1
00:00:06,525 --> 00:00:09,349
Pomyśl o wszystkich rzeczach, 
które muszą się wydarzyć,

2
00:00:09,349 --> 00:00:11,776
żeby ludzie odnieśli sukces:

3
00:00:11,776 --> 00:00:13,174
o zdobywaniu pożywienia,

4
00:00:13,174 --> 00:00:14,344
budowie domów,

5
00:00:14,344 --> 00:00:16,676
wychowywaniu dzieci i innych.

6
00:00:16,676 --> 00:00:18,815
Musi istnieć system rozdzielania zasobów,

7
00:00:18,815 --> 00:00:20,542
organizacji wysiłków

8
00:00:20,542 --> 00:00:22,791
i efektywnego podziału pracy.

9
00:00:22,791 --> 00:00:26,240
Teraz wyobraź sobie, że trzeba to zrobić 
bez uprzedniego planowania

10
00:00:26,240 --> 00:00:28,455
czy wyższego poziomu komunikacji.

11
00:00:28,455 --> 00:00:30,057
Witaj w kolonii mrówek.

12
00:00:30,057 --> 00:00:33,754
Mrówki mają jeden z najbardziej złożonych 
sposobów organizacji społeczeństwa

13
00:00:33,754 --> 00:00:35,069
w królestwie zwierząt,

14
00:00:35,069 --> 00:00:36,639
żyją w zhierarchizowanej kolonii,

15
00:00:36,639 --> 00:00:38,697
w skład której wchodzą różni członkowie

16
00:00:38,697 --> 00:00:40,934
pełniący specyficzne role.

17
00:00:40,934 --> 00:00:44,126
Chociaż może to przypominać 
ludzkie społeczeństwo,

18
00:00:44,126 --> 00:00:47,966
ten sposób organizacji 
nie jest efektem niczyjej decyzji,

19
00:00:47,966 --> 00:00:51,712
ale częścią zaprogramowanego 
cyklu biologicznego.

20
00:00:51,712 --> 00:00:53,305
U wielu gatunków

21
00:00:53,305 --> 00:00:56,215
wszyscy uskrzydleni samce 
i uskrzydlone królowe, dziewice,

22
00:00:56,215 --> 00:00:58,950
ze wszystkich pobliskich 
kolonii tej populacji,

23
00:00:58,950 --> 00:01:01,253
każda z innego gniazda,

24
00:01:01,253 --> 00:01:03,932
spotykają się w centralnym miejscu 
w celu kopulacji,

25
00:01:03,932 --> 00:01:07,655
używając feromonów, 
by trafić do miejsca rozrodu.

26
00:01:07,655 --> 00:01:10,177
Po kopulacji samce umierają,

27
00:01:10,177 --> 00:01:13,236
a samice próbują utworzyć nową kolonię.

28
00:01:13,236 --> 00:01:16,349
Kilka z nich, którym uda się 
osiąść w odpowiednim miejscu,

29
00:01:16,349 --> 00:01:17,739
straci skrzydełka

30
00:01:17,739 --> 00:01:19,659
i zacznie składać jaja,

31
00:01:19,659 --> 00:01:25,251
losowo zapładniając niektóre, używając 
spermy zgromadzonej podczas kopulacji.

32
00:01:25,253 --> 00:01:27,980
Z zapłodnionych jaj powstaną robotnice,

33
00:01:27,980 --> 00:01:30,455
które będą troszczyć się 
o królową i jej jajeczka.

34
00:01:30,455 --> 00:01:31,951
Potem będą bronić kolonii

35
00:01:31,951 --> 00:01:33,652
i zdobywać pożywienie.

36
00:01:33,652 --> 00:01:36,524
Z niezapłodnionych jajeczek 
wyklują się samce,

37
00:01:36,524 --> 00:01:39,705
których jedyną rolą jest czekanie, 
aż będą gotowe opuścić gniazdo

38
00:01:39,705 --> 00:01:42,852
i uczestniczyć w rozmnażaniu, 
zaczynając cały cykl od początku.

39
00:01:42,852 --> 00:01:46,241
Skąd robotnice wiedzą, 
co i kiedy mają robić?

40
00:01:46,241 --> 00:01:48,054
Tak naprawdę, to nie wiedzą.

41
00:01:48,054 --> 00:01:50,813
Choć nie mają żadnej metody 
świadomej komunikacji,

42
00:01:50,813 --> 00:01:53,600
poszczególne mrówki mogą 
wchodzić ze sobą w interakcje

43
00:01:53,600 --> 00:01:56,850
przez dotyk, dźwięk i sygnały chemiczne.

44
00:01:56,850 --> 00:01:59,241
Dzięki tym bodźcom mogą wiele zdziałać,

45
00:01:59,241 --> 00:02:02,674
od bicia na alarm, 
kiedy zginie jedna z mrówek,

46
00:02:02,674 --> 00:02:06,778
do sygnalizowania, że królowa 
zbliża się do kresu swojej płodności.

47
00:02:06,778 --> 00:02:10,673
Ale jedną z najbardziej imponujących 
grupowych zdolności mrówek

48
00:02:10,673 --> 00:02:14,231
jest gruntowne i efektywne 
przeszukiwanie ogromnych powierzchni

49
00:02:14,231 --> 00:02:16,917
bez żadnego planu działania.

50
00:02:16,917 --> 00:02:19,815
Większość gatunków mrówek nie widzi
albo ma bardzo słaby wzrok

51
00:02:19,815 --> 00:02:22,613
i może jedynie wąchać swoje otoczenie.

52
00:02:22,613 --> 00:02:24,852
Biorąc pod uwagę 
brak wyższego zarządzania,

53
00:02:24,852 --> 00:02:28,024
wydawałoby się, 
że beznadziejne z nich poszukiwaczki,

54
00:02:28,024 --> 00:02:29,927
ale jest niesamowicie prosty sposób,

55
00:02:29,927 --> 00:02:32,680
dzięki któremu poszukiwania mrówek 
są tak skuteczne;

56
00:02:32,680 --> 00:02:34,358
zmieniają swoje wzorce ruchowe

57
00:02:34,358 --> 00:02:36,959
opierając swoje decyzje 
na pojedynczych interakcjach.

58
00:02:36,959 --> 00:02:38,887
Kiedy dwie mrówki się spotykają,

59
00:02:38,887 --> 00:02:40,913
dotykają się czółkami.

60
00:02:40,913 --> 00:02:44,652
Kiedy na małym terenie jest dużo mrówek, 
będzie do tego dochodzić często,

61
00:02:44,652 --> 00:02:46,698
co spowoduje, że zaczną poruszać się

62
00:02:46,698 --> 00:02:51,761
w bardziej zawiły sposób, 
żeby szukać dokładniej.

63
00:02:51,761 --> 00:02:55,757
Ale na dużym terenie, 
kiedy takie spotkania są rzadsze,

64
00:02:55,757 --> 00:02:59,007
poruszają się po liniach prostych, 
żeby sprawdzić większy teren.

65
00:02:59,007 --> 00:03:01,330
Poznając środowisko w ten sposób,

66
00:03:01,330 --> 00:03:03,879
mrówka może dowiedzieć się wszystkiego,

67
00:03:03,879 --> 00:03:06,835
od zagrożeń i wrogów, 
do dogodnych miejsc na mrowisko.

68
00:03:06,835 --> 00:03:11,707
Niektóre gatunki mają inną umiejętność, 
zwaną naborem.

69
00:03:11,707 --> 00:03:14,216
Kiedy jedna mrówka znajdzie jedzenie,

70
00:03:14,216 --> 00:03:18,266
wraca do mrowiska, 
zostawiając chemiczne ślady.

71
00:03:18,266 --> 00:03:20,863
Inne mrówki podążą tą feromonową ścieżką

72
00:03:20,863 --> 00:03:24,516
odnawiając ją za każdym razem, 
kiedy uda im się wrócić z jedzeniem.

73
00:03:24,516 --> 00:03:26,998
Kiedy źródło pokarmu zostanie wyczerpane,

74
00:03:26,998 --> 00:03:29,382
wracając, mrówki przestaną oznaczać drogę.

75
00:03:29,382 --> 00:03:33,365
Ślady wywietrzeją i mrówki nie będą już 
zainteresowane tym terenem.

76
00:03:33,365 --> 00:03:36,772
Te, zdawałoby się, prymitywne metody 
szukania i zdobywania pokarmu

77
00:03:36,772 --> 00:03:40,654
są na tyle użyteczne, że zostały 
wykorzystane w modelach komputerowych

78
00:03:40,654 --> 00:03:44,813
do uzyskiwania optymalnych rozwiązań 
ze zdecentralizowanych elementów,

79
00:03:44,813 --> 00:03:48,079
działających losowo 
i wymieniających proste informacje.

80
00:03:48,079 --> 00:03:50,624
Ma to wiele zastosowań 
teoretycznych i praktycznych,

81
00:03:50,624 --> 00:03:54,367
od rozwiązania słynnego 
problemu komiwojażera

82
00:03:54,367 --> 00:03:58,177
przez programowanie zadań obliczeniowych 
i ulepszanie wyszukiwań internetowych,

83
00:03:58,177 --> 00:04:01,072
do umożliwiania grupom robotów 
przeszukiwania pól minowych

84
00:04:01,072 --> 00:04:04,807
lub płonących budynków 
bez centralnej kontroli.

85
00:04:04,807 --> 00:04:09,120
Można obserwować ten fascynująco prosty, 
choć efektywny proces bezpośrednio

86
00:04:09,120 --> 00:04:10,994
dzięki prostym eksperymentom,

87
00:04:10,994 --> 00:04:14,717
pozwalając mrówkom wejść do pustych 
przestrzeni różnych rozmiarów

88
00:04:14,717 --> 00:04:17,135
i obserwując ich zachowanie.

89
00:04:17,135 --> 00:04:21,026
Może mrówki nie mogą głosować, 
naradzać się czy planować,

90
00:04:21,026 --> 00:04:23,830
ale my możemy się uczyć ze sposobu

91
00:04:23,830 --> 00:04:25,938
w jaki te proste stworzenia

92
00:04:25,938 --> 00:04:30,468
umieją efektywnie funkcjonować 
w tak złożony sposób.