Goedemorgen. Hoe gaat het? Het is groots hier, vind je niet? Ik ben overdonderd door alles. Weet je wat? Ik vertrek. (gelach) Er zijn drie thema's, nietwaar, die door de conferentie lopen en relevant zijn… voor wat ik wil vertellen. Eén is het buitengewone bewijs van de menselijke creativiteit… in alle presentaties die we hebben gehad… en in alle mensen hier. Alleen de verscheidenheid al… en het bereik ervan. Een tweede is dat… het ons op een plek zet waar we geen idee hebben wat er gaat gebeuren… wat betreft de toekomst. Geen idee… hoe dit uit zal werken. Ik heb een belang bij onderwijs— eigenlijk, ik merk dat iedereen belang heeft bij onderwijs. Vind je niet? Ik vind dit zeer interessant. Als je op een etentje vertelt dat… je in het onderwijs werkt… Eigenlijk, je bent niet vaak op een etentje eerlijk gezegd, als je in het onderwijs werkt. (gelach) Je wordt niet uitgenodigd. En je wordt ook nooit teruggevraagd, vreemd genoeg. Dat bevreemdt me. Maar als je dat wel wordt en je zegt tegen iemand, dan zeggen ze, “Wat doe je?” en je zegt dat je in het onderwijs werkt… dan zie je hun gezichten wit wegtrekken. Ze zeggen zo… “Oh mijn God,” weet je, “Waarom ik? Mijn enige avond uit deze week.” (gelach) Maar als je hen vraagt over hún onderwijs, dan nágelen ze je aan de muur. Want het is één van die dingen… dat mensen raakt. Heb ik gelijk? Zoals religie en geld en andere dingen. Ik heb een groot belang bij onderwijs en ik denk wij allemaal. We hebben er enorm belang bij. Deels omdat onderwijs ons naar een ongrijpbare… toekomst moet brengen. Als je erover nadenkt, kinderen die dit jaar met school beginnen… gaan in 2065 met pensioen. Niemand heeft een idee— ondanks alle expertise die we de afgelopen vier dagen hebben gezien— hoe de wereld eruit zal zien… over vijf jaar. En toch horen wij… hen daarvoor op te leiden. Dus de onvoorspelbaarheid, denk ik, is uitzonderlijk. En het derde deel is dat… we het allen eens zijn, desalniettemin, over de… werkelijk bijzondere capaciteiten die kinderen hebben— hun vermogen voor innovatie. Ik bedoel, Sirena gisteravond was een wonder, nietwaar? Gewoon om te zien waartoe ze in staat was. En ze is uitzonderlijk, maar ik denk dat ze, zeg maar, niet uitzonderlijk is in vergelijking met alle jeugd. Ze is een persoon met bijzondere toewijding… die een talent heeft gevonden. En mijn standpunt is dat… alle kinderen fantastische talenten hebben. En wij verkwanselen ze. Behoorlijk genadeloos. Dus ik wil het hebben over onderwijs… en ik wil het hebben over creativiteit. Mijn punt is dat… creativiteit in onderwijs net zo belangrijk is als alfabetisme… en we het met dezelfde status moeten behandelen. (applaus) Dank je. Trouwens, dat was het… Bijzonder bedankt. (gelach) Zo, nog 15 minuten over. Welnu, ik was geboren… Nee. (gelach) Laatst hoorde ik een goed verhaal—ik vertel het graag— over een klein meisje dat tekenles kreeg. Ze was zes… en ze zat achterin, tekenend, en de leraar zei dat dit kleine meisje bijna nooit oplette… en in deze tekenles deed ze dat wel. De leraar was gefascineerd en ging naar haar toe… en ze zei, “Wat ben je aan't tekenen?” En het meisje zei, “Ik maak een tekening van God.” En de lerares zei, “Maar niemand weet hoe God eruit ziet.” En het meisje zei, “Zometeen wel.” (gelach) Toen mijn zoon vier was, in Engeland— eigenlijk was hij overal vier, om eerlijk te zijn. (gelach) Als we precies zijn, waar hij ook ging, hij was vier dat jaar. Hij zat in het Kerst toneelstuk. Herinner je het verhaal? Nee, het was groots. Het was een groots verhaal. Mel Gibson deed het vervolg. Mogelijk dat je het gezien hebt: ‘Nativity II.’ Maar James speelde Jozef en daar waren we opgewonden over. Wij vonden dit een van de belangrijkste rollen. We hadden de zaal tjokvol met aanhangers in T-shirts: “James Robinson ís Jozef!” (gelach) Hij hoefde niets te zeggen, maar je kent het stuk waar de drie wijzen binnenkomen. Ze komen binnen met geschenken en brengen goud, wierook en mirre. Dit is waar gebeurd. We zaten daar… en ik denk dat ze gewoon de volgorde kwijt raakten want we spraken het jongetje na afloop en zeiden… “Voel je je goed hiermee?” En hij zei, “Ja. Waarom? Was dat fout?” Ze waren gewoon gewisseld, dat was alles. Maar goed, de drie jongens kwamen binnen, vierjarigen met theedoeken op hun hoofden, en zetten die dozen neer… en de eerste jongen zei, “Ik breng u goud.” En de tweede jongen zei, “Ik breng u mirre.” En de derde jongen zei, “Frank stuurde dit.” (gelach) Wat deze zaken gemeenschappelijk hebben is dat kinderen een kans nemen. Als ze het niet weten gaan ze er gewoon voor. Heb ik gelijk? Ze zijn niet bang om fout te zijn. Nou bedoel ik niet dat fout zijn hetzelfde is als creatief zijn. Wat we weten is dat… als je niet bereid bent op fouten maken… je nooit met iets origineels komt. Als je niet bereid bent om fouten te maken en tegen de tijd dat ze volwassenen zijn… hebben de meeste kinderen dat vermogen verloren. Ze zijn bang geworden om fouten te maken. En zo leiden we onze bedrijven overigens ook. Wij stigmatiseren fouten. En nu leiden we… nationale onderwijssystemen waar… fouten de ergste dingen zijn die je kunt maken. En het resultaat is dat we mensen uit hun creatieve… vermogen educeren. Picasso zei ooit, hij zei dat alle kinderen als artiest worden geboren. Het probleem is om artiest te blijven als we opgroeien. Ik geloof dit met passie: dat we niet de creativiteit ingroeien, we groeien eruit. Of liever, we worden eruit ‘geëduceerd’. Waarom is dit? Ik woonde in Stratford-on-Avon tot ongeveer vijf jaar geleden. In feite verhuisden we van Stratford naar Los Angeles. Kun je je voorstellen wat een naadloze overgang dat was? (gelach). Eigenlijk… woonden we in een plaats genaamd Snitterfield, net buiten Stratford, waar… Shakespeare's vader geboren was. Wordt je geraakt door een nieuwe gedachte? Ik wel. Je denkt er niet dat Shakespeare een vader heeft, of wel? Jij wel? Omdat je niet aan… Shakespeare als kind denkt, of wel? Shakespeare als zevenjarige? Ik heb er nooit over nagedacht. Ik bedoel, hij was… zeven op een gegeven moment. Hij zat in… iemands Engelse les, nietwaar? Hoe vervelend zou dat zijn? (gelach) “Moet beter mijn best doen.” Naar bed gestuurd worden door zijn vader, weet je wel, tegen Shakespeare, “Ga naar bed, nú,” tegen William Shakespeare, "en leg het potlood neer. En stop met zo te praten. Het verwardt iedereen.” (gelach) Hoe dan ook, we verhuisden van Stratford naar Los Angeles… en ik wil eigenlijk even wat zeggen over de overgang. Mijn zoon wilde niet meekomen. Ik heb twee kinderen. Hij is nu 21; mijn dochter is 16. Hij wilde niet naar Los Angeles komen. Hij hield ervan, maar hij had een vriendin in Engeland. Ze was de liefde van zijn leven, Sarah. Hij kende haar een maand. Stel je voor, ze vierden hun vierde huwelijksdag, omdat het een lange tijd is als je 16 bent. Hoe dan ook, hij was echt van streek in het vliegtuig… en hij zei: “Ik zal nooit een ander meisje zoals Sarah vinden.” En daar waren we behoorlijk blij mee, eerlijk gezegd, (gelach) …want zij was de belangrijkste reden dat we het land verlieten. (gelach) Maar je wordt door iets geraakt als je naar Amerika verhuist… en wanneer je de wereld over reist: elk onderwijssysteem op aarde heeft dezelfde hiërarchie van onderwerpen. Elke. Het maakt niet uit waar je heen gaat. Je zou denken dat het anders is, maar dat is het niet. Bovenaan staan wiskunde en talen, dan de geesteswetenschappen en onderaan staan de kunsten. Overal op Aarde. En in bijna elk systeem ook… er is een hiërarchie binnen de kunsten. Kunst en muziek krijgen normaal een hogere status op scholen… dan drama en dans. Er is geen enkel onderwijssysteem op de planeet… dat elke dag dans leert aan kinderen… op de manier waarop we ze wiskunde leren. Waarom? Waarom niet? Ik denk dat dit nogal belangrijk is. Ik denk dat wiskunde heel belangrijk is, maar dat is dans ook. Kinderen dansen de hele tijd als de de kans krijgen. Dat doen we allemaal. We hebben allemaal lichamen, nietwaar? Heb ik iets gemist? (gelach) In werkelijkheid, wat er gebeurd is, wanneer kinderen opgroeien, beginnen we ze op te leiden… van hun middel af omhoog. En dan richten we ons op hun hoofden. En lichtjes naar één kant. Als je een opleiding zou bezoeken als buitenaards wezen… en zegt: “Waartoe dient openbare scholing?” Dan denk ik dat je moet concluderen—als je kijkt naar de uitkomst, Wie is er echt succesvol? Wie doen alles wat ze behoren te doen? Wie krijgen alle punten? Wie zijn de winnaars? Ik denk dat je dan tot de conclusie komt dat het hele doel van openbare scholing… over de hele wereld… is om universitaire professoren te produceren, nietwaar? Zij komen er als de toppers uit. En ik was er ook een, dus… (gelach) En ik mag de universitaire professoren, maar weet je, we dienen ze niet als het hoogste niveau van menselijk bereik te bestempelen. Ze zijn gewoon een levensvorm, een andere vorm van leven. Maar ze zijn nogal vreemd… en dat zeg ik uit genegenheid voor ze. Er is iets opmerkelijks aan professoren in mijn ervaring— niet allemaal, maar typisch—ze leven in hun hoofden. Ze leven hierboven en licht naar één kant. Ze zijn lichaamloos, weet je wel, in een soort van letterlijke manier. Ze kijken op hun lichaam neer… als een manier van transport voor hun hoofden, nietwaar? (gelach) Het is een manier om hun hoofden naar vergaderingen te krijgen. (geschater) Als je echt bewijs zoekt van buitenlichamelijke ervaringen, ga dan eens naar een plaatselijke conferentie… van senior academici, en bezoek de discotheek op de laatste avond. (gelach) En daar zul je het zien, volwassen mannen en vrouwen… onbestuurbaar kronkelen, uit de maat, wachtend tot het ophoudt zodat ze naar huis kunnen gaan om er een rapport over te schrijven. Nu is ons onderwijssysteem gebaseerd op het idee van academisch vermogen. En daar is een reden voor. Het hele systeem was uitgevonden—over de hele wereld waren er… geen openbare systemen voor onderwijs voor de 19e eeuw. Ze ontstonden allemaal… om te voorzien in de behoeften van industrialisatie. Dus de hiërarchie is in twee ideeën geworteld. Ten eerste dat de meest bruikbare onderwerpen voor werk… bovenaan staan. Dus werd je waarschijnlijk vriendelijk weggestuurd… van zaken op school toen je jong was, zaken die je leuk vond, op grond van de bewering dat je toch… nooit een baan zou krijgen om dat te doen. Klopt dat? Doe geen muziek, je wordt toch geen muzikant; doe geen kunst, je wordt toch geen kunstenaar. Goedbedoeld advies—echter een zware vergissing. De hele wereld… is verzwolgen in een revolutie. En de tweede is academisch vermogen dat nu echt onze kijk… op intelligentie is komen domineren omdat de universiteiten het systeem naar hun beeld hebben ontworpen. Als je erover nadenkt is het hele systeem… van openbaar onderwijs in de wereld een uitgerekt proces… van toegang tot de universiteit. En de consequentie is dat veel hooggetalenteerde, briljante, creatieve mensen denken dat ze dat niet zijn. omdat waar ze goed in waren op school… niet gewaardeerd werd of zelfs gestigmatiseerd werd. Ik denk dat we het ons niet kunnen veroorloven zo door te gaan. In de volgende 30 jaren, volgens UNESCO, halen wereldwijd meer mensen hun diploma… door onderwijs dan sinds het begin van de geschiedenis. Meer mensen, en het is de combinatie… van alle zaken waar we over gesproken hebben— technologie en haar transformationeel effect op werk en demografie… en de enorme bevolkingsexplosie. Opeens zijn diploma's niets meer waard, nietwaar? Toen ik student was, als je een diploma had, had je een baan. Als je geen baan had was dat omdat je er geen wilde. En ik wilde er geen, eigenlijk. (gelach) Maar nu gaan jongeren met diploma's vaak… richting huis om door te gaan met hun videospellen… omdat je een Master of Arts nodig hebt terwijl de vorige baan een Bachelor of Arts nodig had, en nu heb je PhD nodig voor de andere. Het is een proces van academische inflatie. En het toont aan dat de hele structuur van opleiding… onder onze voeten verschuift. We dienen onze blik op intelligentie… radicaal te herzien. We weten drie dingen over intelligentie. Ten eerste is het divers. We denken op allerlei manieren na over de wereld… die we ervaren. We denken visueel, we denken in geluid, we denken kinesthetisch. We denken in abstracte termen, we denken in beweging. Ten tweede is intelligentie dynamisch. Als je naar de interacties van een menselijk brein kijkt, zoals we gisteren… hebben gehoord in een aantal presentaties, is intelligentie wonderlijk interactief. Het brein is niet verdeeld in compartimenten. In feite komt creativiteit—dat ik definieer als het proces… van het hebben van originele ideeën met waarde— meer wel dan niet door de interactie… van verschillende gedisciplineerde wijzen van het zien der dingen. Het brein is intentioneel—trouwens, er is een zenuwbundel die de twee helften van het brein verbindt, genaamd corpus callosum. Bij vrouwen is die dikker. Refererend naar Helen, gisteren, denk ik… dat dit waarschijnlijk zo is omdat vrouwen beter zijn in meerdere dingen tegelijk doen. Dat zijn jullie toch? Of niet? Er is een hele bak onderzoek, maar ik ken het vanuit mijn eigen leven. Als mijn vrouw een maaltijd bereidt thuis— en dat is niet zo vaak, gelukkig. (gelach) Maar weet je, ze doet—nee, ze is goed in sommige dingen— maar als ze kookt, weet je, dan handelt ze met mensen aan de telefoon, praat ze met de kinderen, schildert ze het plafond, en doet ze daar open-hartchirurgie. Als ik kook is de deur dicht, de kinderen naar buiten, de telefoon van de haak en als ze binnenkomt, erger ik me. ik zeg: “Terry, alsjeblieft, ik probeer hier een ei te bakken. Laat me even.” (gelach) Eigenlijk, je kent dat oude filosofische ding: als er in het woud een boom valt en niemand hoort het, is het dan gebeurd? Herinner je je die oude kastanje nog? Ik zag laatst een groots T-shirt waarop stond, “Als een man zijn gedachten uitspreekt… in een woud en geen vrouw hoort hem, heeft hij dan nog steeds ongelijk?” (schatergelach) En het derde over intelligentie is, het is onderscheidend. Op dit moment ben ik bezig met een nieuw boek… genaamd “Epiphany”, gebaseerd op een serie… interviews met mensen over hoe zij hun talent ontdekten. Ik ben gefascineerd over hoe mensen daartoe gekomen zijn. De aanleiding was een gesprek dat ik… met een schitterende vrouw had waarvan waarschijnlijk de meeste mensen… nooit gehoord hebben. Ze heet Gillian Lynne. Heb je van haar gehoord? Sommigen wel. Ze is choreografe… en iedereen kent haar werk. Ze deed “Cats” en “Phantom of the Opera.” Ze is fantastisch. Ik zat in het bestuur van de Royal Ballet in Engeland, zoals je kan zien. (gelach) Maar goed, Gillian en ik hadden lunch op een dag en ik zei, “Gillian, hoe word je een danser?” En ze zei, en dat was interessant, dat toen ze op school zat… ze echt wanhopig was. En de school, het was in de dertiger jaren, schreef haar ouders en zei: “We denken dat… Gillian een leerstoornis heeft.” Ze kon zich niet concentreren. Ze zat te friemelen. Ik denk dat ze nu zeggen… dat ze ADHD had, nietwaar? Maar dat was in de dertiger jaren… en ADHD was toen nog niet uitgevonden. Het was nog geen beschikbare stoornis. (gelach) Mensen wisten nog niet dat ze daaraan konden lijden. Maar goed, ze ging naar deze specialist. Dus, in deze kamer met eiken panelen, en ze was daar met haar moeder, en ze werd op de laatste stoel gezet… en ze zat 20 minuten op haar handen terwijl… deze man tegen haar moeder sprak over alle… problemen die Gillian op school had. En uiteindelijk— omdat ze mensen stoorde, was haar huiswerk altijd te laat af, enzovoort, meisje van acht—tegen het einde liep de dokter naar… Gillian en ging naast haar zitten en zei, “Gillian, ik heb geluisterd naar alle dingen die je moeder… me heeft verteld en ik moet haar even alleen spreken.” Hij zei, “Wacht hier maar even, we komen zo terug.” En ze vertrokken en lieten haar achter. Maar voordat ze de kamer verlieten, zette hij de radio aan… die op zijn bureau stond. En toen ze uit… de kamer liepen zei hij tegen haar moeder, "Blijf maar staan en observeer haar.” En zodra ze de kamer uit waren… zei ze, stond ze op en bewoog mee met de muziek. En ze bleven een paar minuten kijken… en hij draaide zich naar de moeder en zei, “Mevrouw Lynne, Gillian is niet ziek, ze is een danseres. Neem haar mee naar een dansschool.” Ik zei, “Wat is er gebeurd?” Ze zei, “Ze deed het. Ik kan je niet vertellen hoe prachtig dat was. We liepen in die kamer en die zat vol met… mensen zoals mij. Mensen die niet stil konden zitten. Mensen die moesten bewegen om te denken.” Mensen die moesten bewegen om te denken. Ze deden aan ballet, ze deden aan tap, ze deden aan jazz, ze deden modern, ze deden hedendaags. Uiteindelijk deed ze auditie voor de Royal Ballet School, ze ging solo en had een schitterende carrière… bij het Royal Ballet. Uiteindelijk slaagde ze… voor de Royal Ballet School en… richtte haar eigen bedrijf op, de Gillian Lynne Dance Company, met Andrew Lloyd Webber. Ze is verantwoordelijk voor… enkele van de meest succesvolle muziektheater… producties in de geschiedenis, ze heeft miljoenen plezier gegeven… en ze is een multimiljonaire. Iemand anders… had haar wellicht medicatie gegeven en haar verteld om rustig aan te doen. (applaus) Wat ik denk is dat het hierop neerkomt: Al Gore sprak gisteravond… over ecologie en de revolutie veroorzaakt door Rachel Carson. Ik geloof dat onze enige hoop voor de toekomst… de adoptie van een nieuwe opvatting van menselijk ecologie is, een waarbij we starten om een nieuwe opvatting samen te stellen… van de rijkdom van menselijk vermogen. Ons opleidingssysteem heeft onze geesten gemijnd op de manier… waarop we de aarde ‘stripmijnen’ voor een bepaalde grondstof. In de toekomst dient ons dat niet. We dienen de fundamentele beginselen te heroverwegen… op basis waarvan we onze kinderen opleiden. Er was… een prachtige uitspraak van Jonas Salk, die zei, “Als alle insecten… zouden verdwijnen van de Aarde, dan eindigt al het leven op Aarde binnen 50 jaar. Als alle menselijke wezens verdwijnen van de Aarde, dan floreren alle levensvormen binnen 50 jaar.” En hij heeft gelijk. Wat TED viert is het geschenk van de menselijke verbeelding. We moeten ervoor zorgen dat we wijs met dit geschenk… omgaan en dat we sommige van de scenario's voorkomen, scenario's waar we het over gehad hebben. En de enige manier… waarop we dat kunnen doen is door onze creatieve vermogens te zien… als de rijkdom die ze zijn, en onze… kinderen zien als de hoop die ze zijn. En onze taak… is om hun hele wezen te ‘educeren’ zodat ze deze toekomst aankunnen. Trouwens—wij zien deze toekomst mogelijk niet, maar zij wel. En onze plicht is om hen te helpen… er iets van te maken. Heel veel dank. (staande ovatie)