staat of regio van Joegoslavië.
Dialogue: 0,0:00:08.98,0:00:11.11,Default,,0000,0000,0000,,Deze video wil dit begrijpelijk maken.
Dialogue: 0,0:00:11.11,0:00:18.91,Default,,0000,0000,0000,,Deze materie is van belang om enkele oorzaken te begrijpen van WOI en uiteraard ook om de - problematische - splitsing van Joegoslavië te begrijpen
Dialogue: 0,0:00:18.91,0:00:24.44,Default,,0000,0000,0000,,tijdens de val van het communisme in de late jaren 80 en vroege jaren 90.
Dialogue: 0,0:00:24.44,0:00:31.18,Default,,0000,0000,0000,,Om te beginnen is goed om te weten waar het woord 'Joegoslavië' vandaan komt.
Dialogue: 0,0:00:31.18,0:00:34.81,Default,,0000,0000,0000,,Het verwijst letterlijk naar de zuidelijke Slavische staten.
Dialogue: 0,0:00:34.81,0:00:39.16,Default,,0000,0000,0000,,"Yugo" verwijst naar het zuiden en "slavië" verwijst naar de Slavische staten.
Dialogue: 0,0:00:39.16,0:00:44.18,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer mensen het hebben over Slavische talen, spreken ze over de talen die in die regio worden gesproken,
Dialogue: 0,0:00:44.18,0:00:49.74,Default,,0000,0000,0000,,maar ook over een een groot deel van Oost-Europa en het huidige Rusland.
Dialogue: 0,0:00:49.74,0:00:59.49,Default,,0000,0000,0000,,Dit blauwe gedeelte duidt aan waar er Servo-Kroatisch wordt gesproken.
Dialogue: 0,0:00:59.49,0:01:06.84,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de dominante Slavische taal in dit gebied.
Dialogue: 0,0:01:06.84,0:01:12.64,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn verschillende dialecten, zoals Kroatisch, Montenegrijns en Servisch.
Dialogue: 0,0:01:12.64,0:01:21.40,Default,,0000,0000,0000,,Volgens de meeste taalkundigen zijn ze erg gelijkaardig. Je kunt ze als één taal beschouwen, nl. het Servo-Kroatisch.
Dialogue: 0,0:01:21.40,0:01:28.91,Default,,0000,0000,0000,,Deze taal wordt vandaag gesproken in het huidige Kroatië, Bosnië-Herzegovina, Servië en Montenegro.
Dialogue: 0,0:01:28.91,0:01:34.11,Default,,0000,0000,0000,,Dat is het gemeenschappelijk kenmerk dat deze regio verbindt.
Dialogue: 0,0:01:34.11,0:01:40.97,Default,,0000,0000,0000,,Daarenboven is de Sloveense taal ook Slavisch. Het is verwant met het Servo-Kroatisch.
Dialogue: 0,0:01:40.97,0:01:49.31,Default,,0000,0000,0000,,In Macedonië spreken ze ook een Slavische taal. Het ligt dichter bij het Bulgaars, maar het is ook verwant met het Servo-Kroatisch.
Dialogue: 0,0:01:49.31,0:01:53.45,Default,,0000,0000,0000,,Er is dus een taalkundige connectie doorheen dit gebied.
Dialogue: 0,0:01:53.45,0:01:57.91,Default,,0000,0000,0000,,De verschilpunten zijn religie en geschiedenis.
Dialogue: 0,0:01:57.91,0:02:03.64,Default,,0000,0000,0000,,Dit gebied was eeuwen geleden onder controle van verschillende rijken:
Dialogue: 0,0:02:03.64,0:02:06.31,Default,,0000,0000,0000,,Het Oostenrijks-Hongaars Rijk en het Ottomaanse Rijk.
Dialogue: 0,0:02:06.31,0:02:11.06,Default,,0000,0000,0000,,Het Oostenrijks-Hongaars Rijk is een rooms-katholiek rijk.
Dialogue: 0,0:02:11.06,0:02:14.22,Default,,0000,0000,0000,,Het Ottomaanse Rijk is een islamitisch rijk.
Dialogue: 0,0:02:14.22,0:02:18.72,Default,,0000,0000,0000,,Deze rijken hadden gedurende honderden jaren de controle over verschillende delen van dit gebied.
Dialogue: 0,0:02:18.72,0:02:22.71,Default,,0000,0000,0000,,Er is dus een mix van religies.
Dialogue: 0,0:02:22.71,0:02:28.63,Default,,0000,0000,0000,,Deze religies worden door mensen verbonden met hun etniciteit.
Dialogue: 0,0:02:28.63,0:02:36.84,Default,,0000,0000,0000,,Hier is een religieuze opdeling van de voormalige staat Joegoslavië.
Dialogue: 0,0:02:36.84,0:02:45.06,Default,,0000,0000,0000,,De roze kleur duidt de gebieden aan die vooral rooms-katholiek zijn. Ik zeg 'vooral' omdat het gemixt is.
Dialogue: 0,0:02:45.06,0:02:49.63,Default,,0000,0000,0000,,Slovenië en Kroatië zijn dus hoofdzakelijk rooms-katholiek.
Dialogue: 0,0:02:49.63,0:02:54.24,Default,,0000,0000,0000,,Servië en Montenegro zijn vooral oosters-orthodox.
Dialogue: 0,0:02:54.24,0:03:02.24,Default,,0000,0000,0000,,In Kosovo is er een grote islamitische meerderheid.
Dialogue: 0,0:03:02.24,0:03:10.90,Default,,0000,0000,0000,,Kosovo was - voor de splitsing - in feite een deel van Servië en Montenegro, hoewel ze verschillende religieuze samenstellingen hebben.
Dialogue: 0,0:03:10.90,0:03:14.88,Default,,0000,0000,0000,,In Bosnië-Herzegovina wordt het een echte soep.
Dialogue: 0,0:03:14.88,0:03:23.57,Default,,0000,0000,0000,,Ongeveer de helft van de bevolking - die veel zijn verhuisd doorheen de eeuwen - is islamitisch.
Dialogue: 0,0:03:23.57,0:03:26.06,Default,,0000,0000,0000,,Dit kan verwarrend zijn.
Dialogue: 0,0:03:26.06,0:03:37.51,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer men het heeft over een "Bosniak", dan bedoelt men een Bosnische moslim.
Dialogue: 0,0:03:37.51,0:03:44.80,Default,,0000,0000,0000,,Bosnië-Herzegovina heeft ook grote groepen Serviërs die oosters-orthodox zijn.
Dialogue: 0,0:03:44.80,0:03:47.71,Default,,0000,0000,0000,,Dat is het bruine deel. Het gaat over een derde van de bevolking.
Dialogue: 0,0:03:47.71,0:03:53.74,Default,,0000,0000,0000,,Het heeft ook een vrij grote groep rooms-katholieken. We kunnen ook Bosnische Kroaten zeggen.
Dialogue: 0,0:03:53.74,0:03:59.14,Default,,0000,0000,0000,,Het is dus duidelijk dat het zeer verwarrend kan zijn, zelfs wanneer je de geschiedenis of het nieuws ervan hoort.
Dialogue: 0,0:03:59.14,0:04:02.38,Default,,0000,0000,0000,,Ik herinner me dat ik verward raakte toen ik naar het nieuws luisterde in de jaren 90.
Dialogue: 0,0:04:02.38,0:04:09.30,Default,,0000,0000,0000,,Als iemand het heeft over een Bosnische moslim (een Bosniak), een moslim die in Bosnië leeft, dan wordt dat daarmee bedoeld.
Dialogue: 0,0:04:09.30,0:04:24.71,Default,,0000,0000,0000,,Als er wordt gesproken over een Bosnische Kroaat, dan is dit een etnische Kroaat die in Bosnië leeft en hoogstwaarschijnlijk rooms-katholiek is.
Dialogue: 0,0:04:24.71,0:04:38.72,Default,,0000,0000,0000,,Een Bosnische Serviër is iemand die zich etnisch beschouwt als een Serviër en die in Bosnië-Herzegovina leeft.
Dialogue: 0,0:04:38.72,0:04:42.46,Default,,0000,0000,0000,,Die is hoogstwaarschijnlijk oosters-orthodox.
Dialogue: 0,0:04:42.46,0:04:47.71,Default,,0000,0000,0000,,Er waren dus duidelijke taalkundige en zelfs etnische overeenkomsten,
Dialogue: 0,0:04:47.71,0:04:55.62,Default,,0000,0000,0000,,maar er waren ook grote verschillen vanwege religie en ook veranderingen van dialecten.
Dialogue: 0,0:04:55.62,0:04:59.59,Default,,0000,0000,0000,,Deze veranderingen traden vooral op de voorgrond met de val van het communisme.
Dialogue: 0,0:04:59.59,0:05:03.55,Default,,0000,0000,0000,,Hopelijk heb je nu een overzicht van de overeenkomsten en verschillen.
Dialogue: 0,0:05:03.55,0:05:12.91,Default,,0000,0000,0000,,Dit zal ons helpen om verschillende dingen te begrijpen, nl. de oorzaken van WOI en ook de problemen tijdens de vroege jaren 90.
Dialogue: 0,0:05:12.91,0:05:15.40,Default,,0000,0000,0000,,Om af te sluiten volgt hier nog een beetje context.
Dialogue: 0,0:05:15.40,0:05:19.14,Default,,0000,0000,0000,,Dit gebied was geen eengemaakte staat tot na WOI.
Dialogue: 0,0:05:19.14,0:05:23.58,Default,,0000,0000,0000,,WOI werd deels aangewakkerd vanwege de wens om van dit gebied een eengemaakte staat te maken.
Dialogue: 0,0:05:23.58,0:05:32.97,Default,,0000,0000,0000,,Deze etnische en taalkundige groep neigde opgesplitst te worden binnen het Oostenrijks-Hongaars Rijk en het Ottomaanse Rijk.
Dialogue: 0,0:05:32.97,0:05:44.31,Default,,0000,0000,0000,,Aan het begin van WOI was er de neergang van het Ottomaanse Rijk, waardoor de drang naar een eengemaakte staat van deze mensen kon opflakkeren.
Dialogue: 0,0:05:44.31,0:05:50.05,Default,,0000,0000,0000,,WOI was in feite de katalysator die er voor zorgde dat Joegoslavië verenigd kon worden.
Dialogue: 0,0:05:50.05,0:05:54.80,Default,,0000,0000,0000,,Het bleef verenigd - in verschillende vormen - tot de val van het communisme.
Dialogue: 0,0:05:54.80,0:06:04.65,Default,,0000,0000,0000,,Ondanks dat het een socialistische, communistische staat was tijdens de Koude Oorlog, bleef het een vreemde en koele relatie hebben met de Sovjetunie.
Dialogue: 0,0:06:04.65,0:06:08.65,Default,,0000,0000,0000,,Toen het communisme - dat de etnische en religieuze verschillen oversteeg - viel, betekende dat het einde van deze vereniging.