1
00:00:00,564 --> 00:00:03,086
Mənim işim insanlarla ünsiyyət quran

2
00:00:03,086 --> 00:00:05,086
robotları modelləşdirmək, qurmaq və öyrənməkdir.

3
00:00:05,086 --> 00:00:06,639
Amma bu hekayə heç də robotlaşdırma ilə deyil,

4
00:00:06,639 --> 00:00:08,531
animasiya ilə başlayır.

5
00:00:08,531 --> 00:00:11,117
İlk dəfə Pixar-ın "Luxo Jr"-ini gördükdə

6
00:00:11,117 --> 00:00:13,103
məni stolüstü lampa kimi önəmsiz

7
00:00:13,103 --> 00:00:14,861
bir əşyaya bu qədər emosiya verməyin

8
00:00:14,861 --> 00:00:17,452
mümkün olması heyrətləndirdi.

9
00:00:17,452 --> 00:00:19,285
Bir onlara baxın -- bu filmin sonunda

10
00:00:19,285 --> 00:00:21,789
sən, həqiqətən də, iki mebel əşyası barədə nə isə hiss edirsən.

11
00:00:21,789 --> 00:00:23,617
(Gülüş)

12
00:00:23,617 --> 00:00:25,737
Və mən dedim: Bunu necə etdiklərini öyrənməliyəm.

13
00:00:25,737 --> 00:00:29,271
Beləliklə, mən, həqiqətən də, pis bir karyera qərarı qəbul etdim.

14
00:00:29,271 --> 00:00:31,675
Və bunu edəndə anam belə görünürdü.

15
00:00:31,675 --> 00:00:33,686
(Gülüş)

16
00:00:33,686 --> 00:00:35,866
Mən İsraildə xoş bir proqram təminatı şirkətində

17
00:00:35,866 --> 00:00:38,471
rahat texnik işimi tərk edərək animasiyanı öyrənmək üçün

18
00:00:38,471 --> 00:00:39,482
Nyu-Yorka köçdüm.

19
00:00:39,482 --> 00:00:40,639
Və orada mən

20
00:00:40,639 --> 00:00:43,635
Harlemdə, çökən bir binada otaq yoldaşlarımla birgə yaşadım.

21
00:00:43,635 --> 00:00:45,003
Mən bu ifadəni məcazi mənada işlətmirəm,

22
00:00:45,003 --> 00:00:46,963
oturduğumuz otaqda tavan, həqiqətən də,

23
00:00:46,963 --> 00:00:48,273
bir gün çökdü.

24
00:00:48,273 --> 00:00:50,939
Nyu-Yorkda tikinti pozuntuları barədə bütün reportajlar

25
00:00:50,939 --> 00:00:53,185
bizim binanın qarşısında çəkilirdi.

26
00:00:53,185 --> 00:00:56,783
Vəziyyətin necə pis olduğunu göstərən pərdə arxası kimi.

27
00:00:56,783 --> 00:00:58,729
Nə isə, gün boyu mən məktəbə gedirdim və gecələr

28
00:00:58,729 --> 00:01:02,251
oturur, karandaşla kadrbakadr animasiyalar çəkirdim.

29
00:01:02,251 --> 00:01:04,525
Və mən iki təəccüb doğuran nəticə çıxardım --

30
00:01:04,525 --> 00:01:07,078
onlardan biri bu idi ki,

31
00:01:07,078 --> 00:01:09,038
sən hisləri oyatmaq istədikdə

32
00:01:09,038 --> 00:01:10,764
bir şeyin necə göründüyü elə də vacib deyil,

33
00:01:10,764 --> 00:01:13,110
bütün məsələ harəkətdə -- əşyanın necə hərəkət etməsinin

34
00:01:13,110 --> 00:01:14,717
zamanlanmasındadır.

35
00:01:14,717 --> 00:01:17,944
Və ikinci, bizə müəllimlərimizdən birinin dediyi bir şey idi.

36
00:01:17,944 --> 00:01:20,347
O, "Buz dövrü"-ndəki gəlinciyi hazırlamışdı.

37
00:01:20,347 --> 00:01:21,738
Və o demişdi:

38
00:01:21,738 --> 00:01:24,895
"Bir animator kimi siz, rejissor deyil, aktyorsunuz."

39
00:01:24,895 --> 00:01:27,876
Beləliklə, əgər siz personaj üçün düzgün hərəkəti tapmaq istəyirsinizsə,

40
00:01:27,876 --> 00:01:30,227
bu barədə fikirləşməyin, onu tapmaq üçün öz vücudunuzdan istifadə edin --

41
00:01:30,227 --> 00:01:31,863
güzgü qarşısında durun, bunu kamera

42
00:01:31,863 --> 00:01:33,565
qarşısında oynayın -- hər nə lazımdırsa edin.

43
00:01:33,565 --> 00:01:36,459
Və sonra bunu öz personajınıza geri verin.

44
00:01:36,459 --> 00:01:38,619
Bir il sonra mən MİT-də

45
00:01:38,619 --> 00:01:40,769
robotlaşdırılmış həyat qrupunda idim, hansı ki, insanlarla robotlar

46
00:01:40,769 --> 00:01:43,414
arasında münasibəti öyrənən ilk qruplardan biri idi.

47
00:01:43,414 --> 00:01:45,347
Və mən hələ də həqiqi, fiziki mövcud

48
00:01:45,347 --> 00:01:48,064
Luxo Jr. lampası hazırlamağı arzulayırdım.

49
00:01:48,064 --> 00:01:49,631
Amma mən bu nəticəyə gəldim ki, robotlar heç də

50
00:01:49,631 --> 00:01:50,909
mənim animasiyanı öyrənərkən öyrəşdiyim cəlbedici

51
00:01:50,909 --> 00:01:52,544
tərzdə hərəkət etmirlər.

52
00:01:52,544 --> 00:01:54,761
Əvəzində, onlar hamısı --

53
00:01:54,761 --> 00:01:57,255
necə deyə bilərəm, onlar hamısı "robot kimi" idilər.

54
00:01:57,255 --> 00:01:59,152
(Gülüş)

55
00:01:59,152 --> 00:02:02,787
Və mən fikirləşdim ki, görəsən, mən animasiya məktəbində öyrəndiyim hər şeyi götürsəm

56
00:02:02,787 --> 00:02:05,455
və bunları öz robotik stolüstü lampamı hazırlamağa tətbiq etsəm necə olar?

57
00:02:05,455 --> 00:02:07,539
Beləliklə, mən bu robotu

58
00:02:07,539 --> 00:02:09,393
mümkün olduqca incə və cəlbedici etmək

59
00:02:09,393 --> 00:02:12,050
üçün hissəbəhissə tərtib etdim.

60
00:02:12,050 --> 00:02:14,092
Və burada siz məni robotla iş masası üzərində

61
00:02:14,092 --> 00:02:15,723
ünsiyyət qurarkən görürsünüz.

62
00:02:15,723 --> 00:02:17,934
Və mən, həqiqətən də, robotu özünün xəbəri olmadan

63
00:02:17,934 --> 00:02:19,731
yenidən layihələşdirirəm.

64
00:02:19,731 --> 00:02:22,419
Beləcə, o, mənə kömək etməklə öz qəbrini qazır.

65
00:02:22,419 --> 00:02:24,449
(Gülüş)

66
00:02:24,449 --> 00:02:26,418
Mən bunun mənə işıq verən

67
00:02:26,418 --> 00:02:27,712
mexaniki strukturdan

68
00:02:27,712 --> 00:02:30,754
daha faydalı olmasını istəyirdim; sənə lazım olduqda

69
00:02:30,754 --> 00:02:33,948
burada olan və çox da müdaxilə etməyən bir əlaltı kimi.

70
00:02:33,948 --> 00:02:35,625
Məsələn, mən tapa bilmədiyim

71
00:02:35,625 --> 00:02:37,158
batareyanı axtaranda,

72
00:02:37,158 --> 00:02:41,753
o, mənə batareyanın harada olduğunu hiss edilməyən bir tərzdə göstərsin.

73
00:02:41,753 --> 00:02:44,319
Siz burada mənim çaşqınlığımı görə bilərsiniz.

74
00:02:44,319 --> 00:02:48,578
Mən aktyorluq etmirəm.

75
00:02:48,578 --> 00:02:50,026
Və mən qeyd etmək istərdim ki,

76
00:02:50,026 --> 00:02:52,000
eyni mexaniki struktur hərəkət tərzindən asılı olaraq,

77
00:02:52,000 --> 00:02:55,004
kübar və şəfqətli gründüyü kimi,

78
00:02:55,004 --> 00:02:58,237
sərt və antoqonistcə də görünə bilər.

79
00:02:58,237 --> 00:03:01,548
Və bu, eyni strukturdur, sadəcə hərəkət fərqlidir.

80
00:03:07,026 --> 00:03:12,900
Aktyor: "Sən bilmək istəyirsən?
Sən nə isə bilmək istəyirsən?

81
00:03:12,900 --> 00:03:13,837
O, artıq ölü idi!

82
00:03:13,837 --> 00:03:17,854
Gözləri tutqun, hərəkətsiz uzanmısdı!"

83
00:03:17,854 --> 00:03:18,857
(Gülüş)

84
00:03:18,857 --> 00:03:22,755
Lakin cazibədar tərzdə hərəkət etmək insan-robot ünsiyyəti

85
00:03:22,755 --> 00:03:24,339
adlanan vahid bir sistemin sadəcə bir parçasıdır.

86
00:03:24,339 --> 00:03:25,828
Mən Ph.D. işimi hazırlayarkən

87
00:03:25,828 --> 00:03:27,998
insanla robotların bir qrup kimi işləmələri üzərində çalışırdım.

88
00:03:27,998 --> 00:03:30,000
Burada insanlar və robotlardan ibarət komandalar birlikdə işləyirdilər.

89
00:03:30,000 --> 00:03:31,334
Mən komanda işinin mühəndislik,

90
00:03:31,334 --> 00:03:34,116
psixoloji və fəlsəfi tərəflərini öyrənirdim.

91
00:03:34,116 --> 00:03:35,583
Eyni zamanda mən özüm də

92
00:03:35,583 --> 00:03:37,438
yaxşı bir dostum ilə bir komandada işləyirdim,

93
00:03:37,438 --> 00:03:39,659
kim ki, hal-hazırda buradadır.

94
00:03:39,659 --> 00:03:42,273
Və o vəziyyətdə biz asanlıqla robotların

95
00:03:42,273 --> 00:03:44,366
yaxın gələcəkdə orada, bizimlə birgə təsəvvür edə bilərik.

96
00:03:44,366 --> 00:03:46,213
Pasxa naharından sonra

97
00:03:46,213 --> 00:03:48,053
biz çoxlu qatlanabilən stulları yerbəyer edirdik

98
00:03:48,053 --> 00:03:50,986
və bizim necə tez öz ritmimizi tapmamız məni təəccübləndirdi.

99
00:03:50,986 --> 00:03:52,553
Hər kəs öz işini görürdü.

100
00:03:52,553 --> 00:03:54,182
Biz öz tapşırıqlarımızı bölməli olmadıq.

101
00:03:54,182 --> 00:03:56,278
Biz bu barədə nitqlə ünsiyyət qurmalı da olmadıq.

102
00:03:56,278 --> 00:03:57,889
Hər şey öz-özünə baş verirdi.

103
00:03:57,889 --> 00:03:58,783
Və mən fikirləşdim:

104
00:03:58,783 --> 00:04:00,632
İnsanlar və robotlar heç də belə görünmürlər.

105
00:04:00,632 --> 00:04:02,297
İnsanlar və robotların qarşılıqlı əlaqəsi

106
00:04:02,297 --> 00:04:03,495
daha çox şahmat oyununu xatırladır.

107
00:04:03,495 --> 00:04:04,758
İnsan ilk addım atır,

108
00:04:04,758 --> 00:04:06,638
robot insanın nə etdiyini analiz edir,

109
00:04:06,638 --> 00:04:08,168
daha sonra nə edəcəyini qərara alır,

110
00:04:08,168 --> 00:04:09,344
bunu planlaşdırır və edir.

111
00:04:09,344 --> 00:04:11,475
Daha sonra insan öz növbəsi çatana qədər gözləyir.

112
00:04:11,475 --> 00:04:12,665
Beləlklə, bu daha çox şahmat oyununu xatırladır və

113
00:04:12,665 --> 00:04:14,875
bu barədə danışmağa dəyər, çünki şahmat

114
00:04:14,875 --> 00:04:16,396
riyaziyyatçılaar və kompyuter mühəndislərinə üçün əla oyundur.

115
00:04:16,396 --> 00:04:18,654
Bu, tamamilə, informasiyanın analizi,

116
00:04:18,654 --> 00:04:21,503
qərar qəbul etmə və planlaşdırma ilə bağlıdır.

117
00:04:21,503 --> 00:04:25,191
Lakin mən öz robotumun şahmat oyunçusundan daha çox

118
00:04:25,191 --> 00:04:27,152
sadəcə çıqqıldadan və digərləri ilə birlikdə çalışan

119
00:04:27,152 --> 00:04:29,177
bir "edən" olmasını istəyirdim.

120
00:04:29,177 --> 00:04:32,570
Beləcə, mən ikinci qorxunc karyera seçimimi etdim:

121
00:04:32,570 --> 00:04:35,230
Mən yarım il aktyorluğu öyrənməyi qərara aldım.

122
00:04:35,230 --> 00:04:38,090
Mən Ph.D.-ni kənara qoydum və aktyorluq dərsləri almağa getdim

123
00:04:38,090 --> 00:04:40,550
Mən hətta pyesdə də iştirak etmişəm.

124
00:04:40,550 --> 00:04:43,342
Ümid edirəm ki, ətrafda hələ də bunun videosu yoxdur.

125
00:04:43,342 --> 00:04:45,969
Və mən aktyorluq haqda tapa biləcəyim bütün kitabları əldə etdim,

126
00:04:45,969 --> 00:04:47,945
o cümlədən kitabxanadan götürdüyüm

127
00:04:47,945 --> 00:04:49,012
və 19-cu əsrə aid olan birini.

128
00:04:49,012 --> 00:04:52,470
Və mən, həqiqətən də, təəccüblənmişdim, çünki mənim adım siyahıda ikinci idi --

129
00:04:52,470 --> 00:04:55,286
öncəki ad 1889-cu ilə idi. (Gülüş)

130
00:04:55,286 --> 00:04:57,000
Sanki bu kitab robotlaşdırma üçün yenidən kəşf olunmasını

131
00:04:57,000 --> 00:05:00,191
100 il gözləmişdi.

132
00:05:00,191 --> 00:05:01,669
Və bu kitab aktyorlara

133
00:05:01,669 --> 00:05:04,034
ifadə etmək istədikləri hər cür emosiyanı almaq üçün

134
00:05:04,034 --> 00:05:06,742
bədənin hər bir əzələsini necə hərəkət etdirmək lazım olduğunu göstərirdi.

135
00:05:06,742 --> 00:05:08,574
Lakin əsas məsələ

136
00:05:08,574 --> 00:05:09,910
mənim "method acting" barədə öyrənməyim idi.

137
00:05:09,910 --> 00:05:12,186
Bu, 20-ci əsrdə çox məşhur olmağa başlamışdı.

138
00:05:12,186 --> 00:05:14,830
Və "method acting" bundan ibarət idi ki, sən bədəninin hər əzələsi üçün plan qurmağa məcbur deyilsən.

139
00:05:14,830 --> 00:05:17,503
Əvəzində sən düzgün hərəkəti tapmaq üçün öz vücudundan istifadə etməlisən.

140
00:05:17,503 --> 00:05:19,683
Sən öz hiss yaddaşından

141
00:05:19,683 --> 00:05:21,539
emosiayaları rekonstruksiya etmək üçün istifadə etməli

142
00:05:21,539 --> 00:05:24,440
və, sanki düzgün ifadəni tapmaq üçün vücudunla fikirləşməlisən.

143
00:05:24,440 --> 00:05:26,460
İmprovizasiya et, öz səhnə yoldaşının rolunu oyna.

144
00:05:26,460 --> 00:05:29,708
Və mən bununla eyni zamanda psixologiyada "bədənlə dərketmə"

145
00:05:29,708 --> 00:05:32,804
adlanan tendensiya barədə oxuyarkən də qarşılaşdım.

146
00:05:32,804 --> 00:05:34,478
Hansı ki, eyni ideyalar haqdadır:

147
00:05:34,478 --> 00:05:35,987
Biz sadəcə beynimizlə fikirləşir və hərəkət etmir,

148
00:05:35,987 --> 00:05:38,212
öz vücudumuzu düşünmək üçün istifadə edirik,

149
00:05:38,212 --> 00:05:40,621
Bizim bədənimiz beyinlə əlaqə quraraq

150
00:05:40,621 --> 00:05:42,838
bizim davranışımızı yaradır.

151
00:05:42,838 --> 00:05:44,209
Və sanki məni ildırım vurdu.

152
00:05:44,209 --> 00:05:45,571
Mən öz ofisimə qayıtdım.

153
00:05:45,571 --> 00:05:48,470
Heç vaxt çap etdirmədiyim və

154
00:05:48,470 --> 00:05:50,836
"Süni intellekt üçün aktyorluq dərsləri" adlanan məqalə yazdım.

155
00:05:50,836 --> 00:05:52,233
Və mən hətta daha bir ay

156
00:05:52,233 --> 00:05:54,844
insanla robotun birlikdə oynadığı

157
00:05:54,844 --> 00:05:56,696
ilk səhnəni hazırlamaqla məşğul oldum.

158
00:05:56,696 --> 00:06:00,263
Bunu siz bir az öncə aktyorlarla birlikdə gördünüz.

159
00:06:00,263 --> 00:06:01,692
Və mən fikirləşdim:

160
00:06:01,692 --> 00:06:04,599
İmprovizasiya, riskə getmə,

161
00:06:04,599 --> 00:06:06,460
şansdan istifadə etmə və hətta səhv etmə kimi

162
00:06:06,460 --> 00:06:08,784
bəzi ideyaları modelləşdirən

163
00:06:08,784 --> 00:06:10,941
süni intellekti -- kompyuter modelini

164
00:06:10,941 --> 00:06:12,508
necə yaratmaq olar?

165
00:06:12,508 --> 00:06:15,280
Bəlkə də, bu, daha yaxşı robotik komanda yoldaşı olardı.

166
00:06:15,280 --> 00:06:17,908
Və mən kifayət qədər uzun müddət bu modellər üzərində işlədim

167
00:06:17,908 --> 00:06:20,257
və onları bir sıra robotlara tətbiq etdim.

168
00:06:20,257 --> 00:06:22,272
Burada siz ilk nümunələrdən birini görürsünüz,

169
00:06:22,272 --> 00:06:25,984
hansında ki, robot bu vücudda təcəssüm etdirilmiş süni intellektdən

170
00:06:25,984 --> 00:06:28,742
istifadə edərək mənim hərəkətlərimə mümkün olduqca uyğunlaşmağa çalışır,

171
00:06:28,742 --> 00:06:30,229
sanki bir oyun kimi.

172
00:06:30,229 --> 00:06:32,086
Gəlin buna baxaq.

173
00:06:35,594 --> 00:06:39,698
Siz görə bilərsiniz ki, mən kəskin hərəkət edəndə o aldanır.

174
00:06:39,698 --> 00:06:41,899
Və bu, bir qədər aktyorların

175
00:06:41,899 --> 00:06:43,786
öz aralarında uyğun sinxronizasiyanı tapmaq üçün

176
00:06:43,786 --> 00:06:46,304
bir-birilərini təqlid etməsinə bənzəyir.

177
00:06:46,304 --> 00:06:48,220
Daha sonra mən başqa bir təcrübə apardım

178
00:06:48,220 --> 00:06:52,303
və burada təsadüfi adamlar robotik stolüstü lampanı

179
00:06:52,303 --> 00:06:56,257
istifadə edir və bədəndə təcəssüm edilmiş süni intellekt ideyasını sınaqdan keçirirdilər.

180
00:06:56,257 --> 00:07:00,543
Mən eyni robot üçün iki cür beyindən istifadə etdim.

181
00:07:00,543 --> 00:07:01,863
Robot sizin gördüyünüz həmin lampa idi

182
00:07:01,863 --> 00:07:03,793
və mən ona iki cür beyin yerləşdirdim.

183
00:07:03,793 --> 00:07:05,633
İnsanların yarısı üçün

184
00:07:05,633 --> 00:07:08,457
mən ənənəvi - hesablanmış

185
00:07:08,457 --> 00:07:09,711
robot beyni yerləşdirdim.

186
00:07:09,711 --> 00:07:12,265
Bu, öz növbəsini gözləyir, hər şeyi analiz edir, planlaşdırırdı.

187
00:07:12,265 --> 00:07:13,921
Gəlin bunu hesablanmış beyin adlandıraq.

188
00:07:13,921 --> 00:07:17,553
Digər robot daha çox səhnə aktyorunukuna bənzər və riskə getməyə qadir olan bir beyin aldı.

189
00:07:17,553 --> 00:07:19,633
Gəlin bunu macərapərəst beyin adlandıraq.

190
00:07:19,633 --> 00:07:22,594
O, bəzən bilməli olduğu hər şeyi bilmədən hərəkət edir.

191
00:07:22,594 --> 00:07:24,771
O, bəzən səhv edir və onları düzəldir.

192
00:07:24,771 --> 00:07:27,354
Və onlar birlikdə işləyərək,

193
00:07:27,354 --> 00:07:28,852
demək olar ki, 20 dəqiqə çəkən

194
00:07:28,852 --> 00:07:30,353
sıxıcı bir tapşırığı yerinə yetirməli idilər.

195
00:07:30,353 --> 00:07:32,634
Sanki eyni şeyi təkrarən yerinə yetirməkdən

196
00:07:32,634 --> 00:07:35,299
ibarət olan zavod işini təqlid edirmiş kimi.

197
00:07:35,299 --> 00:07:37,073
Və mənə bu aydın oldu ki, insanlar, həqiqətən də, macərapərəst

198
00:07:37,073 --> 00:07:38,721
robotu sevdilər.

199
00:07:38,721 --> 00:07:40,103
Onlar düşündülər ki, o, daha zəkalı,

200
00:07:40,103 --> 00:07:42,171
daha çox ideyalara malik, komandanın daha yaxşı üzü idi və komandanın uğuruna

201
00:07:42,171 --> 00:07:44,268
daha çox töhfə vermişdi.

202
00:07:44,268 --> 00:07:45,983
Onlar hətta bu robotu insan kimi çağırırdılar, halbuki

203
00:07:45,983 --> 00:07:48,899
hesablanmış beyinlə birgə olanlar həmin robotu sadcə "bu" kimi çağırırdılar.

204
00:07:48,899 --> 00:07:51,646
Və heç kəs indiyə kimi ona bir insan kimi müraciət etməyib.

205
00:07:51,646 --> 00:07:53,495
Onlar macərapərəst beyinlə birlikdə tapşırıqdan sonra

206
00:07:53,495 --> 00:07:55,193
bu barədə danışarkən

207
00:07:55,193 --> 00:07:59,275
dedilər: "Sona qədər biz yaxşı və ruhən bağlı dostlar idik."

208
00:07:59,275 --> 00:08:00,714
Bu hər nə deməkdirsə.

209
00:08:00,714 --> 00:08:03,961
(Gülüş) Əzablı səslənir.

210
00:08:03,961 --> 00:08:06,676
Halbuki hesablanmış beyinlə birgə olanlar dedilər ki,

211
00:08:06,676 --> 00:08:09,049
o, sadəcə, tənbəl bir əlaltı kimi idi.

212
00:08:09,049 --> 00:08:11,750
O etməli olduğundan başqa heç nə etmirdi.

213
00:08:11,750 --> 00:08:14,307
Bu, demək olar ki, bütün insanların robotlardan etməsini gözlədiyidir.

214
00:08:14,307 --> 00:08:16,742
İnsanların robotlardan robotlaşdırma ilə məşğul olan

215
00:08:16,742 --> 00:08:21,886
hər kəsin gözlədiyindən daha çox şey gözləməsi məni təəccübləndirmişdi.

216
00:08:21,886 --> 00:08:23,856
Və mən fikirləşdim ki, bəlkə də, vaxtdır --

217
00:08:23,856 --> 00:08:26,717
"method acting"-in 19-cu əsrdə insanların

218
00:08:26,717 --> 00:08:28,149
rol oynama barədə düşüncə tərzini dəyişməsi kimi,

219
00:08:28,149 --> 00:08:29,992
hesablanmış və

220
00:08:29,992 --> 00:08:31,774
planlaşdırılmış davranışdan

221
00:08:31,774 --> 00:08:35,295
daha intuitiv, riskə gedən, təcəssüm olunmuş davranış tərzinə.

222
00:08:35,295 --> 00:08:36,699
Bəlkə də, robotların

223
00:08:36,699 --> 00:08:39,845
bənzər inqilab etmələri vaxtıdır.

224
00:08:39,845 --> 00:08:40,966
Bir neçə il sonra

225
00:08:40,966 --> 00:08:43,474
mən Atlantada, Georgia Tech universitetində

226
00:08:43,474 --> 00:08:44,539
robot musiqiçilər ilə məşğul olan qrupda

227
00:08:44,539 --> 00:08:45,821
növbəti tədqiqat işimi aparırdım.

228
00:08:45,821 --> 00:08:48,662
Mən düşünürdüm ki, musiqi - komanda işi,

229
00:08:48,662 --> 00:08:51,059
koordinasiya, zamanlama, improvizasiya

230
00:08:51,059 --> 00:08:52,948
üçün əladır və

231
00:08:52,948 --> 00:08:55,484
biz marimbada çala bilən bu robotu düzəltdik.

232
00:08:55,484 --> 00:08:57,499
Marimba, mənim kimi olan hər kəs üçün,

233
00:08:57,499 --> 00:09:00,344
bu ölçüdə, taxta ksilofondur.

234
00:09:00,344 --> 00:09:03,039
Və mən buna baxanda,

235
00:09:03,039 --> 00:09:05,633
həmçinin insan-robot improvizasiyasına aid digər işlərə də baxırdım --

236
00:09:05,633 --> 00:09:08,012
bəli, insan-robot improvizasiyasına aid başqa işlər də var --

237
00:09:08,012 --> 00:09:10,105
və onlar da bir az şahmat oyununa bənzəyirdilər.

238
00:09:10,105 --> 00:09:11,409
İnsan alətdə çalır,

239
00:09:11,409 --> 00:09:13,989
robot çalınan melodiyanı analiz edir,

240
00:09:13,989 --> 00:09:16,201
və öz hissəsini improvizasiya edirdi.

241
00:09:16,201 --> 00:09:17,868
Bunu musiqiçilər çağrı və cavab

242
00:09:17,868 --> 00:09:19,351
əlaqəsi adlandırırlar,

243
00:09:19,351 --> 00:09:23,188
və bu, o cümlədən robotlara və süni intellektə də çox yaxşı uyğun gəlir.

244
00:09:23,188 --> 00:09:25,095
Amma mən fikirləşdim ki, əgər mən

245
00:09:25,095 --> 00:09:28,232
teatr səhnəsi və komanada işini öyrənmək üçün istifadə etdiyim

246
00:09:28,232 --> 00:09:30,684
eyni ideyaları tətbiq etsəm, bəlkə də, robotların bir-birinə

247
00:09:30,684 --> 00:09:32,305
bir qrup kimi qarışmasına nail ola bilərəm.

248
00:09:32,305 --> 00:09:36,118
Hər kəs bir-biriləri ilə danışmadan anlaşır, heç kəs bunu bir anlıq belə dayandırmır.

249
00:09:36,118 --> 00:09:38,910
Beləcə mən eyni şeyi bu dəfə musiqiyə tətbiq etdim,

250
00:09:38,910 --> 00:09:40,297
və burada robot, əslində,

251
00:09:40,297 --> 00:09:41,272
nə çalacağını bilmirdi.

252
00:09:41,272 --> 00:09:42,545
O, sanki öz vücudunu hərəkət etdirir

253
00:09:42,545 --> 00:09:44,773
və ifa etmək üçün imkanlardan istifadə edir.

254
00:09:44,773 --> 00:09:47,494
Və mənim 17 yaşım olanda caz müəllimimin mənə dediyini edir.

255
00:09:47,494 --> 00:09:48,758
O mənə demişdi ki, sən improvizasiya edəndə

256
00:09:48,758 --> 00:09:50,419
bəzən nə etdiyini bilmir, lakin

257
00:09:50,419 --> 00:09:51,434
yenə də bunu etməyə davam edirsən.

258
00:09:51,434 --> 00:09:52,864
Və mən nə etdiyini tam bilməyən, lakin yenə də

259
00:09:52,864 --> 00:09:54,809
davam edən robot yaratmağa çalışdım

260
00:09:54,809 --> 00:09:57,753
Gəlin bu çıxışdan bir neçə saniyəyə baxaq.

261
00:09:57,753 --> 00:10:00,670
Burada robot musiqiçiyə qulaq asır

262
00:10:00,670 --> 00:10:02,473
və improvizasiya edir.

263
00:10:02,473 --> 00:10:04,846
Daha sonra insan musiqiçi də

264
00:10:04,846 --> 00:10:06,633
robotun etdiyinə cavab verir və

265
00:10:06,633 --> 00:10:09,453
bunun davranışından nəticə çıxarır.

266
00:10:09,453 --> 00:10:13,981
Hətta bəzən robotun gəlib çıxdığı vəziyyətə təəccüblənir.

267
00:10:13,981 --> 00:11:00,056
(Musiqi)

268
00:11:00,056 --> 00:11:05,087
(Alqış)

269
00:11:05,087 --> 00:11:07,073
Musiqiçi olmaq sadəcə not yazmaqdan ibarət deyil,

270
00:11:07,073 --> 00:11:09,459
əks halda heç kəs canlı şoulara baxamağa getməzdi.

271
00:11:09,459 --> 00:11:11,382
Musiqiçilər həm də öz vücudları vasitəsiilə

272
00:11:11,382 --> 00:11:13,329
qrupun digər üzvləri, auditoriya ilə ünsiyyət yaradırlar.

273
00:11:13,329 --> 00:11:15,492
Onlar öz vücudlarından musiqini ifadə etmək üçün istifadə edirlər.

274
00:11:15,492 --> 00:11:17,872
Və mən düşündüm ki, bizim artıq səhnədə robot musiqiçimiz var,

275
00:11:17,872 --> 00:11:20,820
Nəyə görə onu tam təkmil musiqiçi etməyək?

276
00:11:20,820 --> 00:11:23,336
Və mən robot üçün sosial ifadəli .

277
00:11:23,336 --> 00:11:24,885
baş hazırlamağa başladım.

278
00:11:24,885 --> 00:11:26,712
Baş faktiki marimbaya toxunmur,

279
00:11:26,712 --> 00:11:28,348
bu, sadəcə, musiqinin necə olduğunu ifadə edir.

280
00:11:28,348 --> 00:11:31,428
Bunlar Atlantada bir barda çəkilmiş bəzi eskizlərdir.

281
00:11:31,428 --> 00:11:34,050
Bu bar çox təhlükəli bir şəkildə mənim laborotoriyamla evimin

282
00:11:34,050 --> 00:11:35,502
düz arasında yerləşmişdi.

283
00:11:35,502 --> 00:11:36,918
Beləcə, mən orta hesabla orada

284
00:11:36,918 --> 00:11:39,846
hər gün üç-dörd saat olurdum.

285
00:11:39,846 --> 00:11:42,744
Mənə belə gəlir. (Gülüş)

286
00:11:42,744 --> 00:11:45,723
Və mən yenidən öz animasiya alətlərimə üz tutdum və

287
00:11:45,723 --> 00:11:47,905
robot musiqiçinin necə görünməli olduğunu deyil,

288
00:11:47,905 --> 00:11:50,713
necə hərəkət etməli olduğunu anlamağa çalışdım.

289
00:11:50,713 --> 00:11:54,013
Nə isə başqa şəxsin ifa etdiyini xoşlamadığını

290
00:11:54,013 --> 00:11:56,492
və ya həmin anda hansı ritmi hiss etdiyini

291
00:11:56,492 --> 00:11:58,141
göstərmək kimi bir şey.

292
00:11:58,141 --> 00:12:02,668
Beləcə artıq biz bu xoş robotu qurmaq üçün pul almırdıq.

293
00:12:02,668 --> 00:12:04,878
Mən sizə eyni qəbildən olan daha bir ifa göstərəcəm -

294
00:12:04,878 --> 00:12:07,220
bu dəfə sosial ifadəli baş ilə.

295
00:12:07,220 --> 00:12:09,184
Və bir şeyə diqqət edin --

296
00:12:09,184 --> 00:12:10,880
robot bizə, həqiqətən də,

297
00:12:10,880 --> 00:12:12,744
insandan götürdüyü ritmi göstərir.

298
00:12:12,744 --> 00:12:16,760
Bu, həmçinin, insanda da robotun nə etdiyini bilməsi hissini oyadır.

299
00:12:16,760 --> 00:12:18,140
Və o, həm də öz solosu başlayan kimi

300
00:12:18,140 --> 00:12:20,680
hərəkət tərzini dəyişir.

301
00:12:20,680 --> 00:12:24,600
(Musiqi)

302
00:12:24,600 --> 00:12:27,501
İndi o, ona qulaq asdığıma əmin olmaq üçün mənə baxır.

303
00:12:27,501 --> 00:12:48,601
(Musiqi)

304
00:12:48,601 --> 00:12:52,228
İndi isə parçanın son akkorduna bir daha baxaq

305
00:12:52,228 --> 00:12:55,067
və bu dəfə robot öz işi ilə məşğul ola-ola

306
00:12:55,067 --> 00:12:57,204
öz vücudu vasitəsilə ünsiyyət yaradır

307
00:12:57,204 --> 00:12:58,816
və son akkordu

308
00:12:58,816 --> 00:13:02,168
mənimlə koordinasiya etmək üçün hazırlaşır.

309
00:13:02,168 --> 00:13:15,097
(Musiqi)

310
00:13:15,128 --> 00:13:20,906
(Alqış)

311
00:13:20,906 --> 00:13:25,263
Təşəkkür edirəm. Ümid edirəm ki, siz

312
00:13:25,263 --> 00:13:27,944
vücudun alətə toxunmayan hissəsinin

313
00:13:27,944 --> 00:13:31,310
musiqi ifasına, həqiqətən də, nə qədər kömək etdiyini görürsünüz.

314
00:13:31,310 --> 00:13:34,530
Biz Atlantadayıqsa, aydındır ki, nə vaxtsa

315
00:13:34,530 --> 00:13:36,399
bizim laborotoriyamıza bəzi reperlər gələcək.

316
00:13:36,399 --> 00:13:38,639
Və biz bu reperi bizim

317
00:13:38,639 --> 00:13:41,212
robotla birgə bir az əylənməyə çağırdıq.

318
00:13:41,212 --> 00:13:43,914
Və burada siz robotun,

319
00:13:43,914 --> 00:13:45,143
aslində, ritmə cavab verdiyini görə bilərsiniz və --

320
00:13:45,143 --> 00:13:47,997
iki şeyə diqqət edin. Birincisi, robota başını hərəkət

321
00:13:47,997 --> 00:13:50,510
edərkən qoşulmaq istəyinin necə qarşısıalınmaz olduğuna.

322
00:13:50,051 --> 00:13:52,412
Və o, bunu edərkən, sanki sən də öz başını yellətmək istəyirsən.

323
00:13:52,412 --> 00:13:56,207
İkincisi, reperin, doğrudan da, diqqətini öz iPhone-una yönəltməsinə baxmayaraq,

324
00:13:56,207 --> 00:13:59,121
robot üzünü ona çevirən kimi onun da robota baxmasına.

325
00:13:59,121 --> 00:14:01,200
Hətta bunun onun görüntü sahəsinin kənarında olmasına baxmayaraq --

326
00:14:01,200 --> 00:14:03,770
bu, sadəcə onun gözünün küncündədir, lakin çox güclüdür.

327
00:14:03,770 --> 00:14:05,821
Və buna səbəb bizim ətrafımızda hərəkət edən fiziki əşyalara

328
00:14:05,821 --> 00:14:07,522
reaksiya verməməyi bacarmamağımızdır.

329
00:14:07,522 --> 00:14:09,286
Biz bu cürə yaranmışıq.

330
00:14:09,286 --> 00:14:12,618
Beləcə, əgər sizin yoldaşınızla

331
00:14:12,618 --> 00:14:15,489
onun öz iPhone-una çox baxması ilə bağlı probleminiz varsa,

332
00:14:15,489 --> 00:14:17,082
onun diqqətini cəlb etmək üçün

333
00:14:17,082 --> 00:14:18,636
orada bir robotdan istifadə edə bilərsiniz. (Gülüş)

334
00:14:18,636 --> 00:14:38,211
(Musiqi)

335
00:14:38,211 --> 00:14:44,872
(Alqış)

336
00:14:44,872 --> 00:14:47,382
Üzərində işlədiyimiz sonuncu robotu

337
00:14:47,382 --> 00:14:49,526
təqdim etmək istərdim, hansı ki,

338
00:14:49,526 --> 00:14:51,599
bizim tapdığımız, bir az təəccüb doğuran ideyadan yaranıb:

339
00:14:51,599 --> 00:14:54,634
Bəzi nöqtəyə çatanda insanlar robotun bu qədər ağıllı olmasına,

340
00:14:54,634 --> 00:14:56,342
improvizasiya edə bilməsinə və qulaq asmasına

341
00:14:56,342 --> 00:15:00,750
və mənim təkmilləşdirmək üçün illər həsr etdiyim, vücudda təcəssüm olumuş intellektlə bağlı tapşırıqlar yerinə etməsinə qətiyyən fikir vermirdilər.

342
00:15:00,750 --> 00:15:04,263
Onlar robotun musiqidən həzz almasını, həqiqətən də, bəyənmişdilər. (Gülüş)

343
00:15:04,263 --> 00:15:06,668
Və onlar demirdilər ki, robot musiqiyə uyğun hərəkət edir,

344
00:15:06,668 --> 00:15:08,340
onlar deyirdilər ki, robot musiqidən həzz alır.

345
00:15:08,340 --> 00:15:10,744
Biz düşündük: Nə üçün bu ideyadan istifadə etməyək?

346
00:15:10,744 --> 00:15:13,629
Və beləcə yeni mebel əşyası hazırladıq.

347
00:15:13,629 --> 00:15:15,718
Bu dəfə bu stolüstü lampa deyil, səsucaldıcı idi.

348
00:15:15,718 --> 00:15:18,826
Bu sizin smartfonunuzu birləşdirə bildiyiniz biri səsucaldıcı idi.

349
00:15:18,826 --> 00:15:20,545
Və mən fikirləşdim ki, görəsən, əgər

350
00:15:20,545 --> 00:15:23,146
sizin səsucaldıcınız musiqini sadəcə səsləndirməsə,

351
00:15:23,146 --> 00:15:25,657
həm də ondan həzz alsa, necə olar?

352
00:15:25,657 --> 00:15:27,434
Və bunlar yenə də ilkin mərhələdən

353
00:15:27,434 --> 00:15:31,835
bəzi animasiya testləridir.

354
00:15:31,835 --> 00:15:36,005
Və yekun əşya belə görünürdü.

355
00:15:47,223 --> 00:16:09,461
(Melodiya: "Drop It Like It's Hot")

356
00:16:09,461 --> 00:16:12,105
Başla çoxlu hərəkətlər.

357
00:16:12,105 --> 00:16:15,327
(Alqış)

358
00:16:15,327 --> 00:16:17,228
Auditoriyada da başla çoxlu hərəkətlər,

359
00:16:17,228 --> 00:16:20,386
beləcə biz görə bilərik ki, robotlar hələ də insanlara təsir edə bilirlər.

360
00:16:20,386 --> 00:16:23,028
Və bu sadəcə oyunlar və əyləncədən ibaarət deyil.

361
00:16:23,028 --> 00:16:25,420
Düşünürəm ki, mənim oz vücudlarından

362
00:16:25,420 --> 00:16:27,214
ünsiyyət qurmaq və hərəkət etmək üçün

363
00:16:27,214 --> 00:16:29,407
istifadə edən robotlara bu qədər önəm verməyimin səbəbi --

364
00:16:29,407 --> 00:16:32,640
və mən sizə biz robotlaşdırma ilə məşğul olanların gizlətdiyi kiçik bir məsələni açıqlayacam --

365
00:16:32,640 --> 00:16:35,001
budur ki, sizlərdən hər biriniz həyatınızın hansısa bir nöqtəsində

366
00:16:35,001 --> 00:16:37,254
robotla birgə yaşayacaqsınız.

367
00:16:37,254 --> 00:16:39,550
Bir vaxt gələcək, sizin həyatınızda robotlar olacaq.

368
00:16:39,550 --> 00:16:41,678
Sizinkində olmasa, onda sizin uşaqlarınızın həyatlarında.

369
00:16:41,678 --> 00:16:43,467
Və mən bu robotların

370
00:16:43,467 --> 00:16:46,961
indi göründüklərindən daha səlis, cazibədar, incə

371
00:16:46,961 --> 00:16:48,749
olmalarını istəyirəm.

372
00:16:48,749 --> 00:16:50,668
Düşünürəm ki, bunun baş verməsi üçün robotlar

373
00:16:50,668 --> 00:16:52,034
şahmat oyunçusundan daha çox

374
00:16:52,034 --> 00:16:54,744
səhnə aktyorları və musiqiçilər kimi olmalıdırlar.

375
00:16:54,744 --> 00:16:57,683
Bəlkə də onlar şansdan istifadə etməyə və improvizasiya etməyə qadir olmalıdırlar.

376
00:16:57,683 --> 00:17:00,180
Bəlkə də onlar sizin nə etməyə hazırlaşdığınızı sezməyə qadir olmalıdırlar.

377
00:17:00,180 --> 00:17:02,756
Və bəlkə də onlar səhv etməyə və onları düzəltməyə

378
00:17:02,756 --> 00:17:03,979
qadir olmalıdırlar,

379
00:17:03,979 --> 00:17:06,015
çünki necə olsa da, biz insanıq.

380
00:17:06,015 --> 00:17:09,386
Və bəlkə də bir insan kimi, əladan bir az aşağl olan robotlar

381
00:17:09,386 --> 00:17:11,252
bizimlə müqayisədə əladırlar.

382
00:17:11,252 --> 00:17:12,766
Təşəkkür edirəm.

383
00:17:12,766 --> 00:17:16,188
(Alqış)