Goedemorgen. Hoe gaat het? Geweldig hier, vind je niet? Ik ben overdonderd door dit alles. Weet je wat? Ik vertrek. (Gelach) Er kwamen drie thema's in deze conferentie aan bod die relevant zijn voor wat ik wil vertellen. Eén is het buitengewone bewijs van de menselijke creativiteit in alle presentaties die we zagen en in alle mensen hier. Alleen al de verscheidenheid en het bereik ervan. Een tweede is dat het ons op een plek zet waar we geen idee hebben wat de toekomst brengt. Geen idee op wat dit zal uitdraaien. Ik heb belang bij onderwijs -- eigenlijk, ik merk dat iedereen belang heeft bij onderwijs. Vind je niet? Ik vind dit zeer interessant. Als je op een etentje vertelt dat… je in het onderwijs werkt. Eigenlijk ben je niet vaak op een etentje als je in het onderwijs werkt. (gelach) Je wordt niet uitgenodigd. En je wordt ook nooit teruggevraagd, vreemd genoeg. Dat bevreemdt me. Maar als je wel teruggevraagd wordt en ze vragen je: “Wat doe je?” en je zegt dat je in het onderwijs werkt… dan zie je hun gezichten wit wegtrekken. Ze zeggen: “Oh mijn God, waarom ik? Mijn enige avond uit deze week.” (Gelach) Maar als je hun vraagt over hún onderwijs, dan nágelen ze je aan de muur. Want het is een van die dingen… dat mensen raakt. Heb ik gelijk? Zoals religie en geld en andere dingen. Ik heb een groot belang bij onderwijs en ik denk wij allemaal. We hebben er enorm veel belang bij. Deels omdat onderwijs ons naar een ongrijpbare… toekomst moet brengen. Als je erover nadenkt, kinderen die dit jaar met school beginnen… gaan in 2065 met pensioen. Niemand heeft een idee— ondanks alle expertise die we de afgelopen vier dagen hebben gezien— hoe de wereld eruit zal zien… over vijf jaar. En toch horen wij… hen daarvoor op te leiden. Dus de onvoorspelbaarheid, denk ik, is uitzonderlijk. En het derde deel is dat… we het allen toch eens zijn over de… werkelijk bijzondere capaciteiten die kinderen hebben— hun vermogen voor innovatie. Sirena gisteravond was een wonder. Gewoon om te zien waartoe ze in staat was. Ze is uitzonderlijk, maar ik denk dat ze, zeg maar, niet uitzonderlijk is in vergelijking met alle jeugd. Ze is een persoon met bijzondere toewijding… die een talent heeft gevonden. Mijn standpunt is dat… alle kinderen fantastische talenten hebben. En wij verkwanselen ze. Behoorlijk genadeloos. Ik wil het dus hebben over onderwijs… en ik wil het hebben over creativiteit. Mijn punt is dat… creativiteit in het onderwijs net zo belangrijk is als leren lezen… en we moeten het met dezelfde status behandelen. (Applaus) Dank je. Trouwens, dat was het… Heel erg bedankt. (Belach) Zo, nog 15 minuten over. Ik werd geboren… Nee. (Gelach) Laatst hoorde ik een goed verhaal — ik vertel het graag — over een klein meisje dat tekenles kreeg. Ze was zes… en ze zat achterin en tekende. De lerares zei dat dit kleine meisje bijna nooit oplette… maar in de tekenles deed ze dat wel. De lerares was gefascineerd en ging naar haar toe… en ze zei: “Wat teken je?” Het meisje antwoordde: “Ik maak een tekening van God.” De lerares zei: “Maar niemand weet hoe God eruit ziet.” Het meisje antwoordde: “Zometeen wel.” (Gelach) Toen mijn zoon vier was, in Engeland— eigenlijk was hij overal vier, om eerlijk te zijn. (Gelach) Om precies te zijn: waar hij ook ging, hij was vier dat jaar. Hij zat in het kerst-toneelstuk. Herinner je je het verhaal? Nee, het was groots. Het was een groots verhaal. Mel Gibson deed het vervolg. Mogelijk dat je het gezien hebt: ‘Nativity II’ Maar James speelde Jozef en daar waren we opgewonden over. Wij vonden dit een van de belangrijkste rollen. We hadden de zaal tjokvol met aanhangers in T-shirts: 'James Robinson ís Jozef!' (Gelach) Hij hoefde niets te zeggen, maar je kent het stuk waar de drie wijzen binnenkomen. Ze komen binnen met geschenken en brengen goud, wierook en mirre. Dit is waar gebeurd. We zaten daar… en ik denk dat ze gewoon de volgorde kwijt raakten want we spraken het jongetje na afloop en zeiden: “Was het oké voor jou?” Hij zei: “Ja. Waarom? Was het fout?” Ze waren gewoon gewisseld, dat was alles. Maar goed, de drie jongens kwamen binnen, vierjarigen met theedoeken op hun hoofden, en zetten die dozen neer… en de eerste jongen zei: “Ik breng u goud.” De tweede jongen zei: “Ik breng u mirre.” De derde jongen zei: “Frank stuurde dit.” (Gelach) Wat was er gemeenschappelijk? Kinderen nemen een kans . Als ze het niet weten gaan ze er gewoon voor. Heb ik gelijk? Ze zijn niet bang om fouten te maken. Ik bedoel niet dat fout zijn hetzelfde is als creatief zijn. Wat we weten is dat… als je niet bereid bent fouten te maken, je nooit met iets origineels komt. Als je niet bereid bent om fouten te maken en tegen de tijd dat ze volwassenen zijn… hebben de meeste kinderen dat vermogen verloren. Ze zijn bang geworden om fouten te maken. Zo leiden we onze bedrijven overigens ook. Wij stigmatiseren fouten. En nu leiden we… nationale onderwijssystemen waar… fouten de ergste dingen zijn die je kunt maken. Het resultaat is dat we mensen uit hun creatieve… vermogen onderwijzen. Picasso zei ooit dat alle kinderen als artiest worden geboren. Het probleem is om artiest te blijven als we opgroeien. Ik geloof dit met passie: we groeien niet in de creativiteit, we groeien eruit. Of liever, we worden eruit onderwezen. Waarom is dit? Ik woonde in Stratford-on-Avon tot ongeveer vijf jaar geleden. In feite verhuisden we van Stratford naar Los Angeles. Kun je je voorstellen wat een naadloze overgang dat was? (Gelach). Eigenlijk… woonden we in een plaats met de naam Snitterfield, net buiten Stratford, waar… Shakespeares vader geboren was. Word je geraakt door een nieuwe gedachte? Ik wel. Je denkt niet dat Shakespeare een vader heeft, of wel? Jij wel? Omdat je niet aan… Shakespeare als kind denkt, of wel? Shakespeare als zevenjarige? Ik heb er nooit over nagedacht. Ik bedoel, hij was… zeven op een gegeven moment. Hij zat in… iemands Engelse les. Hoe vervelend zou dat zijn? (Gelach) “Moet beter mijn best doen.” Naar bed gestuurd worden door zijn vader, weet je wel, tegen Shakespeare: “Ga naar bed, nú", tegen William Shakespeare: "En leg het potlood neer. Stop met zo te praten. Het verwart iedereen.” (Gelach) Hoe dan ook, we verhuisden van Stratford naar Los Angeles… en ik wil eigenlijk even wat zeggen over de overgang. Mijn zoon wilde niet meekomen. Ik heb twee kinderen. Hij is nu 21; mijn dochter is 16. Hij wilde niet naar Los Angeles komen. Hij hield ervan, maar hij had een vriendin in Engeland. Ze was de liefde van zijn leven, Sarah. Hij kende haar een maand. Stel je voor, ze vierden hun relatie al een vierde keer, omdat het een lange tijd is als je 16 bent. Hoe dan ook, hij was echt van streek in het vliegtuig… en hij zei: “Ik zal nooit een ander meisje zoals Sarah vinden.” Daar waren we behoorlijk blij mee, eerlijk gezegd, (Gelach) …want zij was de belangrijkste reden dat we het land verlieten. (Gelach) Maar er valt iets op als je naar Amerika verhuist… en wanneer je de wereld over reist: elk onderwijssysteem op aarde heeft dezelfde hiërarchie van onderwerpen. Elke. Het maakt niet uit waar je heen gaat. Je zou denken dat het anders is, maar dat is het niet. Bovenaan staan wiskunde en talen, dan de geesteswetenschappen en onderaan staan de kunsten. Overal op Aarde. In bijna elk systeem ook… er is een hiërarchie binnen de kunsten. Kunst en muziek krijgen normaal een hogere status op scholen… dan drama en dans. Er is geen enkel onderwijssysteem op de planeet… dat elke dag dans leert aan kinderen… op de manier waarop we ze wiskunde leren. Waarom? Waarom niet? Ik denk dat dit nogal belangrijk is. Ik denk dat wiskunde heel belangrijk is, maar dat is dans ook. Kinderen dansen de hele tijd als ze de kans krijgen. Dat doen we allemaal. We hebben allemaal lichamen, nietwaar? Heb ik iets gemist? (Gelach) De realiteit is dat wanneer kinderen opgroeien, we ze beginnen op te leiden… van hun middel af omhoog. We richten ons op hun hoofden. Lichtjes naar één kant. Als je een opleiding zou bezoeken als buitenaards wezen… en zegt: “Waartoe dient openbare scholing?” Dan denk ik dat je moet concluderen—als je kijkt naar de resultaat. Wie is er echt succesvol? Wie doet alles wat ze behoren te doen? Wie krijgt alle punten? Wie zijn de winnaars? Ik denk dat je dan tot de conclusie komt dat het hele doel van openbare scholing… over de hele wereld… is om universitaire professoren te produceren, nietwaar? Zij komen er als de toppers uit. Ik was er ook een, dus… (gelach) Ik mag de universitaire professoren, maar weet je, we dienen ze niet als het hoogste niveau van menselijk bereik te bestempelen. Ze zijn gewoon een levensvorm, een andere vorm van leven. Maar ze zijn nogal vreemd… en dat zeg ik uit genegenheid. Er is iets opmerkelijks aan professoren in mijn ervaring— niet allemaal, maar typisch—ze leven in hun hoofden. Ze leven hierboven en licht naar één kant. Ze hebben haast letterlijk, geen lichaam. Ze bekijken hun lichaam … als een manier van transport voor hun hoofden. (Gelach) Het is een manier om hun hoofden naar vergaderingen te brengen. Als je echt bewijs zoekt van buitenlichamelijke ervaringen, ga dan eens naar een plaatselijke conferentie… van senior academici, en bezoek de discotheek op de laatste avond. (Gelach) Daar zul je het zien, volwassen mannen en vrouwen… onbestuurbaar kronkelen, uit de maat, wachtend tot het ophoudt zodat ze naar huis kunnen gaan om er een rapport over te schrijven. Nu is ons onderwijssysteem gebaseerd op het idee van academisch vermogen. Daar is een reden voor. Het hele systeem was uitgevonden—over de hele wereld waren er… voor de 19e eeuw geen openbare systemen voor onderwijs. Ze ontstonden allemaal… om te voorzien in de behoeften van industrialisatie. Dus de hiërarchie is in twee ideeën geworteld. Ten eerste dat de meest bruikbare onderwerpen voor werk… bovenaan staan. Dus werd je waarschijnlijk vriendelijk weggestuurd… van zaken op school toen je jong was, zaken die je leuk vond, op grond van de bewering dat je toch… nooit een baan zou krijgen om dat te doen. Klopt dat? Doe geen muziek, je wordt toch geen muzikant; doe geen kunst, je wordt toch geen kunstenaar. Goedbedoeld advies—echter een zware vergissing. De hele wereld… is verzwolgen in een revolutie. De tweede is academisch vermogen dat nu echt onze kijk… op intelligentie is komen domineren omdat de universiteiten het systeem naar hun beeld hebben ontworpen. Als je erover nadenkt, is het hele systeem… van openbaar onderwijs in de wereld een langdurig proces… van toegang tot de universiteit. Het gevolg is dat veel hoogbegaafde, briljante, creatieve mensen denken dat ze dat niet zijn. omdat waar ze goed in waren op school… niet gewaardeerd werd of zelfs gestigmatiseerd werd. Ik denk dat we het ons niet kunnen veroorloven zo door te gaan. In de volgende 30 jaren, volgens UNESCO, halen wereldwijd meer mensen hun diploma… door onderwijs dan sinds het begin van de geschiedenis. Meer mensen, en het is de combinatie… van alle zaken waar we over gesproken hebben— technologie en haar transformationeel effect op werk en demografie… en de enorme bevolkingsexplosie. Opeens zijn diploma's niets meer waard, toch? Toen ik student was betekende een diploma een baan. Als je geen baan had, was dat omdat je er geen wilde. Ik wilde er geen, eigenlijk. (Gelach) Maar nu gaan jongeren met diploma's vaak… richting huis om door te gaan met hun videospellen… omdat je een Master of Arts nodig hebt terwijl de vorige baan een Bachelor of Arts nodig had, en nu heb je PhD nodig voor de andere. Het is een proces van academische inflatie. Het toont aan dat de hele structuur van opleiding… onder onze voeten verschuift. We dienen onze blik op intelligentie… radicaal te herzien. We weten drie dingen over intelligentie. Ten eerste is het divers. We denken op allerlei manieren na over de wereld… die we ervaren. We denken visueel, we denken in geluid, we denken kinesthetisch. We denken in abstracte termen, we denken in beweging. Ten tweede is intelligentie dynamisch. Als je naar de interacties van een menselijk brein kijkt, zoals we gisteren… hebben gehoord in een aantal presentaties, is intelligentie wonderlijk interactief. Het brein is niet verdeeld in compartimenten. In feite komt creativiteit—dat ik definieer als het proces… van het hebben van originele ideeën met waarde— meer wel dan niet door de interactie… van verschillende gedisciplineerde wijzen van het zien der dingen. Het brein is intentioneel—trouwens, er is een zenuwbundel die de twee helften van het brein verbindt: het corpus callosum. Bij vrouwen is die dikker. Refererend naar Helen, gisteren, denk ik… dat dit waarschijnlijk zo is omdat vrouwen beter zijn in meerdere dingen tegelijk doen. Dat zijn jullie toch? Of niet? Er is een hele bak onderzoek, maar ik ken het vanuit mijn eigen leven. Als mijn vrouw een maaltijd bereidt thuis— en dat is niet zo vaak, gelukkig. (Gelach) Maar weet je, ze doet—nee, ze is goed in sommige dingen— maar als ze kookt dan telefoneert ze met mensen, ze praat met de kinderen, schildert het plafond en doet ze openhartchirurgie. Als ik kook, is de deur dicht, de kinderen naar buiten, de telefoon van de haak en als ze binnenkomt, erger ik me. ik zeg: “Terry, alsjeblieft, ik probeer hier een ei te bakken. Laat me even.” (Gelach) Je kent toch wel die oude filosofische uitspraak: als er in het woud een boom valt en niemand hoort het, is het dan gebeurd? Herinner je je die oude kastanje nog? Ik zag laatst een geweldige T-shirt waarop stond: 'Als een man zijn mening zegt in een woud en geen vrouw hoort hem, heeft hij dan nog steeds ongelijk?' (Gelach) Het derde over intelligentie is: het is onderscheidend. Op dit moment ben ik bezig met een nieuw boek… 'Epiphany', gebaseerd op een serie… interviews met mensen over hoe zij hun talent ontdekten. Ik ben gefascineerd over hoe mensen daartoe gekomen zijn. De aanleiding was een gesprek dat ik… met een schitterende vrouw had waarvan waarschijnlijk de meeste mensen… nooit gehoord hebben. Ze heet Gillian Lynne. Heb je van haar gehoord? Sommigen wel. Ze is choreografe… en iedereen kent haar werk. Ze deed 'Cats' en 'Phantom of the Opera'. Ze is fantastisch. Ik zat in het bestuur van de Royal Ballet in Engeland, zoals je kan zien. (Gelach) Maar goed, Gillian en ik hadden lunch op een dag en ik zei: “Gillian, hoe word je een danser?” Ze antwoordde -- en dat was interessant -- dat toen ze op school zat… ze echt wanhopig was. De school - het was in de jaren 1930 - schreef een brief aan haar ouders: “We denken dat… Gillian een leerstoornis heeft.” Ze kon zich niet concentreren. Ze zat te friemelen. Ik denk dat ze nu zouden zeggen… dat ze ADHD had. Maar dat was in de jaren 1930… en ADHD was toen nog niet uitgevonden. Het was nog geen beschikbare stoornis. (Gelach) Mensen wisten nog niet dat ze daaraan konden lijden. Maar goed, ze ging naar een specialist in een kamer met eiken panelen. Ze was daar met haar moeder en ze werd op de laatste stoel gezet. Ze zat 20 minuten op haar handen terwijl… deze man tegen haar moeder sprak over alle… problemen die Gillian op school had. Uiteindelijk— omdat ze mensen stoorde, was haar huiswerk altijd te laat af, enzovoort, meisje van acht—tegen het einde liep de dokter naar… Gillian en ging naast haar zitten en zei: “Gillian, ik heb geluisterd naar alle dingen die je moeder… me heeft verteld en ik moet haar even alleen spreken.” Hij zei: “Wacht hier maar even, we komen zo terug.” Ze vertrokken en lieten haar achter. Maar voordat ze de kamer verlieten, zette hij de radio aan… die op zijn bureau stond. Toen ze uit… de kamer liepen, zei hij tegen haar moeder: "Blijf maar staan en observeer haar.” Zodra ze de kamer uit waren… vertelde ze, stond ze op en bewoog mee met de muziek. Ze bleven een paar minuten kijken… en hij draaide zich naar de moeder en zei: “Mevrouw Lynne, Gillian is niet ziek, ze is een danseres. Neem haar mee naar een dansschool.” Ik zei: “Wat is er gebeurd?” Ze zei: “Ze deed het. Ik kan je niet vertellen hoe prachtig dat was. We liepen in een kamer en die zat vol met… mensen zoals ik. Mensen die niet stil konden zitten. Mensen die moesten bewegen om te denken.” Mensen die moesten bewegen om te denken. Ze deden aan ballet, tapdansen en jazz, ze deden modern, ze deden hedendaags. Uiteindelijk deed ze auditie voor de Royal Ballet School, ze ging solo en had een schitterende carrière… bij het Royal Ballet. Uiteindelijk slaagde ze… voor de Royal Ballet School en… richtte haar eigen bedrijf op, de Gillian Lynne Dance Company, met Andrew Lloyd Webber. Ze is verantwoordelijk voor… enkele van de meest succesvolle muziektheater- producties in de geschiedenis, ze heeft aan miljoenen mensen plezier gegeven… en ze is een multimiljonaire. Iemand anders… had haar wellicht medicatie gegeven en haar verteld om rustig aan te doen. (Applaus) Ik denk dat het hierop neerkomt: Al Gore sprak gisteravond… over ecologie en de revolutie veroorzaakt door Rachel Carson. Ik geloof dat onze enige hoop voor de toekomst… de adoptie van een nieuwe opvatting van menselijke ecologie is, een waarbij we starten om een nieuwe opvatting samen te stellen… van de rijkdom van menselijk vermogen. Ons opleidingssysteem heeft onze geesten zo ondermijnd dat we roofbouw plegen op de aarde voor een bepaalde grondstof. Het komt ons niet ten goede In de toekomst. We dienen de fundamentele beginselen te heroverwegen… op basis waarvan we onze kinderen opleiden. Er was… een prachtige uitspraak van Jonas Salk, die zei: “Als alle insecten… zouden verdwijnen van de Aarde, dan eindigt al het leven op Aarde binnen 50 jaar. Als alle menselijke wezens verdwijnen van de Aarde, dan floreren alle levensvormen binnen 50 jaar.” Hij heeft gelijk. TED viert het geschenk van de menselijke verbeelding. We moeten ervoor zorgen dat we wijs met dit geschenk… omgaan en dat we sommige van de scenario's voorkomen, scenario's waar we het over gehad hebben. En de enige manier… waarop we dat kunnen doen is door onze creatieve vermogens te zien… als de rijkdom die ze zijn, en onze… kinderen zien als de hoop die ze zijn. Onze taak… is om hun hele wezen te onderwijzen zodat ze deze toekomst aankunnen. Trouwens—wij zien deze toekomst misschien niet, maar zij wel. Het is onze plicht om hen te helpen… er iets van te maken. Heel veel dank.