1
00:00:00,000 --> 00:00:04,951
Joseph Keller hay chạy bộ 
quanh khuôn viên trường Stanford,

2
00:00:04,975 --> 00:00:09,692
Và ông ấy cũng bị ấn tượng bởi 
những cô gái chạy bộ ở đó.

3
00:00:09,716 --> 00:00:13,305
Tại sao mái tóc đuôi ngựa của họ 
lại hất sang hai bên như vậy?

4
00:00:13,867 --> 00:00:17,005
Là một nhà toán học, 
ông bắt đầu tìm hiểu lí do.

5
00:00:17,029 --> 00:00:18,180
(Tiếng cười)

6
00:00:18,204 --> 00:00:20,510
Giáo sư Keller tò mò về rất nhiều thứ:

7
00:00:20,534 --> 00:00:22,501
Tại sao tách trà lại nhỏ giọt

8
00:00:22,525 --> 00:00:24,355
Hay giun đất ngọ nguậy như thế nào.

9
00:00:24,847 --> 00:00:27,895
Cho đến vài tháng trước, tôi không còn 
nghe tin về ông ấy nữa.

10
00:00:28,581 --> 00:00:31,433
Tôi đọc được tin về ông ấy 
trên tờ New York Times,

11
00:00:31,457 --> 00:00:32,889
Trong mục tin buồn.

12
00:00:32,913 --> 00:00:36,685
Tờ Times dành nửa trang báo tri ân ông,

13
00:00:36,709 --> 00:00:40,631
Bạn có thể hình dung với tờ Times danh giá
đó là một phần dung lượng đặc biệt.

14
00:00:41,368 --> 00:00:43,710
Tôi gần như đọc mục tin buồn hằng ngày.

15
00:00:44,690 --> 00:00:47,712
Thật dễ hiểu khi vợ tôi nghĩ rằng
tôi hơi bất thường

16
00:00:47,736 --> 00:00:52,136
Khi bắt đầu một ngày với món trứng chưng 
và việc 'Xem ai qua đời hôm nay nào."

17
00:00:52,160 --> 00:00:53,310
(Tiếng cười)

18
00:00:54,025 --> 00:00:55,317
Nhưng nếu nghĩ về điều đó,

19
00:00:55,341 --> 00:00:58,754
Trang nhất các báo thường là tin xấu,

20
00:00:58,778 --> 00:01:00,753
Và chỉ ra thất bại của con người.

21
00:01:00,777 --> 00:01:03,443
Một nơi mà tin xấu lại chỉ ra thành quả

22
00:01:03,467 --> 00:01:06,702
Là trang cuối của tờ báo,
trong mục tin buồn.

23
00:01:07,405 --> 00:01:08,769
Công việc của tôi,

24
00:01:08,793 --> 00:01:11,269
Tôi điều hành một công ty 
về tìm hiểu tương lai

25
00:01:11,293 --> 00:01:13,713
Mà các marketer có thể lọc 
từ dữ liệu trước đây

26
00:01:13,737 --> 00:01:16,681
Một dạng phân tích dữ liệu trong quá khứ.

27
00:01:17,092 --> 00:01:18,247
Và ta bắt đầu nghĩ:

28
00:01:18,271 --> 00:01:23,389
Nếu ta nhìn lại
những cáo phó trên tờ New York Times?

29
00:01:24,434 --> 00:01:27,902
Có phải bài học là làm thế nào để 
cáo phó của bạn được đăng lên báo

30
00:01:28,006 --> 00:01:29,983
Kể cả khi bạn không còn sống để thấy nó?

31
00:01:30,007 --> 00:01:31,491
(Tiếng cười)

32
00:01:31,515 --> 00:01:34,143
Việc đó có tuyệt hơn 
khi dùng với trứng chưng không?

33
00:01:34,167 --> 00:01:35,317
(Tiếng cười)

34
00:01:36,163 --> 00:01:39,161
Và rồi, chúng tôi xem qua dữ liệu.

35
00:01:39,869 --> 00:01:44,363
2000 cáo phó
của người nổi tiếng

36
00:01:44,387 --> 00:01:48,029
Trong vòng 20 tháng giữa năm 2015 và 2016.

37
00:01:48,053 --> 00:01:52,877
2000 cái chết, hay đúng hơn, 
2000 cuộc đời này dạy chúng ta điều gì?

38
00:01:52,901 --> 00:01:54,934
Hãy nhìn vào câu chữ.

39
00:01:54,958 --> 00:01:56,719
Đây là tiêu đề của một bản tin buồn.

40
00:01:56,743 --> 00:01:59,039
Đây là ngài Lý Quang Diệu tuyệt vời.

41
00:01:59,063 --> 00:02:01,585
Nếu bạn bỏ phần đầu và phần cuồi đi,

42
00:02:01,609 --> 00:02:04,943
Bạn sẽ có lời đề tựa tuyệt đẹp

43
00:02:04,967 --> 00:02:09,642
Mà chỉ trong vài con chữ, đúc kết được 
một thành quả hay cả cuộc đời họ.

44
00:02:09,666 --> 00:02:11,827
Chỉ đọc những lời tựa này đã thấy thú vị.

45
00:02:12,301 --> 00:02:15,596
Đây là một vài người nổi tiếng,
qua đời trong vòng hai năm qua.

46
00:02:15,620 --> 00:02:16,939
Cố đoán xem họ là ai nhé.

47
00:02:16,963 --> 00:02:18,403
Nghệ sĩ thách thức mọi loại

48
00:02:18,427 --> 00:02:19,612
Đó là Prince.

49
00:02:20,497 --> 00:02:22,334
Người khổng lồ của Boxing thế kỉ 20

50
00:02:22,358 --> 00:02:23,518
Đúng rồi.

51
00:02:23,542 --> 00:02:24,766
Muhammad Ali

52
00:02:24,790 --> 00:02:26,336
Vị kiến trúc sư có nhiều đột phá

53
00:02:26,360 --> 00:02:27,611
Zaha Hadid.

54
00:02:28,843 --> 00:02:30,591
Chúng ta đọc những lời đề tựa này

55
00:02:30,615 --> 00:02:33,139
Và thực hiện quá trình 
xử lí ngôn ngữ tự nhiên,

56
00:02:33,163 --> 00:02:34,934
Khi bạn đưa chúng vào một bộ máy,

57
00:02:34,958 --> 00:02:36,823
Và ném ra những từ ngữ thừa thãi

58
00:02:36,847 --> 00:02:41,070
Kiểu ngôn ngữ bạn có thể dễ dàng bỏ đi 
trong trò chơi "Đố chữ"

59
00:02:41,094 --> 00:02:43,287
Để lại cho bạn những từ ngữ 
quan trọng nhất.

60
00:02:43,287 --> 00:02:45,108
Và tôi không chỉ làm vậy với 4 đề tựa,

61
00:02:45,156 --> 00:02:47,675
Mà với cả 2000 lời đề tựa.

62
00:02:47,699 --> 00:02:49,442
Và chúng trông như thế này.

63
00:02:51,004 --> 00:02:55,831
Phim, kịch, âm nhạc, khiêu vũ 
và kể cả hội họa rất nhiều

64
00:02:56,485 --> 00:02:58,431
Hơn 40%.

65
00:02:58,455 --> 00:03:00,983
Bạn sẽ phải thắc mắc 
tại sao ở rất nhiều xã hội

66
00:03:01,007 --> 00:03:05,442
Chúng ta cứ muốn con cái mình theo nghề 
kỹ sư hay y dược hay kinh doanh hay luật

67
00:03:05,466 --> 00:03:07,053
Để được coi là thành công.

68
00:03:07,871 --> 00:03:09,564
Và khi chúng ta nói đến sự nghiệp,

69
00:03:09,588 --> 00:03:10,739
Hãy nhìn vào độ tuổi

70
00:03:10,763 --> 00:03:13,273
Độ tuổi trung bình họ đạt được thành tích.

71
00:03:13,297 --> 00:03:15,143
Con số đó là 37.

72
00:03:16,274 --> 00:03:19,930
Điều đó có nghĩa là bạn phải chờ 37 năm...

73
00:03:19,954 --> 00:03:23,349
Trước khi đạt được thành tựu đầu tiên 
để mọi người nhớ đến bạn

74
00:03:23,373 --> 00:03:24,524
Trung bình là vậy

75
00:03:24,548 --> 00:03:27,026
44 năm sau khi bạn qua đời ở tuổi 81

76
00:03:27,050 --> 00:03:28,218
Trên trung bình.

77
00:03:28,242 --> 00:03:29,243
(cười)

78
00:03:29,267 --> 00:03:30,951
Hẳn là phải rất kiên nhẫn.

79
00:03:30,975 --> 00:03:32,032
(cười)

80
00:03:32,056 --> 00:03:34,145
Tất nhiên, 
nó thay đổi theo nghề nghiệp.

81
00:03:34,566 --> 00:03:35,759
Nếu bạn là VĐV thể thao,

82
00:03:35,783 --> 00:03:37,910
Bạn có thể sẽ vụt sáng ở độ tuổi 20.

83
00:03:37,934 --> 00:03:40,579
Và nếu bạn ở độ tuổi 40 như tôi,

84
00:03:40,603 --> 00:03:42,594
Bạn có thể vào thế giới chính trị thú vị.

85
00:03:42,618 --> 00:03:43,674
(cười)

86
00:03:43,698 --> 00:03:47,613
Chính trị gia có bước đi đáng ca ngợi
đầu tiên và đôi khi duy nhất ở độ tuổi 40.

87
00:03:47,637 --> 00:03:48,894
(cười)

88
00:03:48,918 --> 00:03:50,855
Nếu bạn đang thắc mắc "Thứ khác" là gì,

89
00:03:50,879 --> 00:03:52,355
Đây là một vài ví dụ.

90
00:03:52,821 --> 00:03:54,937
Thật là kì diệu nhỉ, những điều họ làm

91
00:03:54,961 --> 00:03:56,843
Và những điều họ được nhớ đến?

92
00:03:56,867 --> 00:03:58,619
(cười)

93
00:04:00,136 --> 00:04:01,980
Chúng tôi đã cực kì tò mò

94
00:04:02,004 --> 00:04:05,792
Và chúng tôi muốn phân tích nhiều hơn
chỉ một cái đề tựa.

95
00:04:06,998 --> 00:04:11,944
Chúng tôi đã phân tích khổ đầu tiên 
của toàn bộ 2000 bản tin buồn,

96
00:04:11,968 --> 00:04:14,742
Và chúng tôi phân tích tách biệt
dựa trên hai nhóm người:

97
00:04:14,766 --> 00:04:17,543
Người nổi tiếng và người không nổi tiếng.

98
00:04:17,567 --> 00:04:20,256
Người nổi tiếng - Prince, Ali, Zaha Hadid

99
00:04:20,280 --> 00:04:24,515
Người không nổi tiếng như Jocelyn Cooper,

100
00:04:24,539 --> 00:04:25,693
Reverend Curry

101
00:04:25,717 --> 00:04:26,886
Hay Lorna Kelly.

102
00:04:26,910 --> 00:04:30,098
Tôi sẵn sàng cá rằng bạn chưa từng nghe
hầu hết những cái tên ấy.

103
00:04:30,122 --> 00:04:33,934
Những con người kì diệu, thành tựu
tuyệt vời nhưng họ không nổi tiếng.

104
00:04:34,720 --> 00:04:37,508
Sẽ ra sao nếu chúng tôi 
phân tích hai nhóm này tách biệt?

105
00:04:37,532 --> 00:04:39,057
Những người nổi và không nổi?

106
00:04:39,081 --> 00:04:40,500
Ta sẽ biết được điều gì?

107
00:04:40,524 --> 00:04:41,764
Cùng xem nào.

108
00:04:44,556 --> 00:04:46,025
Hai thứ nổi trội với tôi.

109
00:04:46,569 --> 00:04:47,739
Đầu tiên:

110
00:04:48,106 --> 00:04:49,304
"John."

111
00:04:49,328 --> 00:04:50,628
(cười)

112
00:04:51,914 --> 00:04:55,302
Những ai ở đây tên John
nên cảm ơn bố mẹ mình

113
00:04:55,326 --> 00:04:56,655
(cười)

114
00:04:56,679 --> 00:04:59,761
Và nhắc con bạn 
cắt bản tin buồn của bạn ra khi bạn mất

115
00:05:01,061 --> 00:05:02,417
Và thứ hai:

116
00:05:03,849 --> 00:05:05,003
"Giúp đỡ."

117
00:05:06,524 --> 00:05:09,989
Chúng tôi đã tìm ra, nhiều bài học 
từ những cuộc đời ý nghĩa

118
00:05:10,013 --> 00:05:12,849
Và điều mà những người bất tử này
có thể dạy chúng ta.

119
00:05:12,873 --> 00:05:17,611
Việc này là một minh chứng tuyệt vời 
cho lăng kính vạn hoa của cuộc đời,

120
00:05:17,635 --> 00:05:20,350
Và còn thú vị hơn

121
00:05:20,374 --> 00:05:23,442
Là sự thật bao trùm
lên hầu hết các bản tin buồn

122
00:05:23,466 --> 00:05:26,464
Có những người nổi tiếng 
và không nổi tiếng,

123
00:05:26,488 --> 00:05:28,921
Những người đã làm nên những điều kì diệu.

124
00:05:29,574 --> 00:05:32,684
Họ đã để lại tiếng thơm
trong lịch sử nhân loại

125
00:05:32,708 --> 00:05:33,945
Họ đã giúp đỡ.

126
00:05:34,772 --> 00:05:37,363
Hãy thử hỏi bản thân mình 
trong cuộc sống hằng ngày:

127
00:05:37,387 --> 00:05:40,307
Mình đã giúp xã hội như thế nào
với khả năng của mình?

128
00:05:40,331 --> 00:05:43,304
Vì bài học mạnh mẽ nhất ở đây là,

129
00:05:43,328 --> 00:05:47,664
Nếu mọi người sống cố gắng 
để lại tiếng thơm sau khi chết

130
00:05:47,688 --> 00:05:50,293
Thì thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn nhiều.

131
00:05:51,062 --> 00:05:52,231
Cảm ơn.

132
00:05:52,255 --> 00:05:55,103
(vỗ tay)