1
00:00:00,000 --> 00:00:07,000
सुप्रभात. कसे आहात? खूप छान चाललंय, नाही का?

2
00:00:07,000 --> 00:00:11,000
मी एकंदर या प्रकारानं खूप प्रभावित झालो आहे.

3
00:00:11,000 --> 00:00:15,000
खरं तर, मी निघालोय. (हशा)

4
00:00:15,000 --> 00:00:19,000
तीन विषय आहेत, नाही का,

5
00:00:19,000 --> 00:00:23,000
या शिबिरात बोलले जाणारे, जे संबंधित आहेत

6
00:00:23,000 --> 00:00:25,000
मला जे सांगायचं आहे त्याच्याशी.

7
00:00:25,000 --> 00:00:29,000
एक म्हणजे मानवी निर्मितिक्षमतेचा असामान्य पुरावा

8
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
जो आपल्या सर्व प्रेझेन्टेशन्समधून दिसतो

9
00:00:32,000 --> 00:00:35,000
आणि इथल्या सर्व लोकांमध्ये दिसतो. फक्त त्यात वैविध्य आहे

10
00:00:35,000 --> 00:00:38,000
आणि वेगळे प्रकार आहेत. दुसरं म्हणजे

11
00:00:38,000 --> 00:00:41,000
आपण अशा ठिकाणी येऊन ठेपलो आहोत जिथं काय होणार आहे याची आपल्याला कल्पना नाही,

12
00:00:41,000 --> 00:00:43,000
भविष्याबाबत. काही कल्पना नाही

13
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
यातून काय घडेल.

14
00:00:45,000 --> 00:00:48,000
मला शिक्षणक्षेत्रामध्ये स्वारस्य आहे -

15
00:00:48,000 --> 00:00:51,000
खरं तर, मला असं दिसतं की प्रत्येकालाच शिक्षणामध्ये रस असतो.

16
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
नाही का? मला हे खूप गमतीशीर वाटतं.

17
00:00:53,000 --> 00:00:56,000
तुम्ही एखाद्या डिनर पार्टीला गेलात, आणि सांगितलंत

18
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
की तुम्ही शिक्षणक्षेत्रात काम करता -

19
00:00:59,000 --> 00:01:06,000
खरं सांगायचं तर, तुम्ही डिनर पार्ट्यांना जात नसाल, जर तुम्ही शिक्षणक्षेत्रात काम करत असाल

20
00:01:06,000 --> 00:01:09,000
(हशा) तुम्हाला बोलावलं जात नाही.

21
00:01:09,000 --> 00:01:14,000
आणि परत परत तर नक्कीच नाही. आश्चर्य आहे.

22
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
पण जर तुम्ही जात असाल, आणि तुम्ही कोणालातरी म्हणालात,

23
00:01:16,000 --> 00:01:18,000
म्हणजे, त्यांनी विचारलं, “तुम्ही काय करता?”

24
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
आणि तुम्ही म्हणालात की तुम्ही शिक्षणक्षेत्रात काम करता,

25
00:01:20,000 --> 00:01:24,000
तुम्हाला त्यांचा चेहरा थिजलेला दिसेल. जसं काही

26
00:01:24,000 --> 00:01:30,000
बाप रे, “माझ्याबरोबरच असं का? सबंध आठवड्याभरात एकमेव पार्टी मिळाली होती.” (हशा)

27
00:01:30,000 --> 00:01:32,000
पण जर तुम्ही त्यांना त्यांच्या शिक्षणाबद्दल विचाराल,

28
00:01:32,000 --> 00:01:34,000
ते तुम्हाला भिंतीत चिणून मारतील. कारण हे त्या गोष्टींपैकी एक आहे

29
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
ज्या लोकांना प्रचंड संताप आणतात, बरोबर ना?

30
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
धर्म, आणि पैसा आणि अशा इतर गोष्टींप्रमाणं.

31
00:01:40,000 --> 00:01:44,000
मला शिक्षणक्षेत्रात खूपच स्वारस्य आहे, आणि मला वाटतं आपल्या सर्वांनाच आहे.

32
00:01:44,000 --> 00:01:46,000
त्यामध्ये आपले खूप मोठे हितसंबंध गुंतलेले आहेत,

33
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
काही अंशी यामुळं की शिक्षणच अशी गोष्ट आहे

34
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
जी आपल्याला अनिश्चित भविष्यात तारणार आहे.

35
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
तसा विचार केला तर, या वर्षी शाळेत जाऊ लागणारी मुलं

36
00:01:55,000 --> 00:02:01,000
२०६५ मध्ये निवृत्त होतील. कुणालाच कल्पना नाही -

37
00:02:01,000 --> 00:02:04,000
गेले चार दिवस कितीही तज्ञ प्रदर्शन चालू असलं तरी -

38
00:02:04,000 --> 00:02:06,000
की हे जग कसं असेल

39
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
पाच वर्षांनंतर. आणि तरीही आपल्याला करायचं आहे

40
00:02:08,000 --> 00:02:11,000
त्यांना त्यासाठी प्रशिक्षित. तर ही अनिश्चितता, माझ्या मते,

41
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
विलक्षण आहे.

42
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
आणि यापैकी तिसरी गोष्ट अशी की

43
00:02:15,000 --> 00:02:20,000
आपण सर्वांनी मान्य केली आहे,

44
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
मुलांची खरोखर विलक्षण क्षमता -

45
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
त्यांची नावीन्यपूर्ण क्षमता. म्हणजे बघा, सिरेना काल रात्री किती उत्कृष्ट बोलली,

46
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
नाही का? काय काय करु शकली ती.

47
00:02:28,000 --> 00:02:33,000
आणि ती अपवादात्मक नमुना आहे, पण मला नाही वाटत, खरंच,

48
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
की ती बालजगतामध्ये अपवादात्मक आहे.

49
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
तुम्ही पाहताय एक विलक्षण समर्पित व्यक्ती

50
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
जिला नैसर्गिक देणगी मिळाली. आणि माझं म्हणणं आहे की,

51
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
सर्व मुलांकडं प्रचंड कौशल्यं असतात.

52
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
आणि आपण चक्क निर्दयपणे ती वाया घालवतो.

53
00:02:45,000 --> 00:02:48,000
म्हणून मला बोलायचं आहे शिक्षणाबद्दल आणि

54
00:02:48,000 --> 00:02:51,000
मला बोलायचं आहे निर्मितीक्षमतेबद्दल. माझा मुद्दा असा आहे की

55
00:02:51,000 --> 00:02:54,000
आज निर्मितीक्षमता ही साक्षरतेइतकीच महत्त्वाची आहे शिक्षणामध्ये,

56
00:02:54,000 --> 00:02:58,000
आणि आपण तिला समान दर्जा दिलाच पाहिजे.

57
00:02:58,000 --> 00:03:06,000
(टाळ्या) धन्यवाद. तर, मला एवढंच सांगायचं होतं.

58
00:03:06,000 --> 00:03:10,000
खूप आभारी आहे. (हशा) तर, १५ मिनिटं राहिलीत अजून.

59
00:03:10,000 --> 00:03:17,000
तर, माझा जन्म झाला... नको. (हशा)

60
00:03:17,000 --> 00:03:21,000
नुकतीच मी एक अफलातून गोष्ट ऐकली - मी आवडीनं ती सांगतो -

61
00:03:21,000 --> 00:03:25,000
एका छोट्या मुलीची, जी चित्रकलेच्या वर्गात बसली होती. सहा वर्षांची ती

62
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
मागे, चित्र काढत बसली होती,

63
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
आणि शिक्षकेचं म्हणणं होतं की या मुलीचं इतर कधीही

64
00:03:29,000 --> 00:03:33,000
लक्ष नसतं, आणि या चित्रकलेच्या तासाला मात्र असतं.

65
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
त्या शिक्षिकेला आश्चर्य वाटलं आणि ती त्या मुलीकडं गेली

66
00:03:35,000 --> 00:03:38,000
आणि म्हणाली, “तू कशाचं चित्र काढत आहेस?”

67
00:03:38,000 --> 00:03:41,000
आणि ती मुलगी म्हणाली, “मी देवाचं चित्र काढतीय.”

68
00:03:41,000 --> 00:03:44,000
ती शिक्षिका म्हणाली, “पण देव कसा दिसतो ते कुणालाच ठाऊक नाही.”

69
00:03:44,000 --> 00:03:51,000
"मग एक मिनिट थांबा", ती मुलगी म्हणाली.

70
00:03:51,000 --> 00:03:52,000
(हशा)

71
00:03:52,000 --> 00:03:57,000
जेव्हा माझा मुलगा इंग्लंडमध्ये चार वर्षांचा होता -

72
00:03:57,000 --> 00:04:00,000
खरं तर, तो सगळीकडंच चार वर्षांचा होता. (हशा)

73
00:04:00,000 --> 00:04:06,000
अगदी अचूक सांगायचं झालं तर, कुठेही गेला तरी, तो त्या वर्षी चार वर्षांचा होता.

74
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
त्यानं नॅटिव्हिटी नाटकात भाग घेतला होता.

75
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
तुम्हाला आठवतीय का ती गोष्ट? नाही, ती मोठी होती.

76
00:04:11,000 --> 00:04:14,000
एक दीर्घ गोष्ट. मेल गिब्सन यानं त्याचा उत्तरार्ध बनवला होता.

77
00:04:14,000 --> 00:04:19,000
तुम्ही तो पाहिला असेलः नॅटिव्हिटी २. पण जेम्सला जोसेफची भूमिका मिळाली होती,

78
00:04:19,000 --> 00:04:22,000
ज्याबद्दल आम्हाला खूप उत्सुकता होती.

79
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
हे मुख्य पात्रांपैकी एक आहे अशी आमची समजूत होती.

80
00:04:24,000 --> 00:04:26,000
टी-शर्ट मधल्या मुलांनी आमची जागा खच्चून भरली होतीः

81
00:04:26,000 --> 00:04:29,000
जेम्स रॉबिन्सन जोसेफच्या भूमिकेत! (हशा)

82
00:04:29,000 --> 00:04:31,000
त्याच्या तोंडी संवाद नव्हते, पण तुम्हाला माहितीय तो प्रवेश

83
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
जिथं ते तीन राजे येतात.

84
00:04:34,000 --> 00:04:36,000
आणि ते घेऊन येतात गोल्ड, फ्रॅन्किन्सेन्स आणि मर्ह.

85
00:04:36,000 --> 00:04:38,000
हे खरोखर घडलं. आम्ही बसलो होतो

86
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
आणि मला वाटतं त्यांचा क्रम चुकला,

87
00:04:40,000 --> 00:04:42,000
कारण आम्ही नंतर त्या छोट्या मुलाशी बोललो आणि आम्ही म्हणालो,

88
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
"तुला त्याचं काही वाटत नाही ना?” आणि तो म्हणाला, “नाही, का? काही चुकीचं होतं का?

89
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
ते फक्त चुकीच्या क्रमानं आले, एवढंच.”

90
00:04:46,000 --> 00:04:47,000
असो, तर ती तीन मुलं आली -

91
00:04:47,000 --> 00:04:49,000
चार वर्षांची मुलं, डोक्यावर छोटं कापड गुंडाळून -

92
00:04:49,000 --> 00:04:52,000
आणि त्यांनी ती खोकी खाली ठेवली,

93
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
आणि पहिला मुलगा म्हणाला, “आय ब्रिन्ग यू गोल्ड.”

94
00:04:54,000 --> 00:04:57,000
आणि दुसरा मुलगा म्हणाला, “आय ब्रिन्ग यू मर्ह.”

95
00:04:57,000 --> 00:05:11,000
आणि तिसरा मुलगा म्हणाला, “फ्रॅन्क सेन्ट धिस.” (हशा)

96
00:05:11,000 --> 00:05:13,000
या गोष्टींमधील साम्य हे आहे की मुलं धोका पत्करुन काम करतात.

97
00:05:13,000 --> 00:05:16,000
त्यांना माहिती नसेल तर ते अंदाज बांधतील.

98
00:05:16,000 --> 00:05:19,000
बरोबर ना? त्यांना चुकण्याची भिती वाटत नाही.

99
00:05:19,000 --> 00:05:24,000
आता, माझं असं म्हणणं नाही की चुका करणं आणि निर्मितिक्षम असणं एकच आहे.

100
00:05:24,000 --> 00:05:25,000
आपल्याला हे माहितच आहे की,

101
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
तुमची चुकायची तयारी नसेल, तर

102
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
तुम्ही कधीही काहीही नवीन करु शकणार नाही.

103
00:05:31,000 --> 00:05:34,000
तुमची चुकायची तयारी नसेल, तर. आणि प्रौढत्वाप्रत येईपर्यंत

104
00:05:34,000 --> 00:05:36,000
बहुतांश मुलं ही क्षमता गमावून बसतात.

105
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
त्यांना चुकण्याची दहशत बसते.

106
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
आणि जाता जाता सांगतो, आपण आपले उद्योग असेच चालवतो.

107
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
आपण चुकांना बोल लावतो. आणि आता आपण चालवतो

108
00:05:44,000 --> 00:05:47,000
राष्ट्रीय शिक्षण यंत्रणा जिथं

109
00:05:47,000 --> 00:05:50,000
चुका करणं सर्वात खराब समजलं जातं.

110
00:05:50,000 --> 00:05:53,000
आणि परिणामतः आपण लोकांना शिक्षित करतोय

111
00:05:53,000 --> 00:05:56,000
त्यांची निर्मितिक्षमता घालवून. पिकासो एकदा असं म्हणाला.

112
00:05:56,000 --> 00:05:59,000
तो म्हणाला की सर्व मुलं जन्मतःच कलाकार असतात.

113
00:05:59,000 --> 00:06:03,000
समस्या आहे ती वाढत्या वयाबरोबर कलाकार म्हणून टिकून रहायची. माझा यावर ठाम विश्वास आहे,

114
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
की आपण निर्मितीक्षमतेसहित वाढत नाही,

115
00:06:05,000 --> 00:06:08,000
आपण तिच्याशिवाय वाढतो. किंवा असं म्हणा, आपण तिला सोडून शिकत राहतो.

116
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
तर हे असं का आहे?

117
00:06:10,000 --> 00:06:14,000
सुमारे पाच वर्षांपूर्वीपर्यंत मी स्ट्रॅटफोर्ड - ऍव्हॉन इथं रहात होतो.

118
00:06:14,000 --> 00:06:16,000
खरं तर, आम्ही स्ट्रॅटफोर्ड वरुन लॉस ऍँजेलीसला रहायला आलो.

119
00:06:16,000 --> 00:06:20,000
यावरुन तुम्हाला कल्पना येईल किती निर्विघ्न संक्रमण असेल ते.

120
00:06:20,000 --> 00:06:22,000
(हशा) खरं तर,

121
00:06:22,000 --> 00:06:24,000
आम्ही स्निटरफील्ड नावाच्या गावी रहायचो.

122
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
स्ट्रॅटफोर्ड च्या बाहेरच, जिथं

123
00:06:26,000 --> 00:06:31,000
शेक्सपियरच्या वडिलांचा जन्म झाला. काहीतरी वेगळं वाटतंय का? मला वाटलं.

124
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
शेक्सपियरचे वडील ही कल्पनाच कधी केली नव्हती, होय ना?

125
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
बरोबर ना? कारण तुम्ही हीदेखील कल्पना केली नव्हती

126
00:06:35,000 --> 00:06:37,000
की शेक्सपियर कधी लहान मूल होता, होय ना?

127
00:06:37,000 --> 00:06:40,000
सात वर्षांचा शेक्सपियर? मी कधीच कल्पना नव्हती केली. म्हणजे, तो असेल

128
00:06:40,000 --> 00:06:42,000
कधीतरी सात वर्षांचा. तो असणार

129
00:06:42,000 --> 00:06:51,000
कुणाच्यातरी इंग्रजीच्या वर्गात, नाही का? किती त्रासदायक असेल ते?

130
00:06:51,000 --> 00:07:05,000
(हशा) “अजून प्रयत्न करायला हवेत.” त्याचे वडील त्याला झोपायला लावत असतील,

131
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
शेक्सपियरला, “झोपून टाक, लगेच,”

132
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
विल्यम शेक्सपियरला, “आणि पेन्सिल ठेवून दे.

133
00:07:10,000 --> 00:07:18,000
आणि असलं बोलणं बंद कर. ते कुणालाच कळत नाहीय.”

134
00:07:18,000 --> 00:07:23,000
(हशा)

135
00:07:23,000 --> 00:07:26,000
असो, तर आम्ही स्ट्रॅटफोर्ड वरुन लॉस ऍँजेलिस ला आलो,

136
00:07:26,000 --> 00:07:30,000
आणि खरं तर, मला या बदलाबद्दल एका शब्दात सांगायचं आहे.

137
00:07:30,000 --> 00:07:33,000
माझ्या मुलाला यायचं नव्हतं.

138
00:07:33,000 --> 00:07:36,000
मला दोन मुलं आहेत. तो आता २१ चा आहे; माझी मुलगी १६ ची.

139
00:07:36,000 --> 00:07:38,000
त्याला लॉस ऎंजेलिस ला यायचं नव्हतं. त्याला इथं आवडत होतं,

140
00:07:38,000 --> 00:07:43,000
पण इंग्लंडमध्ये त्याची एक मैत्रीण होती. त्याच्या आयुष्यातलं प्रेम होती ती, सारा.

141
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
तो तिला एक महिन्यापासून ओळखत होता.

142
00:07:45,000 --> 00:07:48,000
लक्षात घ्या, त्यांनी चौथी ऍनिव्हर्सरी साजरी केली होती,

143
00:07:48,000 --> 00:07:52,000
कारण १६व्या वर्षी हे खूप प्रदीर्घ वाटतं.

144
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
असो, तर तो विमानामध्ये खूपच नाराज होऊन बसला होता,

145
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
आणि म्हणत होता, “मला सारासारखी मुलगी परत कधीच भेटणार नाही.”

146
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
आणि खरं सांगायचं तर, आम्हाला याच गोष्टीचा आनंद होता,

147
00:07:58,000 --> 00:08:10,000
कारण तीच मुख्य कारण होती आम्ही देश सोडण्यामागं.

148
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
(हशा)

149
00:08:13,000 --> 00:08:16,000
पण तुमच्या काहीतरी लक्षात येईल, अमेरीकेत आल्यावर

150
00:08:16,000 --> 00:08:18,000
आणि जगभर प्रवास केल्यावरः

151
00:08:18,000 --> 00:08:22,000
जगातील प्रत्येक शिक्षणपध्दतीमध्ये विषयांची समान श्रेणीरचना आहे.

152
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
प्रत्येक. कुठेही गेलात तरी.

153
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
तुम्हाला वाटेल की हे चुकीचं असेल, पण तसं नाही.

154
00:08:26,000 --> 00:08:29,000
एकदम वर आहेत गणित आणि भाषा विषय,

155
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
मग मानवशास्त्र, आणि तळाशी आहेत कला विषय.

156
00:08:31,000 --> 00:08:33,000
जगात सर्वत्र.

157
00:08:33,000 --> 00:08:36,000
आणि बहुतेक प्रत्येक पद्धतीमध्ये हीदेखील आहे,

158
00:08:36,000 --> 00:08:38,000
कला विषयांमधील श्रेणीरचना.

159
00:08:38,000 --> 00:08:40,000
कला व संगीताला सहसा वरचा दर्जा दिला जातो शाळांतून

160
00:08:40,000 --> 00:08:43,000
नाट्य व नृत्यापेक्षा. जगात एकही शिक्षण पध्दत अशी नाही

161
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
जी दररोज मुलांना नृत्य शिकवते

162
00:08:45,000 --> 00:08:48,000
जसं आपण त्यांना गणित शिकवतो. का?

163
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
का नाही? मला वाटतं हेच जास्त महत्त्वाचं आहे.

164
00:08:50,000 --> 00:08:53,000
माझ्या मते गणित अतिशय महत्त्वाचं आहे, पण मग नृत्यदेखील.

165
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
मुलांना नाचू दिलं तर ती सदासर्वकाळ नाचतात, आपण सगळेदेखील.

166
00:08:56,000 --> 00:08:59,000
आपल्या सर्वांकडं शरीर आहे, नाही का? माझी एखादी मिटींग चुकली का?

167
00:08:59,000 --> 00:09:03,000
(हशा) खरंच, काय होतं तर,

168
00:09:03,000 --> 00:09:05,000
मुलं मोठी होऊ लागली की, आपण त्यांना शिकवू लागतो

169
00:09:05,000 --> 00:09:08,000
कमरेपासून हळूहळू वरवर. आणि मग आपण त्यांच्या डोक्यांवर लक्ष केंद्रीत करतो.

170
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
आणि थोडंसं एका बाजूला.

171
00:09:10,000 --> 00:09:14,000
जर तुम्ही तटस्थपणे शिक्षणाकडं पाहिलंत

172
00:09:14,000 --> 00:09:17,000
आणि विचारलंत, “सार्वजनिक शिक्षण कशासाठी?”

173
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
माझ्या मते तुम्ही या निष्कर्षापर्यंत याल - अंतिम परिणाम पाहता,

174
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
यातून नक्की कोणाला यश मिळतं,

175
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
प्रत्येकानं करायला हव्यात त्या गोष्टी कोण करतं,

176
00:09:23,000 --> 00:09:26,000
कुणाला चांगले गुण मिळतात, कोण विजेता ठरतं -

177
00:09:26,000 --> 00:09:29,000
मला वाटतं तुम्ही या निष्कर्षाप्रत याल की सार्वजनिक शिक्षणाचा एकंदर उद्देश

178
00:09:29,000 --> 00:09:30,000
जगभरातून

179
00:09:30,000 --> 00:09:34,000
आहे, विद्यापीठातील प्राध्यापक तयार करणं. नाही का?

180
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
हेच लोक असतात वरच्या श्रेणीत उत्तीर्ण होणारे.

181
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
आणि मी त्यापैकी एक होतो, म्हणून सांगतोय. (हशा)

182
00:09:40,000 --> 00:09:44,000
आणि मला हे युनिव्हर्सिटी प्रोफेसर्स आवडतात, पण माहितीय का,

183
00:09:44,000 --> 00:09:48,000
आपण त्यांना मानवी यशस्वीतेचं सर्वोच्च परिमाण मानलं नाही पाहिजे.

184
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
तो आयुष्य जगण्याचा एक मार्ग आहे,

185
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
इतर अनेक मार्गांसारखाच. पण ते जरा जास्त जिज्ञासू असतात,

186
00:09:52,000 --> 00:09:54,000
आणि मी हे त्यांच्यावरच्या प्रेमातून म्हणतोय.

187
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
माझ्या अनुभवानुसार, या प्राध्यापक लोकांचं काहीतरी गूढ असतं -

188
00:09:57,000 --> 00:10:00,000
सर्वच नाही, पण साधारणपणे - यांचा जीव डोक्यात असतो.

189
00:10:00,000 --> 00:10:02,000
ते तिथं वरच राहतात, आणि थोडं एका बाजूला.

190
00:10:02,000 --> 00:10:06,000
आणि माहितीय का, ते अक्षरशः थोडेसे शरीराबाहेरच असतात.

191
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
ते आपल्या शरीराला समजतात

192
00:10:08,000 --> 00:10:17,000
आपल्या डोक्याला वाहून नेणारं साधन, नाही का?

193
00:10:17,000 --> 00:10:24,000
(हशा) ते एक साधन असतं, त्यांचं डोकं मीटींगपर्यंत पोचवण्याचं.

194
00:10:24,000 --> 00:10:27,000
तुम्हाला जर अशारीर अस्तित्वाचा प्रत्यक्ष पुरावा हवा असेल,

195
00:10:27,000 --> 00:10:30,000
तर सहज, एखाद्या निवासी शिबिराला जा

196
00:10:30,000 --> 00:10:32,000
ज्येष्ठ शिक्षणतज्ञांच्या,

197
00:10:32,000 --> 00:10:35,000
आणि शेवटच्या रात्री डिस्कोमध्ये डोकावून पहा.

198
00:10:35,000 --> 00:10:39,000
(हशा) आणि तिथं तुम्हाला दिसतील - प्रौढ पुरुष आणि स्त्रिया

199
00:10:39,000 --> 00:10:43,000
विचित्रपणे, अनियंत्रितपणे तडफडणारे,

200
00:10:43,000 --> 00:10:47,000
हे संपायची वाट पहाणारे, जेणेकरुन ते घरी जाऊ शकतील आणि यावर निबंध लिहू शकतील.

201
00:10:47,000 --> 00:10:53,000
आता आपली शिक्षण पध्दती आधारली आहे शैक्षणिक क्षमतेच्या कल्पनेवर.

202
00:10:53,000 --> 00:10:56,000
आणि त्याला एक कारण आहे.

203
00:10:56,000 --> 00:10:58,000
ही सबंध व्यवस्था बनवली गेली - जगभरामध्ये, कुठेही

204
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
१९व्या शतकापूर्वी सार्वजनिक शिक्षण व्यवस्था नव्हत्या, खरंच.

205
00:11:00,000 --> 00:11:03,000
त्या सर्व बनवल्या गेल्या

206
00:11:03,000 --> 00:11:04,000
औद्योगिकीकरणाच्या गरजा भागवण्यासाठी.

207
00:11:04,000 --> 00:11:07,000
तर ही श्रेणीव्यवस्था आधारीत आहे दोन गोष्टींवर.

208
00:11:07,000 --> 00:11:11,000
पहिली, कामाच्या दृष्टीनं सर्वात उपयुक्त असे विषय

209
00:11:11,000 --> 00:11:13,000
असतील सर्वात वर. त्यामुळं तुम्हाला कदाचित नकळत परावृत्त केलं गेलं असेल

210
00:11:13,000 --> 00:11:15,000
तुमच्या लहानपणी शाळेमध्ये, तुमच्या आवडत्या गोष्टींपासून,

211
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
या सबबीवर की तुम्हाला

212
00:11:17,000 --> 00:11:20,000
या गोष्टी करुन नोकरी मिळू शकणार नाही. बरोबर ना?

213
00:11:20,000 --> 00:11:22,000
संगीत शिकू नकोस, तू काही संगीतकार होणार नाहीस;

214
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
कला शिकू नकोस, तू काही कलाकार होणार नाहीस.

215
00:11:25,000 --> 00:11:29,000
हितकारक सल्ला - आता, नितांत चुकीचा. संपूर्ण जग

216
00:11:29,000 --> 00:11:30,000
एका क्रांतीमध्ये वेढलं गेलं आहे.

217
00:11:30,000 --> 00:11:33,000
आणि दुसरी गोष्ट आहे शैक्षणिक क्षमता, जिनं पूर्ण व्यापून टाकलंय

218
00:11:33,000 --> 00:11:34,000
आपल्या बुद्धीमत्तेच्या कल्पनेला,

219
00:11:34,000 --> 00:11:37,000
कारण विद्यापीठांनी ही यंत्रणा घडवली त्यांच्या नजरेतून.

220
00:11:37,000 --> 00:11:39,000
जरा विचार केलात तर, ही सबंध व्यवस्था

221
00:11:39,000 --> 00:11:41,000
जगभरातील सार्वजनिक शिक्षणाची, आहे एक प्रदीर्घ प्रक्रीया

222
00:11:41,000 --> 00:11:43,000
विद्यापीठीय प्रवेशाची.

223
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
आणि याचा परिणाम म्हणजे कित्येक प्रतिभावान,

224
00:11:46,000 --> 00:11:48,000
तल्लख बुद्धीच्या, निर्मितिक्षम लोकांना वाटतं आपण असे नाही,

225
00:11:48,000 --> 00:11:50,000
कारण शाळेमध्ये ते ज्या गोष्टीत चांगले होते

226
00:11:50,000 --> 00:11:54,000
त्यांची किंमत नव्हती, किंवा त्या खरंतर वर्ज्य होत्या.

227
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
आणि माझ्या मते ही पद्धत चालू ठेवणं आपल्याला परवडणारं नाही.

228
00:11:56,000 --> 00:11:58,000
येत्या ३० वर्षांमध्ये, युनेस्कोच्या म्हणण्यानुसार,

229
00:11:58,000 --> 00:12:01,000
जगभरातून अधिक लोक पदवीधर होतील

230
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
शिक्षणातून, इतिहासाच्या प्रारंभापासून झाले असतील त्यापेक्षा.

231
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
जास्त लोक, आणि हे मिश्रण असेल

232
00:12:05,000 --> 00:12:07,000
आपण बोललेल्या सर्व गोष्टींचं -

233
00:12:07,000 --> 00:12:10,000
तंत्रज्ञान आणि त्यामुळं कामांचा कायापालट, आणि लोकसंख्याशास्त्र

234
00:12:10,000 --> 00:12:12,000
आणि लोकसंख्येचा विस्फोट.

235
00:12:12,000 --> 00:12:15,000
एकाएकी, पदव्यांचं महत्त्व संपून गेलंय. नाही का?

236
00:12:15,000 --> 00:12:19,000
माझ्या विद्यार्थीदशेत, पदवी असली की नोकरी मिळायची.

237
00:12:19,000 --> 00:12:22,000
तुम्हाला नोकरी नसेल तर ती तुम्हाला करायची नाही म्हणून नसेल.

238
00:12:22,000 --> 00:12:25,000
आणि स्पष्ट सांगायचं तर, मलाही नव्हती करायची. (हशा)

239
00:12:25,000 --> 00:12:30,000
पण आता पदवीधर मुलं सहसा

240
00:12:30,000 --> 00:12:31,000
घरीच परततात, व्हिडीओ गेम खेळत बसण्यासाठी,

241
00:12:31,000 --> 00:12:34,000
कारण ज्या कामासाठी पूर्वी बीए चालत तिथं आता एमए लागतात,

242
00:12:34,000 --> 00:12:37,000
आणि अजून कुठल्या कामासाठी पीएचडी लागते.

243
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
ही शैक्षणिक फुगवट्याची प्रक्रीया आहे.

244
00:12:39,000 --> 00:12:41,000
आणि ती सूचित करत आहे की संपूर्ण शिक्षण यंत्रणा

245
00:12:41,000 --> 00:12:43,000
आपल्या पायाखालून सरकत आहे. आपल्याला आमूलाग्र बदल करावा लागेल

246
00:12:43,000 --> 00:12:44,000
आपल्या बुद्धीमत्ताविषयक दृष्टीकोनात.

247
00:12:44,000 --> 00:12:46,000
आपल्याला बुद्धीमत्तेविषयी तीन गोष्टी माहिती आहेत.

248
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
पहिली, वैविधता. आपण जगाचा विचार करतो सर्व प्रकारांनी

249
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
आपल्या अनुभवानुसार. आपण दृश्य विचार करतो,

250
00:12:51,000 --> 00:12:54,000
आपण ध्वनीतून विचार करतो, आपण स्पर्शज्ञानातून विचार करतो.

251
00:12:54,000 --> 00:12:57,000
आपण काल्पनिक गोष्टींतून विचार करतो, आपण चेतनेतून विचार करतो.

252
00:12:57,000 --> 00:12:59,000
दुसरी, बुद्धीमत्ता गतिमान असते.

253
00:12:59,000 --> 00:13:02,000
जर तुम्ही मानवी मेंदूचे व्यवहार पाहिलेत, जसं आपण ऐकलं

254
00:13:02,000 --> 00:13:05,000
कालच्या अनेक प्रेझेन्टेशन्समधून,

255
00:13:05,000 --> 00:13:07,000
बुद्धीमत्ता ही कमालीची परस्परसंबंधी आहे.

256
00:13:07,000 --> 00:13:10,000
मेंदूचे वेगवेगळे भाग पाडलेले नाहीत.

257
00:13:10,000 --> 00:13:13,000
प्रत्यक्षात, निर्मितिक्षमता - माझ्या मते जी आहे प्रक्रीया

258
00:13:13,000 --> 00:13:15,000
नवनवीन मौल्यवान कल्पना सुचण्याची -

259
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
बहुतेक वेळा घडून येते परस्परसंबंधातून

260
00:13:18,000 --> 00:13:21,000
गोष्टींकडे बघण्याच्या विविधांगी मार्गांतून.

261
00:13:21,000 --> 00:13:23,000
हा मेंदू मुद्दामच - जाता जाता सांगतो,

262
00:13:23,000 --> 00:13:26,000
मेंदूच्या दोन भागांना जोडणारा नसांचा एक दांडा असतो

263
00:13:26,000 --> 00:13:28,000
कॉर्पस कलॉजम नावाचा. स्त्रियांमध्ये तो अधिक दाट असतो.

264
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
कालच्या हेलनच्या म्हणण्यानुसार, मला वाटतं

265
00:13:30,000 --> 00:13:34,000
बहुतेक यामुळंच स्त्रिया एकावेळी अनेक कामं करण्यात अधिक कुशल असतात.

266
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
कारण तुम्ही तसं करु शकता, नाही का?

267
00:13:36,000 --> 00:13:39,000
कित्येक संशोधनं चालू आहेत, पण मला हे माझ्या खाजगी आयुष्यातून कळालं.

268
00:13:39,000 --> 00:13:41,000
माझी पत्नी घरी जेवण बनवत असेल तर -

269
00:13:41,000 --> 00:13:45,000
सुदैवानं जे नेहमी घडत नाही. (हशा)

270
00:13:45,000 --> 00:13:48,000
पण माहितीय का, ती करत असते - नाही, काही गोष्टी ती चांगल्या करते -

271
00:13:48,000 --> 00:13:50,000
तर ती स्वयंपाक करीत असते तेव्हा,

272
00:13:50,000 --> 00:13:52,000
ती लोकांशी फोनवर चर्चा करीत असते,

273
00:13:52,000 --> 00:13:55,000
ती मुलांशी बोलत असते, ती छताला रंग देत असते,

274
00:13:55,000 --> 00:13:58,000
ती तिथंच ओपन-हार्ट सर्जरी देखील करीत असते.

275
00:13:58,000 --> 00:14:01,000
जेव्हा मी स्वयंपाक करतो, तेव्हा दार बंद असतं, मुलं घराबाहेर असतात,

276
00:14:01,000 --> 00:14:04,000
फोन जागेवर असतो, मध्येच ती आली तर मला राग येतो.

277
00:14:04,000 --> 00:14:17,000
मी म्हणतो, “टेरी, प्लीज, मी इथं एक अंडं उकडायचा प्रयत्न करतोय. मला एकटं सोड.” (हशा)

278
00:14:17,000 --> 00:14:19,000
वास्तविक, तुम्हाला ती जुनी म्हण माहिती आहे का,

279
00:14:19,000 --> 00:14:22,000
जंगलात एखादं झाड पडलं आणि कुणाला ऐकू नाही गेलं,

280
00:14:22,000 --> 00:14:25,000
तर ते खरंच घडलं का? आठवतो हा शिळा विनोद?

281
00:14:25,000 --> 00:14:28,000
मी अगदी अलीकडं एक मस्त टी-शर्ट पाहिला ज्यावर होतं, “जर एखादा पुरुष मनातलं बोलला

282
00:14:28,000 --> 00:14:31,000
दूर जंगलात, आणि कुठल्याच स्त्रीनं ऐकलं नाही,

283
00:14:31,000 --> 00:14:40,000
तरी त्याचं चूकच असतं का?” (हशा)

284
00:14:40,000 --> 00:14:42,000
आणि बुद्धीमत्तेविषयी तिसरी गोष्ट म्हणजे,

285
00:14:43,000 --> 00:14:45,000
ती सुस्पष्ट असते. मी सध्या एका नव्या पुस्तकावर काम करतोय

286
00:14:45,000 --> 00:14:47,000
एपिफनी' नावाच्या, जे आधारीत आहे काही

287
00:14:47,000 --> 00:14:49,000
लोकांच्या मुलाखतींवर, त्यांना कसा शोध लागला

288
00:14:49,000 --> 00:14:51,000
त्यांच्या प्रतिभेचा. हे कसं घडलं ते पाहून मी विस्मयचकित झालो.

289
00:14:51,000 --> 00:14:54,000
खरंच हे सुचलं माझ्या एका संभाषणातून

290
00:14:54,000 --> 00:14:56,000
एका जबरदस्त स्त्रीबरोबरच्या, जिच्याबद्दल बर्याच लोकांनी

291
00:14:56,000 --> 00:14:58,000
कधीच ऐकलं नसेल, तिचं नाव आहे जिहलियन लीन,

292
00:14:58,000 --> 00:15:00,000
तुम्ही ऐकलं आहे का? काहीजणांनी ऐकलंय. ती एक नृत्यदिग्दर्शक आहे

293
00:15:00,000 --> 00:15:02,000
आणि तिचं कार्य बहुश्रुत आहे.

294
00:15:02,000 --> 00:15:04,000
तिनं बसवले 'कॅट्स,' आणि 'फॅण्टम ऑफ द ऑपेरा.'

295
00:15:04,000 --> 00:15:08,000
ती उत्कृष्ट आहे. मी इंग्लंडमध्ये, रॉयल बॅलेट च्या मंडळात असायचो,

296
00:15:08,000 --> 00:15:10,000
तुम्ही पहातच आहात कसा.

297
00:15:10,000 --> 00:15:12,000
असो, तर जिहलियन आणि मी एकदा जेवायला गेलो आणि मी म्हणालो,

298
00:15:12,000 --> 00:15:14,000
"जिहलियन, तू डान्सर कशी काय झालीस?" आणि ती म्हणाली

299
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
मजेशीर गोष्ट आहे, ती शाळेत असताना,

300
00:15:16,000 --> 00:15:19,000
खरोखर मठ्ठ होती. आणि शाळेनं, ३०च्या दशकातील,

301
00:15:19,000 --> 00:15:21,000
तिच्या पालकांना पत्र पाठवलं आणि म्हटलं, “आम्हाला वाटतं

302
00:15:21,000 --> 00:15:23,000
जिहलियनला लर्निंग डिसऑर्डर आहे.” ती लक्ष केंद्रित करु शकत नव्हती,

303
00:15:23,000 --> 00:15:25,000
ती चुळबूळ करायची. मला वाटतं आता ते म्हणतील

304
00:15:25,000 --> 00:15:29,000
तिला एडीएचडी होता. नाही का? पण हे १९३० मध्ये घडलं,

305
00:15:29,000 --> 00:15:32,000
आणि तोपर्यंत एडीएचडी चा शोध लागला नव्हता.

306
00:15:32,000 --> 00:15:35,000
तो पर्याय त्यावेळी उपलब्ध नव्हता. (हशा)

307
00:15:35,000 --> 00:15:39,000
असं काहीतरी आपल्याला असू शकतं याची लोकांना जाणीव नव्हती.

308
00:15:39,000 --> 00:15:43,000
असो, तर ती तज्ञांना दाखवायला गेली. तर, या ओक-पॅनल्ड खोलीमध्ये,

309
00:15:43,000 --> 00:15:46,000
आपल्या आईबरोबर ती गेली,

310
00:15:46,000 --> 00:15:49,000
आणि तिला एका कोपर्यातल्या खुर्चीवर नेऊन बसवण्यात आलं,

311
00:15:49,000 --> 00:15:51,000
आणि ती २० मिनिटं हाताची घडी घालून बसली जेव्हा

312
00:15:51,000 --> 00:15:53,000
हा इसम तिच्या आईसोबत बोलत होता त्या सर्व

313
00:15:53,000 --> 00:15:57,000
समस्यांबद्दल, ज्या जिहलियनला शाळेमध्ये होत्या. आणि सरतेशेवटी -

314
00:15:57,000 --> 00:15:59,000
तिचा इतरांना त्रास होत असल्यामुळं,

315
00:15:59,000 --> 00:16:01,000
तिचा गृहपाठ नेहमी उशीरा होत असल्यामुळं, आणि असं बरंच काही,

316
00:16:01,000 --> 00:16:04,000
आठ वर्षांची चिमुरडी - अखेर, ते डॉक्टर जाऊन बसले

317
00:16:04,000 --> 00:16:06,000
जिहलियनपुढं आणि म्हणाले, “जिहलियन,

318
00:16:06,000 --> 00:16:08,000
मी त्या सर्व गोष्टी ऐकल्या आहेत ज्या तुझ्या आईनं

319
00:16:08,000 --> 00:16:10,000
मला सांगितल्या, आणि मला तिच्याशी एकांतात बोलायचं आहे.”

320
00:16:10,000 --> 00:16:13,000
ते म्हणाले, “इथंच थांब, आम्ही परत येऊ, आम्ही फार वेळ नाही लावणार.”

321
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
आणि ते तिला सोडून गेले.

322
00:16:15,000 --> 00:16:17,000
पण खोलीतून बाहेर जाताना, त्यांनी रेडीओ चालू केला

323
00:16:17,000 --> 00:16:19,000
त्यांच्या डेस्कवरील. आणि जेव्हा ते

324
00:16:19,000 --> 00:16:21,000
खोलीच्या बाहेर पडले, ते तिच्या आईला म्हणाले,

325
00:16:21,000 --> 00:16:24,000
फक्त उभं राहून तिचं निरीक्षण करा. आणि ते खोलीमधून बाहेर पडल्याक्षणी

326
00:16:24,000 --> 00:16:28,000
ती म्हणाली, ती उठली, त्या संगीतावर थिरकू लागली.

327
00:16:28,000 --> 00:16:30,000
आणि त्यांनी थोडा वेळ तिचं निरीक्षण केलं

328
00:16:30,000 --> 00:16:33,000
आणि ते तिच्या आईकडं वळून म्हणाले,

329
00:16:33,000 --> 00:16:37,000
"मिसेस लीन, जिहलियन रुग्ण नाही, ती डान्सर आहे.

330
00:16:37,000 --> 00:16:39,000
तिला डान्सक्लासला घेऊन जा."

331
00:16:39,000 --> 00:16:41,000
मी म्हणालो, “मग काय झालं?”

332
00:16:41,000 --> 00:16:44,000
ती म्हणाली, “तिनं तसंच केलं. तुम्हाला काय सांगू ते किती छान होतं.

333
00:16:44,000 --> 00:16:46,000
आम्ही त्या खोलीत प्रवेश केला आणि ती भरली होती

334
00:16:46,000 --> 00:16:49,000
माझ्यासारख्या लोकांनी. एका जागी स्थिर बसू न शकणारे लोक.

335
00:16:49,000 --> 00:16:52,000
असे लोक ज्यांना हालचाल केल्याशिवाय विचारदेखील करता येत नव्हता.”

336
00:16:52,000 --> 00:16:54,000
ते बॅलेट करत होते, ते टॅप करत होते, ते जॅझ करत होते,

337
00:16:54,000 --> 00:16:56,000
ते मॉडर्न करत होते, ते आधुनिक नृत्य करत होते.

338
00:16:56,000 --> 00:16:59,000
पुढं तिची रॉयल बॅलेट स्कूलसाठी चाचणी झाली,

339
00:16:59,000 --> 00:17:01,000
ती एकपात्री कलाकार बनली, तिची खूप छान कारकीर्द घडली

340
00:17:01,000 --> 00:17:03,000
रॉयल बॅलेट मध्ये. पुढं तिनं पदवी प्राप्त केली

341
00:17:03,000 --> 00:17:05,000
रॉयल बॅलेट स्कूलमधून आणि

342
00:17:05,000 --> 00:17:08,000
स्वतःची संस्था स्थापन केली - द जिहलियन लीन डान्स कंपनी -

343
00:17:08,000 --> 00:17:11,000
एँड्र्यू लॉईड वेबर ला भेटली. ती कारणीभूत आहे

344
00:17:11,000 --> 00:17:13,000
काही सर्वात यशस्वी संगीत नाटक

345
00:17:13,000 --> 00:17:18,000
निर्मितीला, इतिहासातील, तिनं लक्षावधी लोकांना आनंद दिला आहे,

346
00:17:18,000 --> 00:17:21,000
आणि ती लक्षाधीश आहे. दुसर्या कुणीतरी

347
00:17:21,000 --> 00:17:25,000
तिच्यावर औषधोपचार केले असते आणि तिला सांगितलं असतं

348
00:17:25,000 --> 00:17:27,000
शांत रहायला.

349
00:17:27,000 --> 00:17:30,000
आता, मला वाटतं... (टाळ्या) मला जे वाटतं ते असं आहेः

350
00:17:30,000 --> 00:17:32,000
परवा अल् गोअर बोलले

351
00:17:32,000 --> 00:17:35,000
पर्यावरणाबद्दल, आणि रॅशेल कार्सननी चेतवलेल्या क्रांतीबद्दल.

352
00:17:35,000 --> 00:17:39,000
माझा विश्वास आहे की आपली भविष्यातील एकमेव आशा

353
00:17:39,000 --> 00:17:42,000
म्हणजे मानवी पर्यावरणाच्या नव्या संकल्पनेचा स्वीकार करणं,

354
00:17:42,000 --> 00:17:46,000
जिथं आपण सुरुवात करु पुनर्घडणीची आपल्या संकल्पनेच्या

355
00:17:46,000 --> 00:17:48,000
मानवी क्षमतेच्या संपन्नतेबाबत.

356
00:17:48,000 --> 00:17:52,000
आपल्या शिक्षण पद्धतीनं आपली मनं उकरुन काढली आहेत जशी

357
00:17:52,000 --> 00:17:54,000
आपण खणून काढतो जमीनः एखाद्या विशिष्ट उपयुक्त वस्तूसाठी.

358
00:17:54,000 --> 00:17:57,000
आणि भविष्यात, ती आपल्याला काही देऊ शकणार नाही.

359
00:17:57,000 --> 00:18:00,000
आपल्याला पुनर्विचार केला पाहिजे मूलभूत तत्त्वांचा

360
00:18:00,000 --> 00:18:02,000
ज्यायोगे आपण आपल्या मुलांना शिक्षण देत आहोत.

361
00:18:02,000 --> 00:18:06,000
जोनास साल्कचं एक छान वचन होतं, “जर सर्व कीटक

362
00:18:06,000 --> 00:18:09,000
पृथ्वीवरुन नाहीसे झाले,

363
00:18:09,000 --> 00:18:12,000
तर ५० वर्षांत पृथ्वीवरील जीवसृष्टी संपुष्टात येईल.

364
00:18:12,000 --> 00:18:15,000
जर सर्व माणसं पृथ्वीवरुन नाहीशी झाली,

365
00:18:15,000 --> 00:18:19,000
तर ५० वर्षांत सर्व प्रकारच्या जीवांची भरभराट होईल.”

366
00:18:19,000 --> 00:18:21,000
आणि त्याचं बरोबरच आहे.

367
00:18:21,000 --> 00:18:24,000
टेड' साजरं करीत आहे मानवी कल्पनाशक्तीचं वरदान.

368
00:18:24,000 --> 00:18:28,000
आपल्याला आता काळजी घ्यायला हवी की आपण वापरु हे वरदान

369
00:18:28,000 --> 00:18:31,000
सूज्ञपणे, आणि काही परिस्थितींचं निवारण करु

370
00:18:31,000 --> 00:18:34,000
अशा परिस्थिती ज्यांबद्दल आपण बोललो. आणि तो एकमेव मार्ग

371
00:18:35,000 --> 00:18:38,000
ज्यायोगे आपण हे करु तो म्हणजे आपली निर्मितिक्षमता ओळखून

372
00:18:38,000 --> 00:18:40,000
तिच्या संपन्नतेवरुन, आणि ओळखून

373
00:18:40,000 --> 00:18:43,000
आपली मुलं त्यांच्यावरच्या आशेवरुन. आणि आपलं उद्दिष्ट

374
00:18:43,000 --> 00:18:46,000
आहे त्यांना सर्वांगीण शिक्षण देणं, म्हणजे ते भविष्याला सामोरे जाऊ शकतील.

375
00:18:46,000 --> 00:18:49,000
तसंही - आपण कदाचित उद्या पाहू शकणार नाही,

376
00:18:49,000 --> 00:18:52,000
पण ते पाहतील. आणि आपलं काम आहे मदत करणं

377
00:18:52,000 --> 00:18:54,000
त्यांना, त्यातून काहीतरी घडविण्यात. अतिशय आभारी आहे.